ترانه، گونه ی ویژه ای از ادبیات شفاهی کودکان است. ترانه ها را میتوان پیش درآمدی بر شعر امروز کودک به شمار آورد. ترانه های کودکان چند نوع اند: ترانه – بازی، ترانه – نوازش، ترانه – نیایش، ... ترانه – نیایش ها اما ریشه در اندیشه های اسطورهای ایرانیان دارند. در این ترانه ها پیوند طبیعت و انسان، دوستانه و بر اساس داد و ستد است. درون مایه ی اساطیری این ترانه ها، نشان دیرینگی آنهاست. این ترانه ها کودکانه اند، زیرا که تنها کودکان آنها را به صورت آیین نمایشی انجام میدهند. چولی (کولی) قزک بارون کن / بارون بیپایون کن / گندم به زیر خاکه / از توشنگی هلاکه / گلهای سرخ لاله / از توشنگی مناله / ... این ترانه – نیایش را که کولی قزک باران کن، نام دارد [در خراسان] هنگامی میخوانند که باران به اندازه کافی نبارد یا خشکسالی شود. گروهی از کودکان الاغی را بزک میکنند و به حمام میبرند و در راه، سر به آسمان کرده، این ترانه را میخوانند. ترانه – نیایش خورشید خانم آفتاب کن، نسبت به ترانهی پیشین، کارکردی وارونه دارد و هنگامی که ابر یا باران، بیش از اندازه ببارد یا خطر سیل وجود داشته باشد، خوانده میشود. روایت تهرانی این ترانه – نیایش: خورشید خانم آفتاب کن / یه من برنج تو آب کن / ما بچههای گرگیم / از سرمایی بمردیم / ابر و ببر به کوه سیا / آفتابو بیار به شهر ما / به حق نور مصطفی / ...
