از ابتدایی ترین اشکال آلات موسیقی، سوت سوتک ها هستند که انسان برای تولید صدا ساخته است. نمونه های از جنس استخوان که ابتدای آن (دهانه سوت سوتک) از مقطع بریده شده است و در درون آن خالی است در موزه ایران باستان موجود است که در انتهای آن سوراخ کوچکی برای گردش هوا و تولید صدا تعبیه شده است. بر روی بدنه این سوت اشکالی با رنگ قهوه ایی کشیده شده که به نظر صورت انتزاعی انسان است. نمونه دیگر موجود یک قطعه پیکرک جانور سان است که احتمالا اسب باشد در محوطه تاریخی بقعه صفی الدین اسحاق اردبیلی به دست آمده. این پیکرک که به رنگ نخودی است به ارتفاع ۱۳ سانتی متر بوده و در دو پای چسبیده، به هم آن چهار سوراخ تعبیه شده است. پیکرک یاد شده که به شکل حیوانی ساخته و پرداخته شده، در حقیقت سوتکی است که به گفته باستانشناسان در ایام جشن مخصوصا عید نوروز و چهارشنبه سوری از آن استفاده می کردند. سوت سوتک های ساده و یا به شکل جانوران هم اکنون نیز در مناطقی از ایران که به کار سفالگری می پردازند یافت می شود که به همان شکل های ابتدایی ساخته و پرداخته می شوند. اما با مرور زمان بازار ساخت سوت تغییراتی را در شکل و جنس سوت شاهد بوده است. چند نمونه از این سوت سوتکها به شکل سگ، بلبل، پرنده، دوکی شکل و ... ، از جنس سفال، پلاستیک و خاک رس را میتوانید در موزه فرهنگ کودکی ببینید.
سوت سوتک به شکل سگ
سوت سوتک
سوت سوتک به شکل پرنده
سوت سوتک گلی
سوت پلاستیکی به شکل بلبل
