زادروز صادق هدایت (۱۲۸۱)، گردآورنده قصه‌های کودکان

زادروز صادق هدایت (1281)

صادق هدایت در ۲۸ بهمن سال ١٢٨١ در تهران به دنیا آمد. پدرش هدایت قلی خان اعتضادالملک، وزیر علوم و رئیس مدرسه ی دارالفنون و پدربزرگش رضاقلی خان هدایت، نخستین مدیر دارالفنون بود.

صادق که کوچکترین فرزند خانواده بود، در سال ١٢٨٧ وارد مدرسه علمیه شد و پس از آموزش های ابتدایی به مدرسه دارالفنون راه یافت. آموزش های دوره ی دوم متوسطه را در مدرسه ی فرانسوی سن لویی به پایان برد. در سال ١٣٠٥ همراه نخستین گروه دانشجویان اعزامی به خارج، به بلژیک رفت. یک سال بعد در پاریس در رشته ی معماری نام نویسی کرد، اما گرایشی به درس نشان نمی داد و در سال ١٣٠٩ بدون آنکه آموزش هایش را به پایان برساند، به ایران بازگشت.
 صادق هدایت به فرهنگ مردم عشق می ورزید. او از سال های نخست دانش آموزی، از افسانه ها، داستان های کهن و آداب زندگی مردم یادداشت هایی گرد آورده بود. به این ترتیب بود که مجموعه ی «اوسانه» را در سال ١٣١٠ فراهم آورد.

اوسانه مجموعه ای از لالایی های مادران و دایگان و ترانه های کودکان بود. کتاب «نیرنگستان» نیز که در سال ١٣١٢ به چاپ رسید، مجموعه ای از آداب و رسوم و باورهای توده ی مردم است.

چند قصه ی مردمی از هدایت در مجله موسیقی (سالهای ۱۳۱۸ و ۱۳۱۹) و کتاب هفته (سال ۱۳۴۰) منتشر شد.  قصه های «آقاموشه»، «شنگول و منگول»، «لچک کوچولوی قرمز» و «سنگ صبور» از آن جمله بودند. او با طرح درخواستی در مجله ی موسیقی، مردم را فراخواند تا افسانه هایی را که شنیده اند، برای مجله بفرستند. هدایت پس از بررسی سنجیده نسخه های رسیده، آن ها را برای نقل در رادیو، آماده یا در مجله موسیقی منتشر می کرد. او در سال ١٣٢٢ همکاری خود را با مجله ی سخن آغاز کرد و "جستارهایی درباره ی فرهنگ مردم" را انتشار داد. از دیگر آثار او می توان به کتاب"فرهنگ عامیانه مردم ایران" و "لچک قرمزی" برای کودکان و آثاری در نشریات، مانند: "طرح کلی برای کاوش فلکلوریک منطقه"، " کتاب کوچه: چند روایت از یک ترانه: دویدم و دویدم ... "، " کتاب کوچه: بازی های محلی: کلاغ پر، تپ تپ خمیر " اشاره کرد. در کارنامه ی آثار هدایت به ترجمه هایی نیز بر می خوریم که "کلاغ پیر"، "اوراشیما" و "قصه ی کدو"  از ان جمله است.

هدایت در سال ١٣٢٩ بار دیگر به پاریس رفت و در فروردین سال ١٣٣٠ در آنجا درگذشت. مزار او در گورستان پرلاشز در شهر پاریس است.

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان