تازه‌های آموزک

۳ تا ۱۲ سالگی زمان شکل گیری و رشد خلاقیت در کودک است. خلاقیت یک ویژگی هیجان انگیز است. افراد به رگه‌هایی از خلاقیت که در کارها و تصمیم گیری‌ها از خود نشان داده‌اند می‌بالند و آن را برای دیگران تعریف می‌کنند. به طور معمول نیز خلاقیت دیگران در هر حوزه ای مطلوب تلقی و نزد همگان با تحسین و استقبال مواجه می‌شود. همه می‌دانند زندگی امروزی ما به یمن خلاقیت‌هایی که در مسیر پیشرفت علم و تکنولوژی و ساخت وسایل رفاهی نوین به کار گرفته شده دلپذیر و راحت تر از گذشتگان است و این شرایط را مدیون ایده‌های خلاقانه مخترعان و پیگیری و ممارست دانشمندان هستیم. خلاقیت برخلاف نبوغ یک ویژگی اکتسابی است و باز هم برخلاف نوابغ که گاه زندگی متلاطم و ناخوشایندی داشته‌اند افراد خلاق اغلب موفق‌اند، به دلیل قدرت ابتکارشان در برابر مشکلات تسلیم نمی‌شوند و زندگی سالم تری دارند، از نظر مادی پیشرفت می‌کنند و در مجموع از زندگی دلخواه و رشک برانگیز برخوردارند. پس از اکتسابی بودن نکته مهم درباره خلاقیت شرایط و سن شکل گیری زمینه‌های آن در آدمی است.

برچسب: پرورش خلاقیت در کودکان, خلاقیت کودک را تحریک کنید, اجازه بدهید کودک در جمع بازی کند, خلاقیت را با نبوغ اشتباه نگیرید

نمایش برای کودک پدید آورنده حس اندیشه و جستجوگری است

۱ - لازمه زندگی کردن در جهان دارا بودن اطلاعاتی از پیرامون خود است. هرچه این اطلاعات صحیح تر باشد به کار گیرنده آن نتایجی سودمند به دست می‌آورد که این سودمندی در بهتر زندگی کردن، او را یاری می‌کند. تمام این اطلاعات از راهی به نام آموزش انتقال پیدا می‌کنند. آموزش به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد که ما امروزه آن را در جوانب مختلف زندگی خود می‌بینیم. آموزش به زبان ساده تر، آموختن یک سری اطلاعات است که یک انسان دارد و برحسب نیاز آن را به انسان نیازمند اطلاعات می‌دهد. موفقیت یک آموزش به یکسری شاخص‌های اصلی ارتباط نزدیک دارد؛ الف - راه درست برقرار کردن خط ارتباط ب - درستی و وسعت منبع اطلاعات ج - قدرت کشش و دریافت طرف مقابل. آموزش می‌تواند دارای جوانب زیادی باشد. از هر نوع اطلاعاتی که به طرف مقابل داده می‌شود آموزش صورت می‌گیرد. چه اطلاعات مفید باشد یا مضر. تربیت اما فقط در صورت مفید بودن اطلاعات و به کارگیری مناسب آن از طرف گیرنده صورت می‌پذیرد.

برچسب: هنر و معماری ذهنی کودک

والدین باید نکات مثبت فرزند اعم از رفتار، گفتار و تحصیل را تکرار کنند و از تاکید بر جنبه‌های منفی کودک به شدت پرهیزکنند. درمورد بایدهای تربیتی به کودک باید به چند نکته توجه داشت. احترام گذاشتن به کودک به معنای پذیرفتن گفتار صحیح، مشورت گرفتن از او درحد توان ذهنی، نظرخواهی واحترام به فکر و نظر کودک و صحبت کردن با کودک با لحن مؤدبانه از نکات مثبت بایدهای تربیتی است. همچنین مسئولیت دادن به کودک مناسب با توان ذهنی و بدنی وی از برنامه‌های خانواده است. کارهای شخصی که کودک توان انجام آن را دارد نباید توسط والدین انجام شود و باید اجازه دهند که خود کودک به انجام آن‌ها مبادرت ورزد حتی اگر ناقص انجام دهد. بعد از اینکه امور توسط خود کودک انجام شد باید به تأیید و تشویق والدین برسد. والدین باید نکات مثبت فرزند اعم از رفتار، گفتار و تحصیل را تکرار کنند و از تاکید بر جنبه‌های منفی کودک به شدت پرهیز کنند.

برچسب: كودكان را با هم مقايسه نكنيد, اعتمادسازی بين والدين و فرزند

دکتر وثوق توجه والدین به ادبیات گفتاری را اصلی مهم در تربیت جامعه ای سالم دانست. ذهن کودکان از بدو تولد بسیار هوشمندانه تمام نکات محیط اطراف را شناسایی می‌کند. با رشد کودک و رسیدن او به مراحل جدید در زندگی با محیط پیرامون خود بیشتر آشنا شده و از واقعیت‌ها درک بهتری پیدا می‌کند. بهترین الگوهای رفتاری کودکان از همان آغاز، والدین هستند. آن‌ها از رفتار، طرز صحبت و... والدین خود مسائل تربیتی را می‌آموزند و هر چه بزرگ‌تر می‌شوند تمام یافته‌ها و اندوخته‌های ذهنی‌شان را به مرحله اجرا در می‌آورند. کودکان اغلب در تشخیص نکات مثبت و منفی ضعیف عمل می‌کنند زیرا هنوز قدرت تفکیک مسائل خوب و بد را از هم ندارند از این رو والدین برای تربیت مناسب فرزندان موظف هستند در امور مربوط به تربیت تلاش بیشتری به کار گیرند. یکی از مسائلی که از دید روانشناسان حائز اهمیت برشمرده می‌شود سخن گفتن به شیوه درست است. پدر و مادر می‌باید در محیط خانه از بیان کردن واژه‌های مخرب پرهیز کنند.

برچسب: ترس‌های پنهان از واژه‌های مه گرفته, برخوردهای منفی با کودکان, ذهن حساس کودکان, الگوهای رفتاری کودکان, رفتار کلامی نامناسب

ترس، در سنین مختلف طبیعی است و اگر در کودکان وجود نداشته باشد، می‌تواند یک بیماری تلقی شود. ترس، حسی است که در همه آدم‌ها وجود دارد و در بچه‌ها با توجه به توانایی‌های کمتری که در انطباق با محیط و مقابله با اتفاق‌ها دارند، بیشتر است. ترس با اضطراب تفاوت دارد. اضطراب ناشی از عاملی ناشناخته است، ولی عامل ترس مشخص است، مثل ترس از آب یا آتش. به دنبال هر ترسی، رفتارهای اجتنابی دیده می‌شود، مثلا بچه ای که از آب می‌ترسد، حاضر نیست به استخر برود و اگر به زور او را در آب بیندازند، دچار تپش قلب می‌شود.

برچسب: ترس کودکان همیشه ترسناک نیست, اضطراب, اوتیسم, دلبستگی ایمن, ترس ارثی, وحشت, ترسناک, تهدید, ناآرامی

كوچولوهاي ورزشكار

سلامت جسمي و رواني، افزايش اعتماد به نفس، علاقه بيشتر به تلاش و جنب و جوش و ياد گرفتن احترام به ديگران از جمله مزاياي عالي ورزش در كودكان است. آنها تمرين، نظم و رقابت را با شادي مي پذيرند، زيرا بازي و تحرك، جزئي از طبيعت كودك است. انتخاب نوع فعاليت كودك به طبيعت و علائق او بستگي دارد. ممكن است كودكان خجالتي كاراته را انتخاب كنند تا شيوه دفاع از خود را بياموزند. بچه هاي علاقه مند به طبيعت، اسب سواري، دوچرخه سواري، كوه نوردي، اسكي، شنا و ... را دوست دارند. بچه هايي با اندام ظريف و يا قواي بدني خوب تمايل به دو ماراتون دارند كه لازمه آن چابكي و سرزندگي است. كودكاني كه مي خواهند هميشه از همه جلوتر باشند، به ورزش دوميداني علاقه مندند. بسياري از بچه ها نيز ورزش هاي گروهي مانند فوتبال، واليبال و بسكتبال را به خاطر فضاي شاد اين بازي ها دوست دارند. روحيه اتحاد و علاقه به پيروزي، انگيزه هاي قوي است كه در اين ورزش ها ديده مي شود.

ادامه مطلب

سلامت جسمي و رواني، افزايش اعتماد به نفس، علاقه بيشتر به تلاش و جنب و جوش و ياد گرفتن احترام به ديگران از جمله مزاياي عالي ورزش در كودكان است. آنها تمرين، نظم و رقابت را با شادي مي پذيرند، زيرا بازي و تحرك، جزئي از طبيعت كودك است. انتخاب نوع فعاليت كودك به طبيعت و علائق او بستگي دارد. ممكن است كودكان خجالتي كاراته را انتخاب كنند تا شيوه دفاع از خود را بياموزند. بچه هاي علاقه مند به طبيعت، اسب سواري، دوچرخه سواري، كوه نوردي، اسكي، شنا و ... را دوست دارند. بچه هايي با اندام ظريف و يا قواي بدني خوب تمايل به دو ماراتون دارند كه لازمه آن چابكي و سرزندگي است. كودكاني كه مي خواهند هميشه از همه جلوتر باشند، به ورزش دوميداني علاقه مندند. بسياري از بچه ها نيز ورزش هاي گروهي مانند فوتبال، واليبال و بسكتبال را به خاطر فضاي شاد اين بازي ها دوست دارند. روحيه اتحاد و علاقه به پيروزي، انگيزه هاي قوي است كه در اين ورزش ها ديده مي شود.

برچسب: كوچولوهاي ورزشكار, ورزش, سلامت جسمي و رواني, اعتماد به نفس, تلاش, جنب و جوش, احترام, رقابت, بازي, تحرك, سن شروع ورزش, توانايي هايي جسمي, قهرماني, شاداب, قوانين, انعطاف پذيري, عضلات, هنرهاي رزمي

افسردگي يك بيماري رواني است كه گاهي كودكان را تحت تاثير قرار مي دهد و باعث مي شود كه آنها براي يك دوره زماني طولاني احساس غم، عصبانيت و ناكامي كنند. در گذشته، متخصصان بر اين باور نبودند كه كودكان نيز ممكن است دچار افسردگي شوند، اما كودكان نيز به هيچ وجه در برابر عواطف شديد و حوادث تنش زا كه ممكن است به افسردگي منجر شود، مصون نيستند.بنابراين افسردگي به درجات متفاوت نيز در بين كودكان پسر و دختر به نسبت برابر،بسيار شايع است. شيوع افسردگي در سنين پيش از مدرسه سه دهم درصد ودر ميان كودكان ۶ تا ۱۲ ساله در حدود دو تا شش درصد است. 

برچسب: افسردگي در كودكان را جدي بگيريم, بيماري رواني, احساس درماندگي, خودكشي, افت تحصيلي, پرخاشگري, تهديد, دروغگويي, افسردگي هاي محيطي, سختگيري هاي افراطي, روان درماني حمايتي

يكي از معضلاتي كه برخي خانواده ها گرفتار آن هستند اين است كه فرزند آنها خصوصا در مدرسه نمي تواند مانند همسالانش خوب درس بخواند در نتيجه والدينشان به اين نتيجه مي رسند كه كودكشان كند ذهن است و ديگر نمي تواند با اين وضعيت ادامه تحصيل بدهد در حالي كه اغلب سخت در اشتباه مي باشند و اگر آنها به موقع و سر وقت مناسب به كودكشان توجه كرده و درست تربيت نمايند فرزندي با هوش خواهند داشت. امابايد دانست كودكان داراي اختلال يادگيري نيز ظاهري طبيعي دارند، رشد جسمي و قد و وزنشان حاكي از بهنجار بودن آنان است. هوششان كمابيش عادي است، به خوبي صحبت مي كنند، مانند ساير كودكان بازي كرده و با سايرين ارتباط برقرار مي كنند، كارهايي را كه والدين به آنان واگذار مي كنند به خوبي انجام مي دهند و از رفتار عادي برخوردارند. ليكن وقتي به مدرسه مي روند و مي خواهند خواندن و نوشتن و حساب ياد بگيرند دچار مشكلات جدي مي شوند.

برچسب: اختلال يادگيري در كودكان, روانشناسی رشد و آموزش, معلوليتهاي ادراكي, نارسا خواني, اختلالات ادراكي

اعتماد به نفس از مهمترين حالات عاطفي است كه نقش فوق العاده اي در رشد شخصيت كودكان دارد. اين امر وراثتي نبوده بلكه به صورت اكتسابي و خصوصا از طريق رفتار والدين در فرزندان ايجاد مي شود. روانشناسان و علماي اخلاق آن را اساس تامين سلامت رواني وامكان كسب كمال و آرامش انسان ها ذكر كرده اند و علت بسياري از رفتارهاي آسيب زاي فرزندان در خانه و مدرسه مانند پرخاشگري ،اضطراب، بزهكاري، مصرف سيگار، افت تحصيلي و مواردي نظير آن را در كمبود اعتماد به نفس كودك مي دانند. اعتماد به نفس قدرتي مستقل در نفس است كه آدمي به واسطه آن مي تواند با تكيه برخداوند كاري را آغاز كرده و با بهره گيري از استعدادش به فرجام برساند. كودك بايد بياموزد كه در انجام دادن وظايف و مواجهه با دشواري هاي زندگي قائم به نفس باشد. در حقيقت شكل گيري اعتماد به نفس از دوران شيرخوارگي( صفر تا دو سالگي) آغاز مي شود. در اين دوران كسب مهارت هاي حركتي- شناختي و موفقيت كودك در انجام بعضي فعاليت هاي مربوط به خود مانند توانايي راه رفتن، غذا خوردن و ... به رشد خود باوري و اعتماد به نفس كودك كمك موثري مي نمايد.

برچسب: به كودكان اعتماد به نفس بدهيد تا روحشان سالم شود, اعتماد به نفس, روانشناسی رشد و آموزش, سلامت روانی, سرزنش, تشویق, شادي هاي اجتماعي كودكان

مطالعات روان‌شناسان درباره خلاقیت نشان داده است که خلاقیت نیز همانند سایر جنبه‌های انسان از الگویی پیروی می‌کند. به نظر آنها خلاقیت در اوایل زندگی و ابتدا در بازی کودک ظاهر می‌شود و به تدریج در جنبه‌های دیگر زندگی از قبیل کار ، مدرسه ، فعالیت‌های تفریحی و مشاغل تجلی می‌کند. ابتکارات یا تولیدات خلاق در طول سال‌های ۳۰ و ۴۰ به اوج می‌رسد. بعد از آن حالت فلات پیدا می‌کند، به تدریج کاهش می‌یابد.اریکسون ، میان‌سالی را سن بحرانی نامیده است که در آن تولید یعنی تمایل به خلق یا به وجود آوردن یا رکود حکمفرما خواهد شد. به عقیده روان‌شناسان عوامل محیطی از قبیل فقر بهداشتی ، اوضاع و احوال خانوادگی ، فشارهای مالی و نبودن وقت آزاد در به اوج رسیدن خلاقیت مؤثرند و شواهد دال بر کاهش آن به سبب محدودیت‌های موروثی وجود ندارد. 

برچسب: رشد خلاقیت در کودکان و جلوه‌های آن, عوامل تسریع‌کننده در رشد خلاقیت, جلوه‌های خلاقیت در کودکان, دروغ‌های مصلحت آمیز کودک

متخصصان، مادر را بهترین مربی کودک تا سن ۳ سالگی می‌دانند

کودکان بیشتر از هر نیاز دیگری به احساس امنیت نیازمندند. آن‌ها در نخستین روزهای زندگی‌شان امنیت را از آغوش مادر می‌آموزند و با گذشت زمان خانه و بودن در کنار مادر و پدر مایه امنیتشان می‌شود. اما این احساس امنیت مقطع زمانی خاصی دارد و کودکی که تنها از ماندن در خانه و افراد آشنا احساس امنیت می‌کند در بزرگسالی ممکن است از ارتباط گیری با دیگران در محیط‌های اجتماعی دچار مشکل شود. بنابراین او پس از گذشت چند سال نیازمند تجربه محیط‌های تازه است و می‌بایست خود را برای تامین امنیت خویشتن و دفاع از خود آماده کند.

برچسب: نخستین فرصت پیوند با زندگی اجتماعی, مهدکودک و ابعاد رشدی کودکان, استانداردهای مهدکودک و مربی

بررسی یک نمونه شایع از اختلالات رفتاری در کودکان

دنیای کودکان، گاهی اوقات آنقدر برای والدین پیچیده و دست نیافتنی می‌شود که پدر و مادر برای اداره کردن و تحت کنترل درآوردن اوضاع نابسامان خانه و مقابله با لجبازی‌های کودکان متوسل به تنبیهات گفتاری یا حتی بدنی می‌شوند.
ارتباط با کودکان نوپا که در نخستین سال‌های عمر خود برای ورود به دنیای مستقل و باتجربه‌هایی تازه و شیرین دست و پنجه نرم می‌کنند، نیاز به آموختن و یادگیری مهارت‌های خاص داشته و از همان سال‌های ابتدایی تولد کودک، والدین به عنوان الگوهای مناسب در مدیریت رفتار، پیشگیری و کنترل اختلافات رفتاری مانند لجبازی و پرخاشگری موثر هستند. 

برچسب: زنگ خاموشی برای لجبازها, اختلالات رفتاری در کودکان, کودک لجباز

همه انسان‌ها در محدوده ای برابر پا به عرصه وجود می‌گذارند. هیچکس از کودکی دروغگو به دنیا نیامده است. همه انسان‌ها راه فکر کردن و توجیه اعمال خویش را از دیگران آموخته و تکامل یافته‌اند. درستی یا نادرستی از طریق کلمات و اعمال دیگران به ما القا می‌شود و ما این کلمات و اعمال را در ذهنیات خود تلفیق کرده، سرانجام شخصیت خود را شکل می‌دهیم. راستی شما فکر می‌کنید که این گونه توجیهات استادانه چگونه توسط بعضی از جوانان ونوجوانان بیان می‌شوند؟ والدین نقش مهمی در تکوین شخصیت فرزندان خود بازی می‌کنند و این نقش در سال‌های اولیه تربیت کودکان، ارزشی به غایت والادارد.

برچسب: وقتی مامان دروغ گفت..., بررسی علل دروغگویی, درمان دروغگویی, تعدیل انتظارات از کودکان, نشان دادن ارزش راست گفتن, اجازه بیان احساسات

تلفن همراه تبدیل به اسباب بازی جدید کودکان و نوجوانان شده است؛ اسباب بازی جدیدی که به حق به عنوان اسباب بازی خطرناک از سوی کارشناسان لقب گرفته است. شاید بسیاری از والدین نظارت بر استفاده از رایانه و بازی‌های رایانه ای از سوی فرزند خود داشته باشند، اما اغلب در مورد تلفن همراه بی تفاوت هستند، غافل از این که این وسیله نه تنها خطر امواج خود روی سلامت کودک را دارد بلکه دیگر تنها وسیله ای برای تماس با دیگران نیست بلکه ابزاری فراتر از یک رایانه است. در حال حاضر، کودکان زیادی تلفن همراه شخصی در اختیار دارند که درست مثل داشتن یک رایانه است و نیازمند کنترل از سوی والدین است.

برچسب: تلفن همراه و کودکان, بازی‌های رایانه ای, اشعه های مضر تلفن همراه

بازی فعالیتی طبیعی برای کودکان است که به آن‌ها فرصت می‌دهد تا یاد بگیرند و به لحاظ فکری، جسمی و اجتماعی رشد کنند. خصوصاً اگر آن‌ها وسایلی را به عنوان ابزار فعالیت‌های خود برگزیده و مشغول بازی شوند. اما نکته اساسی که تمام مردم جهان نگاهی یکسان به آن دارند این است که چه اسباب بازیی برای کودک ایمن تر است و چه چهارچوب‌هایی برای بازی با اسباب بازی‌ها در هر دوره سنی وجود دارد. مسلماً نوع اسباب بازی کودکان زیر سه سال که معمولاً دنیا را از طریق به دهان بردن اشیا کشف می‌کنند با وسایل بازی کودکان زیر ۶ سال فرق دارد. در این زمینه نکاتی وجود دارد که والدین به عنوان حامیان اصلی کودک مدنظر قرار داده و هنگام تهیه یک اسباب بازی برای کودکشان به آن توجه کنند. 

برچسب: تاثیرات روانی اسباب بازی‌های بی روح, انتخاب اسباب بازی مناسب

کار نخستین واژه ای است که برای استقلال هر فردی تعریف می‌شود. معمولاً وقتی اسم کار کردن و کسب درآمد پیش می‌آید هر ذهنی نخست معطوف به دوره جوانی می‌شود. در این دوره فرد به طور رسمی وارد بازار کار می‌شود و برای کسب درآمد و معاش تلاش می‌کند. اما مفهوم استقلال در جامعه امروزی مفهومی گسترده تر از دوران جوانی دارد. امروزه روانشناسان، جامعه شناسان و سایر متخصصان تاکید دارند، هر فردی از دوران دبستان به استقلال فکری و کاری خود می‌اندیشد. بنابراین متخصصان کار کردن در دوران نوجوانی را خصوصاً پس از فراغت از مدرسه و آموزش رسمی برای آن‌ها مفید می‌دانند. اما باید دانست تنها ابعاد اجتماعی و روانی این مسئله مطرح نیست بلکه بعد حقوقی و قانونی کار کردن کودکان در محل کار نباید نادیده گرفته شود. 

برچسب: زنگ تکالیف خانگی در اوقات فراغت تابستان, استقلال و کار نوجوانان, كاركردن كودكان, کار کودکان در خانه

اسباب بازی کودکان می‌تواند روی انتخاب شغل آینده آنان تاثیر بگذارد، انواع اسباب بازی پیام‌های متفاوتی دارد که چه کارهایی برای دختران و پسران مناسب است و بر تحصیل و انتخاب شغل کودکان در آینده تاثیر خواهند داشت.به گزارش ایرنا، تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از ۶۰ درصد بزرگسالانی که در مشاغلی از جمله طراحی و معماری فعالیت می‌کنند خانه‌سازی با لگوها از بازی‌های مورد علاقه‌شان بوده است. بیش از ۶۶ درصد کسانی که در مشاغل مرتبط با ریاضیات مثل بانکداری یا حسابداری کار می‌کنند پازل اسباب بازی مورد علاقه دوران کودکی‌شان بوده است.

برچسب: نقش اسباب بازی در تعیین شغل آینده کودکان, اسباب بازی جنسیتی

بازی، قدرت خلاقیت، تمرکز و ابداع را در کودک پرورش می‌دهد

برچسب: بازی درمانی و تربیت کودکان, بازی نمایشی

پرسش‌های کودکان را جدی بگیریم

انسان موجودی اجتماعی است، از زمان تولد تا واپسین دم حیات نیازمند دیگران است. در جامعه زندگی می‌کند، از آن تاثیر می‌پذیرد و بر آن تاثیر می‌گذارد. کانون خانواده، نخستین نهاد اجتماعی است که کودک در آن پرورش می‌یابد، رشد می‌کند و می‌آموزد که چگونه رفتار اجتماعی داشته باشد. در محیط‌های اجتماعی نظیر مهدکودک، نهادهای دیگری به جزخانواده در آموزش هنجارها و ارزش‌ها به فرزندان دخالت دارند و با افزایش سن کودک به مرور از نقش خانواده‌ها کاسته و بر نقش این کانون‌ها در الگو دهی به شخصیت کودک افزوده می‌شود. بنابراین برای به ثمر نشستن این نهال‌های ترد و شکننده و کمک به رشد صحیح آنان باید محیطی امن و عاری از هر انحرافی برای تربیت آنان فراهم ساخت. انسان موجود ظریف و پیچیده ای است و تربیت اوکار ساده ای نیست. 

ادامه مطلب