کلید یادگیری، آموزش کودکان از سه تا هفت سالگی با رویکرد ویگوتسکی

کلید یادگیری، آموزش کودکان از سه تا هفت سالگی با رویکرد ویگوتسکی

این کتاب پر ارزش که بر پایه رویکرد لو ویگوتسکی نابغه شهیر روس و روان شناس و نظریه پرداز آموزشی تدوین شده است، یکی از چند عنوان کتابی است که در مجموعه «رویکردها و اندیشه‌های آموزش خلاق» در سال جاری با برنامه ریزی و همکاری این دو موسسه به طور مشترک منتشر شده یا خواهد شد.

کلید یادگیری که نخستین کتاب از این مجموعه است، در قالب طرح درس‌های کوتاه و موضوع بندی شده کار با کودکان ۳ تا ۷ ساله را هدف گرفته است. شیوه و روشی که در این بخش‌های آموزشی به کار گرفته شده است، برای جامعه ما که آموزش پیش دبستان و سال نخست دبستان یا به زبان دیگر آموزش سواد پایه در آن جای کار و نوآوری‌های بسیاری دارد، فرصتی مغتنم است. برای آشنایی با اهمیت انتشار این کتاب تنها به نوشتارهای کوتاه که در بخش پیش گفتار این کتاب آمده است بسنده می‌کنیم و دیدگاه‌های برجسته‌ترین آموزشگرانی که با این کتاب کار یا آن را بررسی کرده‌اند، می‌آوریم:

«کلید یادگیری» اثر چشم گیری است، کاری است زنده، ژرف، قوی، انعطافپذیر، دارای بینش و همه شمول. این کتاب به درستی رویکرد ویگوتسکی را بازگو، و کشف های سترگ او را به سده بیست و یکم منتقل می کند: این که یادگیری و تکامل انسان، کاری واحد و یکپارچه است.

برخلاف برنامه های درسی دیگر، «کلید یادگیری» به گفته ویگوتسکی، کودکان را «یک سر و گردن بلندتر از خودشان» توصیف می کند، ویژگی ای که لازمه هر فضای پرورشی/ آموزشی است.

«لویس هولزمن، روانشناس رشد، نویسنده نیویورک، مدیر East Side Institute»

کارشناسان نظریه ویگوتسکی، پس از چندین دهه پژوهش، نخستین نمونه «کلید یادگیری» را در روسیه تدوین کردند. این برنامه درسی، اکنون به زبان انگلیسی و مناسب سازی شده با نیاز کودکان در سده بیست و یکم، در اختیار همگان قرار گرفته است. این اثر توانسته است یکی از دشوارترین کارها در زمینه آموزش پایه را با موفقیت انجام دهد، یعنی آماده کردن کودک برای آموزش رسمی و جدی، در همین حال که رفتار و خلاقیت ویژه سنی را نیز مدنظر گرفته است.

«پروفسور الکس کوزولین نویسنده: «روانشناسی ویگوتسکی: زندگی نامه، نظرها و ابزار روانشناختی، رویکردی اجتماعی-فرهنگی در آموزش»

در مقام یک آموزش گر دبستان، پس از کشف آثار ویگوتسکی درسال های ۱۹۸۰، من وابسته به کارهای او شدم. نظریه وی مبنی بر این که انسان یک سلسله «ابزار فرهنگی» به وجود آورده که می‌توان آن‌ها را از نسلی به نسل دیگر منتقل کرد. هم از نگاه نظری مستدل است و هم از نگاه حرفه ای انسان را توان مند می‌سازد.

افزون بر این، الگوی آموزش/ پرورشی ویگوتسکی که در آن یادگیری کودک را در چارچوب «محدوده رشد تقریبی» Zone of Proximal Development مهار میکنیم، رویکردی به راستی آموزشی به دست میدهد، هم چنین تاکید وی بر «باز کردن قفل امکانات» در درون ذهن کودک، نگاهی است جذابتر و آزادانهتر نسبت به دغدغه ذهنی ما در غرب، که به اندازهگیری موفقیت جاری در سنجش با استانداردهای دلخواه توجه دارد.

گالینا دالیا در کتاب «کلید یادگیری» نظریه های ویگوتسکی را برای کودکان سه تا هفت ساله به یک رشته فعالیت های عملی تبدیل کرده است. او با تشکیل دو نشست گروه های کوچک در روز (بخشی از برنامه درسی متمرکز بر زبانآموزی و بازی شامل دوازده بخش برنامه درسی تکاملی/شناختی) جعبه ابزاری در اختیار کودکان قرار می دهد تا بتوانند توانایی یادگیری را در خود پرورش دهند و به زمینه های دانش انسانی دست یابند.

در سال های گذشته، سامانه آموزشی در بریتانیا بیش از پیش به اهمیت کار سازمان یافته و هم خوان با سن برای کودکان زیر هفت سال پی برده است. از اینرو من امیدوارم «کلید یادگیری» در واقع کلیدی شود در دست نسلی از آموزش گران بریتانیایی، تا شور و هیجان و سودمندی نظریه و تمرین های ویگوتسکی را کشف کنند.

«سو پالمر، نویسنده، مجری برنامه و مشاور آموزش کودکان پیشدبستان»

دو سال است که من کار با برنامه «کلید یادگیری- برنامه درسی شناختی/ پرورشی» و تأثیر آن را روی گروهی نوآموز در دوره‌ام کانتی ارزش یابی کردهام. پیشرفت آنها در طیف مهارتها و به ویژه در زمینه زبان و ایجاد ارتباط، چشم گیر است. در مدت چهل سالی که من در کار پژوهش در آموزش بوده‌ام، برنامه ای ندیدهام که در رشد زبانی و ارتباطی به اندازه «کلید یادگیری» تاثیرگذار باشد.

آن چه در برنامه درسی «کلید یادگیری» باید به آن توجه کرد، همه شمولی این برنامه است. کودکانی که پیشتر در یادگیری مهارت های نو مشکل داشتند، همان قدر از فعالیت ها لذت می بردند که کودکان توان مندتر. کودکان دختر و پسر به شکل برابر و با به کارگیری خلاقیت، غرق در کار و بازی می شدند. بسیار روشن است که «کلید یادگیری» تأثیر درخور توجهی بر تکامل شناختی کودک دارد. «کلید یادگیری» از مرزهای فرهنگی می گذرد. پیش نهاد می کنم مربیانی که با کودکان «سال های نخست» کار می کنند، این کتاب را بخوانند و از مرکزی که با این برنامه کار می کند، بازدید کنند، زیرا تجربه ای فراموش نشدنی است.

«دکتر مادلین پرت وود، کارشناس ارشد روانشناس آموزشی، دوره‌ام LEA»

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان