تازه‌های آموزک

کودکان ناگزیرند در فضای باز باشند، زیرا در آن‌جا چیزهایی هست که به‌ آن نیازمندند. چیزهایی مانند هوای تازه، خورشید و روشنی روز. کودکان باید بیاموزند از فضای بیرون از خانه نترسند و به‌سادگی مانند آب، آن را بخشی از زندگی‌شان ببینند. آنان در فضای بیرون می‌توانند فعالیت بدنی بیش‌تری در سنجش با محیط خانه داشته باشند و سلامت و تندرست باقی بمانند. کودکان می‌توانند در محیطی آسوده و بدون ترس به‌ یاری بازی و تحرّک - که هر دو شیوه‌ی آسانی برای آموزش آنان است - به‌ یادگیری بپردازند. یکی از پدر و مادرهای شرکت‌کننده در پروژه‌ی برنت که در آن فعالیت در فضای باز تبلیغ می‌شد، آن را به زیبایی گزارش می‌کند و می‌گوید: «کودکم شاداب به خانه می‌آید نه ناامید.» (بیلتون و همکاران. ۲۰۰۵) «ناامید» به هنگامی اشاره دارد که کودکستان برای بازی کودکان در فضای بیرون، زمان کافی نمی‌گذارد و از دیدگاه ‌او «شاداب» هنگامی‌ست که کودکش از تجربه‌ی شادِ بازی در فضای بیرون به خانه برمی‌گردد.

پس از اینکه شما اقلام بازیافتی‌تان مثل انواع بطری، کاغذ و... را به غرفه بازیافت تحویل می‌دهید یا درسطل زباله می‌‌اندازید، ماشین‌های حمل بازیافت این اقلام را به مرکز بازیابی مواد می‌برند. در این مرکز اقلام بر اساس نوع‌ آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند. (مانند کاغذ و آلومینیوم و...). سپس هر دسته به کارگاه‌ها و کارخانه‌های مرتبط با خود فرستاده می‌شود تا در آن‌جا برای تولید محصولات جدید از آن‌ها استفاده شود.

کانگوروها پستاندارانی کیسه‌دار هستند. آن‌ها در گروه کیسه‌دارانی به نام ماکروپود Macropods قرار می‌گیرند که به معنی حیوانات بزرگ‌پا است. کیسه‌داران پس از یک بارداری بسیار کوتاه به دنیا می‌آیند و در هنگام تولد بسیار کوچک و رشد نکرده‌اند، بنابراین رشد خود را در داخل کیسه‌ای در قسمت بیرونی شکم مادر تکمیل می‌کنند.

مدت مدیدی را برای بازی در فضای بیرون با کودکان اختصاص داده‌ایم و کودکان همواره به عناصر گوناگون طبیعت توجه نشان داده‌اند... . این تصویر «لوبیای سحرآمیز ما است!» و در هفته‌ی گذشته موضوع بسیاری از بحث‌ها بوده است. 

یکی از محبوب‌ترین حیوانات اهلی مرغ است. نزدیکی انسان به این پرنده، به چندین قرن پیش برمی‌گردد. این ارتباط باعث شده است که مرغ و تخم‌مرغ بخش مهمی از رژیم غذایی ما باشند.

آب در زمین به سه حالت گاز، مایع و جامد وجود دارد. مقدار آب روی این سیاره و جو آن ثابت می‌ماند، اما دائما در این سه حالت تغییر شکل می‌دهد. نحوه حرکت آب در اطراف زمین چرخه آب نامیده می‌شود.

آب مایع در دریاها، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها وجود دارد. هنگامی که آب گرم می‌شود، آب مایع به گاز یا بخار تبدیل می‌شود. فرآیندی که در آن آب مایع به بخار تبدیل می‌شود، تبخیر نامیده می‌شود.

پیش از مطالعه این مقاله، بخش نخست آن را در سایت آموزک بخوانید:

انسان موجودی اجتماعی است و از ابتدای زندگی تمایل به ایجاد رابطه با افراد اطراف خود دارد. دانشمندان نیاز به دوست و اتحاد با افراد دیگر را عامل مهمی در تکامل انسان به حساب می‌­آورند. اجداد ما با همراهی هم و متحد شدن شانس زنده ماندن خود را در برابر بیماری­‌ها، قحطی، حیوانات خطرناک، دشمنان و... افزای می­‌دادند.

با وجود گستردگی روزافزون مطالعات سواد خواندن و گشوده شدن درهای تازه‌ای از چیستی و چگونگی سواد، در کشور ما همچنان آموزش سواد خواندن به کودکان یک معضل عمده بشمار می‌رود و شیوه‌ها و رویه‌های آن، با چند و چون‌های بی‌شماری روبروست. مسئله مند شدن سواد خواندن در کشور ما مخصوص دوره‌ی ابتدایی نیست. بسیاری از دانشگاه‌پژوهان، از چالش سواد خواندن و ناتوانی دانشجویان در مواجهه خلاقانه، تفسیری و انتقادی با متون نوشتاری سخن می‌گویند.( فاضلی،۱۳۹۶ و فراستخواه، ۱۳۹۸)

نگارنده معرفی کتاب: سیدمهدی اعتصامی

کتاب «سواد شکوفایی – از پژوهش تا عمل – چه‌گونه کودکان با سواد می‌شوند؟»، از اولین آثار پژوهشی است که با عبارت «سوادشکوفایی» در ایران به زبان فارسی انتشار می‌یابد. طبیعی است که بسیاری به دنبال این هستند  بدانند جنس این سواد چیست و چه دامنه‌ای را در برمی گیرد. ابتدا لازم است توضیح داده شود که سواد شکوفایی معادل فارسی Emergent Literacy است که پیش از این در معدود ترجمه‌هایی که به فارسی شده است، با اصطلاح سواد نوظهور و سواد دوره اوان رشد ترجمه شده است که اولی نامربوط و نشان دهنده ناآگاهی مترجمان در برداشت درست از این اصطلاح است و دومی ترجمه‌ای سنجیده نیست. در حالی که در این حوزه «سواد شکوفایی» نشان می‌دهد که مؤلف کتاب تا چه اندازه به سبب تسلط در حوزه تاریخ آموزش و پرورش و تجربه‌های ترویج سوادآموزی در ایران انتخابی درست داشته است.

ما فارسی‌زبان‌ها دو تلقی، دو مدل، دو جهان یا دو فلسفه برای آموزش پایه‌ی ریاضی داریم. یکی را همه‌ی ما در نظام مدرسه‌ای تجربه کرده‌ایم، هنوز هم فرزندانمان تجربه می‌کنند: نامأنوس، دشوارفهم. دیگری، که رد پاهایی در فرهنگ و تاریخ ما دارد و در ادامه‌ی اندیشه‌های ابوریحان‌ها، ذبیح بهروزها، فروبل ها و مونتسوری‌ها است، امروز در پژوهش و آثار محمدی ادامه پیدا می‌کند: خلاق و ادبی.

آیا ریاضی به کار زندگی انسان می‌آید؟ اجازه دهید آن را بررسی و موضوع را واکاوی کنیم. بدون شک وقتی از تاریخ یا فرهنگ، سخن به میان می‌آید، انسان هم آنجا حضور دارد و حضور انسان بدون ریاضی ناممکن است. اگر ریاضی از زندگی ما کنده شود، جانوری بیش نخواهیم بود. از همین جا متوجه می‌شویم که ریاضی فقط (کمیت‌ها) نیست، که برخی جانوران محدود آن را درک می‌کنند، بلکه بیشتر (کیفیت) زندگی ما با آن گره خورده است. اگر درگیری کیفی ریاضی برای انسان نبود، رشد عقلی و گسترش دانش‌ها برای همیشه متوقف می‌شد. به ساده‌ترین بیان در طول تاریخ، انسان در کُنش با هستی درگیر ریاضی می‌شود؛ کنش‌های کمی و کیفی.

ریاضی در زندگی ایرانیان تاریخ فرهنگی درازی دارد؛ ولی در عرض چند دهه و با تأسیس مدارس جدید، دیگر ریاضی در زندگی ما نقشی ندارد، بلکه بیشتر در مقابل زندگی و برابر با ریاضت، دل‌زدگی و رقابت‌های زندگانی شناخته می‌شود. چه اتفاقی افتاده است؟ نظام سوادآموزی پایه‌ی ریاضی مشکلی دارد؟ آیا راهی نو برای آموزش ریاضی و حسی خوشایند برای آن متصور هست؟

در مقالات «نقش ادبیات در آموزش و شیوه جدید مبتنی بر ادبیات» و «ویژگی‌های دانش روایتی، آموزش از راه ادبیات» به آموزش از راه ادبیات و همچنین ویژگی‌های دانش روایتی در مقابل دانش منطقی که نزدیک به آموزش رسمی کشورمان نیز می‌باشد پر داختبم، در این مقاله به برخی از عناصر و تغییراتی که بر اثر ورود ادبیات به آموزش رخ می‌دهد اشاره می‌کنیم.

در مقاله «نقش ادبیات در آموزش و شیوه جدید مبتنی بر ادبیات»، آموزش از راه ادبیات به چیستی ادبیات کودک و بزرگسال، رویکردهای مختلف نسبت به این مقوله و تفاوت های آموزش از راه ادبیات و آموزش رسمی پرداخته شده است. در این مقاله به چیستی دانش روایتی و تفاوت ان با دانش منطقی پرداخته ایم. همچنین نگاهی به اموزش رسمی و حذف این مقوله از ان پرداخته ایم.

نگاره‌ی حاضر به موضوع نقش ادبیات در آموزش می‌پردازد و تلاش می‌کند تا از طریق شفاف‌سازی این ایده به عنوان راهی برای غنی سازی آموزش کودکان، نگاه جدیدی در شیوه‌ی تعلیم و تربیت کودکان پیشنهاد دهد. مرور گذشته نشان می‌دهد که از زمان‌های دور (حداقل یونان باستان و مشخصاً نوشته‌های افلاطون) استفاده از ادبیات، قصه و افسانه‌ها برای تربیت کودکان رایج بوده است. گمان عمومی بر این است که روایت‌ها و داستان‌ها، زبان قدرتمندتر و البته نزدیک‌تری به دنیای کودکان هستند. آن‌ها با این زبان راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند(یگر،۱۳۹۷).

نوازش اهمیت دارد. انسان‌ها به ویژه در دوره‌ی نوزادی برای رشد بهینه احساسی، فیزیکی و شناختی به نوازش نیاز دارند. لمس و نوازش روزانه نقش مهمی در رشد اولیه‌ی مغز کودک دارد. فقدان نوازش حتی می‌تواند باعث مرگ نوزادان شود. برخی کارشناسان بر این باورند که چهره نرم، گرد و جذاب نوزادان برای ترغیب مراقبان به نوازش تکامل یافته تا این نیاز‌شان برای بقا بر‌آورده شود. مراقبان با درک نقش حیاتی نوازش در رشد کودک و با به کار بردن نوازش سودمند در شرایط مناسب، می‌توانند کیفیت زندگی کودکان را بهبود بخشند.

نوشتار حاضر درآمدی کوتاه به منظور معرفی بسته‌ فارسی آموز نخودی ۱، اثر پژوهشی محمدهادی محمدی است. برای این معرفی و ضرورت استفاده از این بسته لازم است تا مختصری با بحران سوادآموزی در آموزش و پرورش کشور آشنا شویم؛ به همین جهت در ابتدا به صورت کلی و کوتاه به این بحران اشاره می‌کنیم. 

مطالعات پرلز(PRIL) یکی از حوزه‌های پژوهشی است که به نحو موثری می‌تواند نگاه ما را به خواندن تغییر داده و به سمت انگاره‌های معنامحور ببرد. مطالعات بین المللی پرلز یک قسمت از حوزه های مورد بررسی انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی است که مشخصاً به بررسی و ارزیابی سواد خواندن در دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی می‌پردازد. آزمون‌های پرلز به فاصله هر پنج سال بین کشورهای گوناگون برگزار می‌شود.

کشور ما هم در سه نوبت در این آزمون بین المللی شرکت نموده که البته با تاسف باید گفت، در هر سه مرحله تقریباً جزو آخرین کشورها در این زمینه شناخته شدیم و این نشان‌دهنده مشکلات اساسی ما در این زمینه است. این آزمون‌ها مبتنی بر تعریف خاصی از «سواد خواندن» تهیه می‌شود. تلقی مطالعات پرلز از خواندن براساس جدیدترین تحقیقات در زمینه سواد خواندن، شکل گرفته است. در نوشته حاضر تلاش می‌شود تا این تلقی از سواد خواندن به صورت خلاصه معرفی گردد. به باور نگارنده استفاده از این نگاه در حوزه سواد خواندن می‌تواند بسیاری از مشکلات آموزشی ما در این زمینه را برطرف کند.

«نخ و سوراخ»کتاب پارچه ای، حسی – لمسی و مفهوم‌آموزی است که در قالب یک بازی طراحی شده است. کودک نخ را از سوراخ ها و موانع گوناگون می‌گذراند و سرانجام عروسکی را داخل کیسه پیدا می‌کند.

این کتاب سبب ایجاد مهارت‌های حرکتی ظریف، برانگیختن کنجکاوی، تحریک حس لامسه، تشویق به حل معما در کودکان و آشنایی آن‌ها با مفاهیم باز کردن، گره زدن، عبور دادن و… می‌شود.

گروه سنی: ۳ تا ۶ سال