گهواره

Bassinet, Cradle در لغتنامه دهخدا در زیر چند مدخل "گهواره"، "گاهواره"و "گواره" به معنی گهواره اشاره شده است: گهواره [ گ َهَْ رَ / رِ ] (اِ مرکب ) گوواره . گاهواره . گواره . (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین( گاهواره . (صحاح الفرس ) (فرهنگ نظام ) (انجمن آرا) (آنندراج ). مهد و بستری مر کودکان را که چون کودک را در آن گذارند به آسانی بتوان وی را حرکت داد و جنبانید. (ناظم الاطباء). مهد. مِنَزّ. (منتهی الارب ). منجک (برهان قاطع). خوابگاه کودکان شیرخواره باشد که از چوب یا فلز سازند: زخاراش گهواره و دایه خاک تن از جامه دور و لب از شیر پاک .(فردوسی) چو کودک لب از شیر مادر بشست ز گهواره محمود گوید نخست .(فردوسی) . نه گهواره دیدم نه پستان نه شیر نه از هیچ خوشی مرا بود ویر.(فردوسی) . هنوزت نگشته است گهواره تنگ چگونه کشی از بر باره تنگ .(اسدی) . آزاد و بنده و پسر و دختر پیر و جوان و کودک گهواره(ناصرخسرو). کشاکش و نهادن ...و تنگی گهواره را خود نهایت نیست . (کلیله و دمنه). ای دراین گهواره ٔ وحشت چو طفلان پای بست غم ترا گهواره جنبان و حوادث دایگان .(خاقانی) . طفلی هنوز بسته ٔ گهواره ٔ فنا مرد آن زمان شوی که شوی از همه جدا.(خاقانی) . گربه بر عادت گذشته پیش گاهواره خفته بود... ماری سیاه دید کشته ، و خون از وی پالوده و فرزند در گهواره بسلامت خفته . (سندبادنامه ص ۱۵۲) بدان طفل مانم که هنگام خواب به گهواره ٔ خوابش آید شتاب .(نظامی) . آن ز دو گهواره برانگیخته مغز دو گوهر بهم آمیخته .(نظامی) . طفل خسبد چون بجنباند کسی گهواره را. (مولوی) گاهواره[ هَْ رَ / رِ ] (اِ مرکب ) (از: گاه (تخت ) + واره )، پهلوی گاهوارک ، کردی گهوره . (برهان قاطع چ معین ). گهواره . (برهان قاطع چ معین ). گهواره . (برهان). گاواره . گاخواره . گوار. گاهوار. مهد. مهابد. (منتهی الارب ). منجک . تخت مانندی است که اطفال شیرخواره را در آن خسبانند: پنجاه سال رفتی از گاهواره تا گور بر ناخوشی بریدی راهی بدین شبستی .(ناصرخسرو) و هرگاه دایه مشغول بودی گاهواره بجنبانیدی . (سندبادنامه ص ۱۵۱) طفلان زمانه ٔخرف را لطف تو بس است گاهواره .(عطار). گفت من قرب دو سال ای کاربین بوده ام درگاهواره این چنین .(عطار). چوکودک بسته پا در گاهواره ز دست بسته اش آید چه چاره .(مؤلف آنندراج) گواره [گ َ رَ / رِ ] (اِ مرکب ) مخفف گهواره است، و به عربی مهد خوانند. (برهان ). ای پیرهنت گواره ٔ گل رویت گل سرگواره ٔ گل .(سیداحمد مشهدی) چند نمونه گهواره از تهران، گیلان، اوز، الموت و اندیمشک را با نامهای گوناگانون، میتوانید در موزه فرهنگ کودکی ببینید.
گاواره یا گاره (گهواره) http://iranak.org/muse/node/7358
گهواره اندیمشک http://iranak.org/muse/node/6661
گهواره چوبی عروسک http://iranak.org/muse/node/203
راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان