وبلاگ کتاب هدهد

مادران شیرده و باردار بیش از هر گروه دیگری به مصرف آهن نیاز دارند. بدن به طور معمول برای ساخت سلول‌های خونی، اکسیژن رسانی به اعضا، ساخت آنزیم‌ها و پروتئین‌های خاص به آهن نیاز دارد و شایع‌ترین بیماری که به علت سوءتغذیه به وجود می‌آید، کم خونی فقر آهن است که عموما با علائمی مانند رنگ‌پریدگی، ضعف، سرگیجه، سردرد و بی اشتهایی همراه است.

به طور کلی در بدن یک فرد بالغ ۲٫۵ میلی گرم آهن وجود دارد، در شرایط عادی حدود یک تا ۵ میلی‌گرم آهن در روز از بدن دفع می‌شود و در زنان در دوران قاعدگی یک میلی‌گرم به این عدد اضافه می‌شود، یعنی دفع روزانه به حدود ۲ میلی‌گرم می‌رسد، بنابراین توصیه می‌شود بانوان در دوران قاعدگی از فرآورده‌های حاوی آهن به صورت مکمل استفاده کنند.
نیاز بدن به آهن در مراحل مختلف زندگی متفاوت است و زنانی که باردار نیستند به طور معمول نیاز به ۱۸ میلی گرم آهن در روز دارند که ممکن است آن را از طریق فرآورده‌های خوراکی یا مکمل‌ها دریافت کنند، اما، در دوران بارداری، به علت افزایش حجم خون و نیاز جنین برای ساخت سلول‌های خونی، نیاز بیشتری به آهن وجود دارد. مصرف مکمل آهن به طور قابل توجهی اثرات مثبت بر وضعیت زنان باردار هنگام زایمان و پس از آن دارد و عدم درمان فقرآهن در دوران بارداری می‌تواند منجر به آسیب‌های جنینی، تولد نوزاد با وزن کم، تولد نوزاد با ضریب هوشی کمتر، زایمان زودرس و افسردگی بعد از زایمان مادر شود.

مطالعات نشان داده است که حدود ۵۰ درصد زنان باردار آهن مورد نیازشان را در بارداری دریافت نمی‌کنند و لازم است حداقل ۲۷ میلی‌گرم در روز در دوران بارداری آهن مصرف شود، در دوران شیردهی حداقل ۹ میلی گرم برای مادران شیرده بالای ۱۹ سال و برای مادر شیرده زیر ۱۹ سال حداقل ۱۰ میلی گرم در روز مصرف آهن توصیه می شود.

تمامی بانوان باردار لازم است آزمایش‌های خونی مربوطه جهت مشخص شدن کم خونی فقر آهن را انجام دهند تا میزان مورد نیازشان از مکمل‌های آهن را در دوران بارداری دریافت کنند. تحقیقات وسیع و متعددی، ارتباط سطح بالای آهن خون و افزایش عوارض بارداری را نشان داده است، بسیاری از زنان علاوه بر مصرف قرص‌های آهن به صورت جداگانه، از مولتی ویتامین‌هایی که در ترکیب آنها آهن نیز وجود دارد استفاده می‌کنند که این امر می‌تواند خطرناک باشد.

میزان ذخایر آهن زنان پس از زایمان به دلیل از دست رفتن خون، کاهش خواهد یافت و توصیه می‌شود زنان حتی با میزان هموگلوبین طبیعی در بارداری نیز تا سه ماه پس زایمان مکمل آهن را مصرف کنند. شیر مادر دارای مقادیر زیادی از آهن است که به طور معمول نیاز نوزاد انسان را تا ۶ ماه تامین می‌کند ولی از بعد از ۶ ماهگی لازم است کودک فرآورده آهن را به صورت مکمل دریافت کند. بر اساس دستورالعمل کشوری وزارت بهداشت، مصرف روزانه یک عدد قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا ۳ ماه پس از زایمان برای پیشگیری از کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن و عوارض نامطلوبی که بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر باردار، ضروری است.

توصیه می‌شود از مصرف همزمان شیر و فرآورده‌های لبنی، چای و قهوه و قرص آهن، به دلیل آن‌که در جذب آهن اختلال ایجاد می‌کند، خودداری شود. باید پس از مصرف قرص آهن یک لیوان پر آب بنوشید و بهتر است قرص آهن، بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد.

می‌توان قطره‌های آهن بچه‌ها را در آب یا آب میوه (بویژه آب پرتقال) مخلوط کرد، دو ساعت قبل و بعد از مصرف قرص آهن از مصرف هرگونه آنتی اسید و آنتی بیوتیک (مانند: سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، داکسی سایکلین، تتراسایکلین و…) و برخی از داروها خودداری کنید و توصیه می‌شود قبل از مصرف قرص آهن این موضوع را به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.

عوارض احتمالی مصرف قرص آهن در صورت مشاهده هر یک از علایم همچون مدفوع سیاه و سفید، قیری یا خونی، تب، ناراحتی شدید گوارشی یا استفراغ کردن، درد خیلی شدید شکم، استفراغ خونی یا استفراغ با زمینه‌ای مشابه قهوه لازم است با پزشک و یا داروساز خود تماس بگیرید.
درد خفیف شکم، یبوست، مدفوع تیره، حالت تهوع با قرص آهن محتمل بوده و بروز آنها نگران کننده نیست.
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته اثرات نامطلوب عدم مصرف آهن برای مادران شیرده و باردار اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

پنجره اتاقم

باز می شه بسته می شه

این کیه پشت پرده

این کیه پشت شیشه؟

من می دونم کسی نیست

فقط آقای باده

هو هو هو گوش کنین!

اینم صدای باده

 

اسدالله شعبانی

نوشته صدای باد اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

توانایی بازگو کردن نظرات و برقراری ارتباط و همچنین اقناع دیگران، توانایی است که زبان در اختیار بشر گذاشته است؛ چرا که انسان تنها از این طریق است که می‌تواند در جامعه حضور مفید داشته و هویت اجتماعی کسب کند.

کم‌رویی و خجالت شاید تا حدودی نشان از ادب و شخصیت درونی مثبت فرد باشد؛ اما اگر این ویژگی به گونه‌ای باشد که فرد نتواند در جامعه و یا در خانواده اظهار نظر کرده و از حقوق خویش دفاع کند، این ویژگی تبدیل به مشکلی جدی می‌شود که شخصیت و زندگی فرد را در تنگنا قرار می‌دهد.

گوشه‌گیری و خجالت در افراد اغلب در نتیجهٔ پایین بودن اعتماد به نفس ایجاد می‌شود که این مشکل ریشه در سوابق کودکی فرد و رفتارهای او با خانواده و جامعه دارد. اگر یک فرد در دوران کودکی به علت بروز رفتاری توسط والدین و یا توسط مربیان و معلمان مورد تنبیه و تحقیر مکرر قرار بگیرد؛ این کودک به ترس از اجتماع دچار شده و گوشه‌گیر می‌شود. در فرآیند گوشه‌گیر بودن افراد عامل ژنتیک نیز تأثیر دارد، در برخی افراد ترشح مواد شیمیایی موجب می‌شود که فرد نتواند در برخورد با اجتماع و ارتباطات انسانی موفق عمل کند.

گوشه‌گیری‌های ژنتیکی تنها از طریق دارو درمانی قابل پیشگیری می‌باشد و در برخی موارد نیز به این دلیل که فرد ذاتاً به صورت درون‌گرا متولد می‌شود، به صورت کامل نمی‌توانند درمان شوند؛ اما افراد برون‌گرا که سیستم عصبی‌شان کمتر تحریک می‌شود، در فرآیند ارتباطات اجتماعی موفق‌تر از افراد درون‌گرا هستند. گوشه‌گیری‌هایی را که در جریان زندگی برفرد تحمیل می‌شود را می‌توان با استفاده از عوامل محیطی و روش‌های اجتماعی به تدریج درمان کرد. والدین و معلمان بیشترین تأثیر را در فرآیند جامعه‌پذیری فرد دارند؛ از این رو باید تلاش کنند تا کودکان نسبت به خودشان نگرش مثبت داشته و نسبت به نظرات و کارهایی که انجام می‌دهند اعتماد به نفس بیش‌تری داشته باشند.

غفلت از کودکان، بی‌توجهی، تنبیه و تحقیر کودکان جزءعواملی هستند که باعث می‌شوند کودک دچار گوشه‌گیری و عدم اعتماد به نفس شود. افزایش اعتماد به نفس در کودکان، آموزش مهارت‌های اجتماعی و طرز برخورد با اجتماع و افراد، کمک به افزایش موفقیت کودکان، و برجسته کردن موفقیت‌های کودک، و استفاده از روش‌های خودکارآمدی برای کودک از جمله عواملی هستند که می‌توانند گوشه‌گیری و عدم اعتماد به نفس را درمان کنند. اگر گوشه‌گیری فرد درمان و پیشگیری نشود، عدم موفقیت در ارتباطات اجتماعی، افت تحصیلی و متعاقباً شکست تحصیلی، و همچنین در دوران پس از ازدواج نیز بسیاری از مشکلات خانوادگی و اجتماعی برای فرد رقم خواهد خورد.

مینا زعفرانچی، روانشناس
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته گوشه‌گیری و ترس از اجتماع، ریشه در سوابق کودکی فرد دارد اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

رو برگ شاخهٔ گل

شاپرکی نشسته

نشسته زیر آفتاب

دو تا بال هاشو بسته

بال‌های رنگارنگش

رو برگ گل، قشنگه

انگار که روی بال هاش

هزار هزار تا رنگه

سفید و سبز و آبی

بنفش و قرمز و زرذ

تا دست زدم به بالش

شاپرکه فرار کرد

صداش زدم نیومد

پر زد و زود هوا رفت

تو آسمون ها پر زد

نفهیمدم کجا رفت

 

شعر از: جعفر ابراهیمی

تصویرگر: Sue Shanahan

نوشته زیر آفتاب اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

آنچه که باید به کودکان و نوجوانان آموخته و همواره یادآوری شود، این است که برای حرکت در خیابان، تنها مجاز به حرکت از داخل پیاده‌رو هستند و نباید یکباره به وسط خیابان بدوند.

آنچه که باید به کودکان و نوجوانان آموخته و همواره یادآوری شود، این است که برای حرکت در خیابان، تنها مجاز به حرکت از داخل پیاده‌رو هستند و نباید یکباره به وسط خیابان بدوند. برای عبور از خیابان، در جایی که پل هوایی یا زیرگذر، موجود است حتماً از آن استفاده کنند و مجاز به رد شدن از عرض خیابان نیستند.

در غیر این صورت باید از جایی حرکت کنند که خیابان دارای خط‌کشی عابر پیاده است. لازم است رنگهای چراغ راهنمای عابران پیاده را به خوبی بشناسند و با مفهوم آن آشنایی کامل داشته باشند.

کودکان از کودکی باید رنگهای چراغ راهنمایی وسایل نقلیه را نیز بشناسند تا بتوانند بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند.
در محل‌هایی هم که چراغ راهنمایی و خط‌کشی عابر پیاده وجود ندارد، بهتر است که کوتاه‌ترین مسیر عرضی خیابان را انتخاب کنند و برای رد شدن از خیابان، ابتدا به سمت چپ نگاه کرده و در صورتیکه وسیله نقلیه‌ای عبور نمی‌کرد تا وسط خیابان حرکت کنند و سپس با نگاه کردن به سمت راست، چنانچه خطری متوجه آنان نبود، ادامه مسیر دهند.

برای حفظ سلامت و پیشگیری از تصادفات رانندگی، به فرزندانتان بیاموزید:

۱- از بازی کردن در خیابانها خودداری کنند.

۲- هنگام دوچرخه سواری از کلاه ایمنی مخصوص استفاده نمایند و برای حرکت، به خودروهای دیگر آویزان نشوند.

۳- در کوچه‌ها و خیابان‌ها، اسکیت سواری نکنند.

۴- در مواقع استفاده از سرویس مدرسه، تمام نکات ایمنی را رعایت کنند، از جمله بیرون نبردن سر و دست از پنجره و هل ندادن یکدیگر در سرویس و راه نرفتن در داخل سرویس به هنگام حرکت آن.
منبع: خبرگزاری موج

نوشته آنچه والدین باید برای پیشگیری از تصادفات،‌ به کودکان خود بیاموزند اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

مقاله‌ای از مک کالوین

مک کالوین از جمله کسانی است که در زمینه مسائل عملی کتابداری و کتابخوانی بچه‌ها، صاحب صلاحیت است. کتاب «خدمات کتابخانه‌های عمومی کودکان» که مقاله پیش‌رو، بخشی از آن است از آثار برجسته وی محسوب می‌شود که در آن به مسائل مختلف این‌گونه کتابخانه‌ها اشاره کرده است.

در این مقاله بخش‌هایی از فصل «انتخاب کتاب» برگزیده و ترجمه شده است. کالوین در مقوله «انتخاب» به سه معیار معتقد است: «… جوهر، صداقت و حقیقت» و در مورد هریک به تفضیل سخن گفته است.
وی معتقد است که نباید اجازه داد «کودک علاقه‌مند به کتاب خوب، تنها به علت نبود دسترسی به چنین کتابی مجبور به خواندن کتاب‌های کم ارزش شود و برای انجام چنین عملی کتابدار باید با دیدی وسیع دست به انتخاب کتاب بزند و به منظور ایجاد رابطه صحیح با کودک باید «ذخایر وسیعی از موضوعات و مواد قابل جذب و فهم را به وی ارائه داد»

اساسی‌ترین هدف کتابخانه کودک کمک به کتابخوان‌های خردسال است تا آگاهی و ادراک خود را درباره اطرافیان و جهان دور و نزدیک افزایش دهند و بیاموزند که چگونه مراحل رشد را بپیمایند و دریابند که گرچه نیاز به طی این مراحل در کودکی بیشتر احساس می‌شود ولی به محدوده سنی خاصی مقید نیست.

اما کار با کودکان موفقیت‌آمیز نخواهد بود مگر این‌که افراد مسئول مشکل اساسی مربوط به کتابخانه کودکان را مورد بررسی قراردهد و پاسخ قانع‌کننده‌ای برای آن بیابند. این مشکل اساسی چیست؟ مشکل فقط این است که کودک کتابی را با علاقه مطالعه خواهد کرد که میل به مطالعه آن داشته باشد و این کتاب همان است که او را جلب می‌کند، در او نفوذ می‌کند، و او را برمی‌انگیزد. از سوی دیگر «رشد» عبارت از جریان مداوم چیرگی بر موانع و مشکلات است.

همیشه باید به کودک فرصت داد و او را تشویق کرد تا به تدریج کتاب‌هایی را مطالعه کند که کمی بیش از حد ظرفیت اوست. البته فقط کمی بیشتر، زیرا کتاب نباید خیلی فراتر از حد استعداد کودک باشد در غیر این صورت چنین کتابی دشوار، خسته‌کننده و غیرقابل فهم خواهد بود.

در مورد اصول انتخاب کتاب باید بگویم که کتاب ایده‌آل کتابی است که صرف لذت مطالعه آن خواننده را وادار کند گامی دیگر به درون دنیای ناشناخته بردارد؛ به عبارت دیگر کتابی است که در آن «موضوع» بعد از «شیوه بیان» مطرح می‌شود، به طوری که بیان جذاب و جالب آن بتواند خواننده را به سوی زمینه‌های تازه و بدیع سوق دهد.

سه معیار را می‌توان برای هر نوع کتاب و در هر سنی به‌کار برد؛ جوهر، صداقت، واقعیت. منظور از «جوهر» آن است که کتاب باید افکار، تجربه، یک ماجرای واقعی، اطلاعاتی معین، تصویرسازی، زیبایی یا تعدادی از آنها را در برداشته باشد که کتابی مفید تلقی شود و خواننده بتواند از آن آگاهی یا اندیشه‌ای کسب کند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت کتاب باید منظوری داشته باشد.

غرضم از «صداقت» نیز آن است که نویسنده آنچه می‌گوید خود بدان اعتقاد داشته و صادقانه بیان کرده باشد.

مقصود از صداقت این است که نویسنده «صمیمانه» بکوشد پیام خود را به خواننده برساند و کار خود و خواننده خود را جدی تلقی کند. در مورد حقیقت نیز بهتر آن است که قسمتی از مقاله «الینور گراهام» (Eleanor Graham) را (که خود نیز از نویسندگان مخصوص کودکان است) ذکر کنم: «در ورای همه داستان‌های کودکان باید تا حد زیادی حقیقت و واقعیت نهفته باشد. جهان را آن‌چنان معرفی کند که به نظر مردمی که در آن زندگی می‌کنند واقعاً چنان است. چیزهای نادرست را نباید به عنوان درست به آنها ارائه داد تا کودک نتواند آنها را افسانه و غیرجدی تلقی کند. کودکان از چنین تحریفی سخت به‌خشم می‌آیند.»

در عین حال یک کتاب «حقیقی» که مردم و زندگی را آن‌چنان که هستند نشان می‌دهد نباید عاری از هرگونه تخیل باشد زیرا موضوعات خیالی یا «مواد اولیه رویاها» ذاتاً برای کودکان جذابیت دارند و همان‌قدر برای آنان حائز اهمیت‌اند که برای بزرگسالان. مهم نیست که غیرواقعی را واقعی نشان دهیم بلکه چیزی که اهمیت دارد این است که واقعی را غیرواقعی ننمایانیم و برای واقعیت و حقیقت معیارهایی نادرست به وجود نیاوریم.

کلمه «معیارها» برآنم می‌دارد که در بحث خویش باز هم جلوتر روم. کتاب کودکان نه تنها در مورد واقعیت و حقیقت بلکه در مورد رفتار نیز باید معیارهایی درست بیافریند. سه‌یرز (Sayeres) در کتاب خویش به‌نام «راهنمای کتابخانه‌های کودکان» فهرستی کوتاه از شرایط و کیفیات کتاب مخصوص کودکان ارائه می‌دهد. یکی از شرایط پیشنهادی او این است که کتاب باید پیروی از قانون را تشویق کند. این تنها یکی از معیارهایی است که در مورد طرز رفتار باید رعایت شود. آنچه ما می‌خواهیم پرورش دهیم عبارت از درست فکر کردن درباره مسائل اساسی است، و در این کار نمی‌توان شتاب به خرج داد.

کودک از همان زمان که با کتاب‌های مصور سر و کار پیدا می‌کند به‌طور آگاه یا ناخودآگاه از آنچه دیگران فکر می‌کنند و انجام می‌دهند تأثیر می‌پذیرد، و از آنچه مورد تصدیق یا تردید، رد یا قبول مردم واقع می‌شود، زمینه فکری برمی‌دارد، و بدین طریق گرایش‌های خود را پرورش می‌دهد. اما کودک بسیاری از گرایش‌های نادرست را کسب نخواهد کرد مگر با خواندن کتاب‌های نامناسب. بنابراین ما مسئولیم از دسترسی او بدین کتاب‌ها جلوگیری کنیم. از جمله این برداشت‌ها می‌توان قساوت، خشونت، ناشکیبایی، و تعصب نژادی را نام برد.

و چیزهایی که باید مطلوب و موردپسند جلوه داده شود عبارتند از مهربانی، شکیبایی، صلح‌جویی، هم‌نوع دوستی، تمایل به مفید بودن، قبول مسئولیت و علاقه به سازندگی نه تخریب. به گفته سه‌یرز یک کتاب خوب نباید روابط سالم انسانی را به استهزا گیرد. کتاب باید حقوق حیوانات و انسان‌ها را به رسمیت شناسد، سیمای مخفی مظالم را برملا سازد و پیوندهای کودک را با پدر و مادر خویش محکم‌تر کند.

در مورد سانسور کتاب کودکان باید گفت که لازم است به درستی اعمال شود. به علاوه سانسور را نباید بیش از آنچه در مورد کتاب‌های بزرگسالان اعمال می‌شود، به‌کار بندیم. در اینجا منظور من سانسوری است که ناشی از عقیده شخصی بوده و عاری از صداقت و بی طرفی است اما هرگز نباید از کتابخانه کودک به عنوان محلی برای تبلیغ نظر خویش یا رد نظر دیگران استفاده کنیم. در کتابخانه‌های عمومی باید امکان دسترسی به همه دیدگاه‌ها فراهم باشد و کتابخانه کودک نیز از این قاعده مستثنی نیست.

بار دیگر به شرایطی که سه‌یرز در کتاب خود ذکر کرده برمی‌گردیم. نخستین شرط او این است که کتاب کودک باید به صورت ادبی یا لااقل به زبانی درست نوشته شود. بدون تردید یکی از مهم‌ترین هدف‌های ما این است که کودک را از زبان خویش به عنوان مهم‌ترین، ارزشمندترین و زیباترین انتقال فکر و پرتو اطلاعات آگاه کنیم، به او بیاموزیم که چگونه می‌تواند به بهترین وجهی از طریق گفتن و نوشتن، دیگران را از شخصیت و افکار خویش آگاه سازد. منظور از درست بودن آن نیست که از نظر دستوری صحیح باشد بلکه زبانی موردنظر است که صریح، راحت، مشخص، قابل درک، روان و در صورت لزوم زیبا باشد.

معیار دیگر سه‌یرز چنین است: کتاب باید از لطیفه و طنز مفهوم درستی داشته باشد. کودکان لطیفه و تصاویر خنده‌آور را دوست دارند و ما باید به گردآوری این‌گونه مواد که بسیار هم نادرند بپردازیم. کودکان مخصوصاً به کاریکاتورها و کارتون‌ها شوقی فراوان دارند. یکی از نویسندگان که به بررسی علت این اشتیاق پرداخته دلیل آن را آسان‌تر بودن فهم تصاویر در مقایسه با کلمات می‌داند. اگر بخواهیم کودکان را از اشتیاق و اعتیاد شدید به تصاویر خنده‌آور بازداریم باید آثار طنزآمیز زیادی در اختیار آنان بگذاریم.

قفسه‌های کتابخانه کودکان باید هم شاهکارهای ملی و هم کتاب‌های خوب سایر کشورهای جهان را در بر داشته باشد. از این‌گونه کتاب‌ها باید به تعداد کافی در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد. نگذارید کودک علاقه‌مند به کتاب خوب، تنها به علت نبود دسترسی به چنین کتابی به خواندن کتاب‌های کم‌ارزش مجبور شود.

با وجود این بیایید از به‌کار بردن واژه «ادبی» پرهیز کنیم. بسیاری از کودکان ـ نظیر تعداد کثیری از بزرگسالان ـ نه تنها به آثار زیاده از حد ادیبانه علاقه‌مند نیستند بلکه از آن گریزانند. در عوض به کتاب‌هایی که هیچگونه ادعای «ادبی» بودن ندارند و ضوابط ویژه ادبیات در مورد آنها کمتر صدق می‌کند راغب‌ترند (البته به استثنای کتاب‌های خوبی که در این زمینه وجود دارد.) ما در صورتی خواهیم توانست با کودک رابطه صحیحی برقرار کنیم که ذخایر وسیعی از موضوعات و مواد قابل جذب و فهم او را به‌وی ارائه دهیم.

 

وترجمه: کمال پولادی

منبع: خبرگزاری کتاب ایران ( ایبنا )

نوشته چگونه و با چه معیارهایی برای کودکان کتاب انتخاب کنیم؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

دکتر ساسان شرقی

فرزند خردسالم علاقه زیادی به بازی‌های رایانه‌ای دارد، عاشق فست فود است و همیشه سفارش خرید تنقلات خوشمزه را می‌دهد. کودکم کمی چاق است.

این شاید روایت بسیاری از والدین امروزی باشد. به واقع، چاقی به یک مساله عمومی بدل شده، به ویژه از این جهت که دامنه طیف سنی مبتلایان به آن کاهش یافته و تعداد کودکان ‘تپل’ زیاد شده است.

کم تحرکی حاصل از زندگی ماشینی و مدرن امروزی و مصرف غذاهای آماده، پرکالری و چرب و نوشیدنی‌ها و مواد غذایی ناسالم را عوامل بروز چاقی و اضافه وزن می‌دانند.

کشورهای بسیاری گرفتار این معضل هستند، به گونه‌ای که نتایج یک بررسی روی بیست و هشت میلیون نفر در سراسر جهان در چهار دهه اخیر نشان می‌دهد که اضافه وزن و چاقی به شدت رو به افزایش است و اضافه وزن یا چاقی از ۲۲ به ۲۴ کیلوگرم در مقیاس توده بدنی (BMI) رسیده است.

همچنین گفته می‌شود که حدود سه درصد از جمعیت افرادی که در سطح جهان شاخص BMI کمتر از ۱۸ داشته‌اند، کاهش یافته و جمعیت افراد چاق با BMI معادل ۳۰ حدود ۷ تا ۸ درصد افزایش داشته است.

چاقی به عنوان عامل مرگ سالیانه ۲٫۸ میلیون نفر در جهان شناخته شده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر از این روند پیشگیری نشود، تا سال ۲۰۲۵، حدود ۱۸ درصد افراد دنیا مبتلا به چاقی با BMI بالای ۳۰ خواهند بود.

در ایران نیز بر اساس آمار منتشر شده، بیش از بیست و چهار میلیون نفر از جمعیت حدود ۷۵ میلیونی ایران مبتلا به اضافه وزن یا چاقی هستند.

این همه در حالی است که تأثیر چاقی بر کیفیت زندگی و تبعات آن مانند بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و فشار خون بالا به حدی زیاد است که به درستی از آن به عنوان یک بیماری نام برده می‌شود.

به رغم شیوع بالای چاقی در کشورهای پیشرفته، آن‌ها توانسته‌اند با اتخاذ تدابیری در زمینه آموزش و ارائه آگاهی‌های عمومی و همچنین اجرای برنامه‌هایی در زمینه تولید موادغذایی سالم طی سال‌های اخیر، افزایش شیوع چاقی را کنترل کنند اما در کشورهای در حال توسعه مانند ایران این بیماری در حال گسترش است.

یکی از تدابیر کشورهای پیشرفته در این زمینه اجرای برنامه‌های آموزشی از دوران کودکی به منظور تربیت افراد برای داشتن عادات غذایی سالم است؛ چراکه دوران کودکی به عنوان تاثیرگذارترین دوران برای کسب عادات صحیح در همه زمینه‌ها به ویژه در زمینه غذایی مطرح است.

هر مزه و طعم جدیدی که پس از پایان شیرخوارگی به کودک داده می‌شود، ابتدا تعجب را در او برمی انگیزد زیرا طعم جدید برای او ناشناخته است و پذیرش آن در ابتدا برایش سخت است اما به تدریج با خوراندن آن در دفعات مختلف، نوزاد به این طعم جدید عادت می‌کند؛ بنابراین در ابتدا این والدین هستند که باید با دادن موادغذایی کم چرب و کم نمک و کم شیرین، مزاج فرزندان خود را به رژیم صحیح غذایی عادت دهند.

همچنین لازم است که والدین به ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی فرزندانشان، از دادن تنقلات و انواع نوشابه‌ها به انها پرهیزکنند تا مزاج کودکان به این گونه مواد غذایی عادت نکند.

نبود تحرک بدنی کافی در بین کودکان از دیگر عوامل شیوع چاقی در کودکان است، از سوی دیگر با گسترش زندگی شهرنشینی و ماشینی تحرک بدنی کودکان حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد کاهش داشته و همین امر سبب شیوع ۴۰ درصدی چاقی و اضافه وزن در بین کودکان شده است.

این مساله سبب شده که دیابت نوع ۲ نیز در بین کودکان شایع شود، درحالی که در گذشته دیابت نوع یک (در اثر عوامل ژنتیکی و مادرزادی) در بین کودکان شیوع بیشتری داشت. به دلیل کاهش میزان تحرک بدنی، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کودکان تهرانی اضافه وزن دارند.

 

پایین بودن سن ابتلا به چاقی، آسیب‌های جدی‌تر

هرچه سن ابتلا به چاقی پایین‌تر باشد، مدت زمانی که فرد دچار عوارض چاقی است، طولانی‌تر است و این مساله سبب آسیب‌های جدی‌تر به سیستم‌های مختلف بدن می‌شود؛ فرد ۶۰ ساله‌ای که از کودکی چاق است، در واقع ۶۰ سال عوارض چاقی بر او تحمیل شده و به ناچار با عوارض و بیماری‌های ناشی از چاقی گذران عمر می‌کند و کیفیت زندگی‌اش تحت تأثیر این مساله است.

 

چاقی در سنین نوزادی و بلوغ، عوارض شدیدتر

همچنین چاقی در سنین نوزادی و دوران بلوغ در اثر افزایش دریافت کالری سبب می‌شود که تعداد سلول‌های محل ذخیره چربی در بدن، افزایش یابد در حالی که با چاق شدن افراد در سنین بالا، تعداد سلول‌های چربی در بدن زیاد نمی‌شود بلکه حجم آنها در اثر وارد شدن میزان زیاد چربی، بیشتر می‌شود. چاقی ناشی از افزایش تعداد سلول‌های چربی برگشت پذیر است در حالی که چاقی پس از این دو دوره زندگی (نوزادی و بلوغ)، اگر حتی فرد رژیم بگیرد و لاغر شود، باعث می‌شود که سلول‌های چربی همچنان باقی بمانند و هرگونه کالری اضافی را دریافت و ذخیره کنند و منجر به چاقی مجدد شوند.
درصد دیابتی‌ها چاق هستند

نه تنها در کشورهای درحال توسعه بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز شیوع دیابت همگام با افزایش دیابت نوع ۲ روبه افزایش است. بیش از ۹۰ درصد جمعیت دیابتی‌ها را افراد دارای دیابت نوع ۲ تشکیل می‌دهند و ۸۰ درصد از این تعداد افراد چاق هستند. همچنین چاقی عامل ایجاد دیابت و عوارض ناشی از آن مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی و چشمی است و با انواع سرطان‌ها مانند سرطان معده و روده، سنگ کیسه صفرا، فشار و چربی خون بالا در ارتباط است و همه این موارد سبب می‌شود که کیفیت زندگی بیماران مبتلا به چاقی و طول عمر آنها کاهش یابد.
چاقی و ساکنان تهران
هرچه جوامع صنعتی گسترش یابند، چاقی نیز افزایش می‌یابد و این مساله در ایران نیز قابل مشاهده است به طوری که در شهرهای صنعتی شیوع چاقی بیشتر از شهرهای کوچک و روستاها است. میزان چاقی در روستاها نیز به تدریج رو به افزایش است، حدود دو سوم جمعیت تهران اضافه وزن دارند و حدود یک سوم تا نیمی از تهرانی‌ها چاق هستند.

چاقی و اضافه وزن
شاخص توده بدنی (BMI) و تعیین وزن مناسب برای هر فرد بالغ از طریق این فرمول که ‘وزن بدن بر حسب کیلوگرم تقسیم بر قد بر حسب متر به توان دو شود’، به دست می‌آید؛ عدد به دست آمده اگر بین ۱۸ تا ۲۵ باشد، فرد دارای وزن طبیعی است، بالای ۲۵ تا ۳۰ دارای اضافه وزن، بالای ۳۰ مبتلا به چاقی، بالای ۳۵ مبتلا به چاقی مرضی و بالای ۴۰ چاقی است که به درمان و مداخلات پزشکی نیاز دارد. روش ساده‌تری نیز وجود دارد به این صورت که عدد سمت چپ میزان قد را برداشته و عدد باقی مانده برای مردان و برای زنان عدد باقی مانده منهای عدد پنج، وزن مناسب به شمار می‌رود.
منبع: خبرگزاری ایرنا

نوشته با پیروی از عادات غذایی مناسب، سلامت را به فرزندان هدیه کنیم اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

آیا تمام برنامه‌های موجود در فروشگاه‌های اپلیکیشن موبایل برای محدوده سنی کودکان نیز مناسب است؟ آیا کودکان ما توانایی تشخیص برنامه‌های مناسب از غیر مناسب را دارند؟ اینها از جمله سوالاتی است که امروزه والدین را به فکر فرو برده و به دنبال این هستند که چگونه باید کودکان را در خرید و نصب برنامه از فروشگاه‌ها و استفاده‌های غیر ضروری محدود ساخت؟

امروزه کودکان در فضای غیرامن اینترنت به دنبال دانلود اپلیکیشن‌های متنوع، شبکه‌های ارتباطی و بعضاً غیرکاربردی هستند تا وقت خود را همانند دوستان خود در اینترنت بگذرانند. آمار نشان می‌دهد که کودکان صاحب موبایل حداقل روزی ۶ بار به دستگاه خود سر می‌زنند و حداقل یک بار به اینترنت متصل می‌شوند.

اما آیا تمامی برنامه‌های موجود در فروشگاه‌های اپلیکیشن موبایل برای محدوده سنی کودکان نیز مناسب است؟ آیا برنامه‌های موجود در یک فروشگاه همگی امن هستند؟ آیا کودکان ما توانایی تشخیص برنامه‌های مناسب از غیر مناسب را دارند؟ اینها سوالاتی است که امروزه والدین را به فکر فرو برده، طبیعتا کنترل کودکان در فضای مجازی از اهمیت بسیار بالایی برخورد است، پس چگونه باید کودکان را در خرید و نصب برنامه از فروشگاه‌ها و استفاده‌های غیر ضروری محدود ساخت؟

با ترفندهایی ساده امن سازی موبایل برای کودکان شما قادر به کنترل نصب برنامه‌ها در تلفن همراه هوشمند فرزندتان خواهید بود. اگر فرزند شما صاحب یک دستگاه مبتنی بر اندروید است، مطالبی نظیر استفاده از پروسه احراز هویت گوگل و همچنین استفاده از محدودیت احراز هویت در تمام دستگاه‌ها را دنبال کنید.

سیستم احراز هویت گوگل پلی برای کودکان زیر ۱۲ سال به گونه‌ای است که جهت خرید هر برنامه‌ای نیازمند مجوز خریدند. این مجوز می‌تواند برای هر خرید به صورت جداگانه تعیین شود و یا اینکه یک مجوز را به مدت ۳۰ دقیقه برای خرید کودک فعال نگه داشت.

اگرچه فروشگاه‌های دیگر نیز چنین محدودیتی را برای کودکان بوجود نمی‌آورند که توصیه می‌شود هرگز از آنها استفاده نشود؛ پیشنهاد می‌شود که با استفاده از تنظیمات User Control Area برای تحقق نصب هرگونه برنامه کاربردی، قابلیت انجام احراز هویت را فعال کنید.

توجه کنید که این قابلیت به کمک حساب کاربری گوگل فعال می‌شود لذا می‌توانید با تنظیم کردن یک اکانت در تمام دستگاه‌های اندرویدی این محدودیت را نیز ایجاد کنید. اگر از سیستم عامل اندروید ۶ بهره‌مند هستید، می‌توانید یک حساب کاربری جدید برای فرزند خود ایجاد کرده و دسترسی‌های آن را در بخش تنظیمات و امنیت، به حداقل برسانید.

بدین منظور به آدرس زیر مراجعه کنید Settings -> General -> Security سپس در این بخش تیک گزینه Unknown Sources را بردارید تا نصب برنامه از منابع ناشناس امکان پذیر نباشد. البته در حساب کاربری خود می‌توانید تیک این گزینه را فعال نگه دارید اما لازم است تا کنترل دقیقی روی دانلود برنامه‌ها از منابع ناشناس داشته باشید.

اگر فرزند شما صاحب یک دستگاه مبتنی بر iOS است، توجه به مطالبی نظیر محدودیت در تنظیمات تلفن همراه، محدود کردن انجام خرید به یک رمز عبور، نظارت کامل بر حساب کاربری اپل فرزند خود، مهم است.

به کمک مسیر زیر در دستگاه‌های مبتنی بر سیستم عامل iOS و فعال کردن Restrictions شما قادر خواهید بود با وارد کردن یک پسوورد محدودیت‌های لازم را اعمال نمایید: Settings -> General -> Restrictions در این قسمت شما می‌توانید برنامه‌های مورد نظر را انتخاب کرده و محدودیت لازم را ایجاد کنید.

با انتخاب و تنظیم یک رمز عبور قادر خواهید بود سیستم عامل را ملزم به درخواست پسورد قبل از انجام هرگونه خرید ازiTunes و یا AppStore نمایید. تنها فروشگاه‌های امن برای کاربران اپل، همین فروشگاه‌های نام برده هستند بنابراین در صورت مشاهده فروشگاه‌های متفرقه، پیشنهاد می‌شود تا حساسیت بیشتری نسبت به آنها داشته باشید و یا در صورت لزوم آنها را کلا کنار بگذارید.

اگر فرزند شما به طور منحصر دارای حساب کاربری اپل است، می‌توانید برای ایجاد محدودیت خرید که در فوق مطرح شد، از تنظیمات Ask To Buy که مربوط به سیستم اشتراک خانوادگی است، استفاده کنید.
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته نحوه امن‌سازی موبایل برای فرزندان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

همه پدر و مادرها می‌دانند که گاهی کنترل احساساتشان را از دست می‌دهند و کودکان با آگاهی از این مطلب می‌توانند تا حد فریاد زدن والدین خود را تحریک کنند.

گاهی کودکان حساسیت‌های پدر و مادرهای خود را تشخیص داده و می‌توانند موجب شوند که والدین‌شان از کوره در بروند و بر سر آنها فریاد بکشند. اما والدین برای خنثی کردن این حساسیت‌ها می‌توانند نحوه صحبت کردن خود با فرزندانشان را تغییر دهند و برای برقراری ارتباط با آنان از شکل فریاد زدن به دیالوگی احترام آمیز با کودکانشان رو آورند.

کارشناسان رفتاری در پاسخ به این پرسش که چرا والدین فریاد می‌زنند، این‌طور اظهار می‌کنند: به طور طبیعی زمانیکه فرد دچار عصبانیت می‌شود ممکن است تن صدای خود را بالا ببرد، هرچند این کار به ندرت به حل شدن مشکل منجر می‌شود. فریاد زدن ممکن است برای مدت زمان کوتاهی کودکان را آرام و مطیع سازد اما تصحیح رفتار آنان را به دنبال نخواهد داشت. در واقع این اقدام موجب ترسیدن آنان از والدین خود می‌شود و به کودکان کمک نمی‌کند تا عواقب رفتار خود را متوجه شوند.

کودکان برای یادگیری به والدین خود وابسته هستند و در صورتیکه عصبانیت و خشونت همچون فریاد زدن بخشی از رفتار معمول در خانواده باشد و کودکان آن را طبیعی تلقی کنند، رفتار آنان این کار را منعکس می‌کند. کارشناسان معتقدند اولین وظیفه والدین پس از کسب اطمینان از ایمن بودن وضعیت کودکشان، کنترل رفتارها و احساساتشان است.

والدین باید آگاه باشند فریاد زدن و با صدای بلند صحبت کردن به انتقال واضح‌تر پیام کمک نمی‌کند. فریاد زدن بر سر کودکان باعث می‌شود تربیت و منظم کردن آنان سخت‌تر شود چراکه در هر بار فریاد زدن قوه درک و پذیرندگی آنان کاهش می‌یابد.

نتایج تحقیقات حاکی از آن است که فریاد زدن، کودکان را به لحاظ رفتارهای فیزیکی و گفتاری خشن‌تر می‌سازد. فریاد زدن به طور کلی نوعی ابراز عصبانیت است، ترس در کودکان را به دنبال داشته و باعث می‌شود آنان احساس آرامش نداشته باشند. همچنین با توجه به این نکته که فریاد زدن بر سر کودکان امر پسندیده‌ای نیست، فریاد کشیدن همراه با استفاده از کلمات و الفاظ نامناسب می‌تواند نوعی آزار و اذیت احساسی و روانی تلقی شود.

فریاد زدن بر سر کودکان می‌تواند تاثیرات طولانی مدتی روی آنان داشته باشد که اضطراب، کاهش عزت نفس و افزایش رفتارهای خشونت‌آمیز از جمله آنهاست.

کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند به جای بالا بردن صدای خود رفتارهای جایگزین دیگری را امتحان کنند. به طور مثال کودکانی که با والدین خود ارتباط احساسی شدیدی دارند راحت‌تر تربیت می‌شوند. همچنین زمانی که کودکان احساس امنیت کنند به صحبت کردن در آرامش تمایل بیشتری نشان داده و پیش از شدت یافتن بحث و تبدیل شدن آن به فریاد زدن به حرف‌های والدین خود گوش فرا می‌دهند.

همچنین والدین می‌توانند پیش از آنکه مجبور به فریاد زدن بر سر کودک خود شوند رفتارهای تربیتی مثبت دیگری را امتحان کنند:

۱- برای خود وقت استراحت در نظر بگیرید: پیش از عصبانی شدن و از دست دادن کنترل و بالا بردن صدایتان خود را کنترل کنید. با ترک محیطی که در آن قرار دارید و کشیدن نفس عمیق خود را آرام کنید.

۲- در مورد احساسات خود صحبت کنید: عصبانیت احساس طبیعی است و در صورتیکه به درستی کنترل شود می‌توان از آن نکته‌هایی آموخت. با تأیید تمامی احساسات از شادی و هیجان گرفته تا عصبانیت و حسادت می‌توان به کودک آموخت که این رفتارها همگی بخشی از وجود انسان هستند. در مورد احساسات خود با فرزندانتان صحبت کنید و آنان نیز را نیز به انجام این کار تشویق کنید.

۳- با رفتارهای بد فرزندتان آرام اما قاطع برخورد کنید: کودکان در برخی مواقع رفتارهای اشتباه دارند که بخشی از روند رشد آنان به حساب می‌آید. با آنان به شکلی قاطع صحبت کنید که به شأن آنان خدشه‌ای وارد نشود و در عین حال متوجه شوند برخی رفتارها غیرقابل تحمل هستند.

۴- از تهدید کردن خودداری کنید: تنبیه و تهدید کردن باعث به وجود آوردن احساس عصبانیت و درگیری بیشتر می‌شود و در درازمدت مانع از آن می‌شود تا فرزند به یک نظم درونی دست پیدا کند.

همچنین وجود نیازهای اساسی در کودکان و برطرف کردن آنها مثل خواب و گرسنگی آنان را شاد ساخته و مجموع رفتارهای کودکان را مناسب می‌سازد. علاوه بر این، در نظر گرفتن برنامه‌های معین به آنان کمک می‌کند تا کمتر مضطرب شوند.

در برخی مواقع با وجود به کار گرفتن راهکاری برای جلوگیری از بالا رفتن صدا، والدین مجبور به فریاد زدن می‌شوند. در چنین شرایطی معذرت‌خواهی کنید در نتیجه کودکان این نکته مهم را آموزش می‌بینند که تمامی افراد اشتباه می‌کنند و لازم است معذرت‌خواهی کنند.

همچنین در صورتیکه فرزندتان فریاد زد، حد و مرزها را به او یادآوری کرده و گوشزد کنید که داد زدن روشی قابل قبول برای برقراری ارتباط نیست.

به گزارش هلث لاین، در صورتیکه برای منظم کردن فرزند خود سر او فریاد می‌زنید، می‌توانید تاثیرات منفی آن را در رفتار کودک خود ببینید. به طور مثال فرزندانتان نیز برای انتقال پیام و منظور خود با صدای بلند صحبت می‌کنند، علاوه بر این، به جای آرام و محترمانه صحبت کردن، سر والدین خود فریاد می‌زنند، رابطه والدین با فرزند ناپایدار و آسیب‌پذیر می‌شود و در نتیجه برقراری ارتباطی سالم با آنان سخت می‌شود و همچنین ممکن است این شیوه رفتاری آنان را از والدین دور کند.
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته پیامدهای منفی فریاد زدن بر سر کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

ناخن جویدن یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که بیشتر در کودکان بیش‌فعال دیده می‌شود. ناخن جویدن را یکی از شایع‌ترین اختلالات و واکنش‌های روانی دانست که بیشتر در پسران مشاهده می‌شود،در واقع جویدن ناخن یک واکنش روانی و رفتاری جایگزین برای مشکلات کودکان است.

ازعمده دلایل ناخن جویدن را هیجان‌ها و اضطراب‌های کودک،‌ تنهایی، کمبود ویتامین A، عادت‌های وسواسی و تقلید از والدین برشمرد، این رفتار بیشتر در کودکان بیش‌فعال، آنان که مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند و کودکانی که دفع ادار غیر ارادی دارند دیده می‌شود.

رفتار والدین در خانه و معلمان در مدرسه در جلوگیری از درمان این عادت بسیار مؤثر است و والدین نباید نسبت به کودک ابراز خشونت و تهدید کرده، روی کارهایش اصرار و پافشاری کنند و یا این عمل کودک خود را برای دیگران تعریف کنند.

در مقابل والدین باید به خوبی رفتارهای کودک خود را زیر نظر گرفته و دلایل ناخن جویدن او را پیدا کنند و در موقع جویدن ناخن با به کارانداختن انگشتان، حواس کودک را از این کار پرت کنند، آنان باید ناخن‌های کودک خود را کوتاه نگه داشته و ناخن‌های سالم را با ناخن‌های جویده مقایسه کنند.

با وجود اینکه بیشتر متخصصان درمان اصلی جویدن ناخن را روانی می‌دانند، اما در مواردی درمان‌های دارویی نیز مؤثر بوده و به عنوان درمان مکمل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مهدی خادمی، روانشناس
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته ناخن جویدن در کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

چکمه ام را ببین
چکمه ای سبز رنگ
چکمه در پای من
هست خوب و قشنگ

در زمستان، به پا
می کنم چکمه را
پای من راحت است
توی این چکمه ها

روز، با چکمه ها
می روم توی آب
شب که شد، می روند
چکمه هایم به خواب

جعفر ابراهیمی

نوشته چکمه های من اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

حمید نجات, روانشناس بالینی
اگر پدر و مادر دچار اختلال باشند حتما به کودکان آنان نیز این وسواس منتقل می‌شود و زوجین پیش از اینکه پدر و مادر شوند باید ببینند این اختلال را دارند یا خیر.

وسواس نیز مانند بیماری‌های دیگر است و باید درمان شود، همچنین در وسواس نیز روان فرد دچار اشکال شده بنابراین باید پیش متخصص رفته و اقدام به درمان کند. هر چیزی که ما در مورد آن سماجت و شدت داشته باشیم تبدیل به وسواس می‌شود یعنی وسواس یک عمل یا فکری است که شدت و تکرار دارد و به نوعی طرف مقابل نمی‌تواند از آن خلاص شود.به عنوان مثال موضوعی مانند تمیزی از فکر هر یک از ما می‌گذرد و با یک یا دو بار شستشوی دست، تمیز می‌شود، اما کسی که فکر کند بارها باید این کار را انجام دهد، وسواس دارد یعنی نکته مهم وسواس در این است که شخص در کارش شدت دارد و اصطلاحا همراه با اضطراب و استرس نیز هست.

به طور کلی اختلالات وسواس را خود فرد نیز می‌تواند تشخیص دهد و ما نیز در کلینیک با آزمون تشخیص می‌دهیم. وسواس برای هر فردی راحت قابل تشخیص است زیرا بعضی از اختلالات را فقط متخصص می‌تواند تشخیص دهد، اما برای بعضی از اختلالات مانند وسواس خود فرد نیز قابلیت تشخیص دارد.

به طور کلی وسواس یک نوع بیماری “سمج” است و به راحتی از بین نمی‌رود و اعتقاد بر این است که ریشه وسواس به عادت‌ها و رفتارهایی که والدین برای کودک به وجود می‌آورند، باز می‌گردد.

این روانشناس با اشاره به اینکه معمولا از سن چهار سالگی وسواس به وجود می‌آید، افزود: اینکه وسواس تغییر کند به دلیل اینکه ریشه قدیمی دارد بنابراین کار با دشواری همراه است، اما ابتدا توصیه می‌کنیم دارودرمانی انجام شود که اضطراب و نگرانی کم شود و بعد روان‌درمانی‌های طولانی انجام گیرد.

افرادی که در خانواده‌های کمال‌گرا و خانواده‌هایی که پدر و مادر به طور مثال خیلی نسبت به ماجرای شست‌وشو، حساس هستند معمولا در این خانواده‌ها بیشتر انتظار می‌رود وسواس در فرزندان نیز به وجود بیاید. وسواس در مورد مرگ عزیزان، موردهای مذهبی از رایج‌ترین وسواس‌های فکری بوده و وسواس بیماری، شست‌وشو، نظم و ترتیب و چک کردن نیز از رایج‌ترین وسواس‌های عملی است.

وی در خصوص اینکه وسواس فکری آزاردهنده‌تر است یا عملی، خاطرنشان کرد: هر دو وسواس برای فرد اذیت‌کننده است، اما وسواس عملی تبدیل به عمل می‌شود و فرد راحت می‌شود بنابراین وسواس فکری به دلیل اینکه همیشه با شخص خواهد بود، آزاردهنده‌تر است.

افراد نباید خوددرمانی کنند زیرا وسواس بیماری‌ای است که با خوددرمانی جواب نمی‌دهد و حتما باید زیرنظر متخصص باشد و بعد از آن خود فرد نیز می‌تواند یکسری کار انجام دهد، اما حتما باید با متخصص در ارتباط باشد.

منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته وسواس والدین ارثی است اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

مادربزرگ مهربون
با پارچه های رنگارنگ
دوخته برام عروسکی …
با نمک و خیلی قشنگیه روسری کرده سرش
پاچین گلدار به تنش
یه عالمه پنبه و پشم
گذاشته توی بدنش

با نخ آبی رو لبش
یه خال آبی کاشته او
اسم عروسک منو
«مامان گلی» گذاشته او

اسدالله شعبانی

 

نوشته مامان گلی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

گاهی زندگی زوج‌های جوان دستخوش مشکلاتی است، گاه زن سر ناسازگاری دارد و گاه مرد در خانه بند نمی‌شود، بهانه می‌گیرد و زندگی به کام هر دو تلخ می‌شود، در این گونه مواقع یکی از درمان‌های سنتی برای رفع این معضلات که عموما توسط بزرگترها تجویز می‌شود بچه‌دار شدن است.

به احتمال زیاد جمله “بچه‌دار شید حتما سربراه میشه”، یا “بچه‌دار شید اخلاقش خوب میشه” را در اینگونه موارد شنیده‌اید، اما تجربه نشان داده است که این تجویز عموما نه تنها درمان درد نیست بلکه درد را بیشتر کرده و گاه غده‌های بدخیمی را در زندگی کودک بیگناه و والدین گرفتار ایجاد می‌کند، چه رسد به اینکه کار به طلاق هم بکشد.

به عقیده کارشناسان نیز بچه‌دار شدن نمی‌تواند برای همه زوج‌ها خوشبختی بیاورد، حداقل تا وقتی که به ثبات عاطفی و رفتاری نرسیده‌اند. سلامت روان کودکان باید به صورت ریشه‌ای مورد توجه قرار گیرد و از زمان بارداری در مورد این امر مهم برنامه‌ریزی شود.

زمانی زوجین باید در خصوص فرزندآوری تصمیم بگیرند که به ثبات عاطفی و رفتاری رسیده باشند در صورتی که زندگی زن و شوهر دچار عدم تعادل رفتاری و تشنج است، تولد یک نوزاد به هیچ عنوان حلال مسائل نیست و تنها آینده را به مخاطره می‌اندازد.

مسلما تولد یک نوزاد مسئولیت‌های بسیاری به همراه دارد و این وظایف مسلما شرایط زندگی را دچار تحول کرده و گاهی مشکلات را بغرنج‌تر می‌کند، مسلما نوع رفتار زوجینی که در زندگی خود دارای مشکل و دچار درگیری‌های مختلف هستند، بر روی فرزندشان تاثیر منفی دارد و از طرفی انرژی برای تربیت فرزند برای والدین باقی نمی‌ماند.

زوجی که تصمیم بر فرزندآوری می‌گیرد باید بعد از تولد و حتی قبل از تولد به سبک و اصول تربیتی فرزند مسلط باشند. باید بدانند که نوع نیاز کودک چیست، چه زمانی تشویق کنند، چه زمانی تنبیه کنند، نوع دستوردهی و قانونگذاری را بدانند و حتی در دوران نوجوانی روش نظارتی و کنترلی درستی را اعمال کنند.

کلیه رفتارها و نوع برخورد والدین با یکدیگر و با کودک بر رفتار و روان کودک تاثیر دارد، کودک بدون تربیت نسبت به خوبی و بدی شناخت پیدا نمی‌کند و این والدین هستند که مسیر را به او نشان می‌دهند، به همین جهت لازم است که زن و شوهر در زمان بچه‌دار شدن نسبت به امور و اصول فرزند پروری مسلط بوده و آن را مورد توجه قرار دهند.

 

زهرا زری‌مقدم کارشناس سلامت روان
منبع: خبرگزارزی ایسنا

نوشته وقتی بچه دار شدن تجویز خوبی نیست اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

لالا، لالا گل شب بوی مادر گل زیبا، گل خوشبوی مادر
لالا، لالا گل صحرایی من
تو هستی همدم تنهایی من
لالا صورتت همرنگ گلهاست
دو چشم تو به رنگ آب دریاست
لالا می آید الان مرغک خواب
تو را او می برد تا شهر مهتاب
لالا،لالا برو امشب دوباره
بشو مهمان مهتاب و ستاره
لالا، لالا گل من، صبح فردا
بیا پهلوی من از آسمانهاافسانه شعبان نژاد

نوشته گل خوشبوی مادر اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

فریاد زدن‌های مکرر کودک گاهی می‌تواند به‌علت روش‌های تربیتی اشتباه والدین باشد. جیغ‌های کودک برای بسیاری از مادران، علی‌الخصوص مادرانی که از کسر خواب رنج می‌برند آزاردهنده است.
اما این فرآیند در ماه‌های اول زندگی برای کودک حکم یادگیری و تجربه را دارد، چون وقتی توانایی سخن گفتن ندارد برای نشان دادن احساسش، جیغ می‌زند.علاوه‌بر این، کودک نیاز دارد صدای خودش را بشنود و عکس‌العمل دیگران را بسنجد. از این‌رو، پدر و مادر باید علت اصلی جیغ‌های فرزندشان را پیدا کنند. در واقع، کودک بیشترین فریادهای خود را در یک‌سالگی می‌زند. در چنین شرایطی، والدین می‌توانند با صدای آرام به کودک خود این پیام را برسانند که در اماکن عمومی مثل رستوران جیغ نزند. مثلاً می‌توانند حواسش را پرت کرده و جیغ زدن را با خندیدن جایگزین کنند.

آواز خواندن یکی از مواردی است که به جد، باعث آرامش کودک و کاهش جیغ‌های پی در پی او می‌شود. البته زمانی‌که کودک به دو سالگی رسید، می‌توانیم به‌صورت مستقیم از احساسی که در لحظه دارد سئوال بپرسیم. اما نباید هرگز پاسخ نه خود را به‌خاطر جیغ‌های کودکان با بله جایگزین کنیم، چون موجب شرطی شدن و لوس‌بازی می‌شود.

کودکان بسیار باهوش‌اند و دست به هر کاری می‌زنند تا به خواسته خود برسند. از این‌رو، به محض این‌که بفهمند با جیغ زدن، پدر و مادر را کلافه کرده‌اند، آنقدر جیغ می‌زنند تا به اهداف خود دست یابند و همین باعث می‌شود تا یک عمر برای رسیدن به خواسته‌های‌شان، بر سر همه اطرافیان‌شان فریاد بکشند. از همین‌رو، والدین نباید به هیچ‌کدام از گریه کردن‌ها، پای کوبیدن، هم‌چنین داد و فریادهای فرزندشان حساسیت نشان دهند.

علاوه‌بر این، کودک جیغ زدن را می‌آموزد و زمانی‌که می‌بیند پدر و مادرش با جیغ زدن احساس خود را نشان می‌دهند، تصمیم می‌گیرد که این رفتار را بیاموزد و تقلید کند. از همین‌رو، می‌توان به صراحت گفت بدترین کار در مقابل جیغ زدن، جیغ‌های متقابل است.

فرشته صادقیان، روانشناس
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته چرا کودک‌مان جیغ می‌زند؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

ماشین ما کهنه شده وقتی می ره، دود می کنه
هوای خوب کوچه رو
این جوری نابود می کنه
ماشین ما نمی تونه
چرخاشو خوب بچرخونه
ماشین ما مریض شده
باید بره مریضخونه
باباجونم، تو رو خدا
کم ماشینت رو خسته کن
پیر شده بیچاره دیگه
پس اونو بازنشسته کن!جعفر ابراهیمی
از کتاب الک دولک یه آدمک

نوشته ماشین کهنه اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

نباید در خصوص مرگ نزدیکان به کودکان دروغ بگوییم و از عبارتی مانند اینکه پدر یا مادرت مسافرت رفته، خواب طولانی است و یا خدا او را پیش خود برده، استفاده کنیم.

در خصوص شیوه صحیح آگاهی دادن به کودکان در خصوص مرگ والدین یا نزدیکان، باید کودکان را با حقیقت مرگ عزیزانشان آشنا کنیم و اجازه بدهیم مراحل طبیعی سوگواری را طی کنند.

اینکه به کودک بگوییم پدر یا مادرت سفر رفته و یا در خواب طولانی است، باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در کودک می‌شود و او را برای همیشه از مسافرت و خواب می‌ترساند.
نباید به بچه‌ها بگوییم که پدر یا مادر تو چون مهربان بود پیش خدا رفته، این امر باعث می‌شود کودک حس بدی نسبت به خدا پیدا کند.

هرگز نباید به کودکان گفت که عزیز از دست رفته‌اش در آسمان است و او و رفتارش را می‌بیند، چون این امر باعث می‌شود کودک همواره احساس کند که تحت نظر است و دیده می‌شود.

منع کردن کودکان از حضور در مراسم ختم و خاکسپاری نادرست است، حتی اگر جنازه فرد فوت شده در وضعیت نامناسبی نباشد، می‌توان اجازه داد که کودک جنازه را ببیند.
نباید مانع مرور خاطرات فرد فوت شده توسط کودک شد چون مرور خاطرات باعث می‌شود کودک روند سوگواری را نرمال‌تر طی کند و حتی باید به کودک در مرور خاطرات کمک کرد.

کودکان دوران سوگواری پس از مرگ عزیزانشان را به شیوه‌های مختلفی طی می‌کنند، برخی گوشه‌گیر می‌شوند، برخی گریه می‌کنند، برخی از کارهای روزمره فاصله می‌گیرند و برخی از کودکان پرخاشگر می‌شوند، به هر صورت باید اجازه داد این مراحل در کودک طی شود.

چسبندگی یکی از مراحل طبیعی سوگواری است و کودکی که عزیزی را از دست می‌دهد به دلیل ترسی که برای او ایجاد شده احساس می‌کند ممکن است سایر عزیزانش را هم از دست بدهد و از همین رو به آنها می‌چسبد و ترکشان نمی‌کند.

نباید کودک را از خود دور کنیم، بلکه باید با او صحبت کنیم و اطمینان دهیم که قرار نیست همه عزیزانش او را ترک کنند.

کودکان معمولا از دو تا سه سالگی مفهوم مرگ را درک می‌کنند، اما تا قبل از سن مدرسه فکر می‌کنند که مرگ قابل بازگشت است. کودکان در سن حدود هفت سالگی تا نوجوانی می‌فهمند که مرگ غیرقابل بازگشت است، اما گمان می‌کنند که برای دیگران است و هیچگاه برای خود آنها رخ نخواهد داد.

خدیجه باقرآبادی
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته نباید در خصوص مرگ والدین به کودکان دروغ گفت اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

آیا می‌خواهید کودکان کلاس خود را برای چالش‌های آموزشی‌ای که پیش رو دارند، آماده کنید؟ آیا به جایگاه ارزش مند یادگیری باور دارید؟ چگونه می‌توانید آن را در وضعیت کاری خود به کار بگیرید؟ کتاب «نظریه ویگوتسکی در عمل، سال‌هایِ نخستِ کودکی» بر پایه مفاهیم لِو ویگوتسکی، یکی از نظریه پردازان تاثیرگذار سده بیستم، در زمینه آموزشِ سال‌های نخست، تدوین شده است. نویسنده با بهره‌گیری از برنامه درسی «کلید یادگیری»  نشان می‌دهد چگونه می‌توان کودکان را به نوآموزانی مستقل تبدیل کرد. «کلید یادگیری» برنامه ای است ویژه و الهام‌بخش، شامل فعالیت‌های پرورشی و شناختی برای «مرحله بنیادین و مرحله کلیدی ۱». کتاب «نظریه ویگوتسکی در عمل، سال‌های نخست کودکی» ، نظریه ویگوتسکی در باره تکامل کودک را تبدیل به فعالیت‌های ساده، روشن و قابل اجرا برای کودکان سه تا هفت ساله می‌کند و هم زمان، نظریه زیرساخت فعالیت را توضیح و به مربی این امکان را می‌دهد تا برنامه را متناسب با موقعیت خود به کارگیرد. این منبع با ارزش، شامل نمونه بازی و فعالیت‌های آماده اجرایی است که از میان بیش از ۶۰۰ تجربه ویژه یادگیری، انتخاب، و در قالب دوازده واحد برنامه درسی برای استفاده آسانِ مربی تدوین شده است. با توجه به هدف‌های یادگیریِ «مرحله بنیادین سال‌های نخست» به‌کارگیری این برنامه جامع به کودک کمک می‌کند تا بتواند به مهارت‌های زیر دست یابد: • با راهنماییِ مربی و ابتکار عمل، فعالیت خود را برنامه‌ریزی کند و نظم بخشد. به روشنی نظر خود را بیان کند، به مهارت به کار بردن زبان، شنیدن و توجه کردن دست یابد. • مشکلات را با ابتکار و با به کار بردن مهارت‌های فکری حل کند. • با دیگران آزادانه و با اعتماد به نفس ارتباط بگیرد و به مهارت‌های اجتماعی دست یابد. • به نوآموزی با اعتماد به نفس، با انگیزه و دارای ابزار ذهنی لازم برای یادگیری پایدار در آینده، تبدیل شود. مربیان سال‌های نخست و آموزش گران مرحله کلیدیِ ۱، که هدف شان گسترش و غنا بخشیدن به تکامل شناختی کودک است، این منبع ارزش مند را برای تکمیل و تنظیم تجربه‌های موجود به کار می‌گیرند. گالینا دالیا مدیر برنامه درسی «کلید یادگیری»، کارشناسی شناخته شده در زمینه به کارگیری عملی نظریه ویگوتسکی در مورد «یادگیری و تکامل»، در جهان است. مناسب برای آموزگاران و مربیان پیش دبستانی و سال نخست دبستان لینک خرید: http://hodhod.com/vygotsky-klide-yadgiri.html

نوشته کلید یادگیری- آموزش کودکان سه تا هفت سال با رویکرد ویگوتسکی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

تو دفترم می کشم قناری قشنگی
می خوام که رنگش کنم
با یک مداد رنگی
اما قناری من
بال و پرش رو بسته
چون که مداد زردم
نوک نداره، شکستهشکوه قاسم نیا

نوشته قناری من اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.