خبر جمع کن
یازدهمین شماره مطالعات ادبیات کودک منتشر شد
یازدهمین دوفصل‌نامه‌ی علمی و پژوهشی «مطالعات ادبیات کودک» (سال ششم، شماره‌ی اول، بهار و تابستان ۱۳۹۴) با هشت عنوان مقاله و ۲۳۴ صفحه منتشر شد:
رویکرد موضوعی مقاله‌های این شماره‌ی مجله «مطالعات ادبیات کودک»، تصویرگری در کتاب‌های کودکان و پیوند آن با متن ادبی است.
مؤلفه‌ها و مهارت‌های تفکر خلاق در کتاب‌های تصویری‌داستانی: تحلیلی بر [پنج کتاب از] مجموعه «کتاب‌های مرغک» [از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان]
پژوهش و نوشته: محبوبه البرزی
تاملی بر هیچانگی [در کتاب] «هیچ هیچ هیچانه» و رابطه‌ی متن و تصویر در آن
پژوهش و نوشته: ستاره ترابی، سودابه شکرالله‌زاده
بررسی مفهوم هویت در مجموعه داستان‌های «قصه‌‌های شیرین مغزدار» [نوشته علی‌اصغر سیدآبادی] و «قصه، بازی، شادی» [نوشته مرتضی خسرونژاد]
پژوهش و نوشته: مختار ذاکری، بابک شمشیری
سودای باز و براندازی: نگاهی به برهم‌کنش پارودیکِ تصویر و واژه در کتاب تصویری داستانیِ «منم موش گرسنه / می‌خورمت درسته» [بازآفرینی مرتضی خسرونژاد]
پژوهش و نوشته: عطیه فیروزمند
شگردهای تمرکززدایی در تصویر و برهم‌کنش متن و تصویر در کتاب‌های تصویری
پژوهش و نوشته: سمانه قاسمی
بررسی تطبیقی کتاب‌های تصویری‌داستانی عربی و فارسی بر مبنای شگردهای تمرکززدایی
پژوهش و نوشته: بشری السادات میرقادری، حمید احمدیان
بررسی سیر تحوّل تاریخی تصویرگری در بازنویسی‌ها و بازآفرینی‌های داستان خاله‌سوسکه
پژوهش و نوشته: زهرا ناظمی، مسیح ذکاوت
دیدگاه: در جست‌وجوی نظریه‌ی ویژه‌ی کتاب‌های تصویری‌داستانی
نوشته: مرتضی خسرونژاد
نشست های علمی جشنواره بین المللی قصه گویی برگزار می شود
نشست ها و کارگاه های بخش علمی هجدهمین جشنواره ی بین المللی قصه گویی از ۱۴ بهمن ماه برگزار می شود. در این بخش از جشنواره که تا ۲۷ بهمن ماه ادامه خواهد داشت، ۸ نشست با سخنرانی بهروز غریب پور، دکتر سعید ناجی، خانم دکتر حبیبی، زهره قایینی، محمدهادی محمدی، خانم دکتر مهری، محمد رضا‌یوسفی، سید احمد وکیلیان، دکتر محمد دهقانی، دکتر محمد راغب، حسین شیخ الاسلامی، چیستا یثربی، مصطفی رحماندوست برگزار می شود.
بازنمایی قصه در ترویج کتابخوانی، کارکردهای روانکاوانه قصه در دنیای مدرن، قصه گویی، سنت قصه گویی در ادبیات کهن ایرانی، نقش قصه در تفکر انتقادی، خلاق و مراقبتی، انسان فلسفی و توانش قصه گویی، قصه های پریان، و آموزش قصه بنیان عنوان این نشست هاست.
افزون بر این ۲ کارگاه با عنوان جایگاه قصه و عروسک در موزه‌ها (مسعود ناصری) و قصه‌گویی با نگاهی به ارباب معرکه وآداب قصه گویی در ایران (بهروز غریب پور) نیز برگزار خواهد شد.
برای آگاهی از برنامه ی این نشست ها و کارگاه ها فایل پیوست را دانلود کنید.
گونه خبر: در شهر چه خبرFile attachments: storytelling.pdf
روزشمار کودکی ۱۳۹۵
روزشمار کودکی ۱۳۹۵
برای داشتن ادبیاتی غنی، باید كودكان را جدی بگیریم
مجموعه سه‌جلدی «بنگاه کارآگاهی لاسه و مایا» نوشته مارتین ویدمارک، نویسنده سوئدی و ترجمه نامدار ناصرقصری که نشر پریان به تازگی منتشر کرده است، ۷ بهمن‌ماه با حضور سفیر سوئد، فرزاد فربد، مدیر نشر پریان در شهر کتاب مرکزی رونمایی شد.
پیتر تیلر، سفیر سوئد در آغاز این مراسم گفت: به عنوان پدر چهار فرزند و پدربزرگ سه نوه اینجا هستم و اگر بخواهم درباره ساعت هایی که من و همسرم برای بچه‌های‌مان کتاب خوانده‌ایم، صحبت کنم، زمان زیادی باید حرف بزنم، اما دوست دارم این را بگویم كه حضور کودکان در این مراسم مهم‌تر از حضور والدینشان است.
ادامه داد: «تاریخ ادبیات سوئد بسیار طولانی است و می‌توان گفت كه از هر ۱۰ كتاب كه در این كشور منتشر می‌شود، یك كتاب به كودكان اختصاص دارد؛ بنابراین نویسنده كودك بودن در سوئد، مقام و افتخار بالایی است.»
سفیر سوئد همچنین گفت: «برای جذاب ماندن ادبیات كودك و نوجوان، باید كودكان را جدی بگیریم، همان طور كه بسیاری از كتاب‌های كودك در سوئد، به موضوع هایی مانند زندگی، مرگ، عشق، نفرت و... می‌پردازد، زیرا كودكان گاهی سوال‌هایی می‌پرسند كه والدین نمی‌دانند باید چه پاسخی به آن ها بدهند.»
تیلر درباره ترجمه هم گفت: «به عنوان كسی كه سال‌ها كار ترجمه انجام داده‌ام، می‌دانم كه كار آقای نامدار ناصر قصری چه‌قدر سخت بوده است اما خوشبختانه ایشان به خوبی توانسته‌اند ادبیات كودك سوئد را در ایران بشناسانند و ادبیات ایران را هم به سوئدی‌ها نشان دهند. حمایت ما از نشر پریان و كتابی كه برای ترجمه انتخاب كرده‌اند، از این رو اهمیت دارد كه این ناشر به حقوق مولف احترام گذاشته است و كتاب را با كپی رایت در ایران منتشر كرده است. مطمئن هستم كه این حركت در دراز مدت، برای این ناشر، منفعت اقتصادی نیز به همراه خواهد داشت.»
علی اكبر زین‌العابدین نیز در این مراسم گفت: «فرزاد فربد، مترجم درجه یکی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است و پس از اینکه سکان نشر پریان را در دست گرفته، توانسته است کتاب‌های خوب و باكیفیت ادبیات كودك را از سراسر دنیا و از زبان‌های مختلف جمع، و با كیفیت بالایی ترجمه و منتشر كند.»
فرزاد فربد، مدیر نشر پریان هم گفت: «كارهای نشر پریان درباره ادبیات سوئد، كاملا دوطرفه است و برای معرفی ادبیات ایران به سوئد، تاكنون دو كتاب ترجمه كرده‌ایم، یكی كتابی درباره جشن‌های ایرانی و یكی هم داستانی درباره طوطی و بازرگان مولانا.»
او ادامه داد: برخلاف تصور همگان، رعایت حقوق مولف فقط هزینه ی زیاد ندارد، بلكه مزیت هایی هم دارد مثل اینكه نویسنده و مترجم می‌توانند با هم در ارتباط باشند و اگر مشكلی وجود داشته باشد، با هم در میان می‌گذارند. به هر حال، تلاش ما در مجموعه نشر پریان این است كه كارهای خوبی از سوئد برای بچه‌ها ترجمه کنیم و از آن طرف هم فرهنگ و ادبیات ایران را به بهترین شكل به سوئدی‌ها معرفی کنیم.»
در این مراسم فیلم كوتاهی هم درباره تاریخچه ادبیات كودك در سوئد نمایش داده شد و دو نوجوان نیز بخش‌هایی از این كتاب را برای مخاطبان هم‌سن و سال خود اجرا كردند.
گونه خبر: خبرهای ترویج خواندنکلیدواژه: ترویج کتابخوانیادبیات کودک سوئدفرزاد فربدناشر کتاب کودکمنبع: شهر کتاب مرکزی
۵ کتاب پیشنهادی از مجموعه‌ی کتاب کار کومُن
رنگ کنیم ۱
در «رنگ کنیم ۱» شکل های هندسی آشنا برای کودک مانند دایره مستطیل و مثلث آمده است و در جلد دوم این کتاب شکل ها پیچیده تر می شوند.
لینک خرید: http://hodhod.com/rang-konim-1.html
رنگ کنیم ۲
این کتاب دومین جلد از مجموعه رنگ کنیم است که برای آموزش رنگ‌ها و معرفی نوشت‌افزار به کودکان پیش دبستانی طراحی شده است. این کتاب به نسبت کتاب اول به اشکال پیچیده‌تری می‌پردازد. برای آشنا شدن با هر رنگ خاص، موضوع‌هایی برگزیده شده است که برای کودک به راحتی قابل تشخیص باشد.
لینک خرید: http://hodhod.com/rang-konim-2.html
بیا رنگ کنیم!
طراحی ساده این کتاب به کودکان خردسال کمک میکند تا با سرگرمی، به یادگیری مهارت‌های پایه و توانایی‌های حرکتی مانند استفاده از مداد یا مداد شمعی بپردازند و همزمان واژگانی نو را فرا گیرند. همچنین این کتاب به والدین و مربیان و کودکان امکان می‌دهد تا زمان بازی ارزشمندی را با هم سپری کنند. از دیگر اهداف و مقاصد این کتاب شناخت رنگ‌ها و شکل‌هاست.
لینک خرید: http://hodhod.com/bia-rang-konim.html
بیا بچسبانیم!
طراحی ساده این کتاب به کودکان خردسال کمک میکند تا با سرگرمی، به یادگیری مهارت‌های پایه بپردازند و همزمان واژگانی نو را فرا گیرند. از دیگر اهداف و مقاصد این کتاب شناخت شکل‌ها، افزایش توانایی جای‌گذاری و تمرکز کودکان است.
لینک خرید: http://hodhod.com/bia-bechasbanim.html
بیا کاغذ ببریم
طراحی ساده این کتاب به کودکان خردسال کمک میکند تا با سرگرمی، به یادگیری مهارت‌های پایه و توانایی‌های حرکتی مانند استفاده از قیچی بپردازند و همزمان واژگانی نو را فرا گیرند. از دیگر اهداف و مقاصد این کتاب شناخت اشکال است.
لینک خرید: http://hodhod.com/bia-kaghaz-beborim.html
مناسب برای گروه سنی ۳ تا ۶ سال
نوشته ۵ کتاب پیشنهادی از مجموعه‌ی کتاب کار کومُن اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
روزشمار کودکی ۱۳٩۵: کودک، خواندن، محیط زیست منتشر شد
پنج‌امین سالی است که با روزشمار کودکی با شما هستیم. هر سال ارمغانی تازه که بزرگسال و کودک را از یک روزن نگاه میکند، از روزن کودکی و کودکان. برای این سال اما روزشمار کودکی گامی تازه برداشته است. گامی که برای رسیدن به آن سخت کوشیدیم تا بتوانیم ارمغانی ویژه به دست همگان برسانیم.
نام روزشمار کودکی ٩۵، کودک، خواندن و محیط زیست است. خواندن، با طبیعت و محیط زیست در پیوند است. اگر درست می‌خواندیم، اکنون محیط زیست و طبیعت ایران، چنین نبود که هست. چون درست نخواندیم، محیط زیست مان با بحران‌ها و تنش‌های بزرگ روبرو شده است. اما می‌خواهیم با کمک هم دوباره به جادوی خواندن که آگاهی بخش و آگاهی‌ده است، برگشت بزنیم تا محیط زیست زیبا و سرشارمان را از بحران‌ها و تنش‌ها رهایی بخشیم.
در روزشمار کودکی سال ٩۵، نگاه به تنوع زیستی و گونه‌ها در طبیعت ایران در ماه های فصل ها و سال به خوبی بازتاب داده شده است.
از خزر در شمال ایران، تا خلیج فارس در جنوب ایران، از زاگرس با سایه روشن‌های ژرف اش تا البرز با دماوند با شکوه اش، از جانورانی چون یوز زیبای آسیایی که نماد سرزندگی و شادابی دشت و کوه‌های ایران است تا جانوران دریایی در دو سوی جنوب و شمال ایران.
در این روزشمار، هر ماه شعاری برای خود دارد که در پیوند با خواندن، کودک و محیط زیست است.
افزون برهمه اینها تصویرهای بسیار زیبای این روزشمار که به طور اختصاصی تهیه شده است، کاربردی ویژه به آن بخشیده است. بنابراین آن چه که تهیه می‌کنید، تنها گذر روزها و ماه‌ها را به شما یادآور نمی‌شود، که برگ برگ گوناگونی طبیعی و زیستی سرزمین ایران و خوب نگه داشت آن را به همه مان یادآور می‌شود.
روزشمار کودکی ٩۵، کودک، خواندن و محیط زیست را با قیمت نوزده هزار تومان از سایت هدهد تهیه کنید.
تلفن: ۸۸۵۵۳۵۲۸
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشخبرهای محیط زیستخبرهای ترویج خواندنکلیدواژه: کودک و خواندنکودک و محیط زیستروزشمار ۹۵تقویم ۹۵
بهسازی آموزش و ارتباطات مدرسه
معلمان چه کاری می‌توانند بکنند تاکودکان مطالب را بهتر یاد بگیرند، از مدرسه لذت ببرند و شهروندان خوبی بشوند؟ این سؤال قدیمی به شیوه‌های متعدد و با توجه به زمان و فرهنگ، به شکل‌های مختلفی پاسخ داده شده است. بعضی از این روش‌های پیشنهاد شده موثرتر از بقیه هستند. متاسفانه تعداد کمی از معلم‌ها برای ایجاد و حفظ محیط‌های آموزشی که منجر به موفقیت تحصیلی، خلاقیت، تحقق روابط اجتماعی توام با احترام، لذت بردن از یادگیری و تبدیل دانش آموزان به شهروندانی نوع دوست، دارای تجربه و آموزش سازمان یافته هستند. ولی خوشبختانه معلم‌ها می‌توانند مهارت‌ها و درک لازم برای برخورد با چنین چالشی را کسب کنند.
برچسب: بهسازی آموزش و ارتباطات مدرسه, محیط‌های آموزشیآموزش و پرورش تکلیف محور و حقوق دانش آموزان
هر بار با آغاز سال تحصیلی جدید از همه چیز و همه کس سخن به میان می‌آید به جز دانش آموز که موضوع اصلی نظام آموزشی است، هیاهو بر سر اینکه مهر فرا رسیده و ترافیک خیابان‌ها مشکل گشا می‌شود یا بازار کیف و کفش و لوازم التحریر در آستانه سال تحصیلی که دچار تب و تاب می‌شود بیش از اینکه دوباره فصلی آغاز شده که ۹ ماه از بهاری‌ترین عمر کودکان و نوجوانان را در اختیار دارد، توجه افکار عمومی را جلب میکند.
برچسب: حقوق دانش آموز, حق بازی دانش آموزان, حق بهداشت و سلامت, حق توجه و محبت, حق تحصیل, حق بیان و اظهارنظر, حق داشتن وسایل و امکانات تحصیل, مشارکت در اداره مدرسهنویسنده رمان های گرافیکی سفیر ادبیات كودك و نوجوان امریکا شد
پس از کیت دی کاملیو، جین لوئن یانگ، نویسنده ی مجموعه‌ی ابرقهرمان (سوپرمن) به مدت دو سال فانوس‌دار ادبیات کودک و نوجوان شد.
یانگ به مدت ۲ سال سفیر ادبیات كودك و نوجوان خواهد بود، و با شعار «خواندن بدون دیوار» به شهرهای گوناگون سفر خواهد كرد تا برای ترویج اهمیت تنوع در قالب‌ها و صورت‌های گوناگون تلاش كند.
او می گوید: «خواندن دیوارهایی را فرو می ریزد كه ما را از هم جدا كرده است. با خواندن، با انسان های دیگر جوامع آشنا می‌شویم؛ دانشی به دست می آوریم كه دیگران انتظارش را ندارند یاد بگیریم. شور و اشتیاق جدیدی كشف خواهیم كرد. خواندن برای رشدمان امری مهم است هم برای خودمان و هم به عنوان عضوی از جامعه.»
جین می گوید: «در ماه اكتبر در راه رفتن به یك دبیرستان بودم كه ویراستارم، مارك سیگل، با من تماس گرفت كه سفیر ملی ادبیات كودك و نوجوان شده ام و قسمم داد كه به كسی نگویم حتی به كسی داشت مرا به مدرسه می‌رسانید. خیلی هیجان زده بودم. آیا كسی این پیشنهاد رد می‌كند؟ این یك فرصت عالی است.»
یانگ پس از كیت دی‌كاملیو، هفتمین عضو كمیته‌ی مربیان، كتابداران و كتابفروشان، انتخاب شد. كیت دی‌كاملیو می‌گوید: «این سمت دوساله را بسیار دوست داشتم، حتی بیشتر از آن چه انتظارش را داشته باشم. اما سفرها بسیار بود و خسته هستم و دوست دارم فانوس را به جین كه هنرمندی بااستعداد است تحویل دهم.» كیت دی‌كاملیو کهرمان‌های گرافیكی یانگ با نام‌های «باكسر» و «سینت» او رابسیارتحت تاثیر قرار داده است، ، فكر می‌كند یانگ می‌تواندمسئولیت‌های سفیر ادبیات كودك را به عهده بگیرد: «یعنی هم می‌تواند نگهبان بزرگسال ادبیات كودك باشد هم نگهبان مخاطبان آن. جین اطلاعات خوبی درباره ی تاریخ كمیك دارد كه هم برای بزرگسالان دلنشین است هم برای كودكان. ادبیات كودك چنین كسی را می‌خواهد: كسی كه میانه‌اش هم با بزرگسالان خوب است هم با كودكان.
برنامه‌ی سفیر ادبیات كودك و نوجوان در سال ۲۰۰۸ از سوی ۳ سازمان «شورای كتاب كودك» «موسسه ی هر كودك خواننده است» و «مركز كتاب كتابخانه‌ی كنگره»، با هدف برجسته کردن ادبیات كودك و نوجوان در پرورش شهروندانی آگاه، بردبار و باسواد اجرا شد.
در سال ۲۰۰۶ رمان گرافیكی یانگ با نام «چینی آمریكایی تبار» نخستین رمان گرافیكی بود كه فینالیست جایزه‌ی كتاب ملی شد و جایزه مایكل پرینتز انجمن كتابخانه‌ی آمریكا و جایزه‌ی آیزنر را از آن خود كرد. كتاب باكسر و سینت رمان گرافیكی دوجلدی یانگ به فهرست نهایی جایزه ملی كتاب ۲۰۱۳ راه یافته و جایزه‌ی لوس‌آنجلس را از آن خود كرده است. یانگ نویسنده ی مجموعه‌ی «رمزگان‌های سری» است. او افزون بر نگارش مجموعه كمیك ابرقهرمان نویسندگی مجموعه كمیك «آواتار» است. یانگ نخستین رمان‌نویس گرافیكی است كه سفیر ادبیات كودك شده است. كیت دی كاملیو، یون سیزكا، كاترین پاترسون، و والتر دین مایر از جمله سفیران پیشین هستند.
رئیس و ناشر انتشارات كودك مك میلان درباره ی انتخاب جین یانگ به عنوان سفیر ادبیات کودک و نوجوان می‌گوید: «یانگ قصه‌گوی با استعدادی است كه می‌تواند پیوندی معنادار و عمیقی با خوانندگانش چه كودك چه بزرگسال برقرار كند. در واقع او سال‌هاست که سفیر رمان‌های های گرافیکی و خواندن است.»
نمایش شاد و موزیکال مسافر کوچولو و عمو نقال
نمایش شاد و موزیکال« مسافر کوچولو و عمو نقال » به کارگردانی امین دلپذیر از چهارشنبه ۰۷ بهمن - جمعه ۱۴ اسفند ، ساعت ۱۷:۰۰ در فرهنگسرای نیاوران، سالن گوشه به روی صحنه می رود.
گونه خبر: در شهر چه خبرکلیدواژه: نمایش نمایش شاد و موزیکال مسافر کوچولو و عمو نقالنمایش کودکیحیی مافی؛ زیستن برای روشنگری
در تفاوت معنا و تعریف روشنگر و روشنفکر آمده است: روشنگر، بیشتر به کنشگری اجتماعی و فرهنگی گرایش دارد، اما روشنفکر، بیشتر گرایش به نظریه‌پردازی و تولید فکر دارد. روشنفکر، اندیشه تولید میکند و روشنگر، اندیشه را به کنش تبدیل میکند. روشنفکران بیشتر خلوت‌نشین هستند و اگر هم نباشند با گروه‌های خاص که نزدیک به خودشان است، رفت‌وآمد دارند. اما روشنگران بیشتر با توده مردم از هر قشر و گروهی سروکله می‌زنند و می‌کوشند اندیشه‌های روشنفکرانه را به سطح جامعه ببرند. آثاری که از روشنفکران می‌ماند، بیشتر در ریخت کتاب یا آثار هنری است. آثاری که از روشنگران می‌ماند، سازه‌های فرهنگی و تمدنی است. هر جامعه‌ای برای تحول و پیشرفت به روشنفکر و روشنگر نیاز دارد. کار روشنگران را روشنفکران نمی‌توانند انجام دهند و کار روشنفکران را روشنگران.
کنش‌های روشنگران حوزه‌های گوناگون جامعه را پوشش می‌دهد. همان‌گونه که ما ایرانیان از زمان مشروطه به بعد، دو گروه کنشگر داشته‌ایم؛ کسانی که در کار فرهنگ درگیر شدند و سازه‌های فرهنگی جامعه ایران را پیش بردند و گروه دیگر که محدوده کنشگری‌شان در سیاست ماند. گذشت بیش از صد سال از آن ماجرا به ما نشان می‌دهد روشنگران فرهنگی از روشنگران سیاسی کامیاب‌تر بودند چون دست‌کم چرخ‌های جامعه خود را اندک‌اندک و با رنج فراوان پیش بردند. در ایران، روشنگر فراوان داریم، اما روشنگرانی که بتوان از قامت بلند آنها سخن گفت، چندان فراوان نیستند. میرزا حسن رشدیه و جبار باغچه‌بان دو نفر از اینها هستند. پس از آنها گروهی از روشنگران در آموزش‌وپرورش ایران پدیدار شدند که به چرخ آموزش‌وپرورش ایران اختر زدند و سبب درخشش آن شدند.
سخن از یک زوج است؛ یحیی مافی و معصومه سهراب. در کار فرهنگی و آموزش‌وپرورش، آنها چنان پیشرو و پیشگام بودند که به گفته یکی از دانش‌آموزان سابق مدرسه مهران که اکنون دندان‌پزشک است: مدرسه مهران، مدرسه نبود، نوعی تفکر و سیستم بود که مدرسه جزئی از آن بود و پایه و شالوده آن عشق و میل به آموزش در بانیان آن؛ یعنی، خانم و آقای مافی بودند.
این سخن گزاف نیست و هزاران دانش‌آموزی که نزدیک به ۳۰ سال از این مدرسه بهره برده‌اند، به درستی آن گواهی می‌دهند. چه چیزی در اندیشه بنیان‌گذاران مدرسه مهران بود که آنها را از روند عمومی نظام آموزش‌وپرورش ایران متمایز می‌کرد؟ نخست اینکه معصومه سهراب و یحیی مافی برخلاف نگاه رایج آن زمان (۱۳۳۰)، کودک را موجودی خام و نادان فرض نمی‌کردند که باید با چوب معلم به راه راست هدایت شود. آنها همیشه این شعر نظیری‌نیشابوری را در سرلوحه کار خود داشتند: درس ادیب اگر بود زمزمه محبتی - جمعه به مکتب آورد طفل گریزپای را. به‌راستی و بر پایه داده‌هایی که ما برای تدوین کتاب «زیستن برای روشنگری» گردآورده‌ایم، همه شاگردان سابق مدرسه مهران برخلاف جریان عمومی جامعه، فضای مدرسه را به فضای خانه ترجیح می‌دادند. چرا؟
زیرا این مدرسه، فقط جایی برای علم‌آموزی نبود. در این مدرسه آگاهی با لذت آمیخته شده بود. کودک شخصیت داشت و به سخن او گوش داده می‌شد، میان کادر آموزشی و دانش‌آموزان دیالوگ برقرار بود؛ آن هم در جامعه‌ای که فقط صدای تک‌گویی شنیده می‌شد. در این مدرسه، هنر جایگاه برجسته‌ای داشت. برنامه شاگردان مدرسه چنان پربار از همه‌چیزهایی که یک دانش‌آموز را به آگاهی و شور می‌رساند، انباشته شده بود که آنها برای بهره‌بردن از همه این ظرفیت‌ها مانند کتابخانه استثنایی مدرسه یا فضای کارهای هنری مانند نقاشی و موسیقی، زمان کم می‌آورند.
از همان هنگام که مدارسی مانند مهران راه افتادند، جریانی کم‌شمار در ساختار نظام دولتی براین باور بودند آموزش‌وپرورش یک امر مردمی است، نه یک اصل حاکمیتی، زیرا مردم بهتر می‌توانند فرزندان خود را در بستری سالم‌تر و انسانی‌تر پرورش دهند. همین گروه راه را برای خلاقیت‌پروری در آموزش‌وپرورش ایران و در کنار آن در پایه‌گذاری کانون پرورش فکری با گسترش همین هدف باز کردند. افسوس که هدفهای این جریان ناکام و نافرجام ماند.
۹ بهمن سالروز درگذشت یحیی مافی است؛ مردی از همان تبار مردمی که روشنگر فرهنگی بودند و راه برون‌رفت جامعه را نه در کنش‌های شتاب‌آلوده سیاسی که به قول پائولو فریره، آموزشگر بزرگ برزیلی، در تبدیل کنش به اندیشه و اندیشه به کنش می‌دیدند. کنشی که از اندیشه برنیاید، خام است و اندیشه‌ای که به کنش نرسد، بی‌فرجام. یحیی مافی و همسر و همراهش معصومه سهراب، برای روشنگری زیستند و در این راه فراوان کوشیدند. امید که راه آنها چراغ راه خانواده و همه همراهان باشد.
گونه خبر: خبرهایی از این‌سو و آن‌سوکلیدواژه: یحیی مافیمحمدهادی محمدیمنبع: روزنامه شرق پنج شنبه ۸ بهمن ۹۴آموزش خلاق ریاضی، فلسفه و روش
«آموزش خلاق ریاضی، فلسفه و روش»، با نگاهی به تاریخ پربار ریاضی در این سرزمین علت‌های ناکامی در آموزش ریاضی پایه را بررسی میکند و روش‌های خلاق برای آموزش ریاضی پایه که در این رویکرد از راه دست‌ورزی و ادبیات کودکان است برای خوانندگان بازمی‌گشاید.
آموزش ریاضی پایه به کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی یکی از دشوارترین کارها در هر نظام آموزشی در جهان امروز است. زبان ریاضی، منطقی است و کودکان با زبان منطقی سروکار ندارند. در ایران امروز اما این دشواری برجسته‌تر است، زیرا از همان نام ریاضی که برای این کودکان شناخت‌پذیر نیست، مشکل شروع می‌شود و تا نام‌های شکل‌ها و مناسبات در ریاضی ادامه می‌یابد.
مناسب برای بزرگسالان
لینک خرید: http://hodhod.com/amoozesh-khallaghe-riazi.html
نوشته آموزش خلاق ریاضی، فلسفه و روش اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
چگونه مهارت‌های اجتماعی کودکمان را تقویت کنیم؟
هر کودکی همچنان که سنین مختلف را پشت سر می‌گذارد در هر مرحله‌ای با کودکان دیگر و افراد بزرگسال ارتباط برقرار میکند که میزان این تعاملات به تدریج افزایش می‌یابد.
از اولین خنده کودکان تا زمانی که موفق به کسب مدرک تحصیلی دیپلم می‌شوند مهارت‌های اجتماعی، روابط آنان را تحکیم کرده و به آنان کمک میکند تا زندگی خود را با اعتماد به نفس بیشتری بگذرانند.
مهارت‌های اجتماعی چه تعریفی دارند؟
حتی کارشناسان هم در تعریف مشخصی برای مهارت‌های اجتماعی با هم اختلاف نظر دارند. بیشتر آنان موافق هستند که مهارت‌های اجتماعی مواردی را شامل می‌شود که برای ایجاد روابط و حفظ آن ضروری است و مهارت‌هایی هستند که تعامل با دیگران را به فرآیندی موفقیت آمیز تبدیل می‌کنند.
در آمریکا برای افرادی که بسیار می‌خندند و شروع مکالمه با دیگران را به راحتی مدیریت می‌کنند، ارزش زیادی قائل می‌شوند. هرچند برخی کارشناسان بر این باورند که داشتن مهارت‌های اجتماعی خوب به این مفهوم نیست که فرد در جمع با صدای بلند حرف بزند و بخندد.
بیشتر افراد درون‌گرا از مهارت‌های اجتماعی عالی برخوردار هستند و این توانایی را دارند که با افراد دیگر به شیوه‌ای عمیق ارتباط برقرار کنند.
به طور معمول افراد درون گرا در گروه‌هایی تعریف می‌شوند که تعاملات یک به یک را ترجیح می‌دهند. در نتیجه در صورتی که فرزندتان به جای حضور در میان گروهی از کودکان و بازی با آنان، تنها با یک کودک بازی میکند جای نگرانی وجود ندارد.
مهارت‌های اجتماعی چگونه کسب می‌شوند؟
بیشتر ما بدون هیچ آگاهی قبلی مهارت‌های اجتماعی را می‌آموزیم. هرچند بررسی‌ها حاکی از آن است که سه روش اساسی وجود دارد که در موقعیت‌های اجتماعی انتخاب می‌شوند.
نخست، کودک رفتار دیگران را مشاهده کرده و آن را دنبال میکند. افراد بزرگسال هنگام صحبت با کودکان (و دیگران) ارتباط چشمی برقرار می‌کنند که با مشاهده این رفتار کودکان متوجه اهمیت ارتباط چشمی در مکالمات می‌شوند.
دوم، کودکان از طریق فکر کردن در مورد آنچه که در اطرافشان رخ می‌دهد، یاد می‌گیرند. زمانی که کودک از خودش می‌پرسد چرا همبازی‌اش از بازی خود را کنار کشیده و قادر است متوجه شود کودک دیگر کسل شده است، به طور موفقیت آمیزی مهارت‌های اجتماعی را درک کرده است. هر چند این بخش از فرآیند یادگیری می‌تواند برای برخی کودکان از جمله مبتلایان به اوتیسم مشکل باشد.
سوم، کودکان در عمل آموزش می‌بینند. زمانی که کودک با دیگران صحبت یا بازی میکند و شرایط به خوبی پیش می‌رود کودک به درک درستی از چگونگی ارتباط با دیگران دست پیدا میکند. زمانی که سطح تعاملات به خوبی پیش نمی‌رود کودک به دنبال آن می‌رود تا متوجه اشکال کار شود.
هلث لاین در مطلبی به بررسی نکات ابتدایی پرداخته که به کودک کمک میکند تا به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کند:
۱. صحبت کردن: همان طور که والدین، بسیاری از مهارت‌ها را به فرزندشان آموزش می‌دهند، ممکن است بخواهند ضرورت‌های رفتاری و فرآیند تعاملات اجتماعی را برای کودک خود بازگو کنند. به طور مثال می‌توان به کودک آموزش داد پس از گفتن درخواست خود از کلمه لطفاً استفاده کند. در حقیقت با این کار کودک بخشی از یک رفتار مؤدبانه اجتماعی معمول را آموزش می‌بیند.
۲. نشان دادن رفتار صحیح: در نظر داشته باشید کودکان از طریق مشاهده آنچه که والدینشان انجام می‌دهند، آموزش می‌بینند. به طور مثال داشتن رفتارهای مؤدبانه و کمک به همسایه‌ها به کودک نشان می‌دهد چگونه این رفتارها به تداوم رابطه اجتماعی کمک میکند. اگر دوست دارید کودکتان در برخورد با دیگران اعتماد به نفس داشته باشد، این کار را به او نشان دهید.
۳. تکرار کردن: زمانیکه فرزندتان در یک شرایط اجتماعی دچار مشکل می‌شود می‌توان با صحبت کردن و شناساندن نکاتی که فراموش کرده به او آموزش دهید تا بار دیگر در موقعیت مشابه متفاوت عمل کند. سپس به عقب برگشته و تمامی نکات ذکر شده را مجدد تکرار کند.
به یاد داشته باشید در سراسر زندگی فرد شرایط اجتماعی جدیدی وجود خواهد داشت و بسیاری از افراد به تمرین و آمادگی نیاز دارند. هرچند در صورتیکه در دوران کودکی شالوده رفتارهای اجتماعی در کودک به خوبی برنامه ریزی شود دیگر جای نگرانی وجود ندارد.
۴. بازی کردن: کودکان روش‌های بازی کردن با کودکان دیگر را تنها از طریق بازی بدست می‌آورند. کودک با قرار گرفتن در فضایی که کودک دیگری وجود دارد فرآیند یادگیری را آغاز میکند. کودکان یکدیگر را هنگام بازی زیر نظر می‌گیرند و در نتیجه به همدیگر می‌آموزند چگونه می‌توانند از بازی کردن لذت بیشتری ببرند.
زمانیکه کودک شخصیتی خجالتی دارد بهتر است تنها با یک کودک و در فضایی آرام بازی کند و در نتیجه دچار ترس نمی‌شود. اما در صورتی که از شخصیتی اجتماعی برخوردار باشد حضور در میان تعداد بیشتری از کودکان تأثیر آموزشی بهتری دارد.
منبع:
خبرگزاری ایسنا
نوشته چگونه مهارت‌های اجتماعی کودکمان را تقویت کنیم؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
کتابک به مرزهای تازه می‌رسد
کتابک، پنجره ای به جهان خواندن، این پنجره گشوده شد تا کتاب با کیفیت برای گروه سنی کودک و نوجوان شناسانده و ترویج شود. روزی که پایه‌های این کار گذاشته شد، نمی‌توانستیم امروز را به پندار بیاوریم، روزی که به مخاطبان خود بگوییم که کتابک تنها در بخش کتابشناسی خود ۱۰۰۰ کتاب با کیفیت را برای گروه سنی متفاوت معرفی کرده است. ۱۰۰۰ کتاب یعنی یک کتابخانه.
آن روز چنین امکانی در فضای وب نبود. بسیاری از ما کارشناسان ادبیات کودکان می‌پرسیدند چه کتاب‌هایی برای کودکان ما مناسب است و ما هر بار می‌بایست چند کتاب را که در خاطر خود داشتیم نام می‌بردیم. اما امروز هر خانواده و آموزشگاهی در سرتاسر ایران و فراتر از مرزهای ایران و در گردونی به بزرگی زمین می‌تواند با چند کلیک گنجینه ای از بهترین کتاب‌های فارسی برای کودکان و نوجوانان و کتاب‌های تربیتی برای بزرگسالان را بشناسد و تهیه کند. به این جا آسان نرسیدیم، در هر گام کسانی همراه مان بودند. گام نخست آن از جهت تأمین منابع مالی به همت بانیان خانه کتابدار و خانواده موحدی پور و به ویژه شخص آقای مهندس ایوب موحدی پور زده شد که از احساس همدلی انباشته است و همواره آرزوی پیشرفت فرهنگی این سرزمین را دارد. ایشان تأمین هزینه‌های مالی کتابک را برای یک دوره پنج ساله برعهده گرفت تا این نهاد نوپا جان بگیرد. اما طراحی، برنامه ریزی و تأمین محتوای کتابک از همان ابتدا با موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان بود. در این فضا کتابک کم کم بالید و جان گرفت. داده‌های آن بیش تر و بیش تر شد تا امروز که ۸ سال از آن ماجرا می‌گذارد. امروزه کتابک پربارتر از همیشه گسترش پیدا میکند و منابع مالی برای پیشبرد این هدف اکنون از راه‌هایی مانند فروش کتاب در کتاب هدهد، فروش کتاب‌های انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، اجرای طرح‌ها و برنامه‌های فرهنگی دیگر تأمین می‌شود.
اما کسانی که در این راه همراه ما بودند بیشمارند. بسیاری از آن انسان‌های شیفته ای که بدون کمترین چشم داشت مالی و به صورت داوطلبانه برای بخش‌های گوناگون کتابک مطلب تهیه کردند و آنها نیز که در بخش‌های فنی و محتوایی کتابک عاشقانه کوشیدند که این نهاد نوپا شاخ و برگ بگیرد. کتابک اگرچه آن گونه که باید و شاید هنوز برای بخش بزرگی از جامعه ایران شناخته شده نیست، اما اکنون می‌توانیم بگوییم که دستیابی به یک منبع از کتابشناسی کودک و نوجوان و بزرگسال، به همراه بخش‌های خبری و اطلاعاتی درباره کارگزاران و شخصیت‌های ادبیات کودکان، نهادها و سازمان‌ها در اختیار همگان است. کتابک امروز اگرچه یک نهاد در دنیای مجازی است، اما آن تجربه‌ها که در ساخت این بنا به دست آمد، خود را در تجربه ای دیگر برای دسترس پذیر کردن کتاب برای کودکان محروم و کم برخوردار یعنی برنامه بامن بخوان شکفته می‌سازد. امید داریم همه آن سرمایه‌ها و اندیشه‌هایی که برای ساخت این نهاد هزینه شده است به خوبی نگاهبانی کنیم و هر روز بیش تر از دیروز در جهت بزرگی آن بکوشیم.
کتاب های معرفی شده در کتابک را بر اساس گونه و گروه سنی اینجا ببینید
گونه خبر: خبرهای فرهنگ و آموزشخبرهای ترویج خواندنکلیدواژه: قصه کودکانکتابخانه کودک و نوجوانکتاب های کودک و نوجوانترویج کتابخوانیعاشقانه های یونس در شکم ماهی
در رمان «عاشقانه های یونس در شکم ماهی» با داستانی روبرو هستیم که از تولد یک عشق در زمینه‌ی جنگ سخن می‌گوید؛ اما این داستان نه یک داستان جنگی تمام عیار است و نه یک داستان عشقی. در حقیقت «خانیان»از جاذبه‌های عشق و جنگ برای روایت سرنوشت قهرمانان خود بهره می‌برد. شخصیت‌های اصلی این داستان یک ویژگی مشترک دارند: همه، آدم‌های خاصی هستند و اگر همه‌ی دنیا را بگردی چنین افرادی اندکند.
سارا دختر نوجوان سیزده ساله ای‌ست که با خانواده‌اش در آبادان زندگی میکند. پدر او تعمیر کار پیانو است و موسیقی را خوب می‌شناسد و با دیدن دستان کشیده سارا آینده درخشانی را در نواختن پیانو برای او پیش‌بینی میکند. سارا هم با موسیقی و عشق به موسیقی بزرگ شده و به پیانوی دست دومش بنام کوکو عشق می‌ورزد.
زمانی که پدر برای گذراندن یک دوره به آلمان می‌رود، جنگ شروع می‌شود. سارا به همراه مادر و برادرش سامان و عمو غازی و خانمش عنقا خانم راهی اهواز می‌شوند. در بین راه با یونس پسر نوجوان و بی بی، مادربزرگش روبرو می‌شوند. با شدت گرفتن بمباران آنان ناچار می‌شوند پیانو را از وانت خارج کرده تا یونس و بی بی را سوار کنند. سارا از آن پس احساس دو‌گانه‌ای به یونس دارد از یک طرف از او دلخور است چون او را مسبب از دست دادن پیانوی خود می‌داند و از طرفی هم نسبت به او کنجکاو و حتی دلبسته است، او را پنهانی تعقیب میکند و مایل است دوست او را بشناسد، از او بسیار می‌آموزد و در عین حال به ظاهر خود را به او بی‌توجه نشان می‌دهد. یونس پسری است کمی از سارا بزرگتر و رفتار عجیبی دارد. خیلی چیزها می‌داند، وارونه حرف می‌زند، شعر می‌گوید و نگاهی زیبا به طبیعت، موسیقی وعشق دارد. زمانی که او ناچار است برای کمک خرج خود و بی بی به کار چاه کنی بپردازد جان خود را از دست می‌دهد. سارا و سامان تصمیم می‌گیرند به باغ مورد علاقه او بروند و خبر مرگ او را به دوست نادیده‌اش برسانند. وقتی سارا با زحمت زیاد بالای دیوار می‌رود با راز و حقیقت عجیبی روبرو می‌شود! رازی که به هیچ‌وجه فکرش را نمی‌کرد.
داستان ویژگی‌های نوجوانان و عشق‌های این سن و عواطفی که با آن روبرو هستند و پدیده جنگ و دشواری‌های آن و آواره شدن‌های ناشی از آن را به زیبایی ولطافت بیان میکند. داستان با پایان غم‌انگیز و لحظات سرشار از ارزش‌های انسانی و عاطفی بسیاری برای خواننده نوجوان جذاب است.
داستان به جای روایتی خطی و ساده، با شکستن زمان و روایت، توانسته متنی تأویل پذیر ارائه دهد. نویسنده، مخاطب خود را به بهانه‌ی این که نوجوان است دست کم نگرفته و از بار نگارش داستانی با ساختار پیچیده با قطع و وصل‌های حساب شده و حرفه‌ای ، شانه خالی نکرده است.
مناسب برای گروه سنی ۱۳ سال به بالا
لینک خرید: http://hodhod.com/younes.html
نوشته عاشقانه های یونس در شکم ماهی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
کودک و مشکلات مالی والدین
حسن صبوری مقدم، روانشناس
یک روانشناس با بیان اینکه بگذارید کودک احساس نیاز کند، اظهار کرد: اینکه والدین تمام نیازهای کودک را پیش از آنکه خود احساس نیاز کند، رفع کنند، امر پسندیده‌ای نیست، در این صورت خانواده‌ها در آینده با افرادی مواجه می‌شوند که هیچ انگیزه‌ای برای ادامه زندگی و تلاش برای رفع حاجات خود ندارند. کودکان باید در جریان مشکلات مالی والدین قرار بگیرند، ولی بدین صورت نباشد که در آنها احساس ناامنی ایجاد شود، باید لمس کنند که والدین آنها نمی‌توانند تمام نیازهای آنها را در همان زمانی که طلب می‌کنند برآورده بکنند.
برخی والدین چون خود در کودکی طعم فقر و نداری را چشیده‌اند تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند که فرزندانشان در نهایت رفاه بزرگ شوند و به اصطلاح عقده‌ای به خاطر کمبودهای مالی نداشته باشند ولی باید متذکر شد که این روش صحیح نیست. اگر همهٔ امکانات را پیش از آنکه کودک احساس نیاز کند در اختیار وی بگذاریم به خطا رفته‌ایم، انسان‌های بی‌هدف و فاقد انگیزه محصول اعمال چنین تربیت‌هایی است.
صبوری مقدم در جریان بودن کودک را از مسائل ریز مالی والدین نیز اشتباه دانست و گفت: لازم نیست کودک احساس بدبختی بکند، همین قدر که بداند والدینش نمی‌توانند همهٔ نیازهای او را در زمان دلخواهش برآورده کنند کافی است. اجتماعی شدن و آموزش هنجارهای لازم را شرط مطلوب تربیتی یک فرد دانست ، زندگی واقعی فراز و نشیب‌های مالی نیز دارد و یک فرد باید نسبت به مشکلات مالی صبر کافی داشته باشد و یاد بگیرد تلاش برای رفع این مشکلات لازمه زندگی اجتماعی است.
با تاکید براینکه نیازهای منطقی کودک باید ارضا شود، در یک خانوادهٔ همدل کودک نسبت به کمبودهای مالی خانواده‌اش احساس شرم و بدبختی نمی‌کند بلکه یاد می‌گیرد شرایط سنجی کرده و آرزوهای خود را با والدین مطرح کرده و وقتی به نیازش پاسخ داده شد احساس فتح و پیروزی بکند. این روانشناس توصیه کرد که والدین وعده و وعید دادن‌های خود را قاعده‌مند کنند، فرزند آنها در چنین شرایطی آنها را باور میکند و احساس امنیت به وی دست می‌دهد. والدین باید بدانند که نباید همواره توجه صددرصد به کودک خود داشته باشند زیرا در چنین شرایطی کودک تصور میکند که والدین تحت امر او بوده، می‌تواند هرطور که دلش می‌خواهد رفتار کرده و به آنها دستور دهد، البته یک روی دیگر این سکه بی‌توجهی صرف است که این نیز پسندیده نیست.
کودک باید طعم شکست و به دست نیاوردن را در کودکی بچشد، در غیر این صورت در آینده فردی ضعیف و بهانه گیر می‌شود چرا که در بزرگسالی دنیای مدرن کنونی مثل خانواده وی نیست که همهٔ نیازهای او را بدون کم و کاست در اختیار وی بگذارد.
صبوری مقدم خاطرنشان کرد: والدین مدام به کودک گوشزد نکنند که پول نداریم! بلکه از او بخواهند برای رسیدن به خواسته‌اش کمی صبر کند.
منبع:
خبرگزاری ایسنا
نوشته کودک و مشکلات مالی والدین اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
نمایش زیر گنبد طلا
نمایش شاد و موزیکال زیر گنبد طلا به کارگردانی بهاره میرزاپور، از شنبه ۱۲ دى تا شنبه ۱۰ بهمن ساعت ۱۸:۰۰ در خانه فرهنگ نور به روی صحنه می رود.
گونه خبر: در شهر چه خبرکلیدواژه: نمایش زیر گنبد طلانمایش کودکمجموعهی پیشنهادی با موضوع روانشناسی برای نوجوانان
چهل آزمون برای شناخت خود
زندگی مانند معمایی هیجان‌انگیز، دشوار و بزرگ است. هزارتویی با هدفهای متغیر و موانع غافلگیر کننده. روانشناسی ابزاری است که به ما کمک میکند تا راه خود را در این هزارتو بیابیم. شناخت خود اوّلین گام در جهت کسب موفّقیت است. در کتاب ۴۰ آزمون برای شناخت خود، آزمون‌هایی برای آشنا شدن با نگرش و طرز برخورد، احساسات، عواطف، رفتارهای اجتماعی خلاقیت و ابتکار، شیوه‌ی تفکر و یادگیری ارائه شده است. همچنین با نیروهای ناشناخته و اسرار‌آمیز درون خود (خصلت و ویژگی‌های شخصیتی) آشنا می‌شویم.
لینک خرید: http://hodhod.com/shenakht-khood.html
چهل آزمون برای شناخت دیگران
زندگی مانند معمایی هیجان‌انگیز، دشوار و بزرگ است. هزارتویی با هدفهای متغیر و موانع غافلگیر کننده. روانشناسی ابزاری است که به ما کمک میکند تا راه خود را در این هزارتو بیابیم. شناخت خود اوّلین گام در جهت کسب موفّقیت است. در کتاب ۴۰ آزمون برای شناخت دیگران، آزمون‌هایی برای آشنا شدن با نگرش و طرز برخورد، احساسات، عواطف، رفتارهای اجتماعی ارائه شده است.
لینک خرید: http://hodhod.com/shenakht-digaran.html
امان از دست نگرانی
ابتدا یازده پرسش مطرح شده كه مخاطبان با پاسخ به آنها، میزان نگرانی خود را می‌سنجند، سپس مقابله با نگرانی توضیح داده شده، علل به وجود آمدن آن در انسان بازگو می‌گردد. واكنش‌هایی كه انسان در برابر نگرانی از خود نشان می‌دهد و بازگویی چند نمونه عینی از رفتار بچه‌های نگران بخش دیگری از مطالب كتاب را تشكیل می‌دهد. در پایان نیز راه حل‌ها و روش‌های متعددی برای از بین بردن نگرانی و آرامش داشتن ذكر گردیده است.
لینک خرید: http://hodhod.com/aman-az-negarani.html
سلامت روان
آگاهی، تشخیص و درمان به موقع بیماری برای بیمار، اطرافیان و جامعه سودمند است.
این کتاب به سلامت روان، اعتماد به نفس، خشم و غلبه بر تنهایی می‌پردازد. ترکیب عالی تصویر و متن، خواندن کتاب و انتقال مفاهیم را بسیار آسان میکند.
مجموعه کتاب‌های سلامت روان توسط یکی از معتبرترین موسسات آمریکایی تهیه شده است.
لینک خرید: http://hodhod.com/saalamat-ravan.html
نوشته مجموعه‌ی پیشنهادی با موضوع روانشناسی برای نوجوانان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.
کتابخانه سیار روی پالان یک الاغ
من و عکاس در آن روستا غریبه بودیم؛ به سان همه غریبه‌های دیگر که به وقت آمدنشان و پرسه‌زدن در کوچه‌های روستا، نگاه اهالی روستا پی‌شان می‌دوید.
ولی روستاییان به اعتبار آقای مدیر با ما احوالپرسی گرمی می‌كردند و حتی برای خوردن چای تعارف می‌زدند كه مهمان خانه‌های كاهگلی‌شان شویم. اهالی روستا برای آقای مدیر احترام زیادی قائل هستند. ۱۰ سال است كه او را می‌شناسند. آقای مدیر، نه تنها سواد را برای بچه‌های روستایی به ارمغان آورده كه گاه گره از كار مردم روستا هم بازمی‌كند. مردم روستا آقای مدیر و معلمان مدرسه را به خاطر باسواد بودن قبول دارند و حرفشان برای آنها مستند است. سیداسعد فیض، مدیر مجتمع آموزشی و پرورشی «شهید شاكر» در روستای «مارشك» است؛ روستایی در ۸۰ كیلومتری «مشهد». او باور دارد با تغییر افكار تك‌تك اهالی روستا می‌توان شرایط یك روستا را تغییر داد. فیض بیش از یك مدیر مدرسه برای اهالی روستا تلاش می‌كند. می‌گوید: روستاها برای بهره‌مندی از ظرفیت‌هاشان نیاز به آگاهی دارند و آگاهی از مسیر مطالعه و كتابخوانی میسر می‌شود.
كتاب سوادآموزی برای یك مادر
آقای فیض نان‌های داخل سفره‌اش را برای سگ‌های روستا آورده چون در زمستان، سگ‌ها آذوقه ندارند. به یكی از پیچ‌ها كه می‌رسیم خودرو را متوقف می‌كند. می‌گوید اینجا خانه یكی از شاگردان خوب مدرسه است. به خانه علی كوچولو می‌رویم. پدر علی، چوپان است و ۳-۲ ماهی می‌شود كه برای چرای گوسفندان به منطقه سرخس رفته است. علی ۶ تا خواهر دارد و یك برادر بزرگتر از خودش. كهنه و لاستیك نوزادی روی بند كنار دیوار خانه‌شان آویز شده و این یعنی یك بچه شیرخوار دارند. اینجا خبری از پوشك نیست. در زمستان هم باید كهنه‌های نوزادشان را بشویند. علی در نبود پدر، مرد خانواده است. برادر بزرگ‌ترش به سربازی رفته و مادر خانه منتظر است تا چند روزی را به مرخصی بیاید و به جای پدرش از گوسفندان در منطقه چرا، نگهداری كند. مادر علی كوچولو برایمان سفره می‌اندازد و می‌گوید: تعارف نكنید خانه خودتان است، اینجا صبحانه حسابی می‌چسبد.
بچه‌های روستا، سر صبح از خواب بیدار می‌شوند و اگر كاری باشد، انجام می‌دهند. تنها سرگرمی آنها برنامه‌های تلویزیون است و بس. خانم جان قربانیان، مادر علی كوچولو، خیلی هوای بچه هایش را دارد. مینا كلاس ششم است و علی كلاس سوم دبستان. در روستاها، بار تربیتی كودكان روی دوش مادر است. وقتی هم كه پدر برای چرای گوسفندان، مدتی آنها را ترك می‌كند تمام بار زندگی روی دوش مادر می‌افتد. آقای مدیر می‌گوید سطح فرهنگی زنان این روستا از مردها بالاتر است؛ چون هم بیشتر درس خوانده‌اند و هم تمام مسئولیت زندگی را بر دوش دارند. به گفته او حدود ۱۰ درصد از مادرها، پیگیر اوضاع تحصیلی و تربیتی فرزندانشان در مدرسه هستند. خانم جان قربانیان در داخل حیاط خانه، تنور زده و نان‌ها را خودش می‌پزد. مادر علی كوچولو كه می‌خواهد با كتاب سوادآموزی، خواندن و نوشتن یاد بگیرد، سفارش كتاب را به آقای فیض داده بود.
جمع كردن ۱۵۰۰۰ جلد كتاب
از چند سال پیش كتابخانه‌های كلاسی در مدارس باب شد؛ جعبه‌ای فلزی یا چوبی كه روی دیوار كلاس درس، مسئولیت نگهداری تعدادی كتاب را بر عهده داشت كه البته تعداد سربازان كاغذی معمولا به ۱۰۰ جلد هم نمی‌رسید اما فیض، كتابخانه‌های كلاسی را از مدرسه روستای مارشك جمع و تمام كتاب‌ها را در یك كتابخانه مركزی متمركز كرد. او علاوه بر روستای «مارشك» در روستای «جُنگ» و «كریم آباد» هم كتابخانه مركزی راه‌اندازی كرده است. بیش از ۷۰۰۰ جلد كتاب در كتابخانه روستای جُنگ جا خوش كرده است. كتابخانه مارشك هم حدود ۵۰۰۰ جلد كتاب دارد و در قفسه‌های ۳كتابخانه بالغ بر ۱۵۰۰۰ جلد كتاب جانمایی شده است.
او با این كار می‌خواهد بچه‌ها را به كتابخانه رفتن عادت بدهد. انواع كتاب‌ها در كتابخانه روستا هست؛ از كتاب‌های رمان و شعر گرفته تا كتاب‌های كمك درسی و كنكور. او می‌گوید: اهالی روستا وقتی به كتابخانه بروند، قدرت انتخاب دارند ضمن اینكه خانواده‌ها هم می‌توانند به كتابخانه بروند.
قصه ایستگاه مطالعه، شنیدنی است. آقای مدیر ۲ سال پیش در مسیر رسیدن به مدرسه روستا، پیچ رادیو را باز می‌كند. مجری از پایین بودن سرانه مطالعه گله می‌كند و فیض تصمیم می‌گیرد برای اهالی روستا كاری بكند كارستان. آستین همت را بالا می‌زند و شروع می‌كند به تمیز كردن یك انباری در پایین روستا كه یك زمانی طویله گوسفندها بوده و چند سالی به حال خودش رها شده بود. سر و دستی به در و دیوارش می‌كشد و میز و صندلی مطالعه در آن می‌گذارد! او می‌گوید: اینجا كتاب خیلی به درد ما می‌خورد. از دوستان وآشنایان، كتاب جمع می‌كند، كارتن‌ها را در صندوق عقب خودرو می‌گذارد و به كتابخانه روستا می‌آورد.
خانه به خانه
۲سال از راه‌اندازی ایستگاه مطالعه روستا می‌گذشت اما آنطور كه انتظار داشت از آن استقبال نشد. وقتی از روستاییان می‌پرسید چرا نمی‌آیید؟ مردها بهانه كار می‌آوردند و زن‌ها بهانه دوری راه! فهمیده بود كه زن‌های روستا شرمشان می‌شود از جلوی مردهایی كه در سینه كش آفتاب نیمروزی به دیوار كاهگلی ایستگاه لم می‌دهند، عبور كنند تا به كتابخانه و ایستگاه مطالعه برسند. به ذهنش رسید حالا كه اینها نمی‌آیند چرا ما سراغشان نرویم. در مسیرهای سنگلاخی روستا نمی‌شد با موتور و فرغون بالا و پایین رفت، بهترین راه این بود كه كتاب‌ها را بار پالان یك الاغ بكند. الاغ ابوالفضل را برداشت و با كمك رضا (یكی از دانش‌آموزان مدرسه) به در خانه روستاییان رفتند، كتاب‌ها را درون پالان الاغ جاسازی و دفتری را خط‌كشی كرد تا كتاب‌هایی را كه به زنان و دختران روستا امانت می‌داد در آن یادداشت كند. ۲ماه است كه كتابخانه سیار روستا راه‌افتاده و مشتریان پروپاقرصی هم پیدا كرده است. بیشتر زنان و دختران روستا، باسواد هستند و در فصل زمستان فرصت كتابخوانی دارند. هفته‌ای یك روز به در خانه‌ها می‌رود، كتاب‌های امانی را پس می‌گیرد و كتاب جدید امانت می‌دهد.
روستایی روزنامه خوان
كتاب‌ها داخل جیب پالان الاغ لق می‌زنند. در كوچه‌های خاكی و ناهموار روستا پرسه می‌زنیم. رضا زودتر از ما می‌دود و در خانه‌ها را می‌كوبد كه بگوید آقای مدیر آمده است. فیض، تلی از روزنامه‌ها و مجلات را روی پالان جابه‌جا می‌كند. به واسطه یك دوست، روزنامه‌های برگشتی را گرفته و برای مردم روستا می‌آورد. می‌گوید: از چند سال پیش با ۳ تا از روزنامه‌های مشهد صحبت كردم كه برای اهالی روستا، چند نسخه‌ای روزنامه بفرستند. موزع هر صبح، روزنامه‌ها را به راننده مینی‌بوس می‌دهد تا برای روستاییان بیاورد. اگر روزی روزنامه نرسد، مردم به آقای مدیر گله می‌كنند كه چرا امروز روزنامه نیامد. اگرچه مدیران مطبوعاتی در حلقه توزیع‌شان، روستاها را فراموش كرده‌اند اما به همت آقای مدیر، اهالی روستای مارشك روزنامه‌خوان شده‌اند. برخی از روزنامه‌ها، تاریخ گذشته است اما فیض توصیه می‌كند كه مردم صفحات تحلیلی و اجتماعی روزنامه‌ها را بخوانند چرا كه فقط اخبار روزنامه‌ها كهنه می‌شود نه گزارش‌ها و مقالات.
تربیت مادرانی كتابخوان
آقای مدیر در این كتابخانه كوچك سیار، همه كاره است؛ هم مسئولیت تهیه كتاب‌ها را بر عهده دارد، هم سواركردن شان روی پالان الاغ، هم بردنشان دم در خانه اهالی روستا، هم تبلیغ كردن برای كتاب‌ها، هم جویاشدن از سلیقه كتابخوانی اهالی روستا، هم نوشتن كتاب‌های امانی در دفترچه كتابخانه. زنان روستا به كتاب‌های ادبی، زندگی‌نامه و كتاب‌هایی برای كسب مهارت‌های زندگی علاقه‌مند هستند. از عمر كتابخانه سیار، ۲ ماه می‌گذرد و هنوز ابتدای راه است. آقای مدیر در گام نخست به‌دنبال علاقه‌مند كردن مردم به مطالعه است و در گام‌های بعدی، دسته‌بندی كتاب‌ها و طراحی خورجینی برای اینكه كتاب‌ها را بنا به سلایق و نیاز مخاطبین طبقه‌بندی كند.
خانم صمدی با تشویق آقای مدیر، دیپلم گرفته و به مطالعه علاقه‌مند است. او به فیض می‌گوید كه كتاب‌هایی درباره سبك زندگی و تربیت فرزندان برایش بیاورد. كبری دختر جوانی است كه كتاب‌ها را برانداز می‌كند. آقای مدیر می‌پرسد چه كتاب‌هایی را بیشتر دوست داری؟ سرش می‌افتد به سمت پایین و می‌گوید: كتاب رمان ندارین؟ زنی با بچه‌اش به جمع ما اضافه می‌شود. كودكش را روی دست جابه‌جا می‌كند و گوشه چادرش را به دندان می‌گیرد: كتاب درباره زندگی دارین؟ آقای مدیر كتاب «روش‌هایی برای تربیت بهتر فرزندانمان» را به او می‌دهد و می‌گوید: همیشه جلوی چشم بچه‌تان كتاب بخوانید تا از همین كودكی، كتاب را در دست مادرش ببیند و به كتابخوانی خو بگیرد. اگر از همین الان ببینید كه مادرش یك كار مفید انجام می‌دهد به آن عادت می‌كند.
به یك چشم پزشك اهل دل نیازمندیم!
پیرمردها برای مطالعه مشكل دارند، فونت كتاب‌ها ریز است و سفیدی كاغذ چشم‌هایشان را می‌زند. به آقای مدیر می‌گویند كه خواندن كتاب برایشان دشوار است. فیض روزنامه‌ای را به آقای مرجانی می‌دهد و می‌گوید: فونت اینها درشت است، روزنامه بخوان. آقای مرجانی از معدود پیرمردهای باسواد روستاست كه كتاب می‌خواند. او كتاب خاك‌های نرم كوشك را خوانده چون شهید برونسی فرمانده خودش هم بوده، می‌گوید ۲سال دنبال این كتاب می‌گشته است. به فیض، سفارش زندگی نامه سرداران را می‌دهد. با خودم فكر می‌كنم خوب است كه چشم پزشكی به این روستا بیاید و برای پیرمردهایی كه سواد دارند اما چشمانشان كم سو شده، عینك تجویز كنند تا ریز بودن خط كتاب‌ها، مانعی برای كتابخوانی نشود و انگیزه‌شان را در نطفه خفه نكند.
جشن تولدی برای همه دانش‌آموزان
آقای مدیر دست به ابتكارات جالبی هم زده است. او به معلمان گفته كه تاریخ تولد دانش‌آموزان را یادداشت كنند تا طی یك برنامه زمان‌بندی برای تمام دانش‌آموزان، جشن تولد بگیرند. ما را می‌برد و بانك جایزه را نشانمان می‌دهد. دفتر و لوازم‌التحریر را در كاغذ روزنامه پیچیده و روی هم چیده است. به مادرها می‌گوید كه در روز تولد فرزندنشان كیك تولد بپزند و مدرسه هم هدیه‌ای به بچه‌ها می‌دهد. آقای مدیر به جای كادوی تولد از خانواده بچه‌ها، گلدانی برای مدرسه خواسته است البته فقط درصورتی كه بخواهند، اجباری در كار نیست. اینجا بابت هیچ‌چیزی از خانواده‌ها پول نمی‌گیرند چون باور دارند كه اتفاقات خوب را می‌توان با همین امكانات محدود رقم زد.
فیض می‌گوید: كار كردن در مدارس روستایی، حال بیشتری دارد. اگر مدتی در چنین فضایی باشید دیگر حاضر نیستید در مدارس شهری كار كنید. او ۲ دختر دارد؛ یكی دانشجوی مامایی است و دیگری كارشناسی ارشد مهندسی عمران دارد. همسرش هم معلم است. او می‌گوید: زنان و دختران برای اصلاح و تغییر جامعه بسیار اهمیت دارند.
جمعیت دختران روستا بیشتر از پسرهاست. دخترها اگر تا زیر ۱۸سال ازدواج كردند كه راهی خانه بخت شده‌اند و درگیر زندگی، در غیراین صورت باید در خانه بمانند و كارهای برادر و پدرشان را انجام دهند. دخترهایی هم كه دیپلم بگیرند شانس ازدواجشان بسیار پایین می‌آید؛ دختری كه به ۲۰سال برسد دیگر كسی سراغش نمی‌آید و احتمال مجرد ماندنش زیاد است. در روستای مارشك زنان و دخترها میل بیشتری به درس خواندن دارند اما مدرسه روستایی فقط تا كلاس ششم، كشش پذیرش دارد و برای رفتن به مقاطع بالاتر باید در شبانه‌روزی درس بخوانند.
راه‌اندازی سالن ورزشی «تختی»
بسیاری از كارهای روستا به همت معلمان و مدیر مدرسه انجام می‌شود. طی رایزنی‌هایی كه داشتند یك سالن ورزشی از دهیاری روستا گرفتند و بنر آن را نصب كردند. اسم سالن ورزشی را «تختی» گذاشته‌اند. فیض می‌گوید: می‌خواستیم جوان‌ها را از پایین روستا جمع كنیم و به سالن ورزشی بیاوریم چون اكثر آنها برای قلیان كشیدن به باغ‌ها می‌روند، درحالی كه اگر سالن ورزشی داشته باشند، میل به ورزش كردن در آنها زیاد می‌شود. بنا دارند كه زنگ‌های ورزش هم بچه‌های مدرسه را به سالن ورزشی بیاورند به‌ویژه در فصل زمستان و سردی هوا.
برای بانوان روستا هم ساعاتی درنظر گرفته شده كه به سالن ورزشی بیایند و با چند دقیقه ورزش روزانه، سلامتشان تضمین شود.
در دل كوه‌های هزار مسجد
معلمان مدرسه روستای مارشك از شنبه تا چهارشنبه را در مدرسه هستند، آنها در ۲ شیفت تدریس می‌كنند. چند سال است كه سرانه مدارس پایین آمده اما آنچه اهمیت دارد انگیزه مدیر برای رسیدن به اوضاع مدرسه است؛ انگیزه‌ای كه فیض دارد. مدرسه روستای مارشك ۴ معلم دارد و ۱۲۰ دانش‌آموز در ۲ شیفت صبح و عصر. آقای مدیر می‌گوید: جمعیت دانش‌آموزی روستایی بسیار كم شده است. ۸-۷ سال پیش حدود ۲۴۰ دانش‌آموز داشتیم.
مجتمع آموزشی پرورشی «شهید شاكر» ۶ روستا را در دل كوه‌های ۱۰۰۰ مسجد تحت پوشش قرار‌می‌دهد. علاوه بر روستای «مارشك» در روستای «جُنگ» ۱۲ دانش‌آموز، روستای «بلغور» حدود ۶۰ دانش‌آموز، روستای «خركت» حدود ۷۰-۶۰ تا و روستای «دربیابان» هم حدود ۱۳-۱۴ تا. روستای «كریم آباد» هم ۲ دانش‌آموز كلاس پنجمی و ششمی دارد كه هر روز با آقای معلم به مدرسه مارشك می‌آیند. این روستا حدود ۳۵۰ خانوار دارد كه البته در زمستان، جمعیت روستایی كمتر می‌شود و تابستان‌ها به‌خاطر كشاورزی و باغداری، راهی این روستای كوهستانی خوش آب و هوا می‌شوند.
«دیوار همدلی» در روستای مارشك
آقای مدیر در گوشه‌ای از ایستگاه مطالعه روستا، میخ‌های دیوار همدلی را كوبیده است. هربار كه از مشهد به روستا می‌آید، لباس‌های قابل استفاده اطرافیان و آشنایان را جمع می‌كند و سپس روی رخت‌آویزهای دیوار همدلی می‌آویزد. او شعار «لازم داری بردار، لازم نداری بزار» را گوشه رخت‌آویزها چسبانده است تا مهربانی را به مردم روستا، یادآور شود. می‌گوید: در بین آشنایان، لباس‌های نوزادان كه چندبار استفاده شده و قابل‌پوشیدن است به روستا می‌آورم، اینجا خیلی لازم است.
همه عشق و صفاست
سید اسعد فیض ۲۸ سال سابقه كار دارد و ۱۰ سال پیش به روستای «مارشك» آمد. او سال۸۴ نیاز به اضافه كار داشت و به همین خاطر به این روستا آمد اما سال‌های بعد را خودش ماندگار شد. به باور او، اینجا باید عشق داشته باشی تا بمانی. تدریس برای دانش‌آموزان روستایی هم سخت است و هم آسان. سختی آن به خاطر ضعف در پایه آموزشی و هم زبان نبودنشان است. بسیاری از بچه‌های این روستا به زبان خاص این منطقه كه زبانی میان كردی و تركی است صحبت می‌كنند. خانم ریحانی، معلم پایه اول و دوم این مدرسه است كه به همراه همسر و دخترش در روستا زندگی می‌كند. در سال اول، زبان بچه‌ها را نمی‌فهمید. مدتی زمان برد تا معلم و بچه‌ها به همزبانی رسیدند و دانش‌آموزان یاد گرفتند كه در مدرسه باید به زبان فارسی صحبت كنند. البته كم‌بودن تعداد دانش‌آموزان، كار را برای معلمان نسبت به مدارس شهری آسان‌تر كرده است.
آقای منصوری، معلم پایه ششم است. او ۲۰ سال سابقه كار دارد و از اول تا آخر هفته در روستا، بیتوته می‌كند. آدم خاصی است؛ معلم منظمی كه سرش به كار خودش است و بیشتر از زمان كاری برای مدرسه وقت می‌گذارد و زحمت می‌كشد. او می‌گوید بچه‌های پاك و معصوم، آدم را به این سمت می‌كشانند. در شهر برایش جا زیاد است اما خودش روستا را دوست دارد. كلاس زیبایی دارد. دیوارهایی پر از كاردستی، كف كلاس پر از گل و گیاه، پنجره‌ای رو به كوه‌های برفی. می‌گوید هر چه در روستا هست فقط صفا و پاكی است.
آقای محمدی هم با نیم قرن سابقه كار، معلم كلاس پنجمی‌هاست. او هم معلم است و هم معاون مدرسه. نیمكت دانش‌آموزان در كلاس او، به‌صورت دایره‌ای چیده شده و وسط كلاس هم گلخانه‌ای باصفا راه انداخته‌اند. بچه‌ها وظیفه دارند كه هر روز به گل‌های وسط كلاس آب بدهند و از گلخانه كوچك كلاسشان مراقبت كنند. گاهی هم فرصت شود، بچه‌ها در گلخانه كلاس، گل می‌كارند و با مراحل رشد گیاهان هم آشنا می‌شوند.
آقای صفایی هم كه پایه سوم را معلمی می‌كند با زن و بچه‌اش به روستای كریم‌آباد كوچ كرده است. او هر روز صبح، دوتا از دانش‌آموزان كریم آباد را به مدرسه روستای مارشك می‌آورد. دوتا از دانش‌آموزان دوره راهنمایی را هم به مدرسه شبانه روزی می‌برد و آخر هفته برمی‌گرداند. آقای نیكوكار هم معاون اجرایی مدرسه برایمان سنگ تمام می‌گذارد و ناهاری خوشمزه بار می‌گذارد. با وجود او، كاری در مدرسه روی زمین نمی‌ماند.
