تازه‌های کتابک
مسابقه ای برای افزایش آگاهی درباره نقش بازی در سلامت کودکان
جشنواره و جایزه ی سلامت لیون که از ایده های خلاقانه برای افزایش سطح بهداشت و سلامت پشتیبانی می کند، جایزه ای را به همراه یونیسف راه اندازی کرده است.
در این جایزه که برای دومین سال برگزار می شود، از مبتکران جوان دعوت شده است که ابزاری طراحی کنند که سرپرستان و مراقبان کودک را از نقش بازی در رشد شناختی، اجتماعی وعاطفی در سال های نخستین زندگی کودک آگاه می کند.
رئیس بخش رشد کودک یونیسف می گوید ما از مبتکران جوان در سراسر دنیا دعوت می کنیم با طراحی این ابزار به افزایش آگاهی درباره ی اهمیت مراقبت در سال های نخست زندگی کودکان کمک کنند.
مدیر جشنواره سلامت لیون هم بر این باور است که این مسابقه به بهتر شدن زندگی کودکان در سراسر جهان کمک می کند.
در یک محیط سالم مغز کودک در نخستین سال های زندگی می تواند در هر ثانیه هزار اتصال برقرار کند. این اتصال ها در سلامت جسمی، توانایی یادگیری و سلامت عاطفی کودک نقش دارد و آینده ی او را می سازد.
همه ی علاقمندان زیر ۳۰ سال می توانند در این مسابقه شرکت کنند. برنده این جایزه ۱۸ و ۱۹ ژوئن جایزه خود را در حضور هزار کارشناس از کارشناسان بهداشت و سلامتی تا کارشناسان دنیای صنعت دریافت خواهد کرد.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشکلیدواژه: کودکان و بازیرشد کودکیونیسفمنبع: یونیسفپیشنهادهای نوروزی لاکپشت پرنده
سومین شماره‌ی نشریه‌ی لاکپشت پرنده، ماهنامه‌ی ارزیابی خدمات و صنایع فرهنگی کودکانه ویژه‌ی خانواده‌ها، مهدکودک‌ها و مدرسه ها منتشر شد.
در این شماره، ۱۲۱ محصول برتر فرهنگی برای کودکان و نوجوانان در قالب پیشنهاد نوروزی معرفی شده است.
۱۹ اسباب‌بازی؛ ۱۸ فیلم، انیمیشن و محصولات دیداری؛ ۱۵ محصول فضای دیجیتال؛ ۷ موسیقی و محصولات شنیداری و ۶۲ کتاب از سوی فاطمه معتمدآریا، لیلی رشیدی، کیوان کثریان، شاهین امین، منوچهر اکبرلو، گیسو فغغوری و حدیث لزرغلامی گروه داوری فیلم و انیمیشن؛ عزت‌الله الوندی، هومن بابک، شهرزاد بهشتیان و فرزان فرنیا گروه داوری موسیقی و محصولات شنیداری؛ محمد میرزایی، حسین شیخ‌الاسلامی، نوید فرشچی و زهرا بهرامی گروه داوری محصولات فضای دیجیتال؛ معصومه انصاریان، محمود برآبادی، روشنک پاشایی، عذرا جوزدانی، شکوه حاجی‌نصرالله، شیوا حریری، مینا حدادیان، شادی خوشکار، فاطمه زمانی، حسین شیخ‌الاسلامی، گیسو فغفوری، حدیث لزرغلامی، نلی محجوب، مریم محمدخانی و سیدمهدی یوسفی گروه داوری کتاب؛ آزاده بیات، آیدین مهدی‌زاده، مینا حبیب‌نژاد، مجید قادری و شکوه حاجی‌نصرالله گروه داوری اسباب‌بازی در بخش پیشنهادهای نوروزی فهرست لاکپشت پرنده معرفی شده‌اند.
بخش «دورهمی» شامل قصه‌ی تصویری عملیات نجات ماهی قرمز و گزارش عیددیدنی بچه‌ها با احترام برومند و داوود رشیدی و لیلی رشیدی است. در پرونده‌ی شماره‌ی سوم ماهنامه‌ی لاکپشت پرنده نیز همه‌چیز درباره‌ی سفرهای نوروزی خواهید خواند. بخش «بازارگردی» هم از حال و روز بازار شب عید می‌گوید، از دست‌فروشی‌ها تا پالادیوم. همچنین، پیشنهادهایی متناسب با جیب شما برای نونوارشدن اتاق کودکتان مطرح می‌کند.
در بخش «گوزن زرد» هم گفت‌وگویی با مصطفی رحماندوست درباره‌ی عید نوروز‌های قدیم و جدید منتشر شده است. پیشنهادهای والدین برای عیدی به کودکان و نوجوانان؛ حذف زن‌ها و بچه‌ها از خیابان‌های شهر و... مطالب دیگری است که در این بخش با یادداشت‌هایی از پدرها و مادرها و بچه‌ها آمده است.
سومین شماره‌ی ماهنامه‌ی لاکپشت پرنده، دستیار خانواده‌ها در خرید برای بچه‌ها ویژه‌ی نوروز ۱۳۹۵ در ۹۶ صفحه‌ی تمام رنگی و با قیمت ۸۰۰۰ تومان روی پیشخان دکه‌های مطبوعاتی در کتاب‌فروشی‌های معتبر عرضه شده است.
منتقد باید از حق کودک دفاع کند
در نقد یک اثر کودکانه باید به این فکر کرد که چه چیزی باعث می‌شود ذهن کودک باز شده و دنیایش گسترش یابد. لذت بردن کودک از یک ترجمه و نقد، بسیار مهم است. شهرام اقبال‌زاده نویسنده و پژوهش‌گر، در چهل و هشتمین نشست ترویج خواندن در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با موضوع «نقد ترجمه و ترویج خواندن»، با بیان این مطلب افزود: در ادبیات کودک بحث نقد، پیچیدگی بیشتری دارد و منتقد ادبیات کودک باید بیشتر به مخاطب فکر کند.
این نویسنده گفت: هر ترجمه، خلق و آفرینش یک اثر در زبان مقصد است. منتقد ترجمه در ادبیات کودک به کلیت متن فکر می‌کند. نقد ترجمه باید در خدمت مخاطب باشد یعنی مخاطب را کتاب‌خوان کرده و او را به کتابخوانی تشویق کند.
اقبال‌زاده با بیان این‌که در قلمرو ترجمه ادبیات کودک نباید تنها به زبان فکر کرد بلکه به گیرایی اثر نیز اندیشید، افزود: جهان کودک مهم است. در نقد ادبی، کودک درون متن از اهمیت زیادی برخوردار است. در ترجمه نباید به متن اثر فکر کرد، بلکه به جهان، ذهن و زبان مخاطب فکر کنیم. برای کودکان گیرایی متن مهم است، در ترجمه اثر، زیبایی مهم نیست.
یک ارزیابی درست در کار نقد این است که به این فکر کنیم چه چیزی باعث می‌شود ذهن کودک باز شود و دنیایش گسترش یابد. لذت بردن کودک از ترجمه بسیار مهم است. نویسنده باید با بچه‌ها هم‌آموزی و هم‌اندیشی کند مترجمان باید از بچه‌ها یاد بگیرند و یاد بدهند و به دنیای بچه‌ها فکر کنند.
مجید عمیق نویسنده و دیگر سخنران این نشست تخصصی نیز گفت: نقد زیربنایش با شروع سخن گفتن انسان آغاز شد. نقد علم نیست؛ صنعت است. منتقد کسی هست که بدون حب و بغض و بدون یک‌رنگی و بدون این‌که فتوا دهد و همه چیز را ببیند اثری را نقد می‌کند.
وی با بیان این‌که در واقع جامعه‌ای نقد را می‌پذیرد که فرهنگ نقدپذیری داشته باشد، افزود: منتقد فردی است که بدون یک سونگری، به آرای دیگران احترام بگذارد. عمیق گفت: منتقد در عین حال که باید به روان‌شناسی و زیباشناسی احاطه داشته باشد، بلکه باید لذتی که یک اثر می‌تواند برای مخاطب ایجاد کند را بشناسد.
مترجم کتاب «عنصرها و ترکیب‌ها» گفت: منتقد بایستی بر همه چیز احاطه داشته و بدون پیش‌داوری، نیکی‌ها و بدی‌ها را تشخیص داده و خوبی و بدی‌ها را یک‌جا ببیند.
عمیق افزود: نقد، گفتن ناگفته‌ها و دیدن نادیده‌ها است. یکی از دلایلی که کودکان و نوجوانان به ترجمه روی می‌آورند حوادث شعارگونه نیست بلکه حوادث پرماجرا است بدون طرفداری از یک جناحی و یک شخصیتی بی‌طرفانه که نویسنده می‌نویسد. وی گفت: در داستان‌های کودک و نوجوان، نویسنده باید رها باشد یکی از نکته‌های منفی در آثار ترجمه‌ای این است که خانواده حذف شده است.
عمیق یادآور شد: برای ساماندهی در حوزه تألیف و ترجمه، انتخاب آثار فاخر خارجی و ترجمه آن باید بدون تعصب باشد در حوزه‌هایی که نیاز به ترجمه است باید تعریف و لازمه همکاری نهادها، مدیران و کارشناسان فراهم شود. وی در پایان یادآور شد: در ترویج خواندن باید شرایط و محیط خانه و خانواده را برای کودک آماده کرد. پدر و مادر نقش مهمی در کتاب‌خوان کردن فرزندان بر عهده دارند.
این نشست تخصصی کتابخانه مرجع کانون، روز دوشنبه ۱۷ اسفند ساعت ۱۵ تا ۱۷، برگزار شد.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: نقد کتاب کودکمنبع: پایگاه خبری کانون پرورش فکری کودک و نوجواننخستین شماره ماهنامه «فرفره» با تاکید بر انتشار کمیک استریپ روی کیوسک آمد
نخستین شماره ماهنامه «فرفره» با مدیرمسئولی امیر لعلی و سردبیری علی‌اکبر زین‌العابدین، برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال همزمان با آغاز سال ۱۳۹۵، منتشر شد. این مجله هرماه تعداد زیادی کمیک استریپ منتشر خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین شماره ماهنامه «فرفره» با مدیرمسئولی امیر لعلی و سردبیری علی‌اکبر زین‌العابدین، برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال همزمان با آغاز سال ۱۳۹۵، منتشر شد. «فرفره» ماهنامه‌ای تخصصی است که در حوزه بهبود مهارت‌های اجتماعی و اقتصادی، برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال تولید می‌شود و قالب بیشتر محتوای این ماهنامه، کمیک استریپ و مطالب مصور است.
«فرفره مثل فرفره» عنوان سرمقاله این نشریه است که در آن دلایل توجه به کمیک‌استریپ در این مجله بیان شده است. در بخشی از سرمقاله با امضای سردبیر فرفره آمده است: «بیشتر مطالب فرفره، تصویری هستند. یک‌جور نوشته‌هایی که کلمه‌هایش کمتر و نقاشی‌ها و عکس‌هایش بیشتر باشند. من هم می‌دانم که تو خیلی وقت‌ها فرصت نمی‌کنی کتاب و مجله و داستان بخوانی، چون کلاس زبان و ورزش و موسیقی می‌روی. یک‌عالم تکلیف هم از سر و کولت بالا می‌رود. بالاخره یک وقت‌هایی هم می‌خواهی با پلی‌استیشن و تبلت و آیپد بازی کنی. بله می‌دانم، کمتر پیش می‌آید مطالب غیر درسی بخوانی، تازه فیلم و کارتون هم باید ببینی. برای همین فرفره یک‌جوری است که بتوانی راحت و سریع و مثل فرفره بخوانی‌اش.»
در شماره اول ماهنامه فرفره می‌خوانیم: مجموعه داستان دنباله‌دار «تیم بازنده» در ژانر فانتزی و کارآگاهی، «آدلی نرمال» کمیک استریپ دنباله‌دار در ژانر فانتزی-وحشت، گفت‌وگو با محمدتقی جلیلی، نقاش، فیلمساز و مجسمه‌ساز با عنوان «داستان من و دوچرخه‌ام»، طنز مصور «یک دست و دو دست» با موضوع شیوه‌های دست دادن افراد در جامعه در صفحه «چجور مجور»، مجموعه داستان مصوّر «قصه‌های تمام نشدنی موچ» به زبان شعر با موضوع شب‌ادراری کودکان، کمیک استریپ «لئوطپانچه» درباره اختراع عجیب داوینچیبه زبان طنز، «آرزو»، «اختراع‌ها و اکتشاف‌های یهویی» و «رودک عسل‌خوار».
نویسندگان، شاعران و مترجمان اولین شماره فرفره عبارتند از: مریم هاشم‌پور، زهرا موسوی، مریم فتاح‌زاده، علی‌اکبر زین‌العابدین، سمیرا رستگارپور، مینا قنواتی، مهرزاد زمردیان، شکیبا رستم‌آبادی و فاطمه بدری. در بخش تصویرسازی و عکس نیز مهدیه صفایی‌نیا، امیر خالقی، طاهر شعبانی، مرتضی رخصت‌پناه و فرهاد سلیمانی با فرفره همکاری داشته‌اند.
ماهنامه فرفره در ۴۴ صفحه رنگی با کاغذ گلاسه به قیمت ۶۰۰۰ تومان اول هر ماه در کیوسک‌های مطبوعاتی، شهرکتاب‌ها و فروشگاه‌های معتبر کتاب تهران و شهرستان‌ها توزیع می‌شود.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: ماهنامه «فرفره»نشریه کودکانمنبع: خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)شماره ششم فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شد
ششمین شماره‌ی فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان (تابستان ۱۳۹۴)، با صاحب امتیازی مؤسسه خانه کتاب منتشر شد.
نخستین بخش نشریه نقد کتاب کودک و نوجوان، «سرمقاله» است که سردبیر آن علی کاشفی خوانساری، یادداشتی درباره‌ی انجمن منتقدان کتاب کودک و نوجوان دارد.
در بخش «یادداشت» فصلنامه، علی‌رضا کرمانی – مدیرکل آموزش و پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان – به بررسی و ارزیابی گذرایی از نوزده «دفتر» منتشر شده نشریه تخصصی روشنان [پژوهش] در بازه فروردین ۱۳۸۸ تا زمستان ۱۳۹۳ به سردبیری خسرو آقایاری که از سوی معاونت پژوهش کانون پرورش فکری... تهیه و تدوین می‌شد، می‌پردازد. (نگاه کنید به یادداشتی درباره «روشنان» در سایت کتابک) وی در پایان یادداشت خود در بازنشر این نشریه، راهی نو را نوید می‌دهد و می‌نویسد:
«بدون شک «روشنان» در راهی نو البته سخت قرار گرفته است. فقر مطالعات فرهنگی حوزه کودکی، فقط یکی از دشواری‌های فراروی روشنان در دوره جدید است ولی امید است روشنان در رویکرد جدید، نشریه‌ای با مشکلات کمتر و [...] گامی برای کاستن از فقر ادبیات مطالعات کودکی و مطالعات فرهنگ کودکی باشد.»
سومین بخش فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان، گفت‌وگویی است با احمد مسجدجامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران، درباره‌ی کتاب کودک و نوجوان، سیاست‌گذاری، مدیریت فرهنگی و نشر و نقد کتاب کودک و نوجوان.
در بخش «نقد داستان تألیف»، پنج کتاب تألیفیِ شب شکار نوشته سیامک گلشیری، چوپان کوچک نوشته عبدالرحمان اونق، احتیاط! خطر حمله موش‌ها و دیگران نوشته علی شجاعی، شهر خیارها نوشته مجید راستی و مگه من چند نفرم؟ نوشته هادی خورشاهیان، از سوی منتقدین مهدی ابراهیمی لامع، حسن پارسایی، سناء ضرابیان، مهدیه سیدنورانی و آزاده نجفیان نقد و بررسی شده است.
در بخش «نقد داستان ترجمه»، نگار پدرام رمانِ چطوری خیلی بدخط بنویسیم نوشته آن فاین، مهدی شعبانی داستان پینوکیو با بازنویسی کریستینه نوستلینگر، ناهید معتمدی کتاب گِل نوشته دیوید آلموند و روح‌الله مهدی‌پور عمرانی کتاب سه قصه نوشته امبرتو اکو را در مقاله‌های‌شان نقد و بررسی کرده‌اند.
در بخش «نقد شعر» فصلنامه کتاب کودک و نوجوان، مصطفی رحماندوست در نوشتار خاله سوسکه‌ای تازه، به بررسی مجموعه شش جلدی خاله سوسکه و آقاموشه نوشته سوسن طاقدیس می‌پردازد. همچنین مریم علایی در مقاله‌ی تصویر هنرمندانه‌ی حس و حال و شیطنت‌های کودکانه، مجموعه شعر دُم گربه‌ها را بکِش سروده طیبه شامانی را بررسی کرده است.
در دو نوشتار بخش «نقد آثار غیرداستانی» این شماره فصلنامه، احمد بیگلریان نقد و بررسی گذرایی دارد بر کتاب قصه‌ی سینماجات عهد بوق تألیف علی کاشفی خوانساری، و در نوشته دوم مریم صفاهانی، گزارشی دارد از بررسی‌ها و ارزیابی‌های گروه علمی شورای کتاب کودک از ۱۰۶ کتاب علمی (تألیفی و ترجمه شده) در سال ۱۳۹۳.
«نقد تصویرگری» هشتمین بخش از فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان است که در نوشتار نخست عطیه‌سادات بخارایی به نقد و بررسی کتاب نظری بر تصویرسازی کتاب کودکان تألیف فاطمه معدنی پرداخته؛ در نوشتار دوم این بخش، ساعده بحرکاظمی نگاه و بررسی به تصویرگری مرضیه رزاقی مدنی بر کتاب آخرین پرواز نوشته محمدرضا یوسفی دارد.
نخستین گزیده‌ی کودکانه‌ی مثنوی، نگاهی به تصحیح و بازنشری از مثنوی‌الاطفال نوشته محمود مفتاح‌الملک مازندرانی (۱۲۲۲ - ۱۲۹۵ ش.)، تنها مقاله‌ای است که در بخش «نقد ویرایش» در ششمین شماره فصلنامه نقد کتاب ... آمده است. این مقاله فرایند همکاری نرگس پدرام و علی کاشفی خوانساری است.
چهل مجلس، چهل حدیث، دومین بخش از مروری بر چهل نشست تخصصی نقد سرای اهل قلم کودک و نوجوان در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران (اردیبهشت ۱۳۹۴) است که شبنم میرزین‌العابدین در بخش «نقد شفاهی» آن را گزارش کرده.
سیاوش مرشدی در بخش «وضعیت نشر»، به گزارش خود با نام نقد کتاب کودک در سایر کشورها به معرفی شانزده نویسنده و شاعر سرشناس معاصر در حوزه ادبیات کودک در کشور «همزبان و همتبار» تاجیکستان می‌پردازد.
در نوشتار دوم این بخش، عبدالرحمان اونق به بهانه‌ی موج فانتزی‌نویسی نویسندگان ترکمن، بررسی گذرایی بر پیشینه، تعریف‌ها و کارکردهای گونه ادبی فانتزی دارد و ویژگی‌های این ژانر ادبی را در «داستان‌های بومی ترکمنی» ایران برمی‌شمارد.
دوازدهمین بخش فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان، بخش «نقدشناسی» است. نقد در آیینه مطبوعات این شماره‌ی فصلنامه فهرست گزیده‌ای از مقاله‌های انتشار یافته در حوزه کودک و نوجوان با موضوعهای «ارتباطات»، «تصویرگری و نقاشی»، «کتاب و ادبیات» و «مطبوعات» است که در فصل بهار ۱۳۹۴ در مطبوعات کشور چاپ شده. این مقاله‌شناسیِ گزیده را مهرناز ندیری تهیه و تدوین کرده است.
مینا پورشعبانی در مقاله دیگر این بخش با عنوان جوایز بین‌المللی کتاب کودک، معرفی و گزارشی دارد از پیشینه‌ی جایزه آسترید لیندگرن یکی از مهمترین و بزرگ‌ترین جایزه‌های بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان.
در بخش «نقدپژوهی» این شماره، سه مقاله گنجانده شده که عبارت است از:
مقاله نخست، کوتاه، ساده و مؤثر؛ بررسی کتاب مبانی ادبیات کودک و نوجوان نوشته محمدرضا سرشار، مقاله دوم، کتاب‌های نظری ادبیات کودک و نوجوان [ایران] در نیمه اول دهه‌ی چهل، و مقاله سوم، فهرست توصیفی از کتاب‌های نظری هنر و ادبیات کودک و نوجوان منتشر شده در فصل بهار ۱۳۹۴.
مقاله پژوهشی نقش جنس مؤنث در آثار علی‌اصغر سیدآبادی، داستان‌ها و قصه‌ها (۱۳۹۰-۱۳۸۵) در بخش «پرونده» نشریه آورده شده‌است. این مقاله را محمد همایون‌سپهر و مهناز کشتکارباقری با همکاری یکدیگر نوشته‌اند.
مقاله نگاهی به تصویرگری دو کتاب، بررسی و نقد محمدعلی بنی‌اسدی است بر ایده داستانی و تصاویر و شیوه تصویرگری در دو کتاب این یک حلزون است؟ و این یک بچه گربه است؟ به نویسندگی و تصویرگری گویدو وان گن‌کتن.
مقاله دومِ بخش «نقد دیروز»، وب‌گردی در دنیای داستان است که مریم خدابین کتاب این وبلاگ واگذار می‌شود نوشته فرهاد حسن‌زاده را نقد و بررسی کرده‌است.
«گوناگون» عنوان بخش شانزدهم و پایانی فصلنامه بازتابی است از اخبار داخلی و خارجی کتاب کودک و نوجوان (خرداد تا امرداد ماه ۱۳۹۴).
در لابه‌لای هر بخش از فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان بخشی با نام «تازه‌های نشر» آمده است که به معرفی کتاب‌شناسی همراه با تصویر روی جلد و گزارشی کوتاه از کتاب‌های تازه منتشر شده می‌پردازد. در این شماره، چهارده کتاب معرفی شده است.
دوستداران و دست‌اندرکاران ادبیات و هنر کودکان و نوجوانان می‌توانند ششمین فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان را با ۲۸۰ صفحه و بهای شش هزار تومان خریداری و مطالعه کنند.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشکلیدواژه: نقد آثار غیرداستانیامبرتو اکوفصلنامه نقد کتاب کودک و نوجواننقد ادبیات کودکنشریه درباره ادبیات کودک و نوجوانپینوکیوکریستینه نوستلینگربرنامه جدید سازمان ملل برای پایان دادن به ازدواج کودکان
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد و یونیسف برنامه ی جدیدی را با همکاری چند کشور برای دفاع از حقوق میلیون‌ها دختر آسیب پذیر و پایان دادن به ازدواج زودهنگام كودكان و اجرا می کنند. برنامه جهانی صندوق جمعیت ملل متحد-یونیسف برای سرعت بخشیدن به اقدام برای پایان دادن به ازدواج زود هنگام دختران خانواده‌ها، اجتماع‌ها و دولت ها و جوانان را درگیر می‌كند.
این بخشی از تلاش جهانی برای پیشگیری از ازدواج زودهنگام دختران در ۱۲ كشور آفریقایی، آسیایی و در خاورمیانه است؛ جایی که ازدواج زودهنگام دختران آمار بالایی دارد. این برنامه شامل پشتیبانی از دختران نوجوان ازدواج کرده هم می شود.
دكتر باباتونده اوسوتیموهین مدیر اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد می گوید: «انتخاب همسر و زمان ازدواج یكی از مهمترین تصمیم های زندگی است. هرساله ازدواج زودهنگام میلیون‌ها دختر را از این انتخاب محروم می‌كند. بخشی از برنامه جهانی رایزنی با دولت های كشورهایی با آمار ازدواج زودهنگام بالا برای حفظ حقوق دختران نوجوان است. به این ترتیب دختران می توانند به پرورش استعدادهایشان بپردازند و كشورها می توانند به اهداف رشد و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی خود دست یابند.»
برنامه جهانی جدید روی راهكارهای اثبات شده از جمله افزایش سوادآموزی دختران و خدمات مراقبت‌های بهداشتی، آموزش والدین و اجتماع در برابر خطرات ازدواج زودهنگام، افزایش كمك‌های اقتصادی به خانواده‌ها، تقویت و تثبیت و اجرای سن قانونی ۱۸ سال برای ازدواج تمركز خواهد كرد. برنامه روی داده های مستدل تاكید خواهد كرد تا سیاست‌های مربوط به حقوق دختران جوان را فراگیر كند.
آنتونی لیك مدیر اجرایی یونیسف می گوید: «دنیا از خطرات ازدواج زودهنگام دختران و اثر آن روی كودكان آینده و جامعه‌شان آگاه شده است. برنامه جهانی جدید اقداماتی را پیش گرفته است تا به دختران در معرض خطر یاری رساند و به آنها كمك كند تا درباره ی حقوق شان آگاه باشند و سرنوشت شان را خود رقم بزنند. انجام این طرح بسیار اهمیت دارد زیرا اگر این روند همین گونه ادامه پیدا كند تا سال ۲۰۳۰ آمار ازدواج زودهنگام در میان دختران نزدیك به یك بیلیون نفر خواهد رسید و یك بیلیون نفر دوران كودكی را سپری نخواهند كرد و یك بیلیون نفر آینده‌ای تباه خواهند داشت.»
ازدواج زودهنگام نقض حقوق زنان و دختران است. دخترانی كه زودهنگام ازدواج می كنند معمولا ترك تحصیل می كنند، مورد خشونت های خانگی قرار می‌گیرند، به بیماری ایدز مبتلا می‌شوند و به دلیل بارداری های زودهنگام یا زایمان می میرند. افزون بر آن ازدواج زودهنگام به اقتصاد هم لطمه خواهد زد و موجب بروز چرخه بینانسلی فقر در جامعه می شود. جامعه ی جهانی در برنامه ی اهداف توسعه ی پایدار برای پایان دادن به ازدواج زودهنگام دختران و هر گونه رفتار آسیب زننده علیه زنان تعهد بسیار نشان داده است.
یونیسف و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد نیز دولت ها و سازمان ها را فراخوانده اند تا از این برنامه جهانی پشتیبانی كنند و تا سال ۲۰۳۰ ازدواج زودهنگام را برچینند.
گونه خبر: خبرهای حقوق کودککلیدواژه: خطرات ازدواج زودهنگامحقوق کودکازدواج کودکانازدواج دخترانکودکان و خشونت خانگیکودکان و فقرترک تحصیل دختراندختران و آموزشمنبع: یونیسفگزارش پنجاه و سومین سالگرد تاسیس شورای کتاب کودک
پنجاه و سومین سالگرد تاسیس شورای کتاب کودک ۱۷ اسفندماه با حضور دوستداران شورای کتاب کودک و پدیدآورندگان ادبیات کودک در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
مراسم با رونمایی از جلد شانزدهم فرهنگنامه کودکان و نوجوانان آغاز شد. نوش آفرین انصاری با ابزار خرسندی از انتشار جلد شانزدهم فرهنگنامه، از همه ی کسانی که در پدید آوردن این اثر نقش داشتند، سپاسگزاری کرد. او فرهنگنامه را اثری شگفت انگیز نامید که صحبت کردن درباره ی اهمیت اش بسیار دشوار است و تنها با ورق زدن و خواندن آن می توان به ارزش آن پی برد.
انصاری در ادامه سخنانش با سپاس گزاری از توران میرهادی به سبب خدماتش به شورای کتاب کودک و انتشار فرهنگنامه کودکان و نوجوانان جلد شانزدهم فرهنگنامه را به ایران گرگین، سرویراستار فرهنگنامه تقدیم کرد.
دبیر شورای کتاب کودک همچنین از پرویز کلانتری، فریده فرجام و منوچهر انور یاد کرد و در ادامه گزارش کوتاهی از فعالیت‌های شورای کتاب کودک در یک سال گذشته ارائه کرد و در آن به تاسیس نخستین خانه فرهنگ در روستای مزگاه نوشهر، تاسیس کتابخانه، اسباب بازی خانه و موزه محلی پروژه بین‌المللی منارید و سه کتابخانه در سیستان و بلوچستان از سوی گروه توسعه کتابخانه‌های کوچک شورا، داوری جایزه آذریزدی با پشتیبانی موسسه ریحانه‌الرسول، حضور شهره یوسفی به عنوان داور جایزه ی هانس کریستین اندرسن در IBBY و حضور هیات شورا در جشنواره رومی در نروژ اشاره کرد.
انصاری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کارنامه شورای کتاب کودک طی سالی که گذشت گفت: یک سال گذشته اتفاق های خوبی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان رخ داد. نخستین جایزه مهدی آذریزدی برپا شد و درخشش پژمان رحیمی‌زاده و دفاع خوب و قدرتمند شهره یوسفی برای دریافت جایزه اندرسن از افتخارات شورا در سال گذشته بود.
در این مراسم همچنین از نویسندگان مجموعه ی تاریخ ادبیات کودکان ایران تقدیر شد. در این مجموعه به تفضیل به تاریخ تحلیلی شورای کتاب کودک پرداخته شده است.
در ادامه فیلمی از توران میرهادی پخش شد.
افاضل از مدیران فرهنگنامه گزارشی از دستاوردهای دفتر تالیف فرهنگنامه کودکان و نوجوانان در سال ۹۴ ارائه کرد. تصویب سازمان فرهنگنامه، تدوین و ویرایش همزمان سه جلد از فرهنگنامه، نوسازی تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری از جمله این دستاوردها بود.
او همچنین گفت که اتفاق دیگری که در سال گذشته رخ داد خرید دوره‌ای فرهنگنامه توسط وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی بود که امیدواریم نهادهای مسئول دیگر نیز در این زمینه فعال شوند.
در بخش دیگر برنامه ندا موحدی‌پور گزارشی از فعالیت‌های خانه کتابدار کودک و نوجوان و ترویج خواندن ارائه کرد. او گفت: طی سال جاری خانه کتابدار با فعالیت‌هایی از جمله نشست‌های «چای می‌نوشیم و کتاب می‌خوانیم»،« بازی و رهایی» و «طرح نجوای شادمانی» تلاش کرده است تا قشر وسیع‌تری را در پوشش خود قرار دهد.
شکوه حاج‌نصر‌الله هم به ارائه گزارشی از وضعیت ادبیات کودک و نوجوان طی سال ۹۳ پرداخت و گفت: در این سال ۱۱۸۹ کتاب در حوزه‌های گوناگون بررسی شد و چون سال‌های گذشته همچنان آثار ترجمه از نظر کیفی و کمی نسبت به آثار تألیفی بهتر بودند. البته آثار مرجع تألیفی نسبت به آثار ترجمه کیفیت بهتری داشتند.
او افزود: در بخش داستان تألیف همچنان نیمی از آثار فاصله زیادی با کوکان امروزی دارند. در مجموعه آثار داستان ترجمه تب سراسری و جهانی مجموعه‌سازی ادامه دارد. در این سال چون سال‌های گذشته ترجمه‌های تکراری و حتی همزمان دیده می‌شود.
این عضو شورای کتاب کودک تصریح کرد: شاعران در این سال بیشتر به گروه سنی «الف» و « ب» توجه داشتند اما متأسفانه درصد بالایی از این آثار در فهرست ۱ستاره و بی‌ستاره قرار گرفتند. همچنین گروه سنی «ج» و «د» تعداد کتاب‌هایشان انگشت‌شمار بود و گروه سنی «ه» کتابی نداشتند. در آثار شعر کتاب‌سازی با استفاده از تصاویر کتاب‌های خارجی و شعر شاعر ایرانی شدت یافته است.
حاج‌نصر‌الله ادامه داد: در این سال افزایش تعداد کتاب دینی در قالب داستان یکی از موارد مثبت بوده است اما همچنان داستان‌ها کلیشه‌ای و تکراری‌اند و جذابیت ندارند. همچنین کاهش کتاب‌های بی‌ستاره در حوزه دین نسبت به سال گذشته نشان از کیفیت بهتر کتاب‌ها در این حوزه دارد.
بنا به گفته وی، بیشتر کتاب‌های علوم با موضوعهای تکراری و نوآوری اندک بوده است.
این عضو شورای کتاب کودک گفت: در میان کتاب‌های مرجع بررسی‌شده کاهش چشمگیر کتاب‌های بی‌ستاره و همچنین برتری کتاب‌های تألیفی نسبت به ترجمه خوشحال‌کننده است. همچنین بیشتر کتاب‌های دانش اجتماعی از جمله با موضوع محیط زیست ترجمه هستند. در حالی که شرایط بومی ایجاب می‌کند کتاب‌های تألیفی با موضوع محیط زیست و حقوق شهروندی و... چاپ شوند.
وی با اشاره به خاموشی انتشار فلسفه برای کودک برخلاف تب چند سال اخیر که از دغدغه‌های اصلی گروه در سال گذشته بود، به آثار هنری پرداخت و ادامه داد: در میان آثار هنر، بازی و سرگرمی داستان‌های مینی‌مالیستی با موضوع هنر پدیده‌ای نو است. همچنان انتشار کتاب‌های فعالیتی در قالب هنرمندانه پای این آثار را به فهرست شورا باز کرد. و بالاخره در نشر الکترونیک رشد سایت‌هایی با رویکرد مذهبی و محیط زیست چشمگیر است. در مجموع می‌توان بر اساس داده‌های گروه‌های شورایی در سال گذشته نتیجه گرفت که لزوما حضور عناوینی چون مدیر هنری، مشاور هنری، شورای کارشناسان و شورای ویراستاران موجب موفقیت کتاب نمی‌شود.
در این مراسم، دومین جایزه ادبی عباس یمینی‌شریف به مجموعه شعر «من آبی، من سبز» صفورا نیری تعلق گرفت.
همچنین جایزه ادبی جعفر پایور برای بهترین بازنویسی و بازآفرینی به سه‌گانه «اشوزدنگهه» اثر آرمان آرین رسید.
کتاب‌های برگزیده و شایسته تقدیر سال ۹۳ نیز از سوی شورای کتاب کودک که نمایندگی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان را بر عهده دارد، اعلام شد.
آثار برگزیده در حوزه ادبیات کهن، داستان ترجمه، شعر، تصویر، مرجع و بازی و هنر سرگرمی به شرح زیر اعلام شد:
داستان -تالیف
- آرمان آرین، «آشوزدنگهه» (سه جلد)، ویراستار حاجیه اسحاق‌بیگی حسنی، تهران: موج، ۱۳۸۸، گروه سنی (د به بالا )
داستان – ترجمه
- دیوید آلموند، «گل»، مترجم شهلا انتظاریان، ترهان: آفرینگان، ۱۳۹۳ گروه سنی (د-ه)
- آر.جی پالاسیو، «شگفتی»، تصویرگر مارک بوتاوان، مترجم پروین علیپور، ویراستار مژگان کلهر، تهران:افق، ۱۳۹۳.گروه سنی(د-ه)
- اریک تن شان، مترجم مسعود ملک‌یاری. تهران:آفرینگان، ۱۳۹۳
- پم مونوز رایان، «خیال باف»، مترجم رحیانه عبدی، تهران: منظومه خرد، ۱۳۹۳. گروه سنی (ج-د)
- فارست کارتر، «تربیت درخت کوچک»، مترجم ژاله مساعد، تهران: پیام امروز،۱۳۹۳ (د)
- جان کارتر، «بخت پریشان»، مترجم مریم فرادی، تهران:هیرمند، ۱۳۹۲ گروه سنی(د- ه)
شعر
- صفورا نیری، «من آبی من سبز»، مجموعه شعر برای نوجوانان، تهران:توکا، ۱۳۹۳ گروه سنی(ج-د)
تصویر
- محمد حسینی، «شاهنامه»، تصویرگر سعید خالقی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر پارسه، ۱۳۹۳ گروه سنی( د)
- علی شجاعی، «احتیاط! خطر حمله موش‌ها... و دیگران»، تصویرگر نازنین عباسی، تهران: کتاب نیستان، ۱۳۹۳ گروه سنی(ج)
- محمدرضا یوسفی، «هیچ کسی که کسی نبود» تصویرگر حسن عامه‌کن، تهران:خانه ادبیات، ۱۳۹۲ گروه سنی( ب – ج)
مرجع
- مهدی زارعی، «فرهنگنامه طلایی ورزش»، تصویرگر علی دشتکی، حسن تبریزی، الهام محجوب، تهران: نشر طلایی، ۱۳۹۲ گروه سنی( د و ه)
- علی گلشن، «پستانداران ایران: سگ سانان و کفتارها»؛ جلد دوم، عکس گروه عکاسان، ویراستار عاطفه سلیانی، تهران:کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۹۳ گروه سنی (د و ه)
بازی، هنر و سرگرمی
- فرزانه بابایی، طراح و مجری، «پولک‌های چوبی»، عکاس علی خوش فرجام، ویراستار شراره وظیفه شناس، تهران: کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان، ۱۳۹۲ ، گروه سنی( ج و د)
- همچنین در حوزه آثار شایسته تقدیر در گروه‌های داستان- تالیف ، داستان- ترجمه، شعر، تصویر، دین ، بازی و سرگرمی و بالاخره دست‌نوشته بزرگسالان آثار شایسته به شرح زیر اعلام شد:
داستان-تالیف
- مهدی رجبی، «کنسرو غول»، ویراستار مژگان کلهر، تهران: افق،۱۳۹۲ گروه سنی(د – ه)
داستان – ترجمه
- آر.جی پالاسیو، «شگفتی»، تصویرگر مارک بوتاوان، مترجم ناهید قهرمانی، تهران: هیرمند، ۱۳۹۳ گروه سنی(د و ه)
- آر جی پالاسیو، «اعجوبه»، تصویرگر مارک بوتاوان، مترجم فرح بهبهانی، تهران: پیدایش ، ۱۳۹۳ گروه سنی (د – ه)
- کیت تامپسون، «پلیس جدید»، مترجم شهلا انتظاریان، ویراستار عذرا جوزدانی، تهران: چکه، ۱۳۹۲، گروه سنی(ج و د)
- لسلی کانر، «در انتظار یک زندگی طبیعی»، مترجم فرح بهبهانی، ویراستار مژگان کلهر، تهران: افق ، ۱۳۹۲ گروه سنی(د به بالا)
شعر
- جعفر ابراهیمی، «صلح مثل چای تازه دم»، تصویرگر مهدی سعادتی، زیر نظر شورای ادبی، تهران: پیدایش ، ۱۳۹۲ گروه سنی( ج-د)
- پیرایه یغمایی، «ابری بازیگوش...»، تصویر گرنیلوفر میرمحمدی، تهران: انتشارات خط خطی ، ۱۳۹۳ گروه سنی(الف – ب)
تصویر
- مرتضی سیدی نژاد، «دارم شروع می‌شوم»، تصویرگر رودابه خائف، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۱ گروه سنی (ج – د)
- مژگان کلهر.«ماهیگیر و بهار»، تصویرگر نازنین عباسی، تهران:کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۳۹۲ گروه سنی( ج)
- محمد کاظم مزینانی، «راز گریه سگ‌ها:داستان‌هایی از هزار و یک شب»، تصویرگر علی فلاح کردی، تهران:موسسه فرهنگی منادی تربیت، ۱۳۹۲. گروه سنی( ب- ج)
دین
- محمدرضا زائری، «سوره نیاز: پنج جرعه تشنگی ...»، طراح گرافیک و تصویر گر مجید کاظمی، تهران: سروش ، ۱۳۹۲ گروه سنی(د – ه)
بازی، هنر و سرگرمی
- آن برتیه، نویسنده و تصویرگر، «بازی‌های روز چهارشنبه» مترجم رکسانا سپهر، تهران:مبتکران، ۱۳۹۳ گروه سنی(الف – ب)
دست‌نوشته بزرگسال
- لیلا مشک سار، «صدا، کات، سکوت»
هشتاد و هشتمین سالگرد انتشار نخستین نمایشنامه برای کودکان و خردسالان ایران
هنگامی که جبار عسکرزاده (باغچه‌بان) در بهار سال ۱۳۰۷ به فراخوان رئیس «اداره معارف ایالت فارس»، همراه با همسرش صفیه میربابایی و دو فرزند خردسالش ثمین و ثمینه به شیراز می‌رود، در «نوزدهم اسفند ۱۳۰۷» نخستین نمایشنامهی چاپ شده برای کودکان و خردسالان ایران را با نام «خانم خَزوک یا خود انتخابِ رفیق»، منتشر می‌سازد.
و این سرآغازی فرخنده، ارزشمند و گران‌پایه‌ای است که جبار باغچه‌بان را در تاریخ ادبیات نوین کودک و ادبیات نمایشی و تئاتر نوین کودکان و خردسالان ایران پیش‌گام و پدر این گونه‌های ادبی می‌شناساند.
کتابِ «خانم خَزوک یا خود انتخابِ رفیق» دارای ابعاد ۱۶۰ در ۹۰ میلی‌متر با ضخامت ۴ میلی‌متر و ۲۰ صفحه و ۶ تصویر سیاه و سفید است که نویسنده آنها را طراحی و به شیوه چاپ سنگی منتشر کرده. جلد کتاب، همجنس کاغذ متن آن است و متنِ نمایشنامه به خط نستعلیق و نگارندگی «کاردان» انجام شده، هر صفحه‌ی کتاب یازده سطر دارد و شماره صفحه‌ها میانه‌ی بالاترین سطر هر صفحه آمده‌است. پنج تصویر طراحی شده در آغاز هر صحنه («مجلس») آمده و پشت جلد - صفحه ۲۰ - تصویری کامل از بازیگران و کاراکترهای صحنه پایانی نمایش را نشان می‌دهد.
بر روی جلد کتاب – صفحه یک – عنوان و عنوان برابر و شناسنامه کتاب چنین آمده‌است:
خانم خزوک
یا خود
انتخاب رفیق
اثر میرزاجبّار عسکرزاده
معلّم بچگان کر و گنگ
و مدیر کودکستان شیراز
یک پرده
باجازه ریاست جلیله معارف ایالتی فارس
حق طبع محفوظ
برای کودکستانها و اطفال کلاسهای
ابتدائی
نوزدهم اسفند
ایران ١٣٠٧ شیراز
جبار عسکرزاده (باغچه‌بان) در یادداشت‌های خود گاه این نمایشنامه را «خاله خزوک و موشک پهلوان» نام بُرده‌است.
نخستین نمایشنامهی چاپ شده کودکان و خردسالان ایران، منظوم و آهنگین است و در «یک پرده» و شش «مجلس» یا صحنه نوشته شده‌است. «خانم خَزوک»، «گاو»، «غوک»، «خر»، «زنبور»، «موشک پهلوان» و شماری موش، شخصیت‌های این نمایشنامه هستند.
این نمایشنامه، صحنه‌ای و از گونه‌ی «تئاتر با کودکان و خردسالان» و «برای کودکان و خردسالان» است.
باغچه‌بان این نمایشنامه را «اُپرت یا نمایشنامه موزیکال که همراه با موسیقی و آواز است» می‌نامد.
جبار باغچه‌بان در کتاب خود از مرجع اقتباسی‌اش برای نوشتن نمایشنامه خانم خزوک نام نبرده و شاید نیازی ندیده است، اما آشکار است که نمایشنامه خانم خزوک بر پایه‌ی افسانه - مَتَلِ شفاهی و پُرآوازه‌ی «خاله سوسکه» نوشته شده‌است. او در بخشی از زندگی‌نامه‌ی خود می‌نویسد: «با استفاده از قصه‌های عامیانه که از بچگی به یاد داشتم برای بچه‌ها نمایشنامه و شعر سرودم و چیستان ساختم.»
جبار عسکرزاده (باغچه‌بان) با دگرگونی در ساختار، پیرنگ و درون‌مایه افسانه – متلِ خاله سوسکه، توانسته است داستانی نو در قالبی تازه «بازآفرینی» کند. این دگرگونی از قالب توصیفیِ افسانه – متل خاله سوسکه به قالب نمایشنامه و نمایشی کردن آن، بی‌گمان نخستین و بنیادی‌ترین دگرگونی و نوآوری باغچه‌بان است. همچنین او با هوشیاری و با برهم ریختن و به روز کردن درون‌مایه افسانه – متل خاله سوسکه - همسریابی و انتخاب آزادانه جفت - که بیرون از دنیای مخاطبِ کودک و خردسال است، درون‌مایه‌ای را جایگزین آن کرده که به دنیای آموزشی و پرورشی کودکان و خردسالان ایرانی نزدیک است. این بازآفرینی سبب شده‌است تا کودکان با نمایشنامه خانم خزوک یا خود انتخاب رفیق همذات‌پنداری کنند و با شخصیت اصلی آن همراه و همداستان شوند.
زنده یاد جبار باغچه‌بان با دانایی و هوشیاری در ترویج و رشد کتابخوانی در کودکان، در پایان نمایشنامه «خانم خزوک یا خود انتخاب رفیق» پیشنهادی ارزنده ارائه می‌دهد که پس از نزدیک به نود سال همچنان پابرجاست:
«همین کتابچه و قسمت‌های دیگر که در پی هم منتشر می‌گردد، مخصوص کودکستانها و کلاسهای ابتدائی است. خوبست برای تشویق آنها به‌عنوان عیدی و تقدیر در موقع امتحانات به هر بچه یک نسخه ببخشند.»
نمایش شهر قصه
نمایش شهر قصه به کارگردانی سینا نورائی دوشنبه ۲۴ اسفند-چهارشنبه ۲۶ اسفند ۹۴ ساعت ۱۶ در تماشاخانه دراما به روی صحنه می رود.
برای اطلاعات بیشتر به tiwall.com مراجعه کنید.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: نمایش کودکنمایش شهر قصهنمایش خاله سوسکه
نمایش خاله سوسکه به کارگردانی سینا نورائی جمعه ۲۱ اسفند و شنبه ۲۲ اسفند ۹۴ ساعت ۱۶ در تماشاخانه دراما به روی صحنه می رود.
برای اطلاعات بیشتر به tiwall.com مراجعه کنید.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: نمایش خاله سوسکهنمایش کودکدخترانی که هرگز به مدرسه نمی روند دوبرابر پسرانند
یونسکو به مناسبت ۸ مارس، روز جهانی زن، اطلس «نابرابری جنسیتی در آموزش» را منتشر کرده است که نشان می دهد با وجود همه ی تلاش ها و پیشرفت ها در ۲۰ سال گذشته، دختران همچنان نخستین کسانی هستند که از حق آموزش محروم می شوند.
بالاترین نابرابری جنسیتی در کشورهای عربی، جنوب صحرای آفریقا، جنوب و غرب آسیا گزارش شده است.
در سراسر جنوب صحرای آفریقا ۵/۹ دختر هرگز پا به مدرسه نمی گذارند در حالی تعداد پسرها ۵ میلیون نفر است. در مجموع بیش از ۳۰ میلیون کودک بین ۶ تا ۱۱ سال در این منطقه به مدرسه نمی روند. برخی از این کودکان دیرتر وارد مدرسه می شوند اما بسیاری از این کودکان از تحصیل محروم می مانند به ویژه دختران که در این جوامع با موانع بیشتری رو به رو هستند.
این شکاف جنسیتی در کشورهای غرب و جنوب آسیا بیشتر است. در این منطقه ۸۰ درصد دختران هرگز برای آموزش رسمی به مدرسه راه پیدا نمی کنند، در حالی که ۱۶ درصد پسران از تحصیل در مدرسه محرومند. یعنی در برابر ۴ میلیون دختری که به مدرسه نمی روند، کمتر از یک میلیون پسر از آموزش بی بهره اند.
در کشورهای عربی نیز دختران بخش بزرگی از میلیون ها کودکی هستند که از آموزش بی بهره اند، االبته به دلیل درگیری ها امکان برآورد دقیق در این منطقه وجود ندارد.
مدیر کل یونسکو ایرینا بوکووا می گوید: «هرگز بدون پیروزی بر تبعیض و فقر که زندگی دختران و زنان را از نسلی به نسل دیگر نابود می کند، به اهداف توسعه پایدار دست پیدا نخواهیم کرد. ما باید در هر سطحی از مردم عادی تا رهبران جهانی تلاش کنیم تا برابری در قلب هر سیاستی در نظر گرفته شود به طوری که همه دختران، در هر موقعیتی، به مدرسه بروند و ناچار به ترک مدرسه نشوند و به شهروندان توانمند تبدیل شوند.»
اطلس نابرابری جنسیتی در آموزش شکاف جنسیتی را از آموزش ابتدایی تا دانشگاه و بر پایه ی داده های موسسه آمار یونسکو نشان می دهد. در این اطلس با بهره بردن از نزدیک به ۱۰۰ نقشه تعاملی و نمودار، مسیر و تجربه ی آموزشی دختران و پسران بیش از ۲۰۰ کشور و منطقه نشان داده شده است.
مدیر موسسه آمار یونسکو درباره ی این اطلاس می گوید: « به روشنی می توان دید که نابرابری ها از کجا آغاز می شود و چگونه در زندگی بیشتر زنان و دختران به حاشیه رانده شده انباشته می شود. اما این داده ها همچنین نشان می دهند که بیشتر دخترانی که موفق می شوند تحصیلات ابتدایی آغاز می کنند و به آموزش مقطع بالاتر راه پیدا می کنند، بهتر از پسرها عمل می کنند و علاقمند هستند تحصیلات شان را ادامه دهند.»
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشکلیدواژه: توسعه پایدار و آموزش کودکانکودکان و آموزشدختران و آموزشپسران و آموزشکودکان و مدرسهآموزش و پرورشتبعیض جنسیتی در آموزشمنبع: یونسکوراهاندازی دکترا ادبیات کودک
ادبیات کودک به عنوان رشته‌ای مستقل صاحب کرسی دانشگاهی در مقطع دکترا می‌شود.
کاووس حسنلی استاد دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایسنا، از راه‌اندازی دوره دکترای ادبیات کودک در این دانشگاه از سال آینده خبر داد و ابراز امیدواری کرد: در سال آینده مقطع دکترای ادبیات کودک در دانشگاه شیراز راه‌اندازی شود و دانشجویان علاقه‌مند به این حوزه بتوانند در این مرکز به ادامه تحصیل و کسب دانش بپردازند.
نخستین دوره کارشناسی ارشد ادبیات کودک در مهرماه ۱۳۸۹ در بخش ادبیات فارسی دانشگاه شیراز با پذیرش ۶ دانشجو کار خود را آغاز کرد و مرکز مطالعات ادبیات کودک از همان زمان اعلام کرد از پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری در زمینه ادبیات کودک و نوجوان حمایت می‌کند. این حمایت طبق مصوبه ۲۷ بهمن ۸۶ هیئت مؤسس مرکز، به ۲ صورت خدمات مشاوره‌ای به دانشجویان برای پایان‌نامه‌ها و تقدیر از بهترین رساله‌های کارشناسی ارشد و دکترا در زمینه ادبیات کودک در قالب برنامه‌ای دوسالانه صورت می‌گیرد.
مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز موسسه‌ای علمی - پژوهشی است که از سال ۸۴ زیر نظر معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز اداره می‌شود.
بسته های کتاب هدهد برای نوروز ۹۵
فروشگاه کتاب هدهد (وابسته به موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان) برای هدیه نوروزی سال ۹۵ بسته های کتابی برای همه گروه های سنی آماده کرده است، و به خانواده ها پیشنهاد می کند که به فرزندان دوستان و خویشاوندان کتاب عیدی دهند.
این بسته ها برای پنج گروه سنی ۰ تا ۲ سال، ۳ تا ۶ سال، ۷ تا ۹ سال ، ۱۰ تا ۱۲ سال و ۱۳ سال به بالا طراحی شده است.
در هر بسته ۵ تا ۷ عنوان کتاب داستان، غیر داستان، شعر و کتاب های هنر، بازی و سرگرمی وجود دارد. در برخی از بسته ها نیز یک بسته «کتاب + فعالیت» در نظر گرفته شده است.
بسته های «کتاب + فعالیت»، در بردارنده برگه های فعالیت ودستنامه برای یک کتاب برگزیده است که سرگرمی های گیرا و تاثیرگذاری را به جمع خانواده برای ایام نوروز پیشنهاد می کند.
روزانه ۴۵ دقیقه کنار هم بودن و باهم خواندن و فعالیت را تجربه کردن، شادی های روزهای تعطیل به ویژه سال نو را برای کودک شما دو چندان می کند، ضمن آن که به شکل غیر مستقیم به آموزش او نیز یاری می رساند.
برای سفارش و خرید این بسته ها با فروشگاه کتاب هدهد تماس بگیرید:
- بسته نوروزی ۰ تا ۲ سال
- بسته نوروزی ۳ تا ۶ سال (۱)
- بسته نوروزی ۳ تا ۶ سال (۲)
- بسته نوروزی ۷ تا ۹ سال (۱)
- بسته نوروزی ۷ تا ۹ سال (۲)
- بسته نوروزی ۱۰ تا ۱۲ سال
- بسته نوروزی ۱۳ سال به بالا
«هری پاتر» سبب افزایش حجم داستان‌های رده سنی کودکان شده است
داستان‌های گروه سنی کودکان در طول ۴۰ سال گذشته دو برابر شده‌اند. این آمار رسمی مجله نقد Journal در آمریکاست که دلیل این موضوع را سری داستان‌های «هری پاتر» می‌داند.
به نقل از گاردین، این مجله تحقیقی درباره داستان‌های این رده سنی در پنج دهه مختلف انجام داده است و چهار سال مختلف ۱۹۷۶، ۱۹۸۶، ۲۰۰۶، و ۲۰۱۶ را به عنوان نمونه انتخاب کرد. کتاب‌های مطرح شده در این بررسی برای خوانندگان ۸ تا ۱۲ ساله به نگارش در آمده بود. طبق این یافته‌ها میانگین صفحات یک داستان حدود ۱۰۰ صفحه بود. در سال ۱۹۸۶ این میانگین به ۱۴۰ صفحه رسید و تا سال ۱۹۹۶ در همین سطح باقی ماند و تا سال ۲۰۰۶ تا ۱۷۵ صفحه افزایش یافت. امسال این میانگین به ۱۷۳درصد نسبت به چهل سال گذشته افزایش یافت و به ۲۹۰ صفحه رسید.
«جیمز فینالسون» از مؤسسه verve اعتقاد دارد دلیل اصلی این موضوع وجود کتاب‌های دیجیتال در بازار است. «وقتی کتاب قطوری را در یک کتابفروشی در دست می‌گیرید، سنگینی آن شما را می‌ترساند اما وقتی به اندازه کتاب‌های در سایت «آمازون» نگاه می‌کنید مانند پاورقی یک کتاب است و کسی به اندازه آن توجه نمی‌کند.» اما محققان مجله Booklist اعتقاد دیگری دارند. آنها می‌گویند دلیل افزایش طول رمان‌های کودک موفقیت رمان «هری پاتر» است. «جی. کی. رولینگ» با جلد اول سری داستان‌های «هری پاتر» به نام «هری پاتر و سنگ جادو» که در سال ۱۹۹۷ به چاپ رسید تأثیر شگرفی بر موفقیت آثار کودکان و طولانی شدن آن داشت.
«آیلن کوپر» ویراستار و نویسنده این مجله می‌گوید: «ژانر فانتزی خود سبب افزایش علاقه این رده سنی می‌شود. کتاب‌های فانتزی اصولاً طولانی هستند زیرا نویسندگان دنیایی جدید می‌سازند و خوانندگان آثار فانتزی دلشان می‌خواهد در آن دنیا گم شوند.»
«کارولاین هورن» که ویراستار کتاب کودک است با این نظریه که حجم بالای کتاب‌های داستانی کودکی تحت تأثیر «هری پاتر» قرار دارد موافق است. «پیش از این ناشران دست‌نوشته‌های بیش از چهل هزار کلمه را رد می‌کردند. این عقیده وجود داشت که کودکان توانایی خواندن آثار بلند را ندارند اما «هری پاتر» چشم ناشران را باز کرد و مجبورشان کرد بازار کتاب را بار دیگر ارزیابی کنند و بفهمند چه کتاب‌هایی پرفروش و چه کتاب‌هایی قابل انتشار است. پس از این ارزیابی از آثار بلند استقبال کردند.»
«هورن» گفت: «در دهه ۷۰ و ۸۰ کتاب‌های کودک کمی سنگین بود. من احساس می‌کنم نگارش داستان کودک در حال توسعه بود. از دهه ۹۰ به بعد پیشرفت بسیاری حاصل شد و نویسندگان داستان‌ها را به شکل بهتری روایت می‌کنند. طول آثار افزایش یافته است اما فصول کتاب کوتاه است تا توجه کودکان را جذب کند.»
«هورن» معتقد است افزایش حجم آثار اتفاق بسیار خوبی است. «کیفیت نگارش بالا رفته است. اگر به کتاب‌های قدیمی نگاهی بیندازید درمی‌یابید که خواندن این داستان‌ها بسیار سخت، حاشیه کتاب‌ها بسیار باریک و فاصله خطوط بسیار کم است اما حالا ناشران نیز بسیار آگاه شده‌اند و ظاهر کتاب نیز برایشان از اهمیت برخوردار است. امروزه آثار زیباتر هستند. فصل‌های مختلف کوتاهند، حاشیه‌های آن بازتر هستند و اندازه کتاب‌های نیز بهتر شده‌اند.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: کتاب های هری پاترموسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان پانزده ساله شد
نهادی که روزگاری نهال بود و خود از یک ایده پژوهشی سر برآورده بود، اکنون در پانزده‌امین سال فعالیت به درختی جوان با شاخه‌هایی پربار تبدیل شده است با میوه‌هایی که البته از تنه این درخت که فرهنگ کودکی است، مایه می‌گیرند.
موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات از نگاه ریشه شناسانه یکی از فرزندان شورای کتاب کودک است یا به نوعی دیگر اگر با منطق تشبیهی به این موضوع نگاه کنیم، این نهاد یکی از درختان باغ شورای کتاب کودک است که در بیست سال گذشته چندین نهاد با کارکردهای گوناگون در حوزه فرهنگ و آموزش و پرورش کودکان در آن روییده است.
نخستین و جامع‌ترین فعالیت موسسه، پژوهیدن روی موضوع تاریخ ادبیات کودکان ایران بود که سه سال پیش‌تر از پایه گذاری این نهاد آغاز شد و تا سال ۱۳۸۶ به درازا کشید (۱۰ سال) که البته انتشار سه جلد آخر این اثر برای شش سال در بند ممیزی وزارت ارشاد در دولت پیشین گرفتار شد.
هنگامی که ما کار پژوهش روی این اثر ملی را شروع کردیم هرگز تصوری از ابعاد آن نداشتیم. در حقیقت پژوهش در حوزه ای که پیش از آن هرگز روی آن کار پژوهشی جامع نشده است، مانند کوه یخی در دریا است که تنها نوک آن پیداست و بدنه آن در زیر آب از دیده‌ها پنهان است. به سرانجام رساندن چنین پژوهش‌های فراگیر در جوامعی با ثبات فرهنگی، فی نفسه دشوار است، چه رسد به این سرزمین که مرزهای کار پژوهشی در آکادمی (دانشگاه) و بیرون از آکادمی روشن نیست.
تأمین منابع مالی برای چنین کارهایی برعهده هیچ کسی نیست، مگر این که وابسته به یک نهاد دولتی یا نیمه دولتی باشد و در چنین حالتی اولویت‌های غیرپژوهشی و غیرعملی کارفرما، اصالت پژوهش را مخدوش می‌کند. در این فضا که امور اجتماعی نوسان‌های خود را دارد، به سرانجام رساندن چنین پژوهش گسترده ای در گرو دو عامل محوری بوده است. نخست اراده ما برای به فرجام رساندن این کار بزرگ ملی و دیگر پشتیبانی جامعه مدنی یا مردم از آن. از ابتدا این کار پژوهشی از کمک‌های دوره ای دوستداران و دلسوزان فرهنگ این سرزمین برخوردار شد. هرگام که برداشتیم در کنارمان کسانی بودند که دست ما را به یاری گرفتند. آن جا هم که کسی نبود، ما خود دست به کار شدیم و کارهای فرهنگی دیگر انجام دادیم تا از زایش کوچک‌ها آن زایش بزرگ به انجام رسد.
در بستر کار پژوهش روی موضوع تاریخ ادبیات کودکان، با گردآوری مجموعه ای بزرگ از اسناد و اشیاء که بیش تر آنها کارکرد موزه ای دارند، به ناخواسته مجموعه دار شدیم. مجموعه داری که باارزش‌ترین اسناد مربوط به فرهنگ کودکی و آموزش و پرورش ایران را در اختیار دارد. این مجموعه بزرگ سبب شد که ما در کنار کار تاریخ ادبیات کودکان روی موضوع موزه تاریخ فرهنگ کودکی کار کنیم. چنان که در سال ۱۳۸۳ بعد از اجرای نمایشگاه موزه فرهنگ کودکی در کاخ نیاوران، ریاست وقت سازمان میراث فرهنگی راه اندازی موزه فرهنگ کودکی را تأیید و برای آن بودجه ای تعیین کرد. اما با جابجایی در دولت این موضوع از آن سال تا امروز به محاق رفته است. ما برای رسیدن به این هدف بسیار کوشیدیم، اما در نهادهای دولتی و شهری مانند سازمان میراث و شهرداری راه به جایی نبردیم، زیرا درک فرهنگ کودکی یک امر خودبخودی نیست و نیاز به تحول اجتماعی در ذهن کارگزارانی دارد که امکانات را در اختیار دارند.
اگرچه ما نتوانستیم موزه را به صورت واقعی راه اندازه کنیم، اما با راه اندازی ایرانک (درگاه فرهنگ کودکی) Iranak.org هم اسناد مربوط به این حوزه را در بانک اطلاعاتی ذخیره کردیم و هم موزه مجازی در فضای آن آغاز به کار کرد. در کنار آن همراه با خانه کتابدار پایگاه ترویج خواندن کتابک ketabak.org را پایه گذاشتیم. پایگاهی که هدف اصلی آن معرفی برترین آثار حوزه کودک و نوجوان یا مربوط به این حوزه و ترویج خواندن در میان خانواده‌ها و نهادها است.
فعالیت روی موضوع تاریخ آموزش و پرورش و بررسی کار بزرگانی مانند میرزا حسن رشدیه و باغچه بان ما را به این نتیجه رساند که موضوع سوادآموزی یکی از پیچیده‌ترین پدیدارها در ساختار آموزش و پرورش ایران است که شوربختانه همیشه و همواره در اختیار دولت‌ها بوده است و به ویژه در دهه‌های بعد از انقلاب اسلامی که از سوی خود کارگزاران، به امر حکومتی تعبیر شده است. این نوع نگاه به آموزش و پرورش سبب ایستایی در همه ساختار آن و به ویژه موضوع بنیادی سوادآموزی شده است.
از این رو موسسه برای پیگیری و ادامه راه بزرگانی که در ایران سوادآموزی را از قالب کهنه به در کردند از آغاز سال ۱۳۸۰ رویکرد بومی آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان را برنامه ریزی کرد که اکنون برایند آن آثاری بی بدیل برای آموزش سواد یا زبان آموزی و همچنین شمارورزی (آموزش ریاضی پایه) شده است. به گونه دیگر می‌توانیم بگوییم در آشفته بازاری که بخش بزرگی از نیرو و بودجه آموزش و پرورش ایران در ناکارآمدی مطلق نصیب ناشران کمک آموزشی با رویکرد کنکور محوری و ... می‌شود، موسسه توانسته است سالم‌ترین و خلاق‌ترین جریان را در سوادآموزی پایه شکل دهد. پدیده ای که در سال‌های پیش رو می‌تواند کودکان ایرانی را از بحران در این عرصه رهایی بخشد.
در سال‌های اخیر موسسه با مطالعه موضوع ترویج خواندن در میان نهادهای دولتی و غیردولتی به این نتیجه رسید که ترویج خواندن یک کار با برنامه است و تنها نباید در این محدوده دیده شود که کتاب را به دست کودکان و نوجوانان در مناطق یا کانون‌های محروم برسانیم یا برای آنها کتابخانه ای برپا کنیم و کارمان را تمام شده بپنداریم. از این رو با توجه به ضعف اساسی که همه این شیوه‌ها داشت، موسسه ایده طرح ترویج خواندن را از سال ۱۳۸۹ در قالب برنامه ای به نام «بامن بخوان» پایه گذاشت که شاخص آن ترکیب موضوع سوادآموزی پایه با کتاب‌های با کیفیت است.
بدون بزرگ نمایی باید گفت که اکنون این تنها برنامه جامع ترویج کتابخوانی در چارچوب مرزهای ملی ایران است که چنین گسترده و مؤثر اجرا می‌شود. زیرا کودکان مناطق محروم در ایران اگر می‌خواهند زندگی سرشار معنوی داشته باشند، پیش از همه باید بتوانند کتاب‌های با کیفیت را بخوانند و شرط ضروی برای خواندن هم داشتن سواد مؤثر است. موسسه برای این برنامه نامزد جایزه– آساهی Asahi برای سال ۲۰۱۶ شده است که بانی آن دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان IBBY است. نتیجه این جایزه در ۱۴ فروردین ۱۳۹۵ اعلام خواهد شد.
در کنار برنامه بامن بخوان، انتشارات موسسه نیز فعالیت‌های خود را گسترش داد و اکنون برنامه بامن بخوان این امکان را برای موسسه فراهم کرده است که انتشارات موسسه در چارچوب یک برنامه پویا بهترین کتاب‌ها در زمینه فرهنگ کودکی و ادبیات کودکان را در دسترس جامعه ایران بگذارد. اکنون موسسه بیش از ۵۰ عنوان کتاب منتشر کرده است که از این انتشارات چهره ای شاخص ساخته است تا جایی که برای جایزه بهترین ناشر در نمایشگاه بولونیای ۲۰۱۶ از سوی شورای کتاب کودک نامزد شده است.
پس از پژوهش روی موضوع تاریخ ادبیات کودکان، موسسه طرح پژوهشی بزرگ و ملی مطالعات کودکی را از سال ۱۳۸۸ آغاز کرده است. مطالعات کودکی تمام آن چه که زندگی کودک را شکل داده است، از مرگ و میر و بهداشت کودک تا جایگاه او در خانواده، پوشاک،، بازی‌ها و اسباب بازی‌ها، سنت‌ها و آیین‌ها، حوادث و کار کودکان را دربرمی گیرد. این طرح اکنون می رود که از نیمه بگذرد و در سال های آتی نخستین جلدهای آن منتشر خواهد شد.
بی گمان در چارچوب مرزهای ایران و حتا بخش بزرگی از آسیا، موسسه ای نیست که چون ما در بی امکانی نسبی روییده باشد و چنین کارهای بزرگی را پیش برده باشد. ما به توانایی‌های خود ایمان داریم و براین باوریم که تنها نیستیم، زیرا پشت به مردم ایران و به ویژه بخش فرهیخته آن داریم که همواره پشتیبان‌مان بوده‌اند. بنابراین در این راه به هر پیشرفت و کامیابی هم برسیم، آن را داشته مردم ایران می دانیم و مفتخریم که در جامعه ایران جای داریم و برای پیشرفت آن می‌کوشیم.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشمنبع: ترویج خواندن, موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان, شورای کتاب کودک, آموزش و پرورش, فرهنگ کودکی, تاریخ ادبیات کودکان ایران, آموزش ودو بال بزرگ آموزش و پرورش ايران
میرزاحسن رشدیه را پدر مدارس نو یا به زبان عصر مشروطه، بانی و پیر معارف ایران می‌دانند. او در خانواده‌ای روحانی که از سادات تالشی بودند و در زمان نادرشاه به تبریز کوچانده شده بودند، به دنیا آمد، خود نیز در آغاز روحانی بود، اما خیلی زود راه دیگری را برگزید و آن هم کوشش برای پایه‌گذاری آموزش نو در ایران بود. میرزاحسن رشدیه بیش ۶٠ از سال برای شکل‌گیری مدارس و نظام نو آموزشی در ایران کوشید. زندگی او ابعاد گوناگونی دارد که متأسفانه تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است.
او در بزرگی و پیشرو بودن جایگزین ندارد، اما کسی مانند جبار باغچه‌بان را که او هم پدربزرگش فرزند تبریز است، در کنارش دارد. در حقیقت این دو، دو بال بزرگ آموزش و پرورش ایران در یک سده گذشته هستند. چهره‌های شاخص دیگر مانند معصومه سهراب و توران میرهادی و... شاه پرهای این دو بال‌اند. تاکنون چنین بوده که فرهنگیان او را برای مدرسه‌داری یا مدرسه‌سازی برجسته می‌دانستند، اما شمس‌الدین رشدیه، فرزند ارشد او، درباره یکی از این بال‌ها که پدرش است، می‌گوید: «روزی از پدر شادروانم شنیدم که فرمود خدمت بزرگ من تأسیس مدرسه در ایران نیست و اگر من این کار را نمی‌کردم، دیر یا زود دیگری این کار را می‌کرد. خدمت ذی‌قیمت من، ایجاد الفبای صوتی است که راه آموزش را سهل و آسان و نوآموزان بی‌گناه را از آن کوره راه‌ها و عذاب‌ها خلاص کرده است».
به‌راستی هر دو بال آموزش‌وپرورش ایران، بخش بزرگی از زندگی خود را روی دگرگونی و روشمندکردن آموزش الفبای زبان فارسی گذاشتند. هر دو نیز هنگام کودکی رنج آموزش الفبا را در مکتب‌خانه‌های آن زمان که با چوب و فلک همراه بود، چشیده بودند و می‌دانستند این‌گونه نمی‌توان کودکان را باسواد کرد.
میرزاحسن رشدیه هنگامی که در تبریز و سپس ایروان بود، متوجه شد روس‌ها الفبای خود را به شیوه آوایی یا آن‌گونه که در زمان پس از مشروطه رایج بود، صوتی آموزش می‌دادند. این نکته را رشدیه از راه روزنامه‌های مترقی آن زمان مانند «ثریا» و «اختر» کم‌وبیش متوجه شد و پی برد کودکان ساکن در سرزمین‌های قفقاز که زبان مادری‌شان روسی نبود، زبان روسی را بسیار سریع می‌آموزند. همین نکته را هم هنگامی که از راه استانبول و قاهره به دارالمعلمین بیروت رفت، زیر نظر استادان فرانسه به شیوه‌ای علمی آموخت و در آن‌جا نیز پی برد که وجود آموزگار تعلیم‌دیده متقدم است بر ساخت و راه‌اندازی مدرسه.
رشدیه در شرح درس خود از مکتب‌دار، روش بسیار سخت و عذاب‌آور آموزش الفبا را که بر پایه ساختار زبان عربی بر دو پایه حروف و اصوات شکل گرفته بود، شرح می‌دهد. در گام اول کودکان باید نام حروف را می‌آموختند مانند الف، ب، پ، جیم، دال، ذال... و آن‌گاه باید میان حروف و صداهایی که رو یا زیر این حروف می‌نشست، کار می‌کردند، مانند الف زبر: آ، ب زبر: ب. و هر گام که پیش می‌رفتند این کار سخت‌تر از پیش می‌شد.
به گفته خود رشدیه و باغچه‌بان، از هر صد شاگرد مکتب، بیش از چند کودک نمی‌توانستند از این آموزش همراه با رنج، کامیاب بیرون بیایند و هراس عظیم از آموزش الفبا در مکتب‌خانه سبب شده بود کودکان همیشه از رفتن به مکتب گریزان باشند. اما رشدیه به جای آموزش حروف و صداها به گونه‌ای جداگانه، به ساختار زبان فارسی برگشت و آموزش نام حروف را از روش خود حذف و یک‌راست کودکان را با صدای حرف‌ها یا واک‌ها آشنا کرد؛ کاری که جبار باغچه‌بان در دوره‌ای دیگر به آن روش بخشید و آموزش را بر پایه ویژگی و بسامد واک‌ها پیش برد.
درحقیقت کار این دو بود که آموزش زبان فارسی را به کودکان ایرانی آسان کرد و میلیون‌ها مردم در چند نسل پیاپی، باسوادی خود را وامدار این دو هستند. کار روی ساده‌سازی آموزش الفبای فارسی اما محدود به این دو نبود و در دهه ۱۳۴۰ کسانی دیگر مانند ثمینه باغچه‌بان و عباس سیاحی در آن سهیم شدند.
۵۰ سال از آن زمان نیز گذشته است. پژوهش روی آموزش الفبا در زبان‌های دیگر بی‌وقفه راه تکامل خود را می‌پیماید، اکنون حوزه زبان‌آموزی از هفت‌سالگی به شش‌ماهگی (زبان اشاره) و آواشناسی در دوره پیش‌دبستان (سه تا شش‌سالگی) چرخیده است. دانش ما به اندازه نیم‌سده از پژوهش‌های الفباآموزی در جهان معاصر دور است، نظام دانشگاهی ما در رشته‌های زبان‌شناسی، هیچ‌گاه خود را درگیر بررسی و پژوهش این امر مهم نکرد و نظام آموزش‌وپرورش ما سر آشتی با روش‌های نو ندارد. فقط می‌توان گفت ما وارثان دانا و هوشیاری برای این دو بال بزرگ آموزش‌وپرورش ایران نبوده‌ایم.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشکلیدواژه: الفبای صوتیمیرزاحسن رشدیهآموزش و پرورشثمینه باغچه‌بانعباس سیاحیمحمدهادی محمدیجبار باغچه‌بانالفباآموزیآموزش الفباآواورزینوزادان و آموزش زبان اشارهمنبع: روزنامه شرق، شماره ۲۵۳۷ - ۱۳۹۴ شنبه ۱۵ اسفندنمایشگاه فروش عروسک های بومی
نمایشگاه فروش عروسک های بومی پروژه های هنر بومی برای منابع‌طبیعی از چهارشنبه ۱۹ تا جمعه ۲۱ اسفند در موسسه آوای طبیعت پایدار برگزار می شود.
این محصولات فرهنگی با هدف ایجاد معیشت مکمل به منظور کاهش استفاده ی یکسویه از منابع طبیعی در مناطق روستایی-عشایری تولید و عرضه می شود.
ویژگی این محصولات:
- بانوان هنرمند روستایی همه ی مراحل طراحی و ساخت این عروسک ها انجام می شود.
- سازندگان همراه با اعضای خانواده خود به خلق این آثار هنری می پردازند و به این ترتیب تعامل میان نسل ها تقویت می شود.
- هنرمند بومی با تکیه بر استعداد و خلاقیت خود هر اثر را ویژه و منحصر به فرد خلق می کند.
- سازندگان با تولید عروسک های محلی خود بیش از پیش به فرهنگ و پوشش بومی منطقه خود نزدیک و به آن علاقمندترمی شوند.
- در هنگام ساخت این محصولات لالایی ها، شعرها، خاطرات گذشته و سایر ارزش های بومی یادآوری می شود.
برخی از دستاوردهای این پروژه ها:
- روش ساخت ۲ نوع از عروسک های بومی خراسان جنوبی (دوتوک) و عروسک های جزیره قشم (دختولوک) با کمک بخش کودک و نوجوان پژوهشکده میراث به عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شده است.
- بانوان روستای تاجمیر در خراسان جنوبی پس از یکسال تولید و عرضه عروسک های بومی توانسته اند کلیه وام های مربوط به منابع طبیعی خود را پرداخت کنند.
- بانوان جزیره قشم تاکنون بالغ بر ۵۰۰۰ عروسک بومی خود را به علاقمندان به طبیعت و فرهنگ ایران عرضه کرده اند.
- بانوان روستای اردبیلک استان قزوین توانسته اند برای عروسک های دست سازخود مشتریان بومی جذب کنند.
- یکی از خانه های قدیمی روستای الولک استان قزوین جهت عرضه عروسک های بومی تجهیز شده و آماده پذیرش گردشگران شده است.
- در روستای تاجمیر موزه ای خانگی برای معرفی ارزش های فرهنگی روستا دایر شده است.
زمان: از ساعت ۱۰ صبح تا ۸ شب
مکان: خیابان ولیعصر، ابتدای یوسف آباد، خیابان چهارم، پلاک ۱۲، زنگ ۲، موسسه آوای طبیعت پایدار
قصه، دارویی برای پیشگیری از مشکلات کودکان
قصه‌گویی به آرامش کودکان کمک می‌کند و به منزله یک دارو می‌تواند مشکلات تربیتی کودکان را به آسانی درمان کند. به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، سمیه اصحاب صحف قصه‌گوی یزدی راه یافته به هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی گفت: والدین در یک خانواده سالم به هنر قصه‌گویی توجه خاص دارند و با ارتباط چهره به چهره با فرزندان‌شان مهربانی، گذشت، تفکر و رویارویی را با مشکلات را به آنها آموزش می‌دهند.
اصحاب صحف که به عنوان یکی از برگزیدگان بخش شایسته تقدیر جشنواره شناخته شد، اضافه کرد: وقتی مادر یا پدر، چشم در چشم فرزندش از داستان رستم و سهراب حرف می‌زند و داستان آرش کمانگیر را بیان می‌کند، هویت فرزندش را به او یادآوری می‌کند و به او یاد می‌دهد باید در برابر ظالم ایستاد و کشور را از گزند دشمنان ایمن ساخت. مربی فرهنگی‌هنری کانون یزد، قصه را همچون نم‌نم باران بر روح و جان کودکان دانست که به قصه‌گو و شنوندهٔ قصه، طراوت و حس خوب زندگی می‌بخشد.
اصحاب صحف که برگزیده شدن در جشنواره پانزدهم و شانزدهم جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی را نیز در کارنامهٔ قصه‌گویی خود ثبت کرده است، خاطر نشان کرد: آشنایی قصه‌گویان ایرانی درجشنواره‌های بین‌المللی با قصه‌گویان خارجی از کشورهای مختلف، سبب آشنایی با دنیای قصه در خارج از کشور ایران می‌شود. وی در عین حال یادآور شد: حضور در جشنواره یعنی رقابت و همین رقابت قصه‌گو را وادار به نوآوری و خلاقیت در ارایه قصه می‌کند تا بتواند قصه‌های ناگفته را برای روایت در این رقابت بین‌المللی انتخاب کند.
به باور این قصه‌گوی یزدی، قصه‌گویی یک ابزار است برای تمامی اولیای تربیتی و کسانی که با کودکان و نوجوانان سر و کار دارند و حضور در جشنواره قصه‌گویی به دوستداران قصه کمک می‌کند تا با ابزار مختلف و تکنیک‌های قصه‌گویی در جای جای ایران و جهان آشنا شوند.
هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی طی روزهای ۲۷ تا ۳۰ بهمن ۱۳۹۴ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون تهران برگزار شد.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: هجدهمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گوییقصه‌گوییمنبع: وب سایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانانبنشانیم درخت تا هوا تازه شود
پانزدهم اسفند ماه روز درختکاری و آغاز هفته منابع طبیعی در ایران است. کشورهای زیادی در سراسر دنیا در تقویم سالانه ملی خود روزی را با نام روز درختکاری در نظر گرفته‌اند.
این روز بنا به ویژگی‌های اقلیم آن کشور ممکن است در ماه شهریور باشد مانند برزیل یا در دی ماه، مانند کشور مصر. در بیشتر نقاط کشور ما، اسفند ماه زمان مناسبی برای کاشت درخت است. از فرصت روز درختکاری استفاده کنید تا کودکان خود را با طبیعت پیوند دهید. پیشنهادهای زیر به شما کمک خواهند کرد درختکاری به فعالیتی جذاب برای کودکتان تبدیل شود:
کتاب «درخت من»
همراه کودک خود در مکانی که در طول سال بتوانید دوباره به درخت خود سر بزنید و تغییراتش را ببینید، یک نهال بکارید. ضمن معرفی گونه درختی که کاشته‌اید از کودکتان بخواهید برای آن یک نام انتخاب کند و به همراه ویژگی‌های دیگر نهال (مانند اندازه قد و محیط تنه)، یادداشت و نقاشی کند. به این شکل کودک شما شناسنامه‌ای برای نهالی که کاشته است تهیه می‌کند. در طول سال چندین بار به درخت سر بزنید و تغییرات آن را مشاهده و در دفتر ثبت کنید. مانند زمانی که جوانه می‌زند، برگ‌ها باز می‌شوند، تغییر رنگ برگ‌ها، شکل برگ‌ها و غیره. کودک شما در پایان سال یک کتاب درخت خواهد داشت و از آن مهم‌تر پیوندی ناگسستنی با درختی که خود کاشته است پیدا کرده است. از این فرصت برای شناخت دیگر درختان محل زندگی و توجه به سرنوشت و سلامت آنها می‌توان استفاده کرد.
«کدوم درخت کی بیدار میشه؟»
همراه کودک خود به پیاده‌روی در یک خیابان که درختان متنوعی دارد یا یک پارک یا باغ بروید و به جوانه‌های درختان دقت کنید. خواهید دید بعضی درختان زودتر بیدار شده‌اند و برخی هنوز برای بیدار شدن زمان لازم دارند. شکل جوانه‌ها نیز با هم متفاوت است، محل در آمدن و قرار گرفتن جوانه‌ها روی شاخه‌ها نیز در درختان مختلف متفاوت است. دقت به رنگ جوانه‌ها را نیز فراموش نکنید. برخی درختان قبل از این‌که برگ‌هایشان جوانه بزند، گل می‌دهند؛ مانند ارغوان. مطمئن باشید در این پیاده‌روی از میزان تنوع جوانه‌های درختان، موضوعی که شاید تا به حال به آن توجه نکرده‌اید، شگفت‌زده خواهید شد و تازگی جوانه‌ها دل شما و کودکتان را بهاری خواهد کرد.
«درخت‌ها به چه دردی می‌خورند؟»
با کودک خود درباره فواید درختان گفتگو کنید. در کنار فوایدی که درختان برای انسان دارند، درباره نقش درختان در طبیعت نیز صحبت کنید. درختان محل زندگی جانوران و حتی گیاهان دیگر هستند، چه وقتی زنده هستند و چه زمانی که خشک می‌شوند و کنده آنها در کف جنگل می‌افتد، اکسیژن مورد نیاز موجودات زنده را تامین می‌کنند، از فرسایش خاک جلوگیری می‌کنند و غیره.
کتاب بخوانید
روز درختکاری فرصت خوبی است تا همراه کودک خود کتاب‌هایی با موضوع کاشت درختان و دیگر گیاهان را بخوانید. کتاب‌هایی مانند:
- صبر، انتشارات امیرکبیر
- درخت بخشنده، شرکت انتشارات فنی ایران
- درخت سرافراز، شرکت انتشارات فنی ایران
- سرود درخت، شرکت انتشارات فنی ایران
- مسابقه سبز، شرکت انتشارات فنی ایران
- درخت بزرگ (مجموعه زمین عزیز من)، انتشارات با فرزندان
- من و گلدان خالی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
یک کاردستی درختی بسازید.
می‌توانید مواد اولیه کاردستی را هنگام پیاده‌روی یا زمان کاشت درخت جمع کنید، شاخه‌های خشک یا برگ‌ها و میوه‌هایی که از درختان جدا شده‌اند و بر زمین ریخته‌اند.
عنوان از سروده های سهراب سپهری گرفته شده است
گونه خبر: خبرهای محیط زیستکلیدواژه: کودکان و محیط زیستکودکان و روز درختکاریکودکان و میراث طبیعیکودکان و طبیعتچهارمین دوره اهدای جایزه لاکپشت پرنده برگزار شد
عصر روز چهارشنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۴ همچون دوره‌های پیشین جشن جایزه لاك پشت پرنده با حضور نویسندگان، تصویرسازان، مترجمان و با اجرای لیلی رشیدی در شهر كتاب مركزی برگزار و برندگان نشان لاك پشت پرنده طلایی و نقره‌ای نیز معرفی شدند. در این دوره از جایزه لاکپشت پرنده حجم آثار نویسندگان و پدیدآورندگان ایرانی بیش از آثار ترجمه بود كه اتفاقی خوشایند در ادبیات كودكان و نوجوانان به شمار می‌رود.
مژگان امجد، مدیر شهر كتاب مركزی در این مراسم گفت: «در یكی دو سال اخیر با تلاش‌های مستمر و خسته‌گی ناپذیر ما مدارس و فضاهای آموزشی كه از مهمترین مخاطبان این فهرست هستند رفته رفته با این فهرست آشنا شدند. حالا یك دو سالی‌ست كه با تماس‌هایی از مدارس روبرو هستیم كه چشم‌انتظار معرفی فهرست جدید و آشنایی با كتاب‌های برگزیده‌اند و این اتفاق ساده ما رو به نزدیكی ادبیات كودك و آموزش و پرورش امیدوار می‌كند.»
او افزود: «در این سال‌ها علاوه بر معرفی فهرست لاك پشت به شهر‌كتاب‌ها، تلاش كردیم فهرست‌ها را به شركت‌های پخش و توزیع كتاب در شهرستان‌ها هم بسپریم تا به همه همكاران در حوزه نشر الگوی مناسبی برای انتخاب پیشنهاد كنیم. تاثیر تلاش‌های ما در معرفی فهرست شاید امروز و فردا نمود كمتری داشته باشد اما در دراز مدت و در سال‌های آینده همه شما به وضوح شاهد تاثیر تلاش ما برای گسترش این فهرست خواهید بود.»
امجد اظهار امیدواری كرد: «در سال‌های پیشرو با همكاری قوی‌تر ناشران، توزیع‌گننده‌گان، نویسندگان و آموزش و پرورش شاهد ارتقا سطح كیفی زندگی فرزندان این سرزمین باشیم و روزی فرارسد كه زنگ مطالعه آزاد هم به ساعت‌های زندگی بچه‌های‌مان اضافه شود.»
یادی از جمشید سپاهی
در بخش «یاد» جایزه لاکپشت پرنده یادی شد از زنده یاد جمشید سپاهی كه خالق كتاب‌هایی چون «آهوی گردن دراز» و «درختی كه پرندگان را دوست نداشت» است. همچنین گروه تئاتر «خیالباف» داستان «آهوی گردن دراز» را به صورت نمایش سایه برای كودكان حاضر در برنامه اجرا كرد.
تقدیر از پیشكسوتان
در بخش تقدیر از پیشكسوتان از نورالدین زرین كلك و مهدخت كشكولی تقدیر شد.زرین كلك كه در ایران زندگی نمی كند در پیامی خطاب به این جشن عنوان كرد: «مهاجرت، مهاجر، مهجور، هجرت همه این كلمات ریشه در یك معنا دارد و آن هجر و هجران است. هیچ مهاجری نیست كه از مهاجرت خود راضی باشد. هیچ كس نمی تواند و حق ندارد نسخه مهاجرت برای كسی بنویسد و من نیز از این قانون مستثنی نیستم. باید بگویم اگر تخصص و مهارت كافی، نیروی جوانی برای كار سخت و همت سخت برای زندگی سخت وجود ندارد مهاجرت نكنید. با درود به دوستان و یارانم در ایران كه آرزوی دیدارشان را دارم.»
مهدخت كشكولی نیز كه در این مراسم حضور داشت گفت: «این مراسم مرا به یاد دوران مدرسه‌ام انداخت كه روزهای پنج شنبه معلم به ما ستاره می‌داد و من ستاره‌ها را به خانه می‌بردم و امشب آنقدر ستاره به من دادند كه قابل شمارش نیست و آنها را با خود به خانه می‌برم.»
لاك پشت‌ها به چه كسانی رسید؟
محمود برآبادی، نماینده هیات داوران در این مراسم گفت: «لاك پشت پرنده بیش از آنكه جایزه باشد مهمترین دغدغه و هدفش ترویج كتابخوانی است تا پای مخاطبان را به كتابفروشی‌ها باز كند و یاری گر خانواده‌ها در انتخاب و خرید كتاب باشد گرچه ممكن است از اشتباه نیز مصون نباشیم اما تردیدی نداریم كه راهی درست و به سوی مقصدی روشن انتخاب كرده‌ایم.»
او همچنین خانواده‌ها را تشویق كرد تا به عنوان عیدی به بچه‌ها كتاب هدیه دهند و گفت: «این افتخار ماست كه امسال در بین نامزدها سهم تالیف از سال‌های گذشته بیشتر است.»
در ادامه اسامی برندگان توسط حدیث لزرغلامی اعلام و برگزیدگان جایزه های خود را از محمود برآبادی، مهدی حجوانی، مژگان امجد و مهدخت كشكولی دریافت كردند.
نشان طلایی و جایزه نقدی به دلیل دقت علمی و كوشش هنرمندانه برای تولید هنرمندانه، نمونه استاندارد ایرانی و توجه به محیط زیست به علی گلشن برای كتاب «سگ‌سانان و کفتارها» رسید.
به دلیل آفریدن جهانی نو و ارائه پیشنهادات تازه در رمان نوجوانان نشان طلایی لاك پشت پرنده به كتاب «اقیانوس انتهای جاده» نوشته نیل گیمن و با ترجمه فرزاد فربد رسید كه برای نویسنده فرستاده خواهد شد.
نشان نقره‌ای لاك پشت پرنده و جایزه نقدی به دلیل برخورد خلاقانه و نوآوری برای تولید كتاب كودكان زیر پنج سال، ابتكار در تصویرگری و كتاب‌سازی به علی خدایی برای كتاب «تو لک‌لکی یا دارکوب» رسید.
به دلیل بازنمایی طبقه متوسط و دغدغه‌های امروز، نثری روان و خوش خوان، نشان نقره‌ای لاك پشت پرنده و جایزه نقدی به جواد ماهزاده برای كتاب «ریحانه دختر نرگس» رسید.
مهدی رجبی خالق كتاب «كنسرو غول» نیز به دلیل شخصت پردازی ویژه، بهره گیری از طنز و زبانی متفاوت برنده نشان نقره‌ای لاك پشت پرنده و همچنین جایزه نقدی شد.
لوح تقدیر و جایزه نقدی به دلیل انتخاب جسورانه و ترجمه‌ای متناسب با دنیای پیچیده كتاب به فرزاد فربد، مترجم كتاب «اقیانوس انتهای جاده» رسید.
گونه خبر: خبرهای ترویج خواندنکلیدواژه: جایزه لاک پشت پرندهترویج کتابخوانیعلی گلشنفرزاد فربدنورالدین زرین كلكمهدخت كشكولیجمشید سپاهی
