خبر جمع کن
ارتباط با طبیعت و تاثیر آن بر رشد کودکان
گردآوری و ترجمه: پرنیان طوسی
فهرست محتوا- چگونه طبیعت کودکان را شاداب و خلاق میکند؟
- آیا دوری از طبیعت برای کودکان خطرناک است؟
- مزایای طبیعت برای کودکان
- مزایای فکری
- مزایای عاطفی
- مزایای اجتماعی
- مزایای جسمی
- مزایای محیط زیستی
- آموزش طبیعتمحور برای کودکان ۰ تا ۸ سال
- آموزش طبیعتمحور برای گروه ۳ تا ۵ سال
- پیش‌دبستانی طبیعتمحور
- پیش‌دبستانی جنگلی
- تماس غیر مستقیم با طبیعت
ما چگونه می‌توانیم کودک را به طبیعت علاقه‌مند کنیم؟
نقش کودکان در حفاظت از محیط زیست
طبیعت‌شناسی، انرژی‌های تجدیدپذیر و انواع فعالیت‌ها
- آموزش دادن درباره‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در منزل
- صفحه‌ی نمایش هدفمند
- فعالیت‌های اجتماعی
- ورزش سبز
- مثال‌های واقعی
- بازیافت
- کمپوست‌سازی
- کودکان و درختکاری
- کتاب
بر کسی پوشیده نیست که امروزه کودکان زمان بیشتری را در فضاهای بسته سپری می‌کنند و به همین دلیل، به‌طور مداوم با اینترنت، بازی و اپلیکیشن‌های دیجیتالی در ارتباط‌اند. حال آنکه در تحقیقات اخیر ثابت شده است طبیعت موجب سلامت مغز و بدن انسان می‌شود.
به‌طور کلی، بسیاری از ما درباره‌ی آثار مثبت طبیعت‌گردی اطلاع داریم، اما درباره‌ی عملکرد مغز و ارتباط آن با طبیعت کمتر می‌دانیم. در ۱۰۰ سال گذشته، هنری دیدید ثورو[۱]، فیلسوف و طبیعت‌گرا و جان مویر[۲]، پدر کوهستان و از پیشگامان حفاظت محیط زیست در آمریکا و سایر نویسندگان، همه از تجربیات ارزشمندشان درباره‌ی طبیعت بسیار سخن گفته‌اند. اکنون نیز پژوهشگران به دنبال ثبت شواهدی هستند که نشان می‌دهد حضور در طبیعت تأثیری عمیق بر مغز و رفتار انسان دارد.
[۱] . Henry David Thoreau
[۲]. John Muir
آیا دوری از طبیعت برای کودکان خطرناک است؟در واقع، همه‌ی ما بخشی از خاطرات شیرین‌مان را با خاطره‌ای از گردش و بازی در طبیعت گره زده‌ایم. اما شاید بهتر باشد برای مرور، از یک خاطره‌‌ی شخصی شروع کنم:
در دوران کودکی‌ام، زندگی مرا یک سگ هدایت می‌‌کرد! البته او یک سگ خانگی معمولی نبود، بلکه بیشتر یک سگ شکاری نیمه‌وحشی آفریقایی محسوب می‌شد. اسم این سگ «بای سان جی» بود و در آن سال‌ها، وظیفه‌ی من بود که هر روز حداقل سه ساعت او را به گردش ببرم. من به‌خوبی می‌دانستم که اگر بای سان جی کمتر از سه ساعت گردش کند، تمام شب را زوزه خواهد کشید و حتی فرش خانه را پاره خواهد کرد! ما ساعات بی‌شماری را با هم در جنگل سرسبز بلوط، در تپه‌های «ناپا» سپری می‌کردیم؛ حتی زمان‌هایی که باران‌های شدید شروع می‌شد، زیر انبوه بلوط‌های سخاوتمند پناه می‌گرفتیم و در روزهای آفتابیِ بهار، با سرخوشی در میان گل‌های وحشی راه می‌رفتیم. به دلیل این مسئولیت روزانه بود که من کودکی و رشد کردن در بستری آزاد را تجربه کردم. گرچه تجربه‌ی من تجربه‌ای متداول نبود، اما روشی بود که در طول تاریخ بشریت، اصلی مهم در زندگی انسان به شمار می‌رفت؛ همان‌گونه که از دیرباز مردم زندگی‌شان را به شکار کردن، اجتماع و حضور در طبیعت وحش سپری کرده بودند، من هم بخش مهمی از کودکی‌ام را در طبیعت گذراندم.
اما در دهه‌های اخیر، فضایی که کودکان رشد خود را در آن تجربه می‌کنند، از نوع «در بستر طبیعت» به نوع «شهری» تغییر کرده است؛ یعنی، کودکان از فضای باز به فضای بسته رسیده‌اند و به‌جای بازی در فضای آزاد و دنبال کردن مارمولک‌ها، هر روز زمان‌شان را در فضاهای بسته می‌گذرانند و هیجان و شادی آن‌ها با تکنولوژی و بازی‌های دیجیتالی تأمین می‌شود!
بر اساس پژوهشی جدید در عصر کنونی، کودکان به‌طور متوسط ۷ ساعت و ۳۸ دقیقه در روز یا ۵۳ ساعت از هفته‌ی خود را صرف استفاده از رسانه و ابزارهایی همچون موبایل، بازی‌های ویدئویی، تلویزیون و کامپیوتر می‌کنند. بر اساس تحقیقات اخیر، این «جدایی از طبیعت» با درصد موفقیت تحصیلی در مدرسه، اعتماد‌به‌نفس کودک و بسیاری از مشکلات اجتماعی، عاطفی، عقلانی و جسمی کودک رابطه دارد. ریچارد لوو[۱] نویسنده‌ی بنام کتاب «آخرین کودک در جنگل» از این مشکلات به‌عنوان «اختلال فقر طبیعت» یاد میکند.
وقتی به برنامه‌های درسی گوناگون کودکان‌مان نگاه می‌کنیم یا ساعاتی که با لوازم الکترونیکی سر‌و‌کار دارند، درمی‌یابیم که آن‌ها به‌راستی طبیعت را کمتر تجربه می‌کنند!
این شرایط به‌قدری مهم و تأثیرگزار است که ما در مقام مربی یا والدینِ کودک باید درباره‌ی آن بیشتر بدانیم تا کمک کنیم کودکان‌مان به‌سمت رشد جسمی و عاطفی هدایت شوند. در این مقاله، تأثیر ارتباط با طبیعت یا عدم ارتباط با آن را بر رشد شناختی کودک تحلیل خواهیم کرد. بدین ترتیب می‌توان مفاهیم این یافته‌ها را در اختیار والدین و آموزگاران گذاشت.
[۱]. Richard Loo
مزایای طبیعت برای کودکانابتدا خوب است بدانید بازی در طبیعت چگونه از لحاظ عقلی، اجتماعی، احساسی و جسمی به کودک شما سود می‌رساند؛ همچنین فعالیت‌هایی را پیدا کنید که به رشد او کمک می‌کنند.
در دوران کودکی، هرگاه از صخره‌ها بالا می‌رفتیم یا دنبال پروانه‌ها می‌گشتیم، نمی‌دانستیم که این کارها ذهن، جسم و شخصیت ما را برای آینده می‌سازند. اما امروزه، بر اساس تحقیقات بی‌شمار، مشخص شده است که تماس با طبیعت تأثیرات بلند‌مدت متعددی بر بهبود زندگی شخص دارد.
مزایای فکریجهان طبیعی همچون آزمایشگاهی بی‌انتهاست و کودکان دانشمندان ذاتی و خودانگیخته‌ی این آزمایشگاه‌اند. آن‌ها عاشق تجربه کردن هستند: ببینند، بو کنند، بشنوند و بافت‌ها را لمس کنند. طبیعت نیز تجارب بی‌شماری را برای اکتشاف، خلاقیت، حل مسئله و آموزش [۱]STEM(آموزش علوم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضی) برای آن‌ها فراهم میکند. برای مثال، کودک پیش از اینکه از صخره‌ای بپرد، در حال محاسبه کردن فاصله‌ها در ذهن خود است. یا زمانیکه با شاخه‌ها و کمی گِل خانه‌سازی میکند، اولین تجربه‌‌اش از مهندسی را در ذهن خود ثبت مینماید.
[۱]. Science Technology Engineering Math
مزایای عاطفیبیرون رفتن از خانه یا هر فضای بسته‌ای احساس خوبی به همراه دارد. کودکان آزاد می‌شوند تا حرکت کنند، بچرخند و آزادانه، سروصدا کنند؛ همه‌ی این‌ها فرم‌هایی از «بیان خود» است که اغلب در فضای منزل یا مدرسه محدود می‌شود. در فضای باز کودک می‌تواند بپرد، لی‌لی کند، بدود، بالا برود و فریاد بزند که همه‌ی این‌ها موجب آرامش و کاهش تنش و بی‌قراری او می‌شوند. به‌علاوه، بر اساس نتایج تحقیقات فراوان در این زمینه، بازی و فعالیت در طبیعت از علائم ADHD یا اختلال توجه و تمرکز می‌کاهد و هیجانات منفی کودک را به‌خوبی کنترل میکند.
مزایای اجتماعیگاهی پیش می‌آید که کودکان در حین بازی، دوستان و هم‌بازی‌های جدید پیدا می‌کنند. البته آن‌ها می‌توانند به تنهایی بازی کنند، اما این شانس را هم دارند که تعامل کردن با دیگری را یاد بگیرند یا زمانیکه با یکدیگر به اختلاف برمیخورند، به حل مسئله بپردازند. در حالت طبیعی، کودکان اغلب با یکدیگر همکاری می‌کنند تا بازی‌ها و قوانین آن را بسازند؛ چون هیچ‌یک از بازی‌ها در عمل نسخه‌ی مشخصی ندارد؛ همچنین کودکان در زمان زخمی شدنِ همتای خود، امکان همدردی را تجربه و تمرین می‌کنند.
مزایای جسمیهوای تازه در طبیعت انرژی‌بخش است و فرصت‌های زیادی را برای فعالیت فراهم میکند. این فعالیت‌ها باعث می‌شوند که عضلات کودک تقویت شود. در معرض نور خورشید قرار گرفتن هم به معنای جذب ویتامین D است که آثار مثبت متعددی دارد: یکی از آن‌ها تقویت سیستم ایمنی کودک است؛ همچنین با انجام دادن انواع حرکات فیزیکی، کودک کالری بیشتری می‌سوزاند. در نتیجه، اندامی متناسب‌تر خواهد داشت.
مزایای محیط زیستیعلاوهبر مزایای فردی که در نتیجه‌ی ارتباط با طبیعت به وجود می‌آید، برخی از مزایا جنبه‌ی جمعی دارد. کودکانِ ما ناظران آینده‌ی زمین هستند و برای اینکه انسان‌هایی علاقه‌مند به حفاظت از محیط‌زیست پرورش یابند، ابتدا باید حس عشقی عمیق در آن‌ها به وجود آید، سپس این احساس درون آن‌ها نهادینه شود. تنها راهی که کودکان را قادر می‌سازد در طبیعت احساس علاقه و راحتی کنند، این است که درها را باز کنیم و به آن‌ها اجازه دهیم در شگفتی دنیای طبیعی گردش کنند.
داستان تلاش پسرکی است که می‌کوشد به طبیعت رو به نابودی شهر کمک کند تا خود را بازسازی کند. با مراقبت‌های او طبیعت شروع به گسترش در شهر میکند و مردم شهر هم با دنباله‌روی از کار پسرک به گسترش باغچه‌ها در شهر کمک می‌کنند. در نهایت شهر بی‌روح، تیره و غمگین به شهری دوست‌داشتنی پر از باغچه‌های سبز بدل می‌شود که به خوبی در تغییر تدریجی رنگ تصاویر شهر نمایان می‌شود...
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن بچه باتلاق ۳۰۰,۰۰۰ ریالمادری از خاطرات کودکی و گشت و گذار خود با خواهرش در جنگل صحبت میکند. او و خواهرش یک روز به جای آنکه به خانه دوستشان آنی بروند، بی اجازه به جنگل گل‌های استکانی آبی می‌روند. آن‌ها در حوضچه‌ی جادو یک «بچه باتلاق» پیدا می‌کنند و به خانه می برند. آیا بچه باتلاق در خانه آن‌ها دوام می‌آورد؟
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن من و یک گلدان خالی ۱۳۰,۰۰۰ ریالمادربزرگ برای دخترک داخل قوطی خالی قرص هایش تخم گل می فرستد تا بکارد. دخترک در این فکر است که با این تخم ها چه کند؟ دخترک برای تخم های گل و گیاه مادربزرگ رویاها در سر می پروراند.
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن انگشت جادویی ۱۳۰,۰۰۰ ریالماجرا از زبان دخترهشت سالهای است که هر وقت از موضوعی ناراحت می‌شود و به قول خودش خون جلوی چشم‌هایش را می‌گیرد، اگر انگشتش را به سوی آن‌هایی که اذیتش کرده‌اند بگیرد، اتفاقات عجیب و غریبی رخ می‌دهد.
افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن برسد به دست معلم عزیزم ۱۴۰,۰۰۰ ریالدر تعطیلات تابستان امیلی متوجه می شود که یک نهنگ آبی در حوض خانه‌ی‌شان زندگی می کند. او به معلمش نامه می نویسد و از او کمک می خواهد. این نامه نگاری در طول تابستان ادامه پیدا می کند و معلم در حالیکه هر بار اطلاعاتی درباره ی نهنگ ها به امیلی می دهد به یادآوری می کند که امکان ندارد یک نهنگ در حوض خانه‌ی‌شان باشد. پس از مدتی امیلی نهنگش را در ساحل اقیانوس می بیند.
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع دوستی کودکان با طبیعت ب) ارتباط غیرمستقیم با طبیعتاز امتیازات عمومی و ویژه‌ی حضور در طبیعت بسیار سخن گفتیم، اما در برخی شرایط می‌توان طبیعتِ غیرمستقیم را هم تجربه کرد. کودکان در مدرسه یا خانه می‌توانند طبیعت را به‌طور غیرمستقیم تجربه کنند. از جمله فعالیت‌های مفید و غیرمستقیمی که مهارت‌های متنوعی را در کودکان ایجاد کرده یا تقویت میکند کارهای زیر است:
ساختن کاردستی و تولید کارهای هنری با مواد طبیعی همچون چوب، برگ و سنگ، تهیه‌ی مجله‌ی طبیعت، ساخت برنامه‌های مستند درباره‌ی طبیعت، نوشتن و خواندن درباره‌ی طبیعت از طریق داستان، مقاله‌ی کوتاه و شعر، انجام دادن آزمایشات علوم مانند کشت‌و‌کارهای گلدانی و کمپوست‌سازی و ساختن تراریوم (باغ شیشه‌ای) و انواع مینی‌آکواریوم‌هایی با گیاهان آبزی یا بدون آن‌ها (مثل آکواریوم‌های کوچک)؛ همچنین تهیه‌ی ویدئو و انیمیشن‌سازی از جمله فعالیت‌های مفید و غیرمستقیمی هستند که مهارت‌های متنوعی را در کودک ایجاد و تقویت می‌کنند.
آموزش طبیعتمحور برای کودکان ۰ تا ۸ سالآموزش طبیعتمحور برای این گروه سنی در بستر طبیعت صورت می‌گیرد. در این راستا، برنامه‌های آموزشی فراوانی وجود دارد که بر اساس آن مدارس (پیش‌دبستانی) و مهد‌ها به چندین دسته تقسیم می‌شوند: مهد جنگلی، پیش‌دبستانی طبیعتمحور، مهد طبیعتمحور، کلاس اول طبیعتمحور. در تمام این برنامه‌ها، طبیعت هسته‌ی اصلی برنامه را تشکیل می‌دهد؛ به‌طوری که بخش مهمی از ساعات یک روز، در خارج از فضای بسته برگزار می‌شود. بنابراین، شاید ساختار برنامه‌ی این مراکز با یکدیگر متفاوت باشد، اما رویکردی مشترک در تدریس آن‌ها وجود دارد.
آموزش طبیعتمحور برای گروه ۳ تا ۵ سالپیشدبستانیهای طبیعتمحور گاه مجوز اجرای برنامه برای گروه سنی ۳ تا ۵ سال را هم دارند که در این صورت، ۳۰% از زمان روزانه‌ی کودکان در خارج از فضای بسته و در فضای آزاد می‌گذرد. در این پیش‌دبستانی‌ها، آموزش طبیعت در کل برنامه‌ی تربیتی تلفیق می‌شود و پداگوژی (رویکرد آموزشی) آن‌ها بر یادگیری پرسش و پاسخ تأکید دارد که از طریق بازی و اکتشاف مستقیم به دست می‌آید. این بدان معناست که برنامه‌ی آموزشی کاملاً بر مبنای علایق کودک است. با وجود این، در برنامه‌ی روزانه، زمانی مشخص نیز برای تماس با طبیعت در نظر گرفته می‌شود که البته این موضوع به فصل سال نیز بستگی دارد. علاوه بر این، طبیعت در داخل محیط آموزشی و محیط بازی هم حضور دارد. در این فضا، به‌هیچ‌وجه سازه‌های سخت به چشم نمی‌خورد و طراحی فضا االهام‌گرفته‌شده از خودِ طبیعت است.
پیش‌دبستانی طبیعتمحورمدل پیش‌دبستانی طبیعتمحور اولین‌بار در سال ۱۹۶۷ و در آمریکا، در مرکز طبیعت نیوکانا[۱] شکل گرفت. تا ابتدای سال ۲۰۰۰ از این مدل به‌عنوان پیش‌دبستانی طبیعت-مرکز یاد می‌شد که اندکی بعد، به عبارت «طبیعتمحور» تغییر یافت. تاکنون، همچنان از «مرکز طبیعت نیوکانا» ایده گرفته می‌شود و تاریخچه‌ی آن بر نوع رویکردِ آموزشی منتخب تأثیر می‌گذارد. رویکرد آموزشی می‌تواند سه محور داشته باشد: یادگیری در طبیعت، یادگیری درباره‌ی طبیعت یا یادگیری از طریق طبیعت. (فهرست کل مدارس طبیعت را می‌توانید در سایت Natural Start Alliance بیابید.)
[۱]. New Canaan Nature Center in Connecticut
پیش‌دبستانی جنگلیپیشدبستانیهای جنگلی به‌شدت شبیه پیش‌دبستانی‌های طبیعت‌محورند که بیشتر برای گروه سنی ۳ تا ۵ سال در نظر گرفته می‌شوند. در مهد جنگلی، ۷۰% تا ۱۰۰% زمان یک روز در جنگل سپری می‌شود. بنابراین، فضای سرپوشیده فضایی بسیار ساده است و در واقع، به‌عنوان پناهگاه در مقابل شرایط نامساعد جوی به کار گرفته می‌شود. در این فضا نیز همانند پیش‌دبستانی و مهد طبیعتمحور، طبیعت در همه‌ی جنبه‌های برنامه تلفیق می‌شود و پداگوژی (رویکرد آموزشی) بر بازی و کار با دست تأکید دارد. تاریخچه‌ی این نوع مراکز آموزشی به آلمان و سوئد برمی‌گردد. وایت‌کیندِگاتن در سوئد دو مدل مشهور و قدیمی از این نوع مدارس هستند. (برای گروه سنی ۶ سال در آمریکا، پیش‌دبستانی یا پیش‌دبستانی جنگلی گفته می‌شود و به پایین‌تر از ۶ سال مهدکودک جنگل می‌گویند.)
[۱]. Waldkindergarten
[۲]. Skogsmulle
تماس غیرمستقیم با طبیعتآیا تا به حال فکر کرده‌اید که تماس غیرمستقیم با طبیعت چه اثری بر انسان می‌گذارد؟
آنچه تاکنون گفته شد در ارتباط با تماس مستقیم کودک با طبیعت و مزیت‌های متعدد روحی و جسمی آن بود. اما در پژوهشی دیگر، تأثیر تماس غیرمستقیم با طبیعت نیز سنجیده شد و آثار روانی و فیزیولوژیک آن مقایسه گردید. در این بررسی، ۳۰ دانشجو به دو گروه آزمایشی تقسیم شدند که در آن یک گروه در طبیعت قرار گرفت و گروه دیگر در شرایط شبیه‌سازی شده (دمای ۲۵ درجه و رطوبت نسبی ۵۰%). پژوهشگران، سطح افسردگی، خستگی، پریشانی، عصبانیت و نشاط را قبل و بعد از قرار گرفتن در دو محیط آزمایشی، در هر دو گروه سنجیدند. هر دو گروه (تماس مستقیم با طبیعت و تماس غیرمستقیم با طبیعت) در سطوح سنجیده‌شده علائمی از بهبودی را نشان دادند.
طبیعت کجاست ؟طبیعت همه‌جا حضور دارد. از گیاهان علفی خودرو در پیاده‌رو گرفته تا کویر و جنگل‌های وسیع، همه محیط‌زیست طبیعی محسوب می‌شوند و محیط‌زیست طبیعی به این معنی است که انسان در ساخت آن نقشی ندارد. (با این تعریف، انواع پارک‌های محلی و شهری، محیط‌زیست مصنوع به شمار می‌روند).
اکنون چشمان خود را ببندید و تصور کنید خارج از منزل هستید. چه می‌بینید، چه می‌شنوید، چه بویی حس می‌کنید و چه چیزی را لمس می‌کنید؟ آیا می‌توانید تپه‌ها و درختان را ببینید؟ آیا می‌توانید وزش باد را بر پوست خود احساس کنید یا صدای پرندگان را بشنوید؟ می‌توانید بوی گل‌ها را استشمام کنید؟ می‌توانید علف‌های نرم را با پاهای خود حس کنید؟ به همه‌ی آنچه تصور کردید، طبیعت گفته می‌شود.
ما چگونه می‌توانیم کودک را به طبیعت علاقه‌مند کنیم؟ابتدا خودتان درباره‌ی مزایای حضور در طبیعت آگاه‌تر شوید. سپس:
- به کودکان فضای باغبانی دهید. این فضا می‌تواند به اندازه‌ی یک باغچه‌ی بزرگ یا حتی یک یا چند گلدانِ کوچک باشد.
- روی بازی‌های آزاد و بدون قوانین برای کودک برنامه‌ریزی کنید.
- اجازه دهید که آن‌ها خاکی یا گلی شوند.
- اجازه ندهید شرایط جوی مانع اجرای تصمیم و برنامه‌ی شما شود.
- درباره‌ی طبیعت برای کودکان کتاب بخوانید.
- به پیک‌نیک بروید.
آموزش حفاظت از طبیعت به نسل بعد بسیار مهم است؛ زیرا دیدگاه انسان اصولاً در سنین کودکی شکل می‌گیرد. بدین ترتیب، دیدگاه کودک درباره‌ی منابع طبیعی نیز در سنین پایین شروع به شکل‌گیری میکند. اگر کودکان در سنین پایین درباره‌ی حفاظت از محیط‌زیست آگاه شوند، بی‌شک در آینده در این زمینه فعالیت خواهند کرد. بدین طریق، آن‌ها به فعالانی تبدیل می‌شوند که به سلامت محیط خود و دنیایی که در آن زندگی می‌کنند اهمیت می‌دهند و مسئولانه عمل می‌کنند.
در این زمینه، دانشگاه ایالتی میشیگان درباره‌ی تقویت روحیه‌ی عمل‌گرایی در کودکان در حوزه‌ی محیط‌زیست چند پیشنهاد ارائه می‌دهد:
- از لحظه‌های آموزشی استفاده کنید: لحظه‌ی آموزشی زمانی است که کودک به موضوعی علاقه نشان می‌دهد. در این مواقع، فرصت را غنیمت بدانید و علاوه‌بر پاسخ به کودک، آن موضوع را کمی باز کنید. همه‌ی ما زمانیکه به موضوعی علاقه‌مند هستیم، چیز بیشتری عایدمان می‌شود.
- کودکان را به مشاهده‌گری ترغیب کنید و این فرصت را نیز برای آن‌ها فراهم کنید. زمانیکه در راه مدرسه هستند، چه گیاهان و موجودات زنده‌ای را مشاهده می‌کنند؟ در طول زمان آن موجودات چه تغییری می‌کنند؟ صدا و بوی آن‌ها چگونه است؟
- از آن‌ها سؤالات باز[۱] بپرسید تا روند تفکر در آن‌ها فعال شود. سؤالات باز سؤالاتی هستند که جواب‌‌شان بیش از یک کلمه است. سؤالاتی که با «چه چیزی، چگونه، چرا و کجا» آغاز می‌شوند، سبب می‌شوند کودک برای یافتن پاسخ به فکر فرو رود (چرا به‌جای خودرو از دوچرخه استفاده می‌کنیم؟ چرا آب یخ زده است؟ فکر می‌کنی این پرنده‌ها به کجا رفتند؟) در این مرحله، نباید بزرگسال جواب را به کودک بدهد.
[۱]. open question
جرج می خواهد تا ظهر دنیا را نجات دهد. همراه جرج زباله ها را بازیافت کنید، در مصرف برق صرفه جویی کنید، اسباب بازی ها را تعمیر کنید، و به میدان تره بار هم سری بزنید.
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن چرا باید در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم؟ ۱۵۰,۰۰۰ ریال در خانه‌ی ما همه سعی می‌کنند که در مصرف آب صرفه جویی کنند. ما در گذشته آب را زیاد هدر می‌دادیم تا اینکه قوانین مربوط به جیره بندی آب را در خانه برقرار کردیم... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن گربه کوچولوی سفید و جیرجیرک – اولین کتاب علمی من ۳ ۹۵,۰۰۰ ریال مجموعه‌ی آموزنده‌ی «گربه‌ی کوچولوی سفید» جوایز زیر را از آن خود کرده است:- اثر شایسته‌ی تقدیر در کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
- معرفی‌شده در کتابنامه‌ی رشد آموزش و پرورش
- برگزیده‌ی سومین دوره‌ی نشان لاک‌پشت پرنده
زمانیکه کودکان از کارها و تصمیمات خود آگاه می‌شوند، وقت آن است که به تأثیرات محیط‌زیستی اعمال‌شان پی ببرند. برای مثال، باید بدانند الکتریسته از کجا می‌آید و اینکه چرا آن‌ها باید مراقب مصرف برق باشند. شاید فکر کنید آموزش دادن چنین درس‌هایی به کودک هنوز زود است، اما این موارد به‌طرز شگفت‌انگیزی، بخش خلاق مغز کودکان را فعال می‌کنند و به‌تدریج نیز تأثیرات مثبت عمیقی بر رفتار کودک خواهند گذاشت.
نقش انرژی‌های تجدیدپذیرامروزه ۸۰% انرژی دنیا از سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید. برق، گرما و حمل‌و‌نقل وابسته به سوخت فسیلی است. اما مشکل اینجاست که این سوخت‌ها به‌طور مستقیم، روی گرمایش زمین اثر می‌گذارند. گرمایش زمین می‌تواند موجب سیل یا خشکسالی در عرض‌های جغرافیایی متفاوت باشد، تنوع زیستی را به خطر بیندازد و سبب بروز بسیاری از مشکلات دیگر شود. فاجعه‌ی بعدی آن است که همین کودکان ما هستند که وارث زمین تخریب‌شده خواهند بود! درحالیکه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند آب و باد آثار مخرب ندارند و می‌توانند در راستای کنترل گرمایش زمین، تأثیر بزرگی داشته باشند.
بنابراین باید کودکان منابع انرژی‌های پاک را بشناسند تا فرصت یادگیری درباره‌ی ابعاد آن‌ها را نیز داشته باشند؛ همچنین بر اساس نتایج تحقیقات، زمانیکه کودک درباره‌ی گرمایش زمین آگاه می‌شود، والدین او نیز به آگاهی می‌رسند. به عبارتی، آموزش دادن درباره‌ی محیط‌زیست به کودک، به پدر و مادر نیز سرایت میکند و در نهایت، تمام جامعه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.
طبیعت‌شناسی، انرژی‌های تجدیدپذیر و انواع فعالیت‌ها: ۱- آموزش دادن درباره‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در منزلزمانیکه کودک از مدرسه به خانه باز‌می‌گردد، احتمالاً آخرین کاری که دوست دارد انجام دهد درس خواندن است! اما این بدان معنی نیست که آموزش دروس مربوط به محیط‌زیست را باید به معلم مدرسه واگذار کرد؛ به‌خصوص که بر اساس آمارها، مدارس برای این‌گونه آموزش‌ها کافی نیستند. مانند دیگر درس‌های زندگی، آموزش انرژی‌های تجدیدپذیر نیز موضوعی است که کودک در آن از شما الگوبرداری میکند. بنابراین باید انرژی‌های تجدیدپذیر را وارد خانه‌ی خود کنید.
۲- صفحه‌ی نمایش هدفمندبازیهای آنلاین، ویدئو‌ها و انیمیشن باید به گونه‌ای انتخاب شوند که آموزشی را درباره‌ی محیط‌زیست و انرژی‌های تجدیدپذیر در بر داشته باشند. یک منبع آموزشی بسیار خوب، صفحه‌ی «کودک و اقلیم» در سایت سازمان ناساست که شامل انواع ویدئو، معما و فعالیت طراحی‌شده روی موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر است. البته بخش‌های دیگری نیز برای سایر موضوعات محیط‌زیست برای کودک و نوجوان در این سایت وجود دارد.
۳- فعالیت‌های اجتماعیکودکان را در فعالیت‌های انجمن‌های محیط‌زیستی، گروه‌های محیط‌زیستی و سراهای محله شرکت دهید. عضویت کودکان در انجمن‌ها و فعالیت‌های مشارکتی مزایای زیادی دارد. در واقع، یادگیری و مشارکت از اهداف کوتاه‌مدت به حساب می‌آیند. درحالیکه اهداف بلند‌مدت عضویت و مشارکت در این گروه‌ها شامل تجربه‌ی حس تعلق، دریافت حمایت و به دست آوردن اعتماد‌به‌نفس است.
۴- ورزش سبزورزش سبز یا green exercise ورزش کردن در طبیعت است. ورزش کردن در طبیعت مزایای روحی و جسمی فراوانی در پی دارد. این فعالیت می‌تواند شامل پیاده‌روی، دویدن، رکاب‌زنی و شنا باشد؛ حتی می‌تواند به صورت خانوادگی یا گروهی برنامه‌ریزی شود و می‌تواند با فعالیت‌های دیگری مثل پیک‌نیک توأم شود. می‌توانیم در فضای بسته ورزش کنیم و تحرک داشته باشیم، اما باید بدانید آثار مثبتی که ورزش در فضای طبیعی به همراه دارد، بسیار بیشتر از آثاری است که از خود ورزش می‌شناسیم؛ یعنی علاوه‌بر تقویت عضلات بدن و ترشح هورمون‌های شادی مانند دوپامین[۱] و سرتونین[۲]، فعالیت ورزشی در فضای باز نتایج مثبت دیگری نیز در پی دارد؛ از جمله اینکه موجب افزایش عزت نفس می‌شود و با تمدد اعصاب، تنظیم قند خون و کاهش فشار، حس کارآمدی را در شخص افزایش می‌دهد و به بازسازی و افزایش انرژی در او منجر می‌شود.
[۱]. Dopamine
[۲]. Serotonin
۵) مثال‌های واقعیمثالهای انرژی‌های تجدیدپذیر را به خانه بیاورید. شما نمی‌توانید درباره‌ی مزایای خاموش کردن چراغ‌های اضافی سخنرانی کنید، درحالیکه خودتان چراغ‌ها را روشن رها می‌کنید. اگر چنین شود، میل کودک به داشتن رفتار آگاهانه و محیط‌زیستی از بین می‌رود.
اگر فقط درباره‌ی انرژی‌های پاک صحبت می‌کنید، اما هنوز به‌شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اید، کودکان به این نتیجه می‌رسند که نگرانی‌های زیست‌محیطی چندان هم واقعیت ندارند.
- ابزار باغبانی
- گیاهان خوراکی
- جانوران باغچه
- گل‌های خوراکی
اکنون، زمین به کمک فوری ما نیاز دارد؛ زمان ارزشمند است و دیگر جایی برای آزمون و خطا نیست. زباله‌های پلاستیکی و تجزیه‌ناپذیر، حالا معضلی جهانی و جدی‌اند. اما قبل از شناخت این درس لازم است کودکان «بازیافت، بازمصرف و کاهش مصرف» را بشناسند. آموزش در این بخش به آن‌ها یاد می‌دهد که احترام، همدردی، صبوری و مسئولیت‌پذیری برای طبیعت قدم‌هایی ابتدایی‌اند و خوب است بدانند که هر عملی، نتایجی در پی دارد.
۷- کمپوستسازیاین فعالیت مخصوص کودکان است! به یاد داشته باشیم که کودکان گزینه‌های زیادی برای کاهش تأثیر خود روی محیط‌زیست ندارند. بنابراین تهیه‌ی کمپوست از زباله‌های خانگی، یکی از بهترین فعالیت‌ها برای تشویق کودکان به موضوع بازیافت است. اینجا نقطه‌ای است که می‌توانید مبانی مسئولیت‌پذیری را در قبال مصرف و زباله به کودکان آموزش دهید.
کمپوست‌سازی فعالیتی تفریحی و آموزشی برای کودک است و راهی ساده برای یادگیری هم‌زمان چندین درس همچون ریاضی و علوم به کودک. علاوه‌بر اینکه کودک و خانواده‌اش یاد می‌گیرند زباله‌های خود را مدیریت کنند، خود‌به‌خود نیز به باغبانی یا باغبانی اُرگانیک روی می‌آورند که در آن کود شیمیایی استفاده نمی‌شود. ته‌مانده‌های مواد مصرفی و مواد عالی به کود تبدیل می‌شوند و کودک یاد می‌گیرد به‌طور کلی تلاش کند آنچه قبل‌تر دورریختنی به حساب می‌آمد، کاربرد جدیدی پیدا کند و استفاده یا تعمیر شود. او با زندگی حشرات و چرخه‌ی زندگی آشنا می‌شود و به‌تدریج از بازی‌های کامپیوتری فاصله می‌گیرد.
۸) کودکان و درختکاریروز درختکاری فرصت خوبی برای صحبت کردن درباره‌ی اهمیت درخت و حفظ زیستگاه است. این روز باستانی، در کشورهای گوناگون و آیین‌های متعددی ثبت شده است، هرچند تاریخ‌های متفاوتی برای آن وجود دارد. درخت علاوه‌بر سایه‌آوری و تولید اکسیژن به افزایش تنوع زیستی و کاهش آلودگی صوتی کمک میکند. بنابراین پسندیده است که تمرین درختکاری یا برنامه‌های مرتبط با آن، محدود به یک روز نباشد. می‌توان فعالیت‌های متنوعی را همچون انواع بازی‌ها برای کودکان طراحی کرد.
حتی می‌توانیم در روز تولد کودک یا سالگرد تولد او (به‌جای کیک تولد) نهالی بکاریم یا در سایر روزهای سال، به یاد کسانی که دوستشان داریم.
۹- کتابالف) نقش کتابخوانی در پیوند کودک به محیط زیست
خواندن کتاب‌هایی با موضوعات طبیعت برای کودکان شیوه‌ی بسیار خوبی است که آن‌ها را به سمت گیاهان و حیات‌وحش ترغیب کنیم. در کتاب‌ها، گونه‌های متفاوت گیاهی، جانوری و زیستگاه‌های آن‌ها معرفی شده است که کودک از وجود آن‌ها بی‌خبر است یا بسیاری از کودکان امکان سفر به آن مناطق را ندارند.
ب) نقش کتابخوانی در تغییر رفتار محیط زیستی
از دیرباز، کتابخوانی ابزاری مؤثر برای تغییر رفتار و دیدگاه انسان بوده است. البته داستان‌های محیط زیستی جای تجربه‌ی مستقیم کودک در طبیعت را نمی‌گیرند. با وجود این، داستان‌هایی که در انتها با قضاوت خواننده سر‌و‌کار دارند، استراتژی آموزشی باارزشی برای خواننده‌ی آن کتاب‌ها به شمار می‌آیند. در این نوع داستان‌ها، اطلاعات ارائه‌شده در ذهن خواننده ثبت می‌شود و سپس به‌مرور زمان می‌تواند از آن زمان استفاده کند.
در طی پژوهشی، اثربخشی کتابخوانی به عنوان یک آموزش غیررسمی بررسی شد. در برنامه‌ی «ما کتابخوانی را دوست داریم» در اُردن، سه مشکل از معضلات محیط زیستی این کشور هدف قرار داده شد. داستان‌های خوانده‌شده داستان‌هایی اجتماعی از کشورهای گوناگون بودند. در پایان تحقیق، سطح دانش کودکان آزموده شد و تحلیل‌ها نشان داد سطح دانش کودکان در سه حوزه‌ی مصرف برق، تولید زباله و مصرف آب افزایش معنی‌داری داشته است.
منابعhttps://www.samarael.com/what-is-nbece
www.brighthorizons.com
https://greatergood.berkeley.edu
https://www.canr.msu.edu/news/conservation_and_kids_getting_into_nature
www.study.com
www.trvst.world
www.kids.britannica.com
https://www.discoverwildlife.com/people/nature-books-for-children/
https://www.npr.org/2019/04/22/714262267/most-teachers-dont-teach-climate-change-4-in-5-parents-wish-they-did?t=1564251274190
https://www.gardeningknowhow.com/special/children/composting-ideas-for-kids.htm
https://www.researchgate.net/publication/336333607_From_tracks_to_trails [accessed Nov 06 2020].
Composting For Kids: One of the most valuable lessons you can teach your child
https://www.gardeningknowhow.com/special/children/composting-ideas-for-kids.htm
climatekids.nasa.gov
Green Exercise, Health and Well-Being By Ana Loureiro
The benefits of green exercise for children :Carly Wood, Rachel Bragg and Jules Pretty
The influence of indirect nature experience on human system
Jin Young Jeon, Poung Sik Yeon & Won Sop Shin
How Nature Can Make You Kinder, Happier, and More Creative By Jill Suttie |
نوشته ارتباط با طبیعت و تاثیر آن بر رشد کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
I Went From A Believer To what is an ais degree? An Unbeliever In Evolution
Getting an accurate cell tower valuation of what your cell phone system or roof mobile phone site’s benefit should get worthy of is definitely certainly not simply because quick as speaking to a actual property appraiser. Receive your backup and have the moment to explore and study this powerful natural further information about cirrhosis – prevention and treatment, more articles about the causes, symptoms and diagnosis of cirrhosis and for and in-depth study of the one minute treat for all disorders. Her mission is to help people live healthier lives by making smarter food choices and staying effective. Nearly two dozen ex – Property and Senate Republicans own teamed up to call up on the Property of Distributors to indict Trump and exclude him from portion in the national business office.
It can be for this factor that Individuals GSM mobile or portable devices happen to be unexpected to do the job in Italia, unless the cell phone telephone is usually a multi-frequency mobile phone – what is an ais degree?Pfizer what is an ais degree? stated it experienced completely enrolled its Covid-19 vaccine research in children ages 12-15, an important step before the vaccine could be used in that age group. Convergent progress will be observed in how unique specieshave developed comparable characteristics in response to a comparable environment or strain anticipated to pure collection.
The NHS claims in circumstances of non-invasive bladder cancer tumor, it can be typically attainable to take out the tissue while causing the snooze of the bladder whole. In his individual lifestyle, Szneider actually sees the possible for engineering to combine human race than force men and women away from each other quite. Men and women will be beginning to acknowledge this: solar (technology to transfer sun light into power) generation features ended up doubling every two a long time, expanding by an normal of 48% each ye producing it the world’s fastest-growing electricity utilized discipline.
For a long time, some experts own mentioned human beings improved from simply one or two kinds, very much like a woods twigs away from a trunk, while others state the process has been even more like a bush with several offshoots that went nowhere. Right here, the mommy of two tells to Persons about the trend of the pure scalp activity and self-love. All you need will be a basic GPRS enabled mobile cell phone and you can access your email on your mobile cell phone (telefone celular) anytime and anywhere. Make sure you take note of that the normal water blocked may definitely not come to be clean up good enough for ingesting – thus perform not necessarily test to drink it. This is just a simplified method and the actual filtering that happens in our each day living is definitely a significantly considerably more difficult process.
While professional medical institutions in the U.Organic and natural trend (M. evolutus, unroll) is certainly adjustment in the innate make-up of populations of microorganisms over period. There is usually no turmoil between the little explanation of advancement as a change in the genetic composition of populations and macroevolution. This will be known to as Particular Generation in some cases, and will be known as the Great or Pro-chronic Moment explanation. Why can be electro-mechanical electricity therefore essential for individuals today? No question that the healthiest food items can cost up to eight occasions extra, calorie for calorie, every calendar year than the unhealthiest-or that the hole receives wider.
S. mostly ignore addictive diseases, the majority of front-line treatment workers, the study found, are low-skilled and poorly trained, incapable of providing the bare minimum of professional medical health care. Sometimes, one of these innate problems can steer to a adjustment that is certainly functional to the strain, like as allowing it to effortlessly find into tissue additional, making additional replications of itself or allowing it to evade the immune response of people it infects.
simply just suitable of generating a classic speech cell phone calls but as well it is certainly suitable to deliver and get extremely large bytes of information over the system, delivering Media text messages, delivering Messages, Enjoying Clips, Storing Photos, Data, Records etc. Recreation area had been imprisoned for alleged first of all qualification kill, corresponding to KXII Media 12. The reason of fatality was basically draping, and he by itself was basically situated. Our characters undercount the entire range of fatalities, as countless areas do not collect jail death data, some statutory rules enforcement organizations have certainly not respond to our desires, and fatalities in more compact jails are not regularly made general public or covered in local news reviews.
A mobile cell phone, referred to as a cell cellphone typically, can be a long-range electric product that can be applied for connection by words or info over a party of areas referred to as mobile or portable internet sites. Creating in the record Environmental Study, the researchers take note details on portable work with was basically accumulated between 2010 and 2011, when smartphones have been starting up to grow to be general. The information felt intriguing, about a phone sign switching folks into savage killers.
In a correspondence to the management of all national organizations, the White wine Property Business office of Development and Systems Insurance plan released Friday the creation of a process drive geared at distinguishing earlier tampering in medical choices. On the other hand, Afrin mentioned unless it’s a incredibly unusual ambitious variety, it does not take action like a common kind of malignancy and you possess a great opportunity to reside a regular existence period with remedies to handle the symptoms from the cells’ improper launch of mediators.
نوشته I Went From A Believer To what is an ais degree? An Unbeliever In Evolution اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش دوم
گردآوری و ترجمه: آذین بذرافشان
آیا فکر می‌کنید کودک شما مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی یا اختلال ADHD است؟ در این مقاله، به نحوه‌ی تشخیص علائم و نشانه‌های اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی پرداخته شده است و پیشنهاداتی در اختیار شما قرار می‌دهد.
«علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش نخست» را در وبلاگ کتاب هدهد بخوانید.
فهرست محتواچگونه والدین با مدیریت رفتار خود می‌توانند از بروز اختلال ADHD پیشگیری کنند؟
آیا تنبیه کردن کودک مبتلا به اختلال ADHD باعث تغییر رفتارش می‌شود؟
آموزش مهارت توجه را از اوایل کودکی شروع کنید
اختلال ADHD و جنسیت چه رابطه‌ای با هم دارند؟
چگونه به کودک مبتلا به اختلال ADHD کمک کنیم؟
نکات مربوط به والدین برای کودکان مبتلا به اختلال ADHD
توصیه‌هایی برای مدارس در رابطه با کودکان مبتلا به اختلال ADHD
داروهای اختلال ADHD برای کودکان
آیا داروهای اختلال ADHD بی‌خطرند؟
چه داروهایی استفاده می‌شوند؟
عوارض جانبی رایج داروهای اختلال ADHD
عوارض جانبی نادر داروهای اختلال ADHD
آیا می‌توان اختلال ADHD را بدون دارو درمان کرد؟
مسئولیت درمان اختلال ADHD
منابع
بسیاری از درمانگران بر این باورند که والدین با مدیریت رفتارشان می‌توانند رفتار کودک را هم تحت‌تأثیر قرار دهید.
اولین قدم در مدیریت رفتار، ایجاد رابطه‌ی مثبت بین فرزند و والدین است. درمانگران می‌گویند هر روز اوقات مفیدی را با کودک بگذرانید. در این مدت، به او اجازه دهید فعالیتی را انتخاب کند. سپس دور از هرگونه دغدغه‌ای از بودن با فرزندتان لذت ببرید و به علایق او توجه کنید.
در قدم بعدی، هنگامی‌که کودک رفتار خوبی داشت، او را تشویق کنید. از کودکان بابت کار خوب‌شان تشکر کنید و برای آن‌ها پاداشی در نظر بگیرید. کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند که حداقل ۵ بار در روز به رفتار خوب کودک خود توجه کنند و او را تحسین نمایند.
متناسب با سن فرزندتان انتظاراتی معقول از او داشته باشید. به‌طور شفاف، برای کودک‌تان توضیح دهید که در چه صورتی به او پاداش خواهید داد. اگر چندین جایزه برای او در نظر دارید، اجازه دهید فرزندتان از بین آن‌ها انتخاب کند که کدام را می‌خواهد.
برای کودک مهم است که بداند از او چه انتظاری دارید. وقتی با او صحبت می‌کنید به چشمانش نگاه کنید. سپس تمام دستورالعمل‌ها را بسیار مشخص، ساده و مختصر بیان کنید و با صدای آرام آن‌ها را توضیح دهید. از فرزندتان بخواهید که دستورالعمل‌ها را دوباره تکرار کند تا مطمئن شوید که آن‌ها را درک کرده است.
در نهایت، ثابت‌قدم باشید. برای مثال، اگر همیشه به رفتار خوبش پاداش ندهید، کودک دچار تناقض می‌شود.
آیا تنبیه کردن کودک مبتلا به اختلال ADHD باعث تغییر رفتارش می‌شود؟آخرین مرحله در مدیریت رفتار، تنبیه مناسب برای رفتار بد است.
دقت کنید که رفتار بد را به‌طور شفاف برای کودک توضیح دهید. به این ترتیب مطمئن خواهید شد که او انتظارات موجود را درک کرده است.
در ابتدا، رفتارهای مناسب و قابل‌قبول را برای کودک توضیح دهید و در ادامه، پاداش‌هایی را که برای او در نظر گرفته‌اید، نام ببرید. در نهایت، پیامدهای منفی برای رفتارهای بد را توضیح دهید.
مقاوم باشید. خیلی خشن نباشید. تنبیه کردن برای رفتار غیرقابل‌قبول هرگز نباید ظالمانه و توهین‌آمیز باشد. و هرچقدر هم ناامید و درمانده باشید، نباید احساسات‌تان را در تنبیه کودک منعکس کنید.
برای اینکه رفتاردرمانی مؤثر واقع شود، رفتارهایی را که از کودکان انتظار می‌رود و حتی عواقب‌شان را مدام به آن‌ها یادآوری کنید. قوانین لازم، عواقب و پاداش‌ها را یادداشت کنید. سپس آن را جایی قرار دهید که کودک بتواند ببیند. برای کودکان خردسال تصاویر را چاپ کنید یا آن‌ها را بکشید.
کودکان مبتلا به اختلال ADHD به بازخورد مکرر درباره‌ی پیشرفت خود نیاز دارند. آن‌ها در اهداف کوتاه‌مدت بهتر عمل می‌کنند. سیستم جایزه‌دهی را تغییر دهید تا خسته نشوند.
آموزش مهارت توجه را از اوایل کودکی شروع کنیدبا کودک پیش‌دبستانی خود بازی کنید، لگو بسازید و با هم پازل درست کنید. این فعالیت‌ها تمرین خوبی برای ایجاد مهارت توجه هستند. روش دیگر برای یادگیری مهارت توجه، کتاب خواندن برای کودک است. محبت زیاد به کودک او را آرام میکند و باعث می‌شود به محیط پیرامونش بیشتر توجه کند.
برخی کارشناسان فکر می‌کنند تماشای تلویزیون مانع از آن می‌شود که کودک توجه کردن را یاد بگیرد، اما همه با این نظر موافق نیستند. فارغ از اینکه تلویزیون باعث کمبود توجه می‌شود یا نه، آکادمی اطفال آمریکا می‌گوید کودکان زیر ۱۸ ماه می‌بایست خیلی کم تلویزیون تماشا کنند؛ همچنین این آکادمی می‌گوید در ۲ تا ۵ سالگی، کودکان نباید بیش از یک ساعت در روز تلویزیون تماشا کنند. اما به‌طور کلی، گفت‌و‌گوی (تماس) تصویری برای کودکان نوپا و نوزادان، در هر سنی، ایرادی ندارد.
اختلال ADHD و جنسیت چه رابطه‌ای با هم دارند؟بنا بر مطالعات مراکز کنترل و پیشگیری بیماری[۱] تشخیص اختلال ADHD در پسران سه برابر بیشتر از دختران است. این اختلاف به این معنی نیست که دختران کمتر مستعد پذیرش این اختلال هستند؛ بلکه به این دلیل است که علائم اختلال ADHD در دختران به شکل متفاوتی بروز میکند. علائم اختلال ADHD در دختران اغلب نامحسوس‌تر است، در نتیجه شناسایی آن‌ها نیز دشوارتر مینماید.
بر اساس تحقیقات، پسران مبتلا به اختلال ADHD به‌طور معمول، علائم را به صورت واکنش‌های بیرونی‌ای مانند دویدن و شتاب‌زدگی نشان می‌دهند؛ ولی علائم این اختلال در دختران اغلب درونی است و به شکل کم‌توجهی و اعتماد‌به‌نفس پایین بروز میکند. پسران مبتلا به اختلال ADHD پرخاشگری‌های فیزیکی دارند، درحالیکه پرخاشگری‌های دختران بیشتر کلامی است.
اغلبِ دختران مبتلا به اختلال ADHD مشکلات رفتاری کمتری از خود نشان می‌دهند. به همین دلیل، مشکلات آن‌ها نادیده گرفته می‌شود. در نتیجه، برای ارزیابی یا درمان ارجاع داده نمی‌شوند. متأسفانه همین مسئله هم منجر به بروز مشکلات بیشتری در آینده خواهد شد.
همچنین بر اساس تحقیقات، اختلال ADHD تشخیص‌داده‌نشده بر عزت نفس دختران تأثیر منفی می‌گذارد. حتی می‌تواند سلامت روانی آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. پسران مبتلا اغلب درماندگی‌های خود را بروز می‌دهند. اما دختران معمولاً درد و عصبانیت‌شان را در خود می‌ریزند. این امر آن‌ها را بیشتر در معرض خطر افسردگی، اضطراب و اختلال پُرخوری قرار می‌دهد. این دختران بیشتر از دختران دیگر در مدرسه، محیط‌های اجتماعی و روابط شخصی دچار مشکل می‌شوند.
[۱]. Centers for Disease control and prevention
شناخت اختلال ADHD در دخترانبیتوجهی و نادیده گرفتن موضوعات اغلب از علائم این اختلال در دختران است. رفتارهای بیش‌فعالی را به‌راحتی می‌توان در خانه و کلاس شناسایی کرد؛ زیرا کودک نمی‌تواند آرام بنشیند و رفتاری تکانشی یا خطرناک دارد. اما رفتارهای ناشی از اختلال کم‌توجهی اغلب نامحسوس هستند. کودک در کلاس اخلال ایجاد نمی‌کند، اما در انجام دادن تکالیفش اشتباه میکند. او فراموشکار است و «گیج» به نظر می‌رسد و اغلب از او به‌عنوان فردی تنبل یا ناتوان در یادگیری یاد می‌شود.
علائم دختران مانند پسران آشکار نیست. در ادامه، برخی از این علائم را ذکر می‌کنیم:
- گوشه‌گیری و درخود فرو‌رفتگی
- عزت نفس پایین
- اضطراب
- اختلال فکری
- مشکل در عملکرد تحصیلی
- بی‌توجهی یا تمایل به «خیال‌پردازی»
- مشکل در تمرکز
- به نظر می‌رسد به سخنان‌تان گوش نمی‌دهد
- پرخاشگری کلامی مانند مسخره کردن، طعنه زدن یا ناسزاگویی
سام گفتنی های بسیار دارد او راه هایی را برای تمرکز کردن ، منظم شدن ، توجه کردن ، حفظ آرامش، به خاطر سپردن چیزهای مختلف ، دوست یابی و ایجاد حس خوب در مورد خودش و نحوه ی کنار آمدن با اختلال کاستی توجه و پیش فعالی می شناسد .
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن آشنایی با اختلال بیش فعالی ۹۰,۰۰۰ ریال در این کتاب با اختلال بیش‌فعالی، اختلال بیش‌فعالی در بزرگسالان، داروهای اختلال بیش فعالی، علائم بروز و روش‌های درمان آن‌ها آشنا می‌شویم. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن اختلال کاهش توجه – مجموعه‌ی سلامت من ۱۹۰,۰۰۰ ریال در این کتاب با اختلال کاهش توجه یا بیش‌فعالی آشنا می‌شوید. کتاب درباره نشانه‌های این اختلال، تشخیص و راه‌های درمان آن اطلاعات مفیدی به مخاطب نوجوان ارائه می‌دهد. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن من گاستون شیطون هستم ۲۳۰,۰۰۰ ریال این گاستون است. یک اسب شاخدار کوچولو، مثل همه‌ی اسب‌های دیگر... یا تقریبا مثل همه‌ی اسب‌های دیگر! گاستون بعضی وقت‌ها ناراضی است، بعضی وقت‌ها راضی نیست. بعضی وقت‌ها میترسد. بعضی وقت‌ها عصبانی است. و بعضی وقت‌ها خوشحال. همه‌ی این‌ها احساسات او هستند. و گاستون همه‌ی این حس‌ها را تجربه میکند؛ مثل تو. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع بیش‌فعالی در کودکان شناخت اختلال ADHD در پسرانپسران بیشتر از دختران علائم بیش‌فعالی و تکانشگری را از خود بروز می‌دهند. اما تصور اینکه همه‌ی پسران مبتلا این‌گونه رفتار می‌کنند، اشتباه است. برخی پسران جنبه‌های بی‌توجهی این اختلال را نشان می‌دهند. از آنجایی که این رفتار از نظر فیزیکی مخرب نیست، این اختلال در آن‌ها تشخیص داده نمی‌شود.
در بیشتر موارد، پسران مبتلا به اختلال ADHD علائمی را نشان می‌دهند که اکثر مردم از این اختلال انتظار دارند. این علائم عبارت‌اند از:
- شتاب‌زدگی و برون‌ریزی
- بیش‌فعالی مانند دویدن و ضربه زدن
- عدم تمرکز، از جمله بی‌توجهی
- ناتوانی در آرام نشستن
- پرخاشگری فیزیکی
- بیش‌از‌حد صحبت کردن
- قطع کردن پی در پی مکالمات و فعالیت‌های دیگران
علائم اختلال کم‌توجهی_بیش‌فعالی ممکن است در پسران و دختران متفاوت باشد، اما در هر حال درمان آن امری حیاتی است. علائم اختلال ADHD با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما باز هم ممکن است بر بسیاری از حوزه‌های زندگی فرد تأثیر بگذارند. افراد مبتلا به اختلال ADHD اغلب با مدرسه، کار و روابط خود درگیرند؛ همچنین احتمال ابتلا به اضطراب، افسردگی و اختلالات یادگیری در آن‌ها بیشتر است.
چگونه به کودک مبتلا به اختلال ADHD کمک کنیم؟فارغ از اینکه علائم کم‌توجهی، بیش‌فعالی و تکانشگری کودک شما به دلیل اختلال ADHD باشد یا نه، در صورت درمان نکردن کودک، این رفتار‌ها مشکلات زیادی ایجاد میکند. کودکی که نمی‌تواند تمرکز کند یا احساساتش را کنترل کند، در مدرسه با مشکل روبهرو می‌شود، دائم به دردسر می‌افتد و کنار آمدن با دیگران و پیدا کردن دوست برایش دشوار خواهد شد. این ناامیدی‌ها و دشواری‌ها باعث کاهش عزت نفس و همچنین ایجاد اصطکاک و تنش برای کل خانواده می‌شود.
اما درمان می‌تواند تفاوت چشمگیری در علائم فرزند شما ایجاد کند. کودک شما قادر خواهد بود با حمایت مناسب مسیر موفقیت را در همه‌ی زمینه‌های زندگی طی کند.
اگر کودک شما با علائمی شبیه اختلال ADHD دست‌و‌پنجه نرم میکند، منتظر کمک حرفهای نباشید و با این موارد شروع کنید: رژیم غذایی بهتر، برنامه‌ی ورزشی و اصلاح محیط خانه برای به حداقل رساندن عوامل حواس‌پرتی.
اگر تشخیص اختلال ADHD قطعی شد می‌توانید با کمک پزشک، درمانگر و مدرسه، برنامه‌ی درمانی مشخصی تنظیم کنید که نیازهای خاص کودک‌تان را برآورده کند. درمان مؤثر اختلال ADHD در دوران کودکی شامل این موارد می‌شود: رفتاردرمانی، آموزش والدین، حمایت اجتماعی و مساعدت اولیای مدرسه.
نکات مربوط به والدین برای کودکان مبتلا به اختلال ADHDاگر کودک شما بیش‌فعال، بی‌توجه یا واکنشگراست و انرژی زیادی صرف می‌کنید تا به حرف‌تان گوش دهد و آرام بنشیند، نظارت مداوم بر او بسیار خسته‌کننده و طاقت‌فرسا خواهد بود. گاهی اوقات احساس می‌کنید همه چیز در کنترل فرزندتان است و او برای شما تعیین‌تکلیف میکند. اما می‌توانید کنترل اوضاع را به دست بگیرید و در عین حال، به کودک خود کمک کنید تا از توانایی‌هایش نهایت استفاده را ببرد.
تربیت نادرست کودک باعث اختلال کمبود توجه نمی‌شود، اما راهبردهای مؤثری در تربیت وجود دارد که تا حد بسیار زیادی رفتارهای مشکل‌ساز را اصلاح میکند. کودکان مبتلا به اختلال ADHD به ساختاری مشخص، باثبات و رابطه‌ای شفاف نیاز دارند؛ همچنین محتاج عشق، حمایت و تشویق فراوان هستند.
والدین بدون آنکه انرژی طبیعی، بازیگوشی و حس منحصر‌به‌فرد کودک را سرکوب کنند، می‌توانند علائم اختلال ADHD را کاهش دهند.
مواظب خودتان باشید تا بتوانید از فرزند خود بهتر مراقبت کنید. تغذیه‌ی درست داشته باشید، ورزش کنید، به اندازه‌ی کافی بخوابید، راه‌هایی برای کاهش استرس پیدا کنید و از خانواده و دوستان، همچنین دکتر و معلمان کودک‌تان کمک بخواهید.
دستورکاری ترتیب دهید و به آن پایبند باشید. به کودک کمک کنید تا برنامه‌ی روتین روزانه‌ی خود را دنبال کند. او را با فعالیت‌های سالم سرگرم کنید. به این طریق به او کمک می‌کنید تا منظم و متمرکز بماند.
انتظارات مشخصی را تعیین کنید. قوانین رفتاری را ساده کنید و برایش توضیح دهید که در صورت اطاعت از این قوانین یا سرپیچی از آن‌ها چه اتفاقی خواهد افتاد.
کودک‌تان را به ورزش کردن و خوابیدن تشویق کنید. فعالیت جسمانی باعث بهبود تمرکز و رشد مغز می‌شود. از همه مهم‌تر اینکه سبب می‌شود کودکان مبتلا به اختلال ADHD راحت‌تر بخوابند. این اقدام به‌نوبه‌ی خود می‌تواند علائم اختلال را کاهش دهد.
به کودک خود کمک کنید تا درست غذا بخورد. برای مدیریت علائم اختلال ADHD، وعده‌های غذایی یا میان‌وعده‌ها را هر سه ساعت یک بار تعیین کنید و مصرف غذاهای ناسالم (هله‌هوله) و شیرینی‌جات را کم کنید.
به فرزندتان بیاموزید که چگونه دوست پیدا کند. به او کمک کنید شنونده‌ی بهتری باشد. به او یاد دهید که چهره و زبان بدن افراد را بخواند و با دیگران راحت‌تر ارتباط برقرار کند.
توصیه‌هایی برای مدارس در رابطه با کودکان مبتلا به اختلال ADHDبدیهی است که اختلال ADHD مانع یادگیری می‌شود. بی‌شک هنگامی‌که دور کلاس می‌دوید یا موقع تدریس معلم، در عالم هپروت به سر می‌برید، نمی‌توانید چیزی یاد بگیرید. به آنچه مدرسه از بچه‌ها می‌خواهد انجام دهند، خوب فکر کنید: بی‌حرکت نشستن، به‌آرامی گوش کردن، دقت کردن، درس را دنبال کردن و تمرکز کردن. این‌ها همان کارهایی هستند که کودکان مبتلا به اختلال ADHD به‌سختی می‌توانند انجام دهند، نه به این دلیل که تمایل ندارند، بلکه مغزشان به آن‌ها اجازه نمی‌دهد.
اما این بدان معنا نیست که این کودکان نمی‌توانند در مدرسه موفق شوند. راه‌های زیادی وجود دارد که والدین و معلمان می‌توانند برای کمک به این کودکان در کلاس درس انجام دهند. طبق این برنامه نقاط ضعف و قوت هر کودک ارزیابی می‌شود. سپس راهکارهای خلاقانه‌ای برای کمک به تمرکز آن‌ها ارائه می‌شود تا بتوانند تکالیف‌شان را ادامه دهند و در حد استعدادشان بیاموزند.
داروهای اختلال ADHD برای کودکان آیا داروهای اختلال ADHD بی‌خطرند؟بر اساس گزارش مؤسسه‌ی ملی سلامت روان[۱] هدف هریک از داروهای اختلال ADHD کاهش علائم است. برخی داروها به افزایش تمرکز کودک کمک میکند. همراه با رفتاردرمانی و مشاوره، دارو می‌تواند علائم اختلال ADHD را کنترل کند.
داروی اختلال ADHD بی‌خطر و مؤثر است، خطرات آن ناچیز است و مزایایش کاملاً مستند است. با وجود این، نظارت درست پزشکی اهمیت دارد. شاید در برخی کودکان عوارض جانبی دارو نسبت‌به دیگران بیشتر باشد. پزشک با تغییر دوز دارو یا تغییر نوع دارو می‌تواند بسیاری از این موارد را کنترل کند.
[۱]. National Institute of Mental Health
چه داروهایی استفاده می‌شوند؟چندین دارو برای درمان علائم اختلال ADHD تجویز می‌شود، که شامل موارد زیر است:
- داروهای ضدافسردگی
- محرک‌ها
- غیرمحرک‌ها
محرک‌ها متداول‌ترین روش درمانی برای اختلال ADHD هستند.
دادن ماده‌ی محرک به کودکِ بیش‌فعال شاید متناقض به نظر برسد، اما دهه‌ها تحقیق و استفاده نشان داده است که این داروها بسیار مؤثرند. محرک‌ها روی کودکانی که اختلال ADHD دارند، بیش‌از‌حد اثر آرام‌بخش دارند و به همین دلیل از آن‌ها استفاده می‌شود. اغلب این داروها با سایر روش‌های درمانی ترکیب می‌شوند و نتایج بسیار موفقیت‌آمیزی به همراه دارند.
چهار نوع محرک وجود دارد:
- متیل فنیدات (ریتالین)
- دکستروآمفتامین (دکسدرین)
- دکستروآمفتامین-آمفتامین
- لیزدکسامفتامین (ویوانس)
علائم و سابقه‌ی سلامتی کودک شما نوع دارویی را که پزشک تجویز میکند، تعیین خواهد کرد. شاید لازم باشد دکتر قبل از یافتن داروی مؤثر، داروهای دیگر را نیز امتحان کند.
عوارض جانبی رایج داروهای اختلال ADHDطبق گزارش مؤسسه‌ی ملی سلامت روان، کاهش اشتها، مشکلات خواب، ناراحتی معده یا سردرد از عوارض جانبی محرک‌هاست.
شاید پزشک برای کاهش برخی از این عوارض جانبی به تنظیم دوز دارو نیاز داشته باشد. بیشتر عوارض جانبی پس از چندین هفته استفاده از بین می‌رود. اگر عوارض جانبی ادامه داشت، از پزشک کودک‌تان بخواهید داروی دیگری را امتحان کند.
عوارض جانبی نادر داروهای اختلال ADHDشاید داروهای اختلال ADHD عوارض جانبی نادر، اما بسیار جدی‌ای داشته باشند که عبارت‌اند از:
تیک عصبی: داروهای تحریک‌کننده شاید باعث ایجاد حرکات یا صداهای غیر‌ارادی تکرار‌شونده در کودکان شوند. به این حرکات و اصوات تیک عصبی گفته می‌شود.
حمله‌ی قلبی، سکته یا مرگ ناگهانی: سازمان معتبر غذا و دارو (FDA) هشدار داده است که افراد مبتلا به اختلال ADHD که سابقه‌ی بیماری‌های قلبی دارند، اگر از داروهای محرک استفاده کنند، احتمال حمله‌ی قلبی، سکته‌ی مغزی یا مرگ ناگهانی‌شان بیشتر خواهد بود.
مشکلات روانی دیگر: برخی افرادی که از داروهای محرک استفاده می‌کنند، گاه دچار مشکلات روانی می‌شوند. این موارد شامل شنیدن صدا و دیدن چیزهایی است که وجود ندارند. با پزشک کودک‌تان درباره‌ی هرگونه سابقه‌ی خانوادگی در رابطه با مشکلات روانی صحبت کنید.
افکار خودکشی: شاید برخی افراد افسردگی را تجربه کنند یا به خودکشی فکر کنند. هرگونه رفتار غیر‌عادی را به پزشک کودک‌تان گزارش دهید.
آیا می‌توان اختلال ADHD را بدون دارو درمان کرد؟اگر حاضر نیستید به کودک خود دارو بدهید، با پزشک او درباره‌ی رفتاردرمانی یا روان‌درمانی صحبت کنید. این دو راهکار هر دو می‌توانند درمان‌های موفقیت‌آمیزی برای اختلال ADHD باشند.
پزشک می‌تواند شما را به یک درمانگر یا روان‌پزشک معرفی کند تا وی به کودک‌تان یاد دهد چگونه با علائم اختلال ADHD کنار بیاید.
شاید لازم باشد برخی کودکان در جلسات گروه‌درمانی شرکت کنند.
مسئولیت درمان اختلال ADHDهمه‌ی داروها، از جمله داروهایی که برای درمان علائم اختلال ADHD استفاده می‌شوند، فقط در صورتی بی‌خطرند که به‌درستی و بجا از آن‌ها استفاده شود. به همین دلیل، باید یاد بگیرید و به کودک‌تان نیز یاد دهید که فقط دارویی را که پزشکش تجویز کرده، طبق دستورالعمل او مصرف کند. در غیر این صورت، ممکن است عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد.
تا زمانیکه کودک به اندازه‌ی کافی بزرگ شود که بتواند خودش به‌طور عاقلانه دارویش را مصرف کند، والدین باید خود هر روز به کودک دارو بدهند. با مدرسه‌ی کودک خود هماهنگ کنید تا دارو به‌موقع و صحیح به کودک خورانده شود.
منابعhttps: //www. helpguide. org/articles/add-اختلال ADHD /attention-deficit-disorder-اختلال ADHD -in-children. htm
https: //www. webmd. com/add-اختلال ADHD /childhood-اختلال ADHD /اختلال ADHD -symptoms-age
https: //www. webmd. com/add-اختلال ADHD /childhood-اختلال ADHD /preventing-اختلال ADHD
https: //www. healthline. com/health/اختلال ADHD /اختلال ADHD -symptoms-in-girls-and-boys#Recognizing-اختلال ADHD -in-Boys
https: //www. healthline. com/health/اختلال ADHD -medication-children#takeaway
نوشته علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش دوم اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
طعم شیرین لذت یادگیری و نشاط کودکی: ارمغان همکاری برنامه‌ی «با من بخوان» و انجمن حمایت از کودکان کار
طعم شیرین لذت یادگیری و نشاط کودکی: ارمغان همکاری برنامه‌ی «با من بخوان» و انجمن حمایت از کودکان کار
طعم شیرین لذت یادگیری و نشاط کودکی: ارمغان همکاری برنامه‌ی «با من بخوان» و انجمن حمایت از کودکان کار
علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش نخست
گردآوری و ترجمه: آذین بذرافشان
آیا فکر می‌کنید کودک شما مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی یا اختلال ADHD است؟ در این مقاله، به نحوه‌ی تشخیص علائم و نشانه‌های اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی پرداخته شده است و پیشنهاداتی در اختیار شما قرار می‌دهد.
فهرست محتواچگونه متوجه شویم که رفتار کودک طبیعی است یا نشانهای از اختلال ADHD است؟
افسانه‌ها و حقایقی درباره‌ی اختلال ADHD
چگونه می‌توان علائم اختلال ADHD را در هر سنی تشخیص داد؟
اختلال ADHD در کودکان نوپا و پیش‌دبستانی
جنبه‌های مثبت اختلال ADHD در کودکان
آیا کودک من به اختلال ADHD دچار است؟
آیا مراقبت‌های قبل از تولد می‌تواند به جلوگیری از اختلال ADHD کمک کند؟
آیا رژیم غذایی در جلوگیری از اختلال ADHD نقش دارد؟
آیا داشتن یک برنامه‌ی روتین به جلوگیری از اختلال ADHD کمک میکند؟
چگونه والدین با مدیریت رفتار خود می‌توانند از بروز اختلال ADHD پیشگیری کنند؟
اختلال ADHD چیست؟
طبیعی است که کودکان گاهی اوقات انجام دادن تکالیف‌شان را فراموش کنند، در کلاس خیال‌بافی کنند، بدون فکر رفتار کنند یا سر میز شام وول بخورند و بی‌قراری کنند. اما بی‌توجهی، رفتارهای تکانشی[۱] و بیش‌فعالی از علائم اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی است که در بعضی مواقع، با عنوان اختلال نقص توجه یا ADHDشناخته می‌شود.
اختلال ADHD نوعی اختلال عصبی_تکاملی شایع است که معمولاً در دوران اولیه‌ی کودکی و قبل از ۷سالگی ظاهر می‌شود. اختلال ADHD مهار واکنش‌های خود‌به‌خودی را برای کودکان دشوار میکند؛ منظور واکنش‌هایی است که می‌تواند همه چیز از جمله حرکت، گفتار و توجه کودک را تحت‌تأثیر قرار دهد. همه‌ی ما بچه‌هایی را می‌شناسیم که نمی‌توانند آرام بنشینند. آن‌ها به حرف کسی گوش نمی‌دهند، از دستورها پیروی نمی‌کنند یا حرفهای نسنجیده می‌زنند. گاهی اوقات به این کودکان برچسب «دردسرساز» می‌زنند یا به دلیل تنبل بودن یا بی‌نظمی به‌شدت از آن‌ها انتقاد می‌کنند؛ درحالیکه این کودکان مبتلا به اختلال ADHD هستند.
[۱]. رفتارهای تکانشی رفتارهایی هستند که به صورت لحظه‌ای، بدون تأمل روی نتایج آن‌ها و بدون تحلیل و ارزیابی دستاوردهای مثبت و منفی انجام می‌شوند. رفتارهای تکانشی در زبان عامه‌ی مردم به عنوان رفتار ناپخته، رفتارهای نابالغانه و رفتارهای عجولانه شناخته می‌شوند.
چگونه متوجه شویم که رفتار کودک طبیعی است یا نشانهای از اختلال ADHD است؟تشخیص اختلال ADHD از رفتار طبیعی کودک دشوار است. اگر فقط چند علامت در کودک دیدید که در برخی شرایط بروز میکند، به احتمال زیاد او مبتلا به اختلال ADHD نیست. اما اگر کودک‌تان بیشترِ نشانه‌های اختلال ADHD را در موقعیت‌های گوناگون (مدرسه، خانه و هنگام بازی) از خود نشان می‌دهد، وقت آن است که دقیق‌تر با این مسئله برخورد کنید.
زندگی با کودک مبتلا به اختلال ADHD گاه کاری سخت و طاقت‌فرساست. اما روش‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به فرزند خود انجام دهید و آرامش بیشتری در خانواده ایجاد کنید.
افسانه‌ها و حقایقی درباره‌ی اختلال ADHDباور غلط: همه‌ی کودکان مبتلا به اختلال ADHD بیش‌فعال هستند.
واقعیت: بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال ADHD بیش‌فعال نیستند، اما بی‌توجه‌اند. این کودکان معمولاً خیالاتی و بی‌انگیزه به نظر می‌رسند.
باور غلط: کودکان مبتلا به اختلال ADHD هرگز نمی‌توانند به چیزی توجه کنند.
واقعیت: کودکان مبتلا به اختلال ADHD اغلب، فقط بر فعالیت‌هایی متمرکز می‌شوند که از آن‌ها لذت می‌برند. اما اگر وظیفه‌ی پیش‌رو خسته‌کننده و تکراری باشد، هرچقدر هم که تلاش کنند، باز در حفظ تمرکز مشکل دارند.
باور غلط: کودکان مبتلا به اختلال ADHD اگر بخواهند، می‌توانند رفتار بهتری داشته باشند.
واقعیت: این کودکان تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند که بچه‌ی خوبی باشند، اما هنوز نمی‌توانند آرام بنشینند، ساکت بمانند یا توجه کنند. آن‌ها شاید سرکش و نافرمان به نظر برسند، اما این بدان معنی نیست که از قصد چنین کاری می‌کنند.
باور غلط: با بزرگ شدن کودک اختلال ADHD از بین می‌رود.
واقعیت: اختلال ADHD غالباً تا بزرگسالی ادامه می‌یابد؛ بنابراین منتظر نمانید که این مشکل به‌مرور زمان از بین برود. درمان به کودک شما کمک میکند تا علائم را مدیریت کند و آن‌ها را به حداقل برساند.
باور نادرست: دارو بهترین گزینه‌ی درمانی برای اختلال ADHD است.
واقعیت: داروها اغلب برای اختلال کمبود توجه تجویز می‌شوند، اما شاید بهترین گزینه برای کودک شما نباشند. درمان مؤثر برای اختلال ADHD شامل آموزش، رفتاردرمانی، حمایت در خانه و مدرسه، ورزش و تغذیه‌ی مناسب است.
اختلال ADHD چه علائمی دارد؟در بیشتر مواقع، وقتی‌که مردم به اختلال کمبود توجه فکر می‌کنند، کودکی خارج از کنترل را تصور می‌کنند که دائم در حال حرکت است و از در‌و‌دیوار بالا می‌رود و همه چیز را به هم می‌ریزد! اما واقعیت بسیار پیچیده‌تر از این تصورات است. برخی کودکانِ مبتلا به اختلال ADHD بیش‌فعال‌اند؛ درحالیکه برخی دیگر آرام نشسته‌اند، ولی فکرشان کیلومترها دورتر در حال پرواز است. برخی از آن‌ها، روی کار مورد علاقه‌شان تمرکز زیادی دارند، اما به‌سختی می‌توانند به غیر از آن کار دیگری انجام دهند. این در حالی است که میزان بی‌توجهی برخی دیگر بسیار اندک است، ولی به‌شدت رفتارهای تکانشی دارند.
نشانه‌های کودک مبتلا به اختلال نقص توجه بسته به اینکه کدام ویژگی در او غالب است، متغیر است.
کودکان مبتلا ممکن است:
- بی‌توجه باشند، اما بیش‌فعال نباشند و رفتارهای تکانشی نداشته باشند.
- بیش‌فعال باشند و رفتارهای تکانشی داشته باشند، اما بتوانند تمرکزشان را حفظ کنند.
- بی‌توجه و بیش‌فعال باشند و علاوه‌بر آن رفتارهای تکانشی هم داشته باشند (که رایج‌ترین شکل اختلال ADHD است).
کودکانی که اختلال کمبود توجه دارند، اغلب نادیده گرفته می‌شوند؛ زیرا مخل آرامش نیستند. با وجود این، بی‌توجهی نیز عواقبی در پی دارد؛ برای مثال، این کودکان به دلیل لجبازی و نافرمانی در روابط‌شان با والدین و معلمان به مشکل برمیخورند، در مدرسه عملکردی ضعیف دارند یا به دلیل رعایت نکردن قوانین در حین بازی، با بچه‌های دیگر درگیر می‌شوند.
چگونه می‌توان علائم اختلال ADHD را در هر سنی تشخیص داد؟سه نوع اختلال ADHD وجود دارد:
- بیش‌فعالی-تکانشگری
- بی‌توجهی
- حالت ترکیبی
هرکدام نیز علائم متفاوتی دارند که با افزایش سن تغییر میکند.
اختلال ADHD در کودکان نوپا و پیشدبستانیبچههای کوچک فعال و سرکش‌اند. پس چگونه می‌توان تشخیص داد که آیا بچه‌ای به اختلال ADHD مبتلاست یا نه؟ رفتار آن‌ها معمولاً بی‌قاعده است.
دکتر استیون کاف[۱]، از دانشگاه بهداشت فلوریدا، در جکسون‌ویل، می‌گوید: «این بچه‌ها می‌دوند، می‌پرند و از همه چیز بالا می‌روند. آن‌ها نمی‌توانند آرام بنشینند و مدام پُر‌حرفی می‌کنند.» آن‌ها اغلب «بی‌قرار» یا «مدام در رفت‌و‌آمد» توصیف می‌شوند.
راسل بارکلی[۲]، دارای مدرک دکترا از دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی، رفتار ناآرام آن‌ها را این‌گونه توصیف میکند: «آن‌ها به‌راحتی نمی‌توانند بر کاری تمرکز کنند، حتی روی داستان قبل از خواب!»
اما برخی از این کودکان روی مواردی که به آن علاقه دارند می‌توانند تمرکز کنند؛ چیزهایی مثل اسباب‌بازی‌های خاص یا بازی‌های ویدئویی.
[۱]. Dr. Steven Cuffe
[۲]. Russell A. Barkley
اختلال ADHD در کودکان دبستانیهمهی کودکان مبتلا به اختلال ADHD بیش‌فعال نیستند. اما اگر کودکی این‌گونه باشد، مشکلش در طول سالهای مدرسه مشخص می‌شود. این کودکان نمی‌توانند تمرکز کنند و در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مسائل با مشکل روبهرو می‌شوند. بارکلی می‌گوید: «آنچه شاهدش هستید، ظهور اختلالی به غایت پیچیده است.»
از سوی دیگر، چنین کودکانی بیش از بچه‌های هم‌سن‌و‌سال خود با موارد زیر مشکل دارند:
- رفاقت
- انجام دادن نوبتی کارها
- به دیگران اجازه‌ی صحبت دادن
- به پایان رساندن تکالیف و کارهای روزمره
- تمام کردن کارهایی مانند مشق‌شب یا یک کتاب
همچنین بارکلی اضافه میکند که شاید کودک مبتلا به اختلال ADHD هیجانی و احساساتی باشد. اگر چیزی او را ناراحت کند، شما به‌وضوح متوجه ناراحتی او خواهید شد. اگر بگویید احتمالاً عصر او را به سینما می‌برید، بدون وقفه درباره‌ی آن از شما سؤال میکند. اما اگر برنامه‌ی سینما رفتن کنسل شود، به‌شدت عصبانی خواهد شد.
گاه این کودکان بدون فکر کردن اقدام می‌کنند؛ بنابراین همواره در معرض حوادث گوناگون قرار دارند.
دکتر کاف می‌گوید هیچ آزمایشی برای تشخیص اختلال ADHD وجود ندارد. بیشتر بچه‌ها تعدادی از این علائم را در خود دارند، ولی برای تشخیص حتمی اختلال ADHD می‌بایست چندین علامت، آن هم به مدت حداقل ۶ ماه، در کودک وجود داشته باشد.
زمانیکه متوجه شدید فرزندتان مبتلا به اختلال ADHD است، درباره‌ی روش‌های درمانی با پزشک صحبت کنید. درمان اغلب شامل مصرف دارو و رفتاردرمانی است.
اختلال ADHD در نوجواناندر سالهای جوانی، بیش‌فعالی افزایش می‌یابد. شاید فرزندتان از نشستن طولانی‌مدت احساس ناراحتی و بی‌قراری کند.
بارکلی اشاره میکند: «از بارزترین علائم اختلال ADHD در این سنین، مشکل با زمان‌بندی، برنامه‌ریزی، داشتنِ انگیزه و… است.»
نوجوان مبتلا به اختلال ADHD برای تمرکز بر تکالیف مدرسه‌اش مشکل دارد، اما در بازی‌های ویدئویی خوب عمل کند؛ چون در این بازی‌ها پاداش فوری دریافت میکند.
همه‌ی نوجوانان احساساتی و تحت‌تأثیر هیجانات هستند؛ اما نوجوان مبتلا به اختلال ADHD در کنترل احساساتش بیش از سایرین مشکل دارد.
به دلیل تمایل به رفتارهای تکانشی، نوجوانِ مبتلا شاید کارهای خطرناکی انجام دهد؛ از جمله استفاده از الکل و مواد مخدر، پنهان‌کاری، دزدی و رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده.
سام گفتنی های بسیار دارد او راه هایی را برای تمرکز کردن ، منظم شدن ، توجه کردن ، حفظ آرامش، به خاطر سپردن چیزهای مختلف ، دوست یابی و ایجاد حس خوب در مورد خودش و نحوه ی کنار آمدن با اختلال کاستی توجه و پیش فعالی می شناسد .
افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع بیش‌فعالی در کودکان جنبه‌های مثبت اختلال ADHD در کودکاناختلال ADHD هیچ ارتباطی با هوش و استعداد شخص ندارد. علاوه‌بر این کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه اغلب ویژگی‌های مثبت زیر را از خود نشان می‌دهند:
خلاقیتاین کودکان به‌طرز اعجاب‌انگیزی خلاق و خیال‌پردازند. کودکی که در رؤیا فرو می‌رود و هم‌زمان ۱۰ فکر متفاوت در سر می‌پروراند، مخزنی از ایده‌های گوناگون است و شاید در آینده بتواند هنرمندی مبتکر شود. شاید کودکان مبتلا به اختلال ADHD به‌راحتی حواس‌شان پرت شود، ولی گاه آن‌ها متوجه چیزی می‌شوند که دیگران نمی‌بینند.
انعطافپذیریاین کودکان می‌توانند یک‌باره گزینه‌های زیادی را در نظر بگیرند. آن‌ها فقط به یک انتخاب بسنده نمی‌کنند و پذیرای ایده‌های گوناگون هستند.
اشتیاق و خودانگیختگیبهندرت پیش می‌آید که کودکان مبتلا به اختلال ADHD افرادی کسل‌کننده باشند. آن‌ها به مسائل گوناگونی علاقه‌مندند و شخصیتی سرزنده دارند. به‌طور خلاصه، اگر شما را عصبانی نکنند، بودن با آن‌ها بسیار سرگرم‌کننده خواهد بود.
انرژی و انگیزهاین کودکان سرشار از انرژی و انگیزه هستند و برای موفقیت تلاش می‌کنند. هنگامی‌که آن‌ها مشغول انجام دادن کار مورد علاقه‌شان هستند، به‌راحتی نمی‌توان حواس‌شان را پرت کرد. به‌خصوص اگر آن فعالیت به صورت تعاملی یا عملی باشد.
آیا کودک من به اختلال ADHD دچار است؟اگر کودک علائمی مانند بی‌توجهی، تکانشگری یا بیش‌فعالی از خود نشان می‌دهد، همواره به این معنی نیست که مبتلا به اختلال ADHD است. گاه برخی مشکلاتِ خاص پزشکی، اختلالات روان‌شناختی و وقایع استرس‌زایِ زندگی علائمی مشابه اختلال ADHD ایجاد می‌کنند.
به متخصص بهداشت روان مراجعه کنید تا احتمالات زیر را بررسی کند:
- اختلال یادگیری یا مشکلاتی در خواندن، نوشتن، مهارت‌های حرکتی و زبانی.
- وقایع مهم زندگی یا تجربیات دردناک مانند مرگ یک عزیز، طلاق یا قلدری (زورگویی).
- اختلالات روان‌شناختی از جمله اضطراب، افسردگی یا اختلال دوقطبی.
- اختلالات رفتاری مانند اختلال سلوک، اختلال دلبستگی واکنشی و اختلال نافرمانی مقابله‌ای.
- مشکلات پزشکی، از جمله مشکلات تیروئید، شرایط عصبی، صرع و اختلالات خواب.
گاه تنش‌های دوران بارداری موجب بروز چنین اختلالی در کودکان می‌شود. با حفظ سلامتی خود در دوران بارداری می‌توانید احتمال ابتلای فرزندتان را به اختلال ADHD کاهش دهید. در این دوران، رژیم غذایی سالم و مراجعه‌ی منظم به پزشک اهمیت دارد؛ همچنین پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر نیز بسیار مهم است.
کودکانی که مادران‌شان در دوران بارداری سیگار می‌کشند، دو برابر بیشتر دچار اختلال ADHD می‌شوند. بر اساس برخی مطالعات، قرار گرفتن مادر باردار یا کودک در معرض سرب، به احتمال زیاد، رابطه‌ای مستقیم با اختلال ADHD دارد. محققان در سایر مطالعات، در حال بررسی ارتباط احتمالی بین تولد زودرس و اختلال ADHD هستند.
آیا رژیم غذایی در جلوگیری از اختلال ADHD نقش دارد؟استفاده از رژیم غذایی سالم و متعادل، از سنین پایین، برای همه‌ی کودکان خوب است.
برخی از متخصصان معتقدند که تغییر رژیم غذایی کودک احتمالاً باعث کاهش رفتار بیش‌فعالی خواهد شد. بن فینگولد[۱] رژیم محبوب خود را برای کاهش بیش‌فعالی طراحی کرده است. هدف این رژیم غذایی حذف رنگ‌های مصنوعی، طعم‌دهنده‌ها و مواد نگهدارنده است. البته جامعه‌ی پزشکی این رژیم غذایی را قبول نکرده و برخی مطالعات نظریه‌ی فینگولد را رد کرده‌اند. با وجود این، بسیاری از والدینی که این رژیم غذایی را امتحان کرده‌اند، از بهبود رفتار کودک خود خبر داده‌اند.
در رابطه با اختلال ADHD و مصرف قند، هیچ‌گونه مدرک علمی‌ای وجود ندارد. قندها و کربوهیدرات‌های فراوری‌شده با افزایش سریع سطح قند خون، بر میزان فعالیت کودک تأثیر می‌گذارند. افزایش قند خون باعث هجوم آدرنالین می‌شود و آدرنالین سطح انرژی را در کودک افزایش می‌دهد. به دنبال آن با کاهش سطح آدرنالین، فعالیت و خلق کودک «اُفت» میکند.
اگر والدین احساس می‌کنند خوردن برخی غذاها بر رفتار کودک تأثیر منفی می‌گذارد، توصیه می‌شود آن‌ها را از رژیم غذایی فرزند‌شان حذف کنند. بهتر است هربار یک غذا یا یک گروه غذایی را حذف کنید تا اگر تأثیری دیدید، بتوانید به آن دسته نسبت دهید؛ هرچند برخی کارشناسان فکر می‌کنند شاید تغییرات رفتاری در این برهه به دلیل نحوه‌ی تعامل افراد خانواده با یکدیگر باشد. در حقیقت، شاید رفتار کودک به دلیل توجه بیشتری که از والدین می‌گیرد، بهبود یابد، نه به دلیل رژیم غذایی!
در مجموع، زیاده‌روی نکنید و مزایا و خطرات رژیم حذفی را ارزیابی کنید. محدودیت بیش‌از‌حد در رژیم غذایی کودک منجر به کمبود تغذیه می‌شود. متخصصان تغذیه و پزشکان به شما کمک می‌کنند برنامه‌ی غذایی سالمی برای فرزندان‌تان تنظیم کنید.
[۱]. Ben Feingold
آیا داشتن یک برنامه‌ی روتین به جلوگیری از اختلال ADHD کمک میکند؟برنامه‌ی روزمره و انتظارات مشخص برای همه‌ی کودکان و به‌ویژه آن‌هایی که مبتلا به اختلال ADHD هستند، سودمند است.
برنامه‌‌ای روزانه فراهم کنید و آن را جایی نصب کنید که کودک شما بتواند آن را ببیند. به این ترتیب می‌داند که چه انتظاراتی از او دارید. این برنامه‌ی روزانه باید شامل زمان‌های مشخصی برای فعالیت‌های زیر باشد:
- بیدار شدن
- غذا خوردن
- بازی کردن
- انجام دادن تکالیف
- انجام دادن کارهای روزمره
- تماشای تلویزیون
- شرکت در فعالیت‌های بعد از مدرسه
- رفتن به رختخواب
بعد از اینکه جدول زمانی را مشخص کردید، هر روز تا حد امکان از آن پیروی کنید. اگر قرار است در برنامه خللی ایجاد شود، از قبل آن‌ها را به کودک خود توضیح دهید. اگرچه صِرفِ نصب برنامه از اختلال ADHD جلوگیری نمی‌کند، توانایی کودک را بهبود می‌بخشد و در انجام دادن وظایف به او کمک میکند.
مکانی را به کودکان بزرگ‌تر اختصاص دهید تا دور از حواس‌پرتی تکالیف‌شان را در آنجا انجام دهند؛ همچنین استراحت‌های کوتاه‌مدتِ بین تکالیف به تمرکز فرزندتان کمک کند.
چگونه والدین با مدیریت رفتار خود می‌توانند از بروز اختلال ADHD پیشگیری کنند؟بسیاری از درمانگران بر این باورند که والدین با مدیریت رفتارشان می‌توانند رفتار کودک را هم تحت‌تأثیر قرار دهید.
اولین قدم در مدیریت رفتار، ایجاد رابطه‌ی مثبت بین فرزند و والدین است. درمانگران می‌گویند هر روز اوقات مفیدی را با کودک بگذرانید. در این مدت، به او اجازه دهید فعالیتی را انتخاب کند. سپس دور از هرگونه دغدغه‌ای از بودن با فرزندتان لذت ببرید و به علایق او توجه کنید.
در قدم بعدی، هنگامی‌که کودک رفتار خوبی داشت، او را تشویق کنید. از کودکان بابت کار خوب‌شان تشکر کنید و برای آن‌ها پاداشی در نظر بگیرید. کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند که حداقل ۵ بار در روز به رفتار خوب کودک خود توجه کنند و او را تحسین نمایند.
متناسب با سن فرزندتان انتظاراتی معقول از او داشته باشید. به‌طور شفاف، برای کودک‌تان توضیح دهید که در چه صورتی به او پاداش خواهید داد. اگر چندین جایزه برای او در نظر دارید، اجازه دهید فرزندتان از بین آن‌ها انتخاب کند که کدام را می‌خواهد.
برای کودک مهم است که بداند از او چه انتظاری دارید. وقتی با او صحبت می‌کنید به چشمانش نگاه کنید. سپس تمام دستورالعمل‌ها را بسیار مشخص، ساده و مختصر بیان کنید و با صدای آرام آن‌ها را توضیح دهید. از فرزندتان بخواهید که دستورالعمل‌ها را دوباره تکرار کند تا مطمئن شوید که آن‌ها را درک کرده است.
در نهایت، ثابت‌قدم باشید. برای مثال، اگر همیشه به رفتار خوبش پاداش ندهید، کودک دچار تناقض می‌شود.
ادامه‌ی این مقاله را در «علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش دوم» بخوانید.
نوشته علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش نخست اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
