تازههای کتابک
نگاهی انتقادی به ۶۰ سال فرهنگ دیداری کودکان در نمایشگاه «کارنامه»
نمایشگاه کارنامه فرهنگ دیداری کودکان از پنجم خرداد تا ۲۵ مردادماه در موزه هنرهای معاصر برگزار می شود. این نمایشگاه، فرهنگ دیداری کودکان در دوره عمومی و کلی ۶۰ ساله و به طور ویژه دوره ۳۰ سال (۱۳۳۰تا۱۳۶۰) با نگاه انتقادی بررسی میکند.
این نمایشگاه می تواند با نگاه به گذشته، راهنمایی برای برنامهریزان فرهنگ کودکان در آینده باشد.
بر روی این پروژه نزدیک به هشت سال کار شده است و شامل پوسترها، تصاویر، کتاب ها، مجله ها و فیلم ها و محصولاتی است که فرهنگ دیداری کودکان در آن دوره را بیان می کند و آثار این نمایشگاه از مجموعه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شورای کتاب کودک، فیلمخانه ملی ایران و مجموعه های شخصی تهیه شده است. نمایشگاه کارنامه فرهنگ دیداری کودکان را در دوره ۱۳۳۰ تا ۱۳۶۰ و تاثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را بر آن بررسی می کند.
از ششم خردادماه به مدت یک هفته فیلم هایی درباره کودکان یا برای کودکان از همین دوره سی ساله که تاکنون دیده نشده اند یا کمتر دیده شده اند در سالن سینما تک موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در می آید.
افتتاحیه نمایشگاه «کارنامه» روز چهارشنبه پنجم خردادماه جاری در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار می شود و نمایشگاه تا ۲۵ مردادماه ادامه دارد.
گونه خبر: در شهر چه خبرکلیدواژه: موزه هنرهای معاصرنمایشگاه کارنامهفرهنگ کودکیفرهنگ دیداری کودکانکانون پرورش فکری کودکان و نوجوانانشورای کتاب کودکفیلمخانه ملی ایرانبرگزیدگان نهمین دوره انتخاب موزه برتر در شاخص کودک و نوجوان
در آئین بزرگداشت روز جهانی موزه، برگزیدگان نهمین دوره انتخاب موزه برتر در بخش موزههای خصوصی و دولتی کوچک، متوسط و بزرگ با حضور پروفسور هانس مارتین هینز، رئیس ایکوم جهانی؛ رئیس ایکوم کشور ارمنستان، سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سیداحمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران تقدیر شدند. در این میان سه موزه در شاخص کودک و نوجوان توانستند عنوان موزه برتر را از آن خود کنند.
در بخش موزههای خصوصی کوچک «عروسک و اسباببازیهای کاشان» در بخش موزههای دولتی کوچک، موزه «تاریخ علوم» اردبیل، و در بخش موزههای دولتی بزرگ، موزه ی «علوم و فناوری» جز برگزیدگان نهمین دوره انتخابات موزه برتر در بخش کودک و نوجوان بودند.
در بخش موزههای خصوصی کوچک موزه ی «عروسکهای ملل» نیز، به سبب به برگزاری کارگاه های آموزشی و آموزش نزدیک به ۲۵۰۰ نفر کودک، نوجوان و بزرگسال جایزه موزه برتر سال در شاخص آموزش را دریافت کرد.
همچنین موزه عروسکهای ملل در سال ۱۳۹۴ در قالب تورهای گروهی مدارس و مهدکودکها و مراکز آموزشی و تورهای انفرادی خانوادهها و دیگر افراد علاقه مند بالغ بر ۸۰۰۰ بازدیدکننده کودک، نوجوان و بزرگسال در شهر تهران و بیش از ۱۰۵۰۰۰ بازدید کننده از موزه سیار عروسکهای ملل در شهر قزوین داشته است. برهمین اساس بنا به رأی کمیته داوران ایکوم، موزه عروسکهای ملل به عنوان موزه برتر سال در شاخص بیشترین بازدید کننده معرفی شد.
در این مراسم همچنین از سوسن نیکزاد مدیر موزه «سیار کودک و صلح جهانی» تقدیر شد.
این مراسم همزمان با هفتادمین سالگرد تاسیس ایکوم و صدمین سال تاسیس موزه ملی ایران برگزار شد.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشکلیدواژه: سوسن نیکزادموزه سیار کودک و صلح جهانیموزه عروسکهای مللکودکان و موزهکودکان و آموزشایکومموزه عروسک و اسباببازیهای کاشانموزه علوم و فناوریمنبع: ایسناشورای کتاب کودکاعلام برگزیدگان دومین جشنواره ادبیات کودک شیراز
دومین جشنواره ادبیات کودک شیراز روز پنجشنبه ۶ خردادماه در محل تالار حافظ این شهر برگزیدگان خود را معرفی میکند.
برگزیدگان این جشنواره در بخشهای داستان چاپشده و چاپنشده در بخش کودک و نوجوان و بزرگسال و شعر چاپشده و چاپنشده در ۲ بخش یادشده معرفی میشوند.
دبیر علمی دومین جشنواره ادبیات کودک شیراز پیشتر از برگزاری این جشنواره در بهمنماه و پس از آن در ۲۵ اردیبهشتماه سال ۹۵ خبر داده بود که چنین نشد.
احمد اکبرپور همچنین گفته بود: حدود ۳۲۰ اثر به بخش داستانی این جشنواره ارسال شده که ۲۵۰ اثر آنها چاپنشده است و ۷۰ اثر در زمره کارهای چاپشده قرار دارد. در بخش شعر هم ۱۹۰ اثر به دبیرخانه این جشنواره رسیده است
فریدون عموزاده خلیلی، علیاصغر سیدآبادی و حمیدرضا شاهآبادی داوران بخش داستان و مصطفی رحماندوست، عرفان نظرآهاری و آتوسا صالحی داوران بخش شعر دومین جشنواره ادبیات کودک شیراز هستند. این جشنواره را که همراه کارگاه آموزشی در روز اختتامیه است اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس با همکاری موسسه فرهنگی هنری ایماژ فیروزهای شهر راز برگزار میکند.
مراسم پایانی دومین جشنواره ادبیات کودک شیراز پنجشنبه ششم خردادماه ساعت ۱۷ در محل تالار حافظ شیراز برگزار میشود.
کتاب نقش مهمی در توسعه فرهنگی روستاها دارد
شهیندخت خوارزمی نویسنده و استاد جامعهشناسی و ارتباطات دانشگاه در پنجاهمین نشست ترویج خواندن با موضوع «توسعه پایدار روستایی و ترویج خواندن» در کتابخانه مرجع کانون با بیان چند پیش فرض درباره روستاهای ایران در این نشست گفت: روستاهای ایران، به رغم وجود سازمانهای متولی دولتی و غیر دولتی عقبمانده و فراموش شدهاند در حالی که بدون توسعهی روستاها، توسعهی ملی محال است؛ فرهنگ، دربردارنده پاسخِ مسایل توسعه بوده و کتاب و کتابخوانی، نقش مهمی در توسعهی فرهنگ دارد.
دانشآموخته دکتری روانشناسی و ارتباطات و روش تحقیق از دانشگاه ایندیانا ایالات متحده در این نشست - که ۱ مربی کتابخانه سیار کانون نیز به عنوان سخنران در آن حضور داشت - افزود: معنای فقر فرهنگی یعنی محرومیت از فرصت– حتی فرصت کتابخوانی؛ برای شکوفایی استعدادها، تفکر و اندیشه، خلاقیت و نوآوری، کنجکاوی و جستجوگری، عشق به یادگیری، عشق به طبیعت، عشق به زندگی، خودباوری انسانیت و... لازم است.
این نویسنده ادامه داد: فقر فرهنگی روستاییان، مهاجرت به شهرها، آسیبهای فرهنگی و اجتماعی شهرها، بیکاری دانشآموختگان روستایی و اعتیاد باعث از دست رفتن زندگی انسانهایی دارای شأن انسانی میشود.
وی با بیان این که طرح توسعه پایدار روستایی بر ۳ پایه انسان– طبیعت– فنآوری شکل خواهد گرفت، افزود: بهبود پیدرپی کیفیت زندگی مردم با استفاده از فنآوری پیشرفته در چارچوب خرد زیست محیطی و با مشارکت مردم، به عنوان بستر تحول فرهنگ نتیجه خواهد داد.
خوارزمی گفت: برای تبدیل روستاها به مکانی مناسب برای کار و زندگی باید بسترهای جلب حمایت سازمانهای دولتی و مشارکت مردم در فرایندهای توسعه در کنار ایجاد کارگروه فضای مجازی، همچنین نشست و گفتوگو با مردم و تشکیل سمنها شکل بگیرد.
وی رفاه مادی، فرصتهای کافی برای کار و درآمد، کسب و کارهای مناسب گردشگری و زنبورداری و شرکت تعاونی، آموزش و یادگیری رسمی و حرفهای، کتابخانه، بورس تحصیلی، زیر ساخت اینترنت پرسرعت، مراکز یادگیری، همکاری با وزارت ارتباطات و انعقاد تفاهمنامهها، زندگی اجتماعی، سالن اجتماعات و مسجدِ متولی پرورش اخلاق و رواج ارزشهای متعالی را از طرحها و برنامههای توسعه پایدار روستایی عنوان کرد.
محسن نظارت مسوول کتابخانه سیار روستایی کانون حوزهی شاهرود و بسطام استان سمنان نیز در این نشست گفت: کتابخانههای سیار روستایی خودرویی متناسب با شرایط فیزیکی روستاهای هر استان کشور در اختیار دارد و این خودروها شامل پاژن، وانت مزدا، نیسان پیکاب، کاروان و مینی بوس هیوندا و مجهز به قفسههای کتاب و بیش از ۳۰۰۰ جلد کتابهای چاپ کانون پرورش فکری است.
وی افزود: مربی نقش بیبدلیلی را در کتابخانه سیار ایفا میکند چرا که به تنهایی وظیفه رانندگی خودرو، کتابداری و مربی فرهنگی را بر عهده دارد.
این کتابدار یادآور شد: مربی سیار روستایی باید برای شناسایی نامحسوس اعضایی که در اثر کاهش سطح مطالعه و خواندن، اعتماد به نفس کافی ندارند، کوشش کرده و با تشویق به خواندن بیشتر کتاب، سعی در بهبود سطح خواندن اعضا کند.
نظارت با بیان این که علاقهمندسازی اعضا به مطالعه بیشتر کتاب، با فن و هنر مربی کتابخانه سیار روستایی رابطهای مستقیم دارد، گفت: چنانچه این مربیان از کتابخانههای سیار دور شوند و کتابخانههای کلاسی در مدارس روستاها تجهیز به کتاب هم شود بازهم پاسخگوی بسیاری از فعالیتهای فرهنگی - که منجر به خواندن کتاب میشود - نخواهد شد.
نظارت یادآور شد: در جامعه روستایی نسبت به جامعه شهری میل و گرایش کودکان و نوجوانان به کتابهای کانون زیاد است که البته با نگاهی به آینده و آسیبشناسی وضعیت موجود شهرها و مراکز ثابت و دسترسی آسان کودکان و نوجوانان شهری به شبکههای اجتماعی، اکنون باید با برنامهریزی دقیق و مدون، درصدد کاهش آسیبهای این شبکهها و بهویژه کاهش امانت کتاب و سطح مطالعه و خواندن مابین اعضای کانون باشیم.
وی در ادامه به بیان نمونههایی از فعالیتهای منعکسشده در وبلاگ مربیان کتابخانههای سیار روستایی - که منجر به پایداری اعضا و افزایش سطح مطالعه و خواندن در بین اعضا میشود – پرداخت.
نظارت با اشاره به این که کانون بر توسعه کتابخانههای سیار روستایی تاکید دارد گفت: این کتابخانهها دارای کمبود مربیان پارهوقت هنری و ادبی است مربیان سیار روستایی توانمند هستند ولی باید مربیان پاره وقت ادبی و هنری هم در کنار مربیان سیار روستایی حضور داشته باشند که بازخورد مثبت آن را خواهیم دید.
رییس کتابخانه مرجع نیز در پایان این نشست ضمن تشکر از محسن نظارت و حضور وی در این نشست گفت: مربیان سیار روستایی متواضع و قانع و بدون درخواست هستند. تجربه شخصی این دوستان بسیار اهمیت دارد و آن چه که در ادبیات، پشتیبان کتابخانه سیار روستایی و شهری است حاصل تجربیات این مربیان بوده و تلاشی که آنان در روستاها انجام میدهند.
وحید طوفانی افزود: کانون نباید از این مربیان غافل شود چراکه آنها کار بسیار پیچیدهای انجام میدهند هم رانندگی، هم اجرای فعالیتهای فرهنگی و هنری برای کودکان و نوجوانان به تنهایی بر عهده این مربیان است.
رییس کتابخانه مرجع کانون گفت: خدا رو شکر میکنم که این نشست به این موضوع اختصاص یافت تا از نزدیک با مشکلات مربیان سیار روستایی آشنا شویم.
نشست «توسعه پایدار روستایی و ترویج خواندن»، روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۷ در کتابخانه مرجع کانون برگزار شد.
انتخابات انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار میشود
نوزدهمین مجمع عمومی و انتخابات هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در روز ششم خرداد سال جاری در محل این نهاد برگزار خواهد شد.
روابط عمومی انجمن گویندگان کودک و نوجوان با بیان این مطلب تاکید کرده است که حضور خانواده بزرگ انجمن در این روز علاوه بر رسمیت بخشیدن به جلسه٬ مسیرهای پیش رو را هموارتر خواهد کرد.
همچنین تصریح شده است که با توجه به اینکه ممکن است در این روز افرادی نتوانند با حضور در انجمن در انتخابات شرکت کنند امکان رای دهی آنان از طریق وکلایشان مقدور است.
بر اساس یکی از مصوبات هیات مدیره اعضایی که امکان حضور در مجمع و انتخابات را ندارند٬ میتوانند به عضو دیگری٬ وکالت بدهند. بدیهی است که هر عضو فقط میتواند وکیل یک نفر باشد.
متن وکالت نامه میتواند به صورت دستی به وکیل داده شود و یا اگر امکان دسترسی نیست میتوان بعد از هماهنگی با وکیل مورد نظر، متن وکالتنامه به ایمیل روابط عمومی ارسال شود.
متن این وکالت نامه به این شرح است:
اینجانب ... به خانم...آقای... وکالت میدهم در مجمع عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان شرکت کند و از طرف من رأی بدهد.
در حال حاضر فریدون عموزاده خلیلی، محمود برآبادی، جعفر توزنده جانی، معصومه انصاریان، حدیث لزرغلامی، جمالالدین اکرمی و حسین شیخالاسلامی به عنوان اعضای اصلی هیات مدیره این تشکل تا پایان سال جاری در قامت اعضای هیات مدیره این تشکل به انجام وظیفه میپردازند.
انتخابات هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بر اساس اساسنامه این تشکل مدنی هر دو سال یک بار و انتخابات بازرسان هر ساله انجام میشود.
زمان: ساعت پنج بعد از ظهر
نشانی: چهارراه سمیه مفتح، بن بست پروانه
قانونی برای جلوگیری از ترویج خشونت در کتاب کودک نداریم
در برخی از کتابهای کودک و نوجوان در گروه سنی الف شاهد انتشار داستانها و تصاویری هستیم که مناسبِ این گروه سنی نیست. در میان همین دست کتابهای منتشر شده که هماکنون در بازار کتاب موجود است؛ میتوان چوپانی را دید که سگ گله را به دلیل خیانت و همدستی با گرگ به دار آویخته و در داستان دیگری با عنوان «موش و گربه و برخوانا» برگرفته از کتاب عبید زاکانی که به چاپ چهارم نیز رسیده است، تعدادی موش؛ گربهای را از چوبهی داری با دستانِ بسته آویزان کردهاند. اگر این تصاویر مروج خشونت، حیوانآزاری و خودکشی نیستند پس حاوی چه پیامی برای کودکان است؟!
انتشار کتابهایی با این تصاویر و مضامین درحالی با نظارت وزارت ارشاد صورت میگیرد که این وزارتخانه ناشران و نویسندگان کتاب کودک را مکلف کرد تا آثاری را منتشر کنند که جنبه سرگرمی داشته و حاوی پیامهای اخلاقی باشند. اگرچه در کتابهای اخیر نیز سعی شده مطالب آموزندهای که نشان از همبستگی و برخورد با خیانتکار است، به کودک ارایه شود اما نه تصاویر ارایه شده در کتاب؛ مناسب با مخاطب خود است و نه محتوای ارایه شده و باید درنظر داشت که این آثار برای گروه سنی الف (سه تا شش سال) منتشر شدهاند.
محمود برآبادی (نایب رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان) درباره شیوه نظارت و ممیزیهای وزارت ارشاد درخصوص تصاویر کتاب کودک و نوجوان، اظهار کرد: کتابها در حوزه کودک و نوجوان به وزارت ارشاد ارائه میشود و بررسهای وزارت ارشاد کتاب را مورد بررسی قرار میدهند. سرنوشت هر کتابی در یک بازه زمانی یک هفته تا یکماه، مشخص میشود و اینکه کتاب قابل چاپ، بازبینی دوباره یا غیرقابل چاپ (به علت تصاویر یا متن) هست یا خیر.
او در پاسخ به این سوال که معیارهای ممیزی در وزارت ارشاد اگر براساس خودداری از ترویج خشونت و بدآموزی نیست؛ پس چه مبنایی دارد؟ گفت: اطلاع دقیقی ندارم اما قطعا یکی از معیارهای وزارت ارشاد در چاپ کتاب کودک و نوجوان عدم ترویج خشونت است حال اینکه چقدر این دقتها صورت میگیرد؛ بحث جداگانهای است.
نایبرئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان افزود: راهکاری که میتوان برای این کار ارائه داد این است که پس از انتشار کتاب؛ اثر توسط منتقدان و مخاطبان مورد بررسی قرار بگیرد تا وزارت ارشاد نیز در روشهای خود تجدیدنظر کند.
برآبادی درباره موضع انجمن درخصوص انتشار این تصاویر تنها جانبِ نویسندگان کتاب را گرفت و گفت: انجمن نویسندگان کتاب کودک و نوجوان یک نهاد فرهنگی است که از حقوق نویسندگان کودک دفاع میکند و فعالیتهای فرهنگی در این زمینه انجام میدهد و در وظایف انجمن کودک ونوجوان ممیزی یا بررسی کتاب دیده نشده است.
او با بیان اینکه انجمن با ممیزی و سانسور کتابهای کودک و نوجوان مخالف است و معتقد است سانسور قبل از چاپ تاثیر منفی بیشتری در رشد خلاقیت نویسنده دارد، ادامه داد: اعتقاد انجمن بر این است که کتاب کودک مانند مطبوعات باید منتشر شود و اگر شکایتی بر مبنای محتوایی که در کتاب وجود دارد؛ پیش آمد؛ باید نویسنده پاسخگو باشد و نباید قبل از چاپ مورد ممیزی واقع شود چرا که اغلب این ممیزیها ناشی از سلیقههای شخصی است که اعمال میشود.
نایبرئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با اشاره به مضحک و خندهدار بودن برخی از ممیزها در حوزه کتاب کودک اظهار کرد: اگر در کتابی خلاف قوانین موضوعه جامعه تصاویر یا مطالبی چاپ شود باید مانند مطبوعات در دادگاهی متشکل از هیات منصفه پاسخگو باشد و انجمن عقیده دارد سانسور آنهم براساس سلیقه و نه برمبنای یک اساسنامه و آیین مدون همیشه به کاهش رشد و خلاقیت نویسندگان کمک کرده است. ما نمونههای بسیار زیادی از سانسورهای کتاب کودک و نوجوان داریم که بسیار مضحک و خندهدار و براساس سلیقه شخصی افراد بوده است.
برآبادی گفت: البته انجمن با هرگونه رواج خشونت لفظی و تصویری در کتابهای کودکان مخالف است چراکه این عمل تولید و بازتولید خشونت است و معمولا نویسندگان کودک و نوجوان از محدودیتهایی که در جامعه از لحاظ اخلاقی ـ اجتماعی، ترویج خشونت، تبعیض جنسی و تبعیض نژادی وجود دارد؛ آگاهی کافی دارند و نیازی نیست که از پیش کتابها بررسی و سانسور شود.
او در پاسخ به این سوال که آیا قانون مشخصی در زمینه کتاب کودک در حمایت از مخاطب وجود دارد، توضیح داد: نهادهایی که کتابهای برگزیده را انتخاب میکنند مانند جایزه لاکپشت پرنده، شورای عالی کتاب کودک و کانون پرورش فکر کودک و نوجوان آییننامه مدونی دارند و معیارهایی مانند تبعیض نژادی تبعیض جنسیتی خشونت در آن مشخص شدهاست.
نایبرئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان افزود: درباره وزارت ارشاد اطلاعی ندارم که آیا معیارهای مدونی وجود دارد و میشود براساس معیارهای سلیقهای عمل نکرد. تا جایی که ما اطلاع داریم درواقع ممیزی سلیقهها بیش از آییننامهها اعمال میشود.
برآبادی پیشنهاد داد نشستهای فرهنگی درباره نقد و بررسی کتابهای کودک برگزار شود تا آثار در آنجا ارزشگذاری و سنجیده شوند تا از انتشار کتابهای مشابهی که در آینده ممکن است در بازار عرضه شوند، جلوگیری شود.
لازم به ذکر است؛ هیأت نظارت بر نشر کتابهای کودکان و نوجوانان موظف است کتابهای کودک و نوجوان از حیث شکل و محتوا منطبق با فرهنگ اسلامی و ایرانی و اصول تربیتی بررسی کند. همچنین در کتابهای کودک و نوجوان، تصویر و متن باید از هماهنگی بر خوردار باشد. بازنویسی متنهای ادبیات کهن اگر به افت آن بینجامد؛ مجاز نیست. رعایت دستور زبان فارسی و املای درست واژهها الزامی است. کتاب باید از رسمالخط واحدی مثل رسمالخط فرهنگستان یا کتاب درسی پیروی کند. کتابهای کودک ونوجوان باید به زبان فارسی معیار نوشته شود. البته نظارت بر تبلیغ و ترویج وابستگی به قدرتهای سلطهجو و ضدیت با استقلال کشور/ تبلیغ علیه منافع و امنیت ملی و ناکارآمد جلوه دادن نظام جمهوری اسلامی قبل از چاپ و نشر کتاب آغاز و در تمامی مراحل استمرار دارد.
بررسی معیارهای هیات نظارت بر نشر کتابهای کودک نشان میدهد مجریان قانون کمترین اهمیت را برای موضوعاتی مانند ترویج خشونت و حیوان یا همنوعآزاری برای مخاطب کودک و نوجوان قایل شدهاند زیرا هرگز اشاره مستقیمی به این موضوع در آییننامه اخیر نشده است.
گونه خبر: خبرهایی از اینسو و آنسوکلیدواژه: خشونت در ادبیات کودکانانجمن نویسندگان کودک و نوجوانمحمود برآبادیکتاب کودکتصویرگر کتاب کودکمنبع: ایلناکتاب کمکآموزشی، کودک را کتابخوان نمیکند
مصطفی رحماندوست، شاعر و نویسنده پیشکسوت کودک و نوجوان، معتقد است که باید سلیقه مخاطبان را اصلاح کرد تا کمتر به سراغ کتابهای کمکآموزشی بروند، تلاش کنیم احساس نیاز به کتاب خواندن را در کودکان ایجاد کنیم و به جایی برسیم که آنها فکر کنند اگر کتاب نخوانند عقب میمانند.
کتاب کمکآموزشی، کودک را کتابخوان نمیکند/ سلیقه بچهها را ارتقا دهیم
مصطفی رحماندوست، در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به اهمیت به کار بردن روشهایی برای جذب مخاطبان به کتاب و کتابخوانی اشاره کرد و گفت: بحث فروش کتاب و بحث جذب مخاطبان به سوی کتاب با هم تفاوت دارد. برای جذب مخاطبان به سوی کتاب باید برنامهریزی شود و شرایطی فراهم شود که اگر کسی نخواهد کتاب بخرد وقتی از کنار کتابفروشیها میگذرد خود به خود به سوی آن جذب شود.
این نویسنده و شاعر پیشکسوت کودک و نوجوان ادامه داد: البته این مسئله به عوامل زیادی از جمله تبلیغات ناشران بستگی دارد. ناشران میخواهند کمتر هزینه کنند بنابراین کمتر تن به تبلیغات میدهند. اگر به این نتیجه برسیم که هزینه کردن برای کتاب و تبلیغات برای جذب به کتابخوانی زیان نیست، موفق شدهایم. البته علاوه بر تبلیغات میتوانیم از روشهای دیگری مانند برگزاری جلسات نقد و بررسی یا رونمایی برای فروش کتاب استفاده کنیم.
چرخه صنعت نشر لنگ میزند
مصطفی رحماندوست با تاکید بر اینکه چرخه صنعت نشر در کشور ما تکمیل نشده است، گفت: با نگاهی به صنایع دیگر مانند صنعت خوراکی، میبینیم که بچهها بدون اینکه تصمیم بگیرند و دلیلش را بدانند خوراکی میخرند چون تبلیغات زیادی برای آن انجام شده است. درواقع کتاب هم مانند پفک نمکی نیاز به تبلیغات دارد و باید در دسترس بچهها باشد. مردم نباید برای خرید کتاب مورد نیازشان مجبور شوند مسافت زیادی را طی کنند تا به محل عرضه کتاب برسند، کتاب باید به گونهای توزیع شود که به راحتی در دسترس علاقهمندان قرار گیرد.
به گفته شاعر «صد دانه یاقوت» وقتی فروش کتاب بالا رود، نویسنده هم تشویق میشود و بهتر مینویسد. ناشر هم بهتر خدمات میدهد و تبلیغات نیز بیشتر میشود. در حال حاضر در لبه مرز حرکت میکنیم و نویسنده و ناشر مجبورند همزمان، چندین کار انجام دهند تا بتوانند سرپای خود بیایستند.
کتاب کودک، کالایی مصرفی است
نویسنده کتاب «فرهنگ ضربالمثلها» در ادامه به سایر عوامل مؤثر بر میزان مطالعه و کتابخوانی در کودکان اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت برخوردی که مربیان و خانوادهها در ارتباط با کتاب دارند در این زمینه بسیار مؤثر است. این حس که ما میگوییم کتاب مقدس است و نباید به آن خدشهای وارد شود اشتباه است. در واقع کتاب کودک یک کالای مصرفی است و باید مصرف شود، پاره شود، خراب شود. بچه باید این کار را بکند چون اقتضای سن او این است. تا زمانی که این تفکرمان به این نقطه نرسد، باختهایم.
رحماندوست توضیح داد: نگاه بزرگسالانه معتقد است نباید کتاب خراب و پاره شود و باید با آن مثل یک کالای مقدس برخورد شود. در حالی که بچه این را نمیداند. در سنی که بچه نمیداند باید از کتاب مواظبت کند، باید کتاب پایدار به او بدهیم؛ مانند کتابهای پارچهای، حمام و ... که بچهها هم بازی کنند هم کتاب بخوانند و در عین حال صدمهای هم به کتاب نرسد. اگر خوب دقت کنیم میبینیم بچهها اسباببازیهای خودشان را هم که بسیار گرانتر از کتاب است خراب میکنند، یعنی این ویژگی بچه است. اگر بخواهیم او را تحت فشار قرار دهیم که همان تقدسی که ما برای کتاب قائلیم او هم قائل باشد، اصلاً به کتاب نزدیک نمیشود.
لذت مطالعه را به بچهها بچشانیم
وی ادامه داد: در حال حاضر، آمار مطالعه به گونهای است که حتی اگر مخاطب کتابی را هم بخرد و در منزل نگهداری کند و آن را نخواند، سود کردهایم. چون حتی وجود یک کتابخانه کوچک در خانه، فضا را متفاوت میکند از طرفی معمولاً اگر بچهها خودشان کتابی را انتخاب کنند امکان خوانده شدنش بسیار زیاد است. البته این تنها روش بالا بردن سطح مطالعه نیست. کشورهایی که سطح مطالعه بالایی دارند، برنامههای کلان چندسالهای در این حوزه دارند و سیستمهای مختلف مانند آموزش و پرورش و نهادهای مربوطه دست به دست هم دادهاند تا بچهها لذت مطالعه را احساس کنند.
به اعتقاد شاعر مجموعه «قصه پنج انگشت»، باید کاری کنیم بچهها با کتاب خواندن احساس برتری نسبت به دیگران پیدا کنند و با آن پز دهند. وی گفت: در سریالهای مختلف، اصلاً کتابخانهای در فضای خانهها دیده نمیشود. شخصیت کتابخوان هم کمتر دیده میشود. اگر فردی هم در سریالی حضور داشته باشد که کتابخوان باشد به گونهای نمایان میشود که بچهها رغبتی به همنشینی با او ندارند اما اگر کودکان و نوجوانان احساس کنند با کتاب خواندن میتوانند بر رفقای خود برتری داشته باشند، حس آنها نسبت به کتاب تفاوت پیدا میکند.
اغلب نیازهای مخاطبان کاذب است
مصطفی رحماندوست، در ادامه سخنانش به میزان توجه ناشران به مساله مخاطبسنجی در تولید کتاب اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، ناشران در نشر، کتاب توجه زیادی به نیاز مخاطبان دارند اما متاسفانه اغلب نیازهای موجود کاذب است و بیش از ۸۵ درصد فروش در بخش کمکآموزشی است. زیرا مدرسه، پدر و مادر، معلمان و جامعه این نیاز کاذب را در بچهها ایجاد کردنهاند.
وی ادامه داد: لذت مطالعه در بچهها به لذت نمره گرفتن تبدیل شده و خود مطالعه دیگر برای بچهها لذتبخش نیست و بیشتر پولی که در چرخه تولید و توزیع کتاب میچرخد، به ناشران کمکآموزشی میرسد. در حالی که، کمتر کشوری وجود دارد که کتابهای کمکآموزشی در آن تا این اندازه فروش داشته باشد. در کشور ما مشکلات مختلفی مانند سیستم آموزش و پرورش، کنکور و رقابت بر سر نمره در خانوادهها شیوع پیدا کرده و سبب شده است که بچهها به سمت کتابهای کمک آموزشی گرایش پیدا کنند. امروزه در خانوادهها بچه درسخوان افتخارآمیز است نه بچه کتابخوان.
به گفته رحماندوست، مخاطبسنجی از سوی ناشران برای تولید کتاب صورت میگیرد اما چیزی که مخاطب میخواهد چیز مناسبی نیست. در واقع چیزی که او میخواهد به او تحمیل شده است. هیچ کودکی از درس خواندن آنگونه که ما فکر میکنیم لذت نمیبرد اما رقابتی را ایجاد کردهایم که مجبور میشود پولش را برای خرید کتابهای کمکآموزشی صرف کند تا از این رقابت جا نماند و این کتابها هم او را کتابخوان نمیکنند. باید سلیقه مخاطب را درست کرد و جامعه را نسبت به افراد کتابخوان حساس کرد. ما باید نیاز در کودک ایجاد کنیم و به جایی برسیم که بچه احساس کند اگر کتاب نخواند عقب می ماند.
گونه خبر: خبرهایی از اینسو و آنسوکلیدواژه: کتاب کودککتاب کمک درسیمنبع: خبرگزاری کتاب ایران( ایبنا)نمایش علیمردان خان
نمایش کودک علیمردان خان به کارگردانی سینا نورائی از پنجشنبه ۳۰ ارديبهشت تا جمعه ۰۷ خرداد به روی صحنه می رود.
این نمایش هر روز در ساعت ۱۸:۳۰ با بهای بلیط ۱۵,۰۰۰ تومان در تماشاخانه دراما اجرا می شود و مناسب کودکان ۴ سال به بالا می باشد.
برای تهیه بلیط به tiwall.com مراجعه کنید.
نشانی: خیابان انقلاب، فلسطین جنوبی، خیابان لبافی نژاد، کوچه زحل، بن بست اول، پلاک ۲، طبقه یکم
تلفن: ۶۶۱۷۶۸۱۴
گونه خبر: در شهر چه خبرکلیدواژه: نمایش کودکنمایش علیمردان خان
حفظ تنوع زیستی، بخش حیاتی پیمان ما با یکدیگر و سیارهای است که در آن پرورش مییابیم
۲۲ مه برابر با ۲ خردادماه روز جهانی تنوع زیستی است. دبیرکل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی ۲۰۱۶ افزون بر ترغیب، همه دولتها و ذینفعان به حفظ و مدیریت پایدار تنوع حیات روی زمین برای نسلهای کنونی و آینده گفت: حفظ تنوع زیستی، بخش حیاتی پیمان ما با یکدیگر و سیارهای است که در آن پرورش مییابیم.
متن کامل پیام بان کی مون را در زیر بخوانید:
«تنوع زیستی و خدمات زیست بومی که فراهم میآورد، اساس زندگی روی زمین، معیشت و رفاه مردم در همه جا است. حمایت از تنوع زیستی و جلوگیری از زیانهای بیشتر، سرمایهگذاری ضروری بر آینده جمعی ما است.
تنوع زیستی مساله مهم و مرتبط در دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار است. آرمان پانزدهم آشکارا اهمیت متوقف ساختن نابودی تنوع زیستی و سایر آرمانها اهمیت تنوع زیستی برای ریشه کن ساختن فقر، فراهم آوردن غذا و آب شیرین و بهبود زندگی در شهرها را به رسمیت میشناسند. ضروری است در زمینه تلفیق تنوع زیستمحیطی در برنامهها و سیاستهای بخش منابع طبیعی و توسعه اقتصادی اجتماعی و دگرگون ساختن چگونگی ارزشگذاری و مدیریت آن در جوامع، پیشرفت کنیم.
با وجود تعهدات متعدد، افزایش از بین رفتن تنوع زیستی در تمامی مناطق ادامه دارد. تنها ۱۵ درصد کشورها در مسیر دستیابی به «اهداف آیچی» در مورد تنوع زیستی تا تاریخ مورد نظر، یعنی سال ۲۰۲۰ هستند. به علاوه، گسترش پیشبینی شده بخشهایی که به تنوع زیستی وابسته بوده و بر آن موثر هستند، شامل کشاورزی، جنگلداری، شیلات و آبزیپروری در دهههای آینده چالشی مهم برای متوقف ساختن نابودی تنوعزیستی ایجاد خواهد کرد.
معکوس کردن این روندها مستلزم اقدام همه بخشها و ذینفعان از دولتهای عضو و کارگزاریها سازمان ملل متحد تا جامعه مدنی، دانشگاه و کسب و کارها خواهد بود. به پژوهش بهتر و اقدام براساس شواهدی نیازمند هستیم که حاکی از لزوم تنوع زیستی برای دستیابی به ارمانهای اجتماعی و اقتصادی هستند.
استفاده مسئولانه از منابع طبیعی برای توسعه پایدار ضروری است. تلفیق تنوع زیستمحیطی در برنامهها و سیاستهای بخش منابع طبیعی و توسعه اقتصادی اجتماعی تضمین خواهد کرد که پرداختن به نیازهای توسعه و حفاظت از محیط زیست متقابلا از یکدیگر حمایت میکنند.
اینجانب در روز جهانی تنوع زیستی، همه دولتها و ذینفعان را به حفظ و مدیریت پایدار تنوع حیات روی زمین برای نسلهای کنونی و آینده ترغیب می کنم. حفظ تنوع زیستی، بخش حیاتی پیمان ما با یکدیگر و سیارهای است که در آن پرورش مییابیم.»
گونه خبر: خبرهای محیط زیستکلیدواژه: تنوع زیستیتوسعه پایداریونسکوکودکان و محیط زیستمنبع: ایسناترویج تغذیه با شیر مادر در بیشتر کشورها به پشتیبانی بیشتری نیاز دارد
سازمان جهانی بهداشت، یونیسف و شبکه ی بین المللی اقدام برای تغذیه نوزاد (IBFAN) به تازگی گزارشی درباره ی وضعیت قوانین ملی برای پشتیبانی از تغذیه با شیر مادر و ترویج آن منتشر کرده است. این گزارش نشان می دهد که قوانین حمایت از تغذیه با شیر مادر در بیشتر کشورها به ویژه کشورهای ثروتمند ضعیف است.
از ۱۹۴ کشوری که قوانین ملی شان در این گزارش بررسی شده اند، ۱۳۵ کشور قوانینی براساس «دستورالعمل بین المللی بازاریابی برای جایگزین های شیر مادر» دارند. در سال ۲۰۱۱ تعداد کشورهایی که قوانینی را براساس این دستورالعمل تصویب کرده بودند، ۱۰۳ کشور بودند.
اما تنها ۳۹ کشور همه ی مفاد این دستورالعمل را تصویب کرده اند. براساس آمار سال ۲۰۱۱ یعنی ۳۷ کشور رشد اندکی را نشان می دهد.
سازمان جهانی بهداشت و یونیسف توصیه می کنند که نوازادان در ۶ ماه اول زندگی تنها با شیر مادر تغذیه شوند و پس از آن تا دوسالگی می توان در کنار شیر مادر از غذاهای سالم و مغذی مناسب استفاده کرد. اعضا سازمان جهانی بهداشت تعهد دارند تا سال ۲۰۲۵ نرخ تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی را دست کم تا ۵۰ درصد افزایش دهند.
«دستورالعمل بین المللی بازاریابی برای جایگزین های شیر مادر» از کشورها می خواهد جلوی مصرف بی مورد جایگزین های شیر مادر و تغذیه با شیشه شیر را بگیرند و از تغذیه با شیر مادر حمایت کنند. البته این دستوالعمل از استفاده از جایگزین های شیر مادر در مواقع لازم حمایت می کند.
بر پایه ی این دستورالعمل هر گونه ترویج جایگزین های شیر مادر از جمله تبلیغات، هدیه دادن آن ها به کارکنان در مراکز بهداشت و درمان و توزیع نمونه های رایگان آن ممنوع است. افزون بر این در برچسب های این محصولات نباید ادعا شود که سالم و مغذی هستند. همچنین نباید از تصویری استفاده شود که بیانگر آن باشد. باید شیوه ی استفاده از آن ها به روشنی نوشته شده باشد و همچنین بر اولویت تغذیه با شیر مادر تاکید شود و خطرات ناشی از استفاده از آن ها گوشزد شود.
مدیر بخش تغذیه برای بهداشت و توسعه سازمان جهانی بهداشت در این باره می گوید: «کشورهای بسیاری قوانین حفاظت و ترویج تغذیه با شیر مادر را تصویب کرده اند اما مادران همچنان با اطلاعات نادرست درباره ی سالم بودن غذاهای جایگزین احاطه شده اند. این می تواند پدر و مادر را در استفاده از تغذیه با شیر مادر دچار تردید کند و اعتماد به نفس آن ها را از بین ببرد و در نتیجه بسیاری از کودکان از مزایای تغذیه با شیر مادر بی نصیب شوند.»
تجارت جایگزین های شیر مادر بازار بزرگی است با فروش سالانه ۴۵ بیلیون دلار امریکا در سراسر دنیا که تا سال ۲۰۱۹ به ۷۰ بیلیون دلار خواهد رسید.
رئیس بخش تغذیه یونیسف می گوید: «صنعت جایگزین های شیر مادر صنعتی نیرومند و در حال رشد و بنابراین مبارزه برای تغذیه انحصاری با شیر مادر دشوار است. مادران لایق آن هستند که اطلاعات درست در اختیارشان گذاشته شود و بدانند که ابزار حفاظت از سلامتی و تندرستی فرزندانشان را در اختیار دارند. نباید اجازه داد بازار روی این واقعیت سرپوش بگذارد که جایگزین های شیر مادر نمی توانند جای شیر مادر را بگیرند.
کشورهای ثروتمند در تصویب قانون هایی برای حمایت از استفاده از شیر مادر عقب تر هستند. کشورهای منطقه ی جنوب شرقی آسیا در این زمینه در رده ی اول قرار دارند. پس از آن به ترتیب کشورهای افریقایی، کشورهای منطقه شرقی مدیترانه، امریکا، کشورهای منطقه غرب اقیانوس آرام و اروپا قرار دارد.
از میان کشورهایی که قوانینی درباره ی جایگزین های شیر مادر دارند:
- تنها نیمی از آن ها توانسته اند تبلیغات و ترویج آن ها را ممنوع کنند
- کمتر از نیمی از آن ها ارائه ی ارزان یا رایگان جایگزین های شیر مادر را به مراکز خدمات درمانی ممنوع کرده اند
- بیش از نیمی از آن ها توانسته اند هدیه دادن جایگزین های شیر مادر به کارکنان بخش بهداشت و سلامت را ممنوع کنند
- این قانون بر محصولات محدودی اعمال می شود. در بیشتر کشورها این قانون شامل غذای نوزاد و غذای کمکی می شود و تنها در یک سوم کشورها این قوانین بر غذای کودکان یک سال و یک سال به بالا هم اعمال می شود.
- کمتر از نیمی از کشورها نوشتن مطالبی درباره مفید و مغذی بودن بر روی این محصولات را ممنوع کرده اند
شبکه بین المللی اقدام برای تغذیه نوزاد امیدوار است که این گزارش سبب شود کشورهای بیشتری قوانین شان درباره ی استفاده از این محصولات را بهبود ببخشند و بر اجرای این قوانین تاکید کنند تا استفاده از شیر مادر افزایش پیدا کند و از مرگ ومیر نوازادان جلوگیری شود. آن ها بر این باورند این گزارش به سیاست گزاران کمک می کند تا قوانین را با استراتژی های جدید بازار همگام باشد.
در این گزارش در جدولی مشخص شده است که هر کشور کدام یک از قوانین «دستورالعمل بین المللی بازاریابی جایگزین های شیر مادر» را تصویب کرده است. این گزارش همچنین شامل مطالعات موردی چهار کشور ارمنستان، هند ، ویتنام و بوتسوانا است که قوانین و مکانیزم نظارتی خود را تقویت کرده اند.
یونیسف و سازمان جهانی بهداشت همچنین به تازگی شبکه ای جهانی برای کمک به کشورها در نظارت و پشتیبانی از اجرای این قوانین راه اندازی کرده است.
نظارت برای تشخیص تخلفات و گزارش آن ها به مقامات مربوطه برای مداخله و جلوگیری از چنین فعالیت هایی ضروری است. با این حال، تنها ۳۲ کشور دارای مکانیزم نظارت هستند و از آن میان هم فقط تعداد کمی از آن ها کارآمدند. در میان کشورهای با مکانیزم نظارت رسمی، کمتر از نیمی نتایج را منتشر می کنند و فقط شش کشور بودجه ای را برای نظارت و اجرای این قوانین اختصاص داده اند
کارگاه نمایشنامه خوانی برای نوجوانان در خانه کتابدار
خانه کتابدار کودک و نوجوان و ترویج خواندن، کارگاه نمایشنامه خوانی را با محور لذت خواندن، دیدن و شنیدن برگزار می کند.
این کارگاه ویژه ی نوجوانان ۱۴ تا ۲۰ سال است و از سه شنبه اول تیر ماه آغاز می شود.
زمان برگزاری: سه شنبه ها ساعت ۱۴ الی ۱۶ (۸ جلسه)
نشانی: خیابان ولیعصر، بالاتر از میدان منیریه، خیابان اسدی منش، کوچه دهستانی، نبش بن بست دوم، پلاک ۲
تلفن: ۷- ۶۶۹۶۲۹۰۴
کارگاه ساخت عروسک های شاهنامه در موزه عروسک های ملل
موزه عروسک های ملل کارگاه های ساخت عروسک های شاهنامه، ماسک و نقاشی پشت شیشه را در تاریخ پنجشنبه و جمعه ۶ و ۷ خرداد ۱۳۹۵ برگزار می کند.
این کارگاه به مناسبت بزرگداشت فردوسی برگزار می شود و ویژه کودکان و نوجوانان است.
نشانی: خیابان پاسداران، نگارستان پنجم (حاج هادی) پلاک ۴
مجله بخارا نشست «ادبیات کودکان آلپ» را برگزار می کند
چهارشنبه ۵ خرداد ۱۳۹۵ مجله فرهنگی هنری بخارا با همکاری سفارت سوئیس نشست «شب سلینا خونز و آلوئیس کاریجیت» را برگزار می کند. در این شب جولیا هاز، سفیر سوئیس در تهران، کریستینا فیشر، دبیر دوم سفارت سوئیس در تهران، بابک صابری و سعید فیروزآبادی سخنرانی خواهند کرد و مترجمان کتابهای این نویسنده و تصویرگر سوئیسی حضور خواهند داشت.
سلینا خونز در سال ۱۹۱۰ در منطقه آنگادین که در شرق کوه های آلپ در سوئیس واقع شده به دنیا آمد. وی بعد از جنگ جهانی دوم شروع به کار نوشتن کرد، در سال ۱۹۴۵ معروف ترین کتاب وی با نام «زنگی برای ارسلی» (پسر کوهستان) انتشار یافت و سپس کتاب «فلورینا و پرنده وحشی» و بلاخره کتاب «کولاک» منتشر شد. این سه کتاب را آلوئیس کاریجیت هنرمند سوئیسی تصویرگری کرده است. عشق به طبیعت، محیط زیست، دوستی و توجه به حیوانات از نکاتی است که نویسنده بر آن تاکید داشته است.
آلوئیس کاریجیت (۱۹۸۵-۱۹۰۲)، هنرمند سوئیسی، با کسب تجربه های فراوان در طراحی گرافیک، سینما و نقاشی به شهر کوهستانی خود در دامنه های آلپ در کشور سوئیس بازگشت و به کار تصویرگری برای کتابهای کودکان پرداخت. ممکن است، شهرت او بیشتر برای سه کتابی باشد که برای کودکان تصویرگری کرده است.
کاریجیت تحصیلات آکادمیک هنری نداشت اما بیش از چهل سال مستمر و حرفه ای کار نقاشی و گرافیک و تصویرسازی انجام داد.
کاریجیت با تصویرگری این سه کتاب در سال ۱۹۶۶ جایزه جهانی «هانس کریستین اندرسن»، نوبل ادبیات کودکان و نوجوانان را از آن خود کرد.
این کتاب ها سه اثر شاخص از مجموعه کتاب هایی هستند که امروزه «ادبیات کودکان آلپ» می خوانیم.
انتشارات کودکان یزد این کتاب ها را به زبان فارسی منتشر کرده است.
در این مراسم همچنین فیلم «زنگی برای ارسلی» نمایش داده می شود. این فیلم بر اساس معروف ترین کتاب کاریجیت و خونز ساخته شده است. خاویر کولر کارگردان و سناریو نویس مشهور سوییسی این فیلم را در سال ۲۰۱۵ ساخته است.
زمان: ساعت ۵ عصر
نشانی: خیابان ولیعصر، سه راه زعفرانیه، خیابان عارف نسب، شماره ۱۲، کانون زبان فارسی
بهترین های قلک، نبات کوچولو و رشد کودک اردیبهشت ۹۵
در این گزارش با بخش های خوب نشریه های قلک شماره ۲۲، نبات کوچولو شماره ۵۵ و رشد کودک شماره ۸ از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.
نشریه قلک شماره ۲۲
داستان
- عنوان: قصه های من و بچه هام (جشن تولد)
نویسنده: شهرام شفیعی
تصویرگر: سام سلماسی
امروز جمعه است و خانواده به جشن تولد عمه دعوت هستند؛ اما پدر تا ساعت دو و نیم بعدازظهر خواب است. بعد از بیدار شدن تازه صبحانه می خورد. پسر به حمام می رود ولی شیر آب سرد خراب است. اتو هم خراب است و مادر نمی تواند لباسش را اتو کند. قفل در اتاق هم خراب است و مادر در اتاق حبس می شود. زیپ شلوار پدر هم خراب است. پدر بعد از درست کردن همه این وسایل آماده رفتن است که یادش می افتد ماشین خراب است. برای همین، آن ها زمانی به تولد می رسند که از کیک تولد گربه ای، فقط سبیل هایش باقی مانده است.
نویسنده با زبانی طنز به توصیف ماجرایی می پردازد که پدر نقش اصلی را در داستان ایفا می کند. اما او نمی داند که با به تعویق انداختن کارهای ضروری خانه چه تاثیری می تواند بر روی افراد خانواده به خصوص کوچکترین عضو آن داشته باشد؛ همان طور که در تصویر هم مشاهده می شود.
تصاویر در صفحات روبرو به طور پلان های مجزا، مکمل متن هستند. مخاطب خردسال هنگام شنیدن داستان از دیدن تصاویر کمیک آن لذت می برد. می توان در بخش هایی، خواندن داستان را متوقف کرد و از کودک خواست از طریق تصویر خوانی، ادامه ماجرا را با زبان خود بیان کند. این کار به کودک فرصت می دهد تا خلاقانه به داستان گویی بپردازد؛ کاری که کودکان از انجام آن لذت می برند.
- عنوان: کفش ندوز دشت آفتابگردان
نویسنده: سید نوید سید علی اکبر
تصویرگر: سارا طبیب زاده
اسم کفش دوزک، هزارپا را به اشتباه انداخته. او از کفشدوزک می خواهد برایش کفش بدوزد؛ ولی کفشدوزک که کفش دوختن بلد نیست. هزار پا به او می گوید تو کفش ندوزکی. کفشدوزک تصمیم می گیرد نزد آقای پاشنه که کفاش است برود و کفش دوختن یاد بگیرد تا بتواند برای هزار پا با برگ های آفتابگردان هزار تا کفش بدوزد. حالا او یک کفشدوزک کفاش است.
داستان دارای چند لایه است زیرا نویسنده علاوه بر معرفی یک شغل به طور غیر مستقیم، به نکات دیگری هم اشاره دارد. به طور مثال،تا چه اندازه، نام افراد مهم است و می تواند روی انتظار دیگران از فرد و یا فرد از خودش تاثیر بگذارد. همچنین برانگیخته شدن عواطف افراد چقدر می تواند شخص را در مسیر خاصی قرار دهد. از سوی دیگر، افراد چقدر می توانند در قبال دیگران احساس مسئولیت داشته باشند و برای اثبات خودشان تلاش زیادی کنند که منجر به پیشرفتشان شود. نویسنده از عهده بیان آن با زبانی کودکانه به خوبی برآمده است.
- عنوان: خانواده ی بارانی
نویسنده: پاولو لسو
تصویرگر: جو باروز
مترجم: مهرزاد زمردیان
هر خانواده ای در یک روز بارانی کارهای خاص خود را انجام می دهد. خانواده داستان ما در یک روز بارانی همراه یکدیگر کلی تفریح می کنند و لذت می برند؛ از مزه مزه کردن قطرات آب گرفته تا شلپ شولوپ کردن توی گودال های آب.
راوی داستان یکی از اعضای خانواده است. واژه های ساده و جملات کوتاه با تمام سادگی پر است از حس خوب شادی، همراهی و هیجان. نویسنده والدین را تشویق می کند که از کثیف شدن و خیس شدن کودکشان در روزهای بارانی نهراسند و از آن برای شاد بودن بهره گیرند. تصاویر زیبا با رنگ های گرم و شاد نیز به کمک متن آمده اند. تصاویر نه تنها موقعیت ها و احساسات شخصیت ها را به نمایش گذاشته اند بلکه عمل و عکس العمل آنان را نسبت به یکدیگر نشان می دهند.
در پایان از مخاطب پرسیده می شود که هر یک از شما در روزهای بارانی همراه خانواده چه می کنید؟ این سئوال کودک را وامی دارد که فکر کند در یک روز بارانی چه کارهای برای شاد بودن میتواند انجام دهد.
سرگرمی
- عنوان : یک روز در موزه
تصویرگر : مرتضی رخصت پناه
طراح : سمیرا رستگار پور
سرکلیشه : بیا بازی
سرگرمی با عنوان «یک روز در موزه» با هدف آشنایی کودکان با موزه، آنان را تشویق می کند تا از موزه ها دیدن کنند. این سرگرمی به مناسبت «روز جهانی موزه» طراحی شده است. عکس های مستند به لحاظ دیداری کمک می کند تا مخاطب با اشیاء موزه آشنا شود. بازی طراحی شده، دقت مخاطب را افزایش می دهد.
آشنایی با گیاهان
- عنوان : من گل لاله را دوست دارم
نویسنده : شیدا میرزایی
تصویر گر: مهدیه صفایی نیا
سرکلیشه: گلک
در این بخش مخاطب با شکل گل لاله و رنگ های متنوع آن آشنا می شود. ارائه مطلب با رعایت سفید خوانی استفاده از صفحه آرایی مناسب به جذابیت آن افزوده است.از سوی دیگر مخاطب را به حفظ و نگه داری از گل و گیاه حساس می کند.
نبات کوچولو شماره ۵۵
داستان
- عنوان: آرزو
نویسنده: محمدرضا شمس
تصویرگر: نیلوفر برومند
گرگ و روباه به خاطر گرسنگی آرزو می کنند ای کاش الان یک بزغاله اینجا بود و بزغاله ای از آسمان پایین می افتد. بزغاله هم برای رهایی خود آرزو می کند چه خوب می شد اگرچوپان و سگ اینجا بودند و چوپان و سگ از آسمان پایین می افتند. گرگ و روباه هم مجبور به فرار می شوند.
نویسنده با زبان طنز و تکرار واژه ها و گاه ریتمیک با خیال کودک به بازی می پردازد. کودکان عاشق خیال بازی هستند و از آن لذت می برند.
- عنوان: هاپوپو و خوراکی
وقتی هاپوپو و دوستش در قایق مشغول خوردن خوراکی هستند مرغ دریایی خوراکی آنها را می رباید. آنها از زیر آب خوراکی دیگری تهیه می کنند و سقفی می زنند تا مرغ دریایی نتواند به خوراکی آنها دست درازی کند. ولی یک ماهی شیطون پیدایش می شود و آن را می دزدد.
نویسنده از طریق داستان تصویری به طور غیرمستقیم کودک را با مهارت حل مسئله آشنا می سازد. بیان داستان تصویری توسط کودک هوش کلامی او را تقویت می¬کند.
- عنوان: ببعی و تپه قلقلی
نویسنده: لاله جعفری
تصویرگر: سارا نارستان
ببعی کوچولو هر روز صبح از بالای تپه قل می خورد و می افتد تو بغل مامانش. یک روز ببعی قل خورد ولی مادرش پایین تپه نبود. ببعی نگران به دنبال مادرش می گردد. فکر می کند مامان ببعی، مامانِ گرگه شده! تا این که او را نزد چوپان پیدا می کند. مامان ببعی منتظر یک ببعی کوچولوی دیگر است که می خواهد بدنیا بیاید. ببعی کوچولو از شنیدن این خبر خوشحال می شود.
داستان دارای زبانی ساده و لحنی عاطفی است. ساختار جمله ها و واژه های بکار رفته با زبان کودکانه است. نویسنده دغدغه نگرانی کودکان در مورد از دست دادن مادرشان را دست مایه قرار داده است، از این رو مخاطب می تواند با داستان ارتباط بیشتری برقرار کند. تصویر در ارتباط با متن حس عاطفی را به مخاطب منتقل می کند.
شعر
- عنوان : اسب زنگوله
تصویرگر : آزاده معزی
سروده : ناصرکشاورز
سرکلیشه : حی حی حیونک
این سروده آهنگین با تکرار آوا ها و پرواز خیال، مخاطب خردسال را به خود جذب می کند. تصویر با سروده هماهنگ است و به درک بیشتر شعر کمک می کند .
- عنوان : جای بوس بهار
تصویرگر : آمنه اربابون
سروده : رودابه حمزه ای
سرکلیشه : سل لا سی
سروده با عنوان «جای بوس بهار» آهنگین ریتمیک با دایره واژگان مناسب کودک و خیال انگیز که به کودک اجازه پرواز خیال می دهد. داشتن نت موسیقی، مناسب کودکانی است که نت های موسیقی را می شناسند و با ساز خود می توانند آن را بنوازند. تصویر جای بوس بهار به زیبایی و لطافت شعر افزوده است.
- عنوان : گاو اومد آب بخوره
تصویرگر : طیبه توسلی
سروده : ناصر کشاورز
سرکلیشه : قصه ی پدربزرگ
سروده در باره جلوگیری از چکه کردن آب با تعویض واشر، می باشد. عنوان آن وام گرفته از متل قدیمی فیل اومد آب بخوره . . . است. شعر به طور غیرمستقیم به کودک بی تفاوت نبودن نسبت به محیط زیست، ارزش آب و حفظ و نگه داری از آن را آموزش می دهد. تصویر هماهنگ با سروده است.
- عنوان : لالا کبوتر
تصویرگر : فاطمه محمدی
سروده : مریم عابدی
سرکلیشه : لالایی
لالایی با تصویری هماهنگ با سروده مناسب کودک، به مادر برای خواباندن کودک کمک می کند. شعر خیال انگیز، لطیف و آرامش بخش است.
سرگرمی
- عنوان : بخوربخور، گاوی بخور!
سرکلیشه : به چی چی بازی
رنگ آمیزی، کودک را تشویق به خوردن شیر می کند. تعداد زیاد لیوان در تصویر، شناختی از مقدار زیاد به کودک می دهد. توجه به کودک توان یاب از نکات مثبت این سرگرمی است.
عنوان : خورشید و باران
سرکلیشه : بگو بازی
سرگرمی در دو صفحه دارای تنوع، مناسب گروه سنی مخاطب و چند منظوره یعنی شامل بازی دقت، رنگ آمیزی ، بگرد و پیدا کن و شمارش اعداد است. تصاویر شاد و مرتبط با موضوع سرگرمی هاست.
نکته: برای دوری جستن از حالت دستوری، بهتر بود کلمه «بگو» در ابتدای هر جمله در سرگرمی نمی آمد.
رشد کودک شماره ۸
سرگرمی
- عنوان : شکل سازی با کاغذهای رنگی
طرح و اجرا: طاهره عرفانی
در این بخش از مخاطب خواسته شده تا کاغذهای رنگی را به شکل سه گوش بریده، سه گوش ها را کنار هم بگذارد و با آن ها شکل های مختلفی مانند پروانه، مرغ، جوجه ، پاکت و .... درست کند. این بخش با رعایت سفید خوانی و با استفاده از رنگ های متنوع و بوجود آوردن شکل های گوناگون به کودک ایده می دهد تا با استفاده از خلاقیتش به شکل های دیگری هم فکر کند.
کاردستی باعث افزایش و رشد خلاقیت کودک شده و با شکل های ساده هندسی آشنا می شود. کار با کاغذ و قیچی باعث تقویت مهارت چشم و دست و دست ورزی کودک می شود.
- عنوان : راست شو، خم شو/ دست ها،پاها
سرکلیشه: بازی، ورزش
طراح : سپیده حامدی
عکاس: اعظم لاریجانی
بخش «بازی ورزش»، مجله دارای دو قسمت است که حرکات کششی را نشان می دهد؛ کودک را راهنمایی می کند تا حرکات را انجام دهد. مانند شماره های قبل کودک می تواند حرکات ورزشی دراز و نشست را بدون هیچ خطری با هم سالان خود انجام دهد. این بازی سبب تخلیه انرژی کودک می شود که از ویژگی بازی های حرکتی است.
کرمان
طراح : آمنه شکاری
عکاس : اعظم لاریجانی
مجله صفحه پشت جلد را به ایران شناسی اختصاص داده است. تصاویر نشان دهنده صنایع دستی استان کرمان و دو بنای تاریخی ارگ بم و باغ شازده است. مطالب مختصر و مفید و شیوه معرفی، مناسب گروه سنی مخاطب است.
گونه خبر: خبرهای ترویج خواندنکلیدواژه: نشریه کودکمجله کودکترویج کتابخوانینشریه رشد کودکنشریه قلکنشریه نبات کوچولو
تصویرگر خوب کتاب های کودکان درگذشت
پرویز کلانتری از پیشگامان تصویرگری کتاب های کودکان دهه ۳۰ تا ۵۰ ، روز جمعه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ پس از حدود ۸۰ سال نقش زدن و خلق آثاری زیبا بر در و دیوار و کاغذ درگذشت.
او که اول فروردین سال ۱۳۱۰ در زنجان به دنیا آمده بود، از همان ابتدا دنیایش با قصه های مادر بزرگش رنگی و مصور شد. کلانتری در گفت وگویی با کارشناسان موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در تیر ماه ۱۳۸۲دربارهٔ قصهها و دوره کودکیش می گوید: «این قصهها نشانههای کمرنگی از شاهنامه در خود داشتند. در میان قصههای عامیانه بیش از همه از ملک جمشید خاطرات دوری در ذهن دارم. ما بچهها به ویژه در زمستان، دور کرسی مینشستیم و یک لحظه مادربزرگ را رها نمیکردیم. او گنجینه شگرفی از قصههای سنتی بود که ایرانیان سینه به سینه برای بچهها نقل میکردند. ما در خیابان امیریه زنجان مینشستیم. من به دبستان علامه میرفتم. در آن زمان در محلهمان یک کتابفروشی بود که کتاب کرایه میداد. از جمله کتابهایی که در آن زمان بچههای همسن و سال من کرایه میکردند و میخواندند، مرد خون آشام، دراکولا، رابینسون کروزو، کتابهای پلیسی جینگوز رجایی، نات پنکرتون و مانند آنها بودند. ما این کتابها را با اشتیاق زیادی کرایه میکردیم و میخواندیم. از بس که این کتابها دست به دست چرخیده بودند، کهنه شده بودند. پربارترین بخش مطالعه من دوره میان نوجوانی و جوانی بود که در دبیرستان شرف درس میخواندم. ما برآیند نسلی هستیم که در یک کلام نسل «زنده باد_ مرده باد» دوران ملی شدن نفت بود. ... مادرم هم عادت به کتاب خواندن داشت. پس ما هم کتابخوان شدیم. تنها در دورههای مختلف کتابها عوض میشدند. از دوران کودکی علاقه زیادی به نقاشی کردن داشتم. با یک تکه زغال از آشپزخانه به داخل کوچه میپریدم و روی در و دیوارهای کوچه نقاشی میکردم. گاهی رهگذرها دورم جمع میشدند و برای همدیگر توضیح مییدادند که چه چیز کشیدهام. بعدها در دبیرستان کاریکاتوریست شدم. ...»
او که دانش آموخته دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود در دانشگاه با همایون صنعتیزاده آشنا شد و همین آشنایی سبب شد به مؤسسهٔ فرانکلین که کتابهای درسی و نشریههای پیک را منتشر میکرد، راه یابد. برخی از کتابهای درسی که توسط کلانتری تصویرگری شدند عبارت بودند از: «تاریخ ایران: از آغاز تا اسلام برای سال پنجم دبستان» (۱۳۳۹)، «کتاب ۲ دبستان» (۱۳۳۹)، «تاریخ ایران: دوره اسلامی برای سال ششم دبستان» (۱۳۴۱)، «کتاب اول» (۱۳۴۲)، «کتاب دوم» (۱۳۴۲)، «فارسی سوم دبستان» (۱۳۴۵)، «فارسی برای کلاس چهارم دبستان» (۱۳۴۵)، «فارسی: پنجم دبستان» (۱۳۵۰)، »فارسی دوم دبستان» (۱۳۵۳)، «فارسی سوم دبستان» (۱۳۵۴)، «فارسی چهارم دبستان» (۱۳۵۵).
بیشترین تجربه کاری کلانتری برای کودکان در نشریههای پیک بود که در موسسهٔ فرانکلین به سرپرستی ایرج جهانشاهی به چاپ میرسید. او از نخستین تصویرگرانی بود که با مجموعه نشریههای پیک همکاری داشت.
پرویز کلانتری سپس در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان عهدهدار مدیریت آموزشهای هنری شد. کلانتری همیشه عاشق کار برای کودکان بود و تصویرگری را دوست داشت و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را فضایی برای یک نوع طبعآزمایی گرافیستها و تصویرگران نوگرا میدانست.
نخستین کتابی که کلانتری برای کودکان تصویرگری کرد «کدو قلقله زن» با بازنویسی منوچهر انور در سال ۱۳۳۳ بود. بعد از «کدو قلقله زن»، «ماه مصنوعی» (۱۳۳۶)، بخشهایی از کتاب «فرهنگنامه» اثر برتا موریس پارکر (۱۳۴۶)، «جمجمک برگ خزون» (۱۳۴۸)، «گل اومد بهار اومد» (۱۳۵۳)، «خر و خرکچی» (۱۳۵۵)، بخشهایی از کتاب «با هم زندگی کنیم» (۱۳۵۶)، کتاب «رنگین کمان» اثر ثمین باغچهبان توسط او تصویرگری شد. مجموعه ی «ما گل های خندانیم» از آخرین نوشته های اوست که با تصویری خود او و گروهی از تصویرگران امسال منتشر شد.
کتابک درگذشت این هنرمند برجسته را به همه ی علاقمندان و دست اندرکاران فرهنگ کودکی تسلیت می گوید.
یادش گرامی.
طرحی از یونیسف برای محافظت از کودکان در دنیای مجازی
نسخه ی جدید دایرکتوری اطلاعات و منابع جهانی با نام اختصاری GRID در تاریخ ۱۰ مه ۲۰۱۶ راه اندازی شد تا منابع دیجیتال جامعی در اختیار دولت ها، صنعت، مراجع قانون گذار، مربیان و دانشگاهیان قرار دهد تا در برابر سو استفاده های جنسی اینترنتی از کودکان حمایت کنند و سلامت الکترونیک را برایشان فراهم آورند.
در نسخه ی جدید GRID به هر کشور صفحه ای اختصاص داده شده است تا پژوهش ها، آموزش، قانون ها و نهادهای محلی فعالی را گرد هم آورد که برای سلامتی کودکان و محافظت از آن ها در برابر خشونت و سواستفاده های اینترنتی تلاش می کنند.
کورنلیوس ویلیامز مشاور مدیر عامل محافظت از کودکان یونیسف می گوید همانطور که دسترسی کودکان به اینترنت به سرعت گسترش می یابد، محافظت از کودکان در برابر سواستفاده های اینترنتی در اولویت قرار دارد. نسخه ی جدید GRID اطلاعات ملی و به روزی در مورد قانون گذاری، سیاست ها، خدمات و پژوهش هایی با موضوع سو استفاده ی جنسی در محیط مجازی از کودکان به کارشناسان ارائه می دهد. این طرح منبعی است که وجودش برای سلامت نگاه داشتن حضور کودکان در دنیای مجازی که روز به روز رو به افزایش است لازم و ضروری است. فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله اینترنت و موبایل با انقلاب دسترسی به اطلاعات برای میلیون ها کودک سودمند بوده است اما همزمان با آن آی تی سی به عنوان ابزاری برای جنایت علیه کودکان از جمله در معرض قرار دادن دختران و پسران در مقابل سو استفاده های جنسی اینترنتی عمل می کند.
مح
کارن برادلی وزیر مقابله با سو استفاده و بهره برداری و جنایت انگلستان می گوید سو استفاده ی جنسی در محیط مجازی از کودکان یکی از پیچیده ترین، هشداردهنده ترین و چالش برانگیزترین موضوع هایی است که امروزه با آن روبرو هستیم. این دولت پیشرو در مبارزه جهانی برای سلامت و امنیت کودکان است و بسیار افتخار می کنیم از ابزاری پشتیبانی می کنیم که به تبادل دانش در این زمینه را فراهم می کند. این ابزار یک پاسخ مشترک به این جنایت های فجیع است و ما یک قدم جلوتر از فرصت طلبان هستیم تاهر طور شده از کودکان در هر جایی که زندگی می کنند، محافظت کنیم. افزون بر اطلاعاتی که GRID در صفحه خاص کشورها ارائه می دهد، فرصت هایی را برای کارشناسان فراهم می آورد تا دانش خود را در زمینه ی قانون گزاری، سیاست ها و برنامه هایی در این زمینه به یکدیگر به اشتراک بگذارند که موجب سلامت کودکان در دنیای مجازی می شود.
استفان بالکان بنیادگذار و مدیر عامل موسسه ی سلامت الکترونیک خانواده می گوید از سیاستمدارانی که در پی ایجاد قانون هایی در این زمینه هستند تا نهادهای مدنی و دانشگاهی که در جستجوی اطلاعاتی در این زمینه هستند، سایت GRID می تواند منبع اصلی از یافته های پژوهشی و حوزه های حرفه ای ارائه دهد که سلامت الکترونیک کودکان را در سرتاسر جهان تامین می کند. GRID ابزاری مهم برای مبارزه با پایان دادن به سواستفاده های اینترنتی از کودکان است.
به روز رسانی GRID از سوی برنامه ی جهانی یونیسف برای مقابله با بهره برداری جنسی در شش منطقه در ۱۷ کشور صورت گرفته است. دولت انگلستان پشتیبان مالی این برنامه است. موسسه ی سلامت الکترونیک خانواده طرح GRID را در سال ۲۰۱۰ اجرا کرد که دانش و اطلاعات و بررسی های تحلیلی در مورد سلامت الکترونیک جهانی ارائه می دهد.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشخبرهای بهداشت و تندرستیکلیدواژه: کودکان و اینترنتآزار جنسی کودکان و نوجوانانکودکان و خشونتکودکان و بهداشت روانیکودکان و محیط مجازیمنبع: یونیسفگزارش نشست تعامل نهادهای دانشگاهی و بروندانشگاهی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان
در نشست «تعامل نهادهای دانشگاهی و بروندانشگاهی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان» که با حضور چهرههای نام آشنای این حوزه برگزار شد، بر خلاقیت و توجه به آن به عنوان عنصر کلیدی در این تعامل تأکید شد.
در این نشست که با حضور فریدون عموزاده خلیلی، مهدی حجوانی، مریم جلالی، مناف یحییپور، شهرام اقبالزاده و قدرتالله طاهری در محل دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد عموزاده خلیلی گفت: نویسندگی مثل فوتبال است و خلاقیت در آن نقش کلیدی دارد. نویسنده و نظریهپرداز و پژوهشگر باید مرزبندیهایشان تعریف شود. ما نباید انتظار داشته باشیم نویسندگان به سرمشق کردن دانستههای نظریهپردازان و محققان بدون خلاقیت بپردازند.
این نویسنده تأکید کرد: هر نویسندهای در داستانی که خلق میکند معنای داستان را گستردهتر میکند. حضور نویسنده و نظریهپرداز توأمان نیاز است. نظریهپرداز با بررسی داستان نویسنده باید موجب رشد ادبی او شود و این ممکن نخواهد بود مگر آنکه خود نظریهپرداز نیز خلاق باشد.
رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در بخش دیگری از سخنان خود به لزوم تعامل بین دانشگاه و نهادهای غیردانشگاهی تأکید کرد و گفت:خلاقیت در این تعامل حائز اهمیت است. هر اقدامی که باعث محدودیت این خلاقیت باشد باید از بین برود؛ حتی اگر این محدودیت از طریق نهادهای دانشگاهی تحمیل و تزریق شود.
عموزاده خلیلی اظهار کرد: چندی پیش گاردین اعلام کرد که اتحادیه نویسندگان انگلیس بیانیهای را صادر کرده و در آن خواسته است تا نگارش ادبیات در مدارس امتحان گرفته نشود و جالب این است که فردی همچون دیوید آلموند از این رویکرد دفاع کرده است چون آنان بر این باورند که ادبیات یعنی کسب لذت و نباید با تأکید بیش از اندازه بر نکات دستوری این لذت را به حداقل رساند. جالب آن است که والدین نیز بعد از این بیانیه از فرستادن بچههایشان سر امتحان ادبیات خودداری کردهاند. البته ما نمیخواهیم نوعی آنارشیسم را در جامعه تبلیغ و ترویج کنیم اما به هر حال ادبیات یعنی کسب لذت.
او در ادامه تأکید کرد: خلاقیت بیش از هر چیزی باعث ایجاد لذت در مخاطب میشود. این مخاطب است که درگیر متن است. امروز کتابهایی در حال تبدیل شدن به کتابهای تعاملی هستند، چرا؟ چون شرط لذت ادبی پذیرفته شده است. بر همین اساس میتوان گفت نویسندگی بیش از هر چیزی شبیه بازی فوتبال است. همانطور که بازی فوتبال ضمن آموزش نیازمند خلاقیت است یک نویسنده نیز ضمن فراگیری آنچه برایش ضروری است نیازمند حفظ این مهم است.
این نویسنده تصریح کرد:باید نقاط تضاد در این تعامل شناخته شود و برای آن فکری کرد.اگر نظریه پرداز به نویسنده کلیشههایی را تحمیل کند خطرناک است ضمن آنکه نظریهپرداز میتواند به نویسنده کمک کند که در افق بازتری به اثرش نگاه کند.بنابراین اگر نظریه پرداز به کشفی برسد و این کشف به نویسنده کمک کند تا جهان داستانی بهتری را خلق کند و نه اینکه صرفا به کلیشه سازی و فرمولیزه کردن بپردازد، قابل دفاع خواهد بود.
مهدی حجوانی از دیگر مدعوان حاضر در این نشست نیز با بیان انتقاداتی نسبت به فضای دانشگاهی در ایران گفت: تعامل بین دانشگاه و محیط بیرون از آن با قرارداد و دستورات از بالا به پایین ایجاد نمیشود. باید تعامل بین دانشگاه و محیط بیرون از آن تعاملی فکری باشد. حتی اگر اعضای این دو نهاد پایشان به محیط یکدیگر باز نشود.
این نویسنده و استاد دانشگاه تأکید کرد: اهل آفرینش و اهل پژوهش باید همدیگر را به عنوان یک نیمه گمشده به رسمیت بشناسند. برخی از افراد آفریننده متون ادبی ما نقد را نمیپذیرند و بعضا فکر میکنند باید جلو نشر متونی که به نقد اختصاص دارد گرفته شود و میگویند ایراد اثر را به خودمان بگویید. انگار موضوع مبتذلی اتفاق افتاده است. نقد میتواند ضمن آنکه موجب رفع مشکلات اثر بعدی یک نویسنده میشود راهنمایی برای دیگر نویسندگان باشد.
او تصریح کرد: ادبیات کودک ما بیش از حد تجربی است. اگرچه ادبیات همان بیان تجارب است اما تجربهای که به علوم دیگر توجه نکند و نسبت به پژوهش بیتوجه باشد به جایی راه نمیبرد. نهادهای مردمی و نهادهای دانشگاهی هر کدام مشکل خاص خود را دارند. رشته ادبیات هنوز سری در میان سرها درنیاورده است. اگرچه به مدد دانشگاه شیراز و دانشگاه شهید بهشتی توانسته است چند سالی خود را نشان دهد.
حجوانی با بیان اینکه فضای دانشگاهی ما هنر را به صنعت تبدیل میکند این موضوع را آفتی برای دانشگاهیان خواند و گفت: دانشگاه امر خلاقه را بیرون نمیدهد بویژه آنکه دانشگاهیان ما خیلی هم دانشجو نیستند و به کارخانههای بزرگی بدل شدهاند که به جای تولید علم بیشتر به مدرکگرایی فکر میکنند. آیا جوانان ما چون پرسشگر هستند به دانشگاه میروند یا اینکه چون دانشگاه رفتهاند پرسشگر شدهاند؟ این سوالی مهم است که باید به آن توجه کرد.
این پژوهشگر تأکید کرد: دانشگاه نباید با نظام دانشگاهی اشتباه شود. دانشکده کدکنی را کدکنی کرده است؟ و اگر این طور بود که باید امثال کدکنی در جامعه زیاد میبود یا اینکه کدکنی در خود توانمندیای دید که دانشگاه آن را برجستهتر کرد؟ ادبیات کودک ما در دانشگاهها مقولهای تازه پا گرفته است. دغدغه باسواد شدن نویسندگان موضوعی است که به تئوری خواندن آنها ربطی ندارد. باسواد شدن نویسندگان به ادبیات کودک کمک میکند که آثاری قابل تأمل خلق کنند. بنابراین یک نویسنده کودک باید تاریخ، فلسفه و... بخواند و اگر نمیتواند دانشجویی کند اما یافتههای خود را به زبان کودک و در حوصله او بگنجاند.
مریم جلالی محقق نیز با تأکید بر نقش دانشگاه در آفرینش علوم مختلف گفت: اینکه برخی دانشگاهها به سمت ادبیات کودک گرایش پیدا کردهاند خود نشان از وجود خلأیی در این زمینه است. من فکر می کنم ادبیات کودک برخلاف ادبیات بزرگسال نقطه آغازین خود را از مخاطب شروع میکند و این هدف توجیه میکند که ما به عنوان نهادهای دانشگاهی در کنار نهادهای غیردانشگاهی قرار بگیریم و برای این کار نیازمند برنامهریزی هستیم.
همچنین مناف یحییپور نویسنده و معاون تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: نگاههای مختلفی نسبت به دانشگاه وجود دارد. زمانی دانشگاه به عنوان مرجع علم شناخته میشد اما در حال حاضر این مرجعیت زیر سوال است. در حال حاضر بسیاری از سازمانها و دستگاهها صرفا به منظور برآوردهکردن نیازهای خود اقدام به تأسیس دانشگاههای مختلف میکنند مثل دانشکده علوم بانکی یا دانشکده... . بنابراین آنچه در سخنان آقای حجوانی دیده میشود قابل تأمل است.
وی گفت: به نظر من ادبیات کودک یکی از نهادسازترین نهادهاست چون باعث بهوجود آمدن شورای کتاب کودک، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، دفتر ادبیات کودک و... شده است. اما تاکنون نهادهای دانشگاهی نتوانستهاند به این بخش که یکی از نهادسازترین بخشها در جامعه است کمک قابل توجهی کنند. حتی نهادهای حوزه ادبیات کودک روابط خود را با ساختارهای قدرت خودشان پیگیری میکنند. حال باید پرسید آیا دانشگاه احساس نیاز پیدا کرده که باید خودش این نقش را بر عهده بگیرد؟
شهرام اقبالزاده نیز گفت: دانشگاه آنچه را که نیاز جامعه است سیستماتیک میکند و باید محل تولید علم باشد. البته من فکر میکنم ادبیات را نمیتوان به عنوان علم یعنی ساینس پذیرفت و نهایتا ادبیات نالج است. خوشبختانه امروز با همت دانشگاه شیراز تعامل خوبی برای رسیدن به این منظور صورت گرفته است اما فراموش نکنیم آنچه برای ما بیش از تعامل حائز اهمیت است و در کیفیت این تعامل میتواند تأثیرگذار باشد ایجاد بنیاد ملی کودک و نوجوان یا اتحادیه کودک و دوران کودکی است.
این مترجم تاکید کرد : متأسفانه یکی از مشکلات مهم نسل جدید آن است که هیچ مرجعیت قابل اتکایی ندارند؛ در حالی که جوانان ما برای رسیدن به بالندگی نیازمند توجه و هدایت ویژه هستند.
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشکلیدواژه: فریدون عموزاده خلیلیمهدی حجوانیمریم جلالیمناف یحییپورشهرام اقبالزادهقدرتالله طاهرینظریهپردازادبیات کودکدیوید آلموندادبیات و لذتنقد ادبیات کودکمنبع: ایسنانخستین پارک کتاب در همدان
نخستین پارک کتاب در همدان به بهره برداری رسید. حسین بهرامی نوید ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ در آیین افتتاح نخستین پارک کتاب در مدرسه شهید صابریان رنجبر همدان با اشاره به اینکه اولین ویژگی کتاب در این است که فقل ذهن را می شکند، گفت: کتاب گل آرای ذهن انسان است و آن را از چارچوب ها بیرون می کشد.
حسین بهرامی نوید با بیان اینکه خلاقیت به معنای خارج از چارچوب اندیشیدن است، گفت: شروع هر کاری آسان و ادامه و تداوم آن مهم است.
معاون آموزش ابتدایی آموزش وپرورش استان همدان با بیان اینکه در علوم انسانی و مطالعه ضعیف هستیم، عنوان کرد: گرایش دانش آموزان بیشتر به سمت علوم تجربی و ریاضی است چرا که هنوز به زیبایی های ادبیات و زیبایی های خواندن و نوشتن توجهی ندارند.
او با توضیح به اینکه کشورهایی که ادیبان بیشتری دارند کشورهای پیشرفته تری هستند، ادامه داد: انسان های که در زمینه علوم انسانی تخصص پیدا می کنند انسان های نظریه پردازی خواهند شد.
معاون آموزش ابتدایی آموزش وپرورش استان همدان با بیان اینکه اگر توانستید علمی را رواج دهید که با روح کودکان آمیزش پیدا کند آن علم مستی جاودانه می یابد، گفت: این همان فلسفه کتاب و کتابخوانی است.
بهرامی نوید با بیان اینکه در کتاب فارسی بخوانیم و بنویسم را جدا کرده اند اما این روال مناسب نیست، گفت: این دو مقوله باید یکی باشد تا بیشتر بخوانیم و بیشتر بنویسیم.
کتاب، تنها وسیله سرگرمی و اسباببازی برای کودکان نیست
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «کتاب کودک و نوجوان و نیازشناسی» ، پنجشنبه (۱۷ اردیبهشت ماه) با حضور دکتر حسن ذوالفقاری، استاد دانشگاه و دکتر ستایش ابراهیمی، پژوهشگر کتاب کودک و نوجوان در سرای اهل قلم کودک بیستونهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر حسن ذوالفقاری با تاکید بر لزوم توجه به حوزه نشر کودک و نوجوان در ایران گفت: متأسفانه امروز بسیاری از فعالان این حوزه به فکر کسب بالاترین بهره اقتصادی و بعد تجاری کار هستند. بنابراین با استفاده از رنگهای تند و طراحی جلدهای عجیب و غریب به دنبال جذب کودکان با توجه به ظاهر کتابهایشان هستند.
ذوالفقاری محتوا را در آثار کودکان و نوجوانان مهمترین بخش دانست و در این باره گفت: محتوای کتاب باید اندیشیدن را به کودک بیاموزد، اما متأسفانه کتاب در دورههای اخیر بیشتر نقش اسباببازی را دارد. البته این که کتاب و اسباببازی همزمان مورد توجه کودک باشد خوب است اما اصل ماجرا در کتاب کودک و نوجوان سرگرمی نیست.
ذوالفقاری نویسنده را در کتابهای کودک و نوجوان به عنوان مربی معرفی کرد و افزود: نویسنده در کتابهای گروه سنی کودک و نوجوان از نقش نویسندگی بالاتر میرود و مسئولیت معلم را در قبال کودان بر عهده میگیرد. برخی فعالان در این عرصه به دلیل این که نتوانستهاند در حوزه بزرگسال موفق شوند، به نوشتن برای کودکان روی آوردهاند تا بعد از کسب تجربه شروع به کار در حوزه بزرگسالان کنند.
وی ادامه داد: کار در حوزه کودک و نوجوان از تألیف برای بزرگسالان بسیار سختتر است و نیاز به استعداد و تخصص بالای مطالعاتی دارد. ذوالفقاری نگاه تجاری، زبان نامناسب در آثار بازنویسی شده و بیان خستهکننده را به عنوان تهدیدات حوزه کودک و نوجوان معرفی کرد و گفت: معمولاً برای نوشتن در حوزه کودک، استانداردهایی وجود دارد. برای مثال حداکثر کلمات برای ساخت جمله در کتابهای ویژه کودکان ۵ یا ۶ کلمه است و نهایتاً ۵ جمله باید در نوشتن یک بند مورد استفاده قرار گیرد. با این توضیح طولانینویسی در بسیاری از کتابهای ویژه کودکان، آنها را خسته میکند.
ذوالفقاری با تاکید بر لزوم توجه به ادبیات فولکلور گفت: اگر امروز بتوانیم از گنجینه ادبی فولکلورمان استفاده کنیم برای کودکان و نوجوانانمان بسیار مفید و کاربردی خواهد بود چون از جنس فرهنگ خودمان است و بر دلها خواهد نشست. در این بین، ممکن است برخی بپرسند فایده چیستانها و افسانههای قدیمی برای زمانه امروز چیست؟ مهمترین برجستگی داستانها و مطالب موجود در ادبیات عامیانه، واقعی بودنشان است. با این توضیح، نه تنها زیباییها و جذابیتها در این نوع مطالب وجود دارد بلکه به واسطه واقعی بودن تفکر را در ذهن کودکان ایجاد میکند. ظلمستیزی، حقجویی و اخلاقمداری عناصری است که با مراجعه به ادبیات عامیانه بهطور غیرمستقیم در کودکان نهادینه میشود.
ستایش ابراهیمی در این نشست به طبیعتگرایی موجود در کتابهای کودکان و نوجوانان اشاره کرد و افزود: این طبیعتگرایی در شخصیت پردازیها با استفاده از نام حیوانات و میوهها بیش از آنکه کودک را با خود موجودات آشنا کند، روح انسانی به آنها میدهد. درحالیکه شاید بهتر باشد کودک، کلاغ را به عنوان یک حیوان که حق زندگی دارد و موجود مشخصی است بشناسد.
وی در ادامه، تفکر بزرگسالانه را به عنوان یکی از خللهای موجود در ادبیات کودکان و نوجوانان معرفی کرد و گفت: در بعضی کتابهای شعر و حتی داستان، توصیفات و استدلالاتی مورد استفاده قرار میگیرد که از ذهن یک انسان بزرگسال با در نظر گرفتن محدودیتها و علایقش مطرح میشود.
ابراهیمی، استفاده از المانهایی که امروز دیگر در زندگی آپارتمانی وجود ندارد مشکل بعدی برخی کتابهای حوزه کودکان معرفی کرد و گفت: پاشویه امروز دیگر در هیچ خانوادهای انجام نمیشود اما گاهی بعضی از کتابهای کودکان بیش از حد به آن اشاره میکنند. من خودم از نزدیک پاشویه کردن را ندیدم. حالا تصور کنید کودک دهه ۸۰ یا ۹۰ از چنین کلمهای چه ذهنیتی خواهد داشت؟
گونه خبر: خبرهایی از اینسو و آنسوکلیدواژه: کتاب کودکمنبع: خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)چطور یک غول جنگلی، محبوب کودکان شد؟
نویسندگان کودک دنیای جذابی دارند؛ آنها با توسل به قوه تخیلشان از هیچ، موجودی خلق میکنند و داستان این موجود سالهای سال در ذهن و روان خواننده تأثیر میگذارد. «گروفالو» یکی از شخصیتهای داستانی کتابهای «جولیا دونالدسون» است که با قلم رنگین «اَکسل شفلر» پا به دنیای کودکان جهان گذاشته و بین بزرگترها هم طرفداران زیادی دارد.
«جولیا دونالدسون» از مشهورترین نویسندگان ادبیات کودک انگلیس است و برخی او را حتی موفقتر از «جی.کی. رولینگ» خالق هفتگانه «هری پاتر» میدانند. «اَکسل شفلر» تصویرگر برجسته آلمانی ساکن لندن در چند پروژه با «دونالدسون» همکاری داشته و کتابهای این دو بیش از ۲۰ سال است کودکان و بزرگسالان را خوشحال میکند.
به تازگی بخش کتابهای کودک انتشارات «مکمیلان» هشت اثر کلاسیک و محبوب «جولیا دونالدسون» و «اکسل شفلر» را با طراحی جلد جدید به نسل جدید طرفدارانشان تقدیم کرده است. «گروفالو»، «بچه گروفالو»، «معمای میمون»، «حلزون و نهنگ» و «باهوشترین غول شهر» چند کتاب از این مجموعه هستند.
روزنامه «گاردین» در چند گفتوگو با نویسنده و تصویرگر «گروفالو» روند پیدایش این موجود دوستداشتنی را تشریح کرده است. در این گزارش روایت «دونالدسون» و «شفلر» را از خلق این کتاب محبوب کودکان میخوانید:
دونالدسون و شفلر
«جولیا دونالدسون» نویسنده ۶۷ ساله انگلیسی، داستان شکلگیری «گروفالو» را اینگونه آغاز میکند: من قبلاً نمایشنامههای کوتاه برای مدرسهها مینوشتم. سال ۱۹۹۴ ناشری از من پرسید آیا میتوانم داستانی براساس یک قصه فولکلور بنویسم. من قصهای درباره دختری را کشف کردم که برای گردش به جنگل میرود و با ببری مواجه میشود که او را تهدید به خوردن میکند. او به سرعت فکر میکند و میگوید: من ملکه جنگل هستم، اگر مرا بخوری همه از تو انتقام میگیرند. این درسی است برای مهارکردن قدرتی بالاتر از خودت.
تصمیم گرفتم دخترک را به یک موش تبدیل کنم و چند حیوان درنده به داستان اضافه کنم. آن موقع با خودم فکر کردم: «این میتواند یک کتاب تصویری خوب شود.» خیلی زود متوجه شدم که استفاده از یک ببر میتواند مشکلزا باشد. باید درندهای خلق کنم که واقعاً در جنگل وجود نداشته باشد. آنجا بود که روباه را وارد قصه کردم و دیدم «گروفالو» کاملاً با ریتم شعرها جور درمیآید.
داستان را به ناشر سپردم و آنها یک سال روی آن فکر کردند. داشتم به این نتیجه میرسیدم که اثرم هرگز نور خورشید را نخواهد دید اما یک روز همسرم گفت: ببین، این خیلی خوب است. چرا داستانت را برای «اَکسل» نمیفرستی؟ بنابراین همین کار را کردم. با این که تقریباً او را نمیشناختم، او اولین کتاب مرا تصویرگری کرد. اما فقط او را یک یا دو بار دیده بودم. در عرضه یک هفته نامهای از «آلیسون گرین» دبیر کتابهای تصویری انتشارات «مکمیلان» دریافت کردم که میگفت «اکسل» کارم را به آنها نشان داده و آنها بسیار مشتاق چاپ آن هستند.
«شفلر» درباره این بخش از کار میگوید: به محض این که متن را به ناشر دادم، او پتانسیل را دید. کل متن کمی ویرایش شد، اما «گروفالو» دقیقاً به همان شکلی که «جولیا» نوشته بود، چاپ شد. در اولین طرحهایم حیوانات لباس داستانهای قدیمی آلمانی پوشیده بودند: موش یک کلاه باواریا و شلوار چرمی داشت، اما در آخر هیچ یک لباسی به تن نداشتند.
«دونالدسون» ادامه میدهد: کار به همین سادگی هم نبود؛ «آلیسون» یک جایی به من زنگ زد و پرسید: تو این حیوانات را با لباس تجسم کردهای؟ طرحهای ابتدایی «اکسل» موش را با تیشرت شطرنجی و روباه را با یک کت فراک نشان میداد که تقریباً مناسب بود، اما مار با پاپیون واقعاً معضلی بود.
«گروفالو» چند بار دیگر تلاش کرد. من هنوز هم برخی از این طرحهای اولیه را دارم؛ در یکی از آنها «گروفالو» صاف ایستاده و غولآساست و در یکی دیگر مثل یک خرس وحشی روی چهاردست و پا راه میرود. در اصل من او را کمی رنگیتر و عجیبتر تصور کرده بودم، اما مسلماً «اکسل» به درستترین شکل او را کشیده است.
پیش از فرستادن داستان برای «اکسل»، آن را برای چندین کودک تعریف کردم و آنها تصاویری از آنچه درباره ظاهر «گروفالو» فکر میکردند، برایم کشیدند. در بعضی از این تصویرها، «گروفالو» کمی شبیه روباتها بود یا موجودات فضایی! اما حالا «گروفالو» ی «اکسل» پیروز شده و من تنها میتوانم او را به همین شکل تصور کنم؛ یک نوع موجود جنگلی که هم ترسناک است، هم کمیک.
تصویرگر شخصیت «گروفالو» میگوید: «گروفالو» ی اصلی من ترسناکتر بود، با چشمانی کوچکتر و دندانها و چنگالهای بزرگتر. روباه سختتر بود. من خیلی در کشیدن روباهها تبحر ندارم. به روباه من و یک روباه واقعی نگاهی بیندازید؛ متوجه تفاوتشان خواهید شد. امیدوارم کارم را خوب انجام داده باشم.
با پسزمینه داستان هم درگیر بودم. دائم پیش یکی از دوستانم که تصویرگری آلمانی بود، از مشکلات کار شکایت میکردم. به جنگلی در نزدیکی هامبورگ رفتم و چند عکس برای الهام گرفتن گرفتم. حالا که نگاه میکنم میبینم جنگل خیلی روشن و آفتابی شده. اگر امروز این کار را انجام میدادم، تیرهتر میکشیدمش.
این کار یک موفقیت یکشبه نبود: به آرامی بنا شد، با کلمه کلمه حرفهای کتابخانهدارها و معلمها؛ کمی شبیه داستانهای «هری پاتر». «گروفالو» در میان کتابهایی که تصویرگری کردم، محبوبترین اثر نیست اما ناراحت نمیشوم اگر مردم مرا با «گروفالو» بشناسند؛ او یک شخصیت خوب بود.
گروفالو
به گزارش گاردین، «شفلر» همچنین میگوید: بعد از خواندن داستان شروع به کشیدن چند طرح سریع و ابتدایی در دفترچه طراحیهایم کردم. از خودم پرسیدم: «گروفالو» چه شکلی است؟ مسلماً تا حالا «گروفالو» ندیده بودم، اما تا حدودی در داستان توصیف شده بود. تصور کردن او خیلی هم سخت نبود. شاخها و دم و کمی خصوصیت کلی هیولایی را اضافه کردم.
اول زیادی جلو رفتم، مثل خیلی از کتابهای تصویری. اما نظر «جولیا» این نبود. صادقانه بگویم، خلاص شدم... چطور میتوانستم لباس تن یک مار کنم؟ «دونالدسون» در توصیف کار «شفلر» میگوشد: تصاویر «اکسل» روی این داستان از محبوبترینها در میان کارهایم هستند. من تمام جزییات بازیگوشانهای را که او اضافه کرده دوست دارم؛ ایده عروسکهای چوبی برای بچه گروفالو و گروفالوی برفی که موش ساخته بود.
«شفلر» در پایان درباره نحوه کامل شدن «گروفالو» و دردسرهای این کار میگوید: من باید فکر میکردم که یک «گروفالو» در کودکی چه شکلی میتواند باشد. آیا شاخ درآورده؟ بله تصمیم گرفتم کوچک و گرد. چشمهایش را به جای نارنجی، زرد کردم و خارهای بنفشش را کوچک و صورتیرنگ. بدون هیچ زگیل سمی یا زانوی پینه بسته. شاید بعدها که «گروفالو» ی کوچک نوجوان شد، اینها هم به وجود بیایند.
در واقع بزرگترین چالش، سایه موش بزرگ بد روی برفها بود. این با وجود این که تمام قوانین فیزیک را زیر سؤال میبرد، به نوعی در کتاب واقعی به نظر میرسید. اما شاید کتابهای تصویری منطق خودشان را دارند. هرگز در برف ماری وجود ندارد، چون آنها در زمستان به خواب رفتهاند. اما او در داستان وجود دارد! به خاطر همین است که من چشمانی خوابآلود برایش کشیدم. برای این که انگار بچه گروفالو او را وسط خواب زمستانی بیدار کرده است.
لینک خرید کتاب گروفالو
http://hodhod.com/grofalo.html
گونه خبر: خبرهایی از اینسو و آنسوکلیدواژه: کتاب گروفالونویسنده گروفالوجولیا دونالدسونگروفالومنبع: خبرگزاری ایسنا