به تازگی در ایران پایگاه اینترنتی "کتابک" راهاندازی شده که هدف خود را ترویج فرهنگ مطالعه در میان کودکان و نوجوانان ایرانی اعلام کرده است. این سایت رو به گسترش، قصد دارد مواد خواندنی مناسب را در اختیار مادران و پدران، آموزگاران، مربیان و کتابداران قرار دهد.
"مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان" با راهاندازی سایت کتابک، به یک نیاز اجتماعی دیرین پاسخ گفته است. در جامعهای که بدبختانه حتی در لایههای پیشرفته و شهرنشین، خواندن امری فرعی و تجملی است، و عادت به مطالعه هنوز جا نیفتاده، پیداست که آشنا کردن کودکان با فرهنگ مطالعه امر مهمی است که به آسانی به دست نمیآید. دختران و پسران به دلیل محدودیتهای اجتماعی و اقتصادی، به مواد خواندنی مناسب و کافی دسترس ندارند. حتی برای کودکان دبستانی، در بیشتر موارد غیر از مواد محدود درسی، چیزی برای خواندن وجود ندارد. درحالیکه تردیدی نیست که مطالعه در پرورش معنوی جامعه بارزترین نقش را ایفا میکند.
جامعهای که به شکوفایی معنوی میاندیشد و قصد دارد آینده خود را بر شالودهی فرهنگی محکمی بنا کند، باید در تربیت فرزندان خود کوشا باشد، و این تنها از راه آموزش و تربیت فرهنگی به دست میآید.
در جوامع پیشرفته کودکان از اولین سالهای زندگی از امکانات آموزشی و تربیتی برخوردار هستند. در خانه و مدرسه و محله کتابخانههای بسیاری هست که با کتابها و مجلات بیشمار بچهها را به خود میخوانند، تا علاقه و عادت به خواندن را از کودکی در آنها پرورش دهند. هدف آن است که هر بچهای، در هر موقعیت اجتماعی و با هر سن و علاقهای، بتواند مواد خواندنی دلخواه خود را به دست بیاورد. با این حال جامعه لحظهای از این واقعیت غفلت نمیکند که این عرصه هیچ پایانی ندارد. کودکان را باید هر روز به مطالعه تشویق کرد و خواندن را مثل خوردن و خوابیدن به صورت یک نیاز حیاتی در آورد.
”بهتر ببینید و بیشتر بخوانید!“
در ایران سایت نوپای کتابک تلاش میکند با هدفی روشن، برنامهای سنجیده، با تکیه بر امکانات و پیشرفتهای تازه، مطالعه را در متن جامعه به ویژه در میان گروههای کم سال رواج دهد. این پایگاه اینترنتی به همت چند نهاد تربیتی کودکان پا گرفته و هدف آن فراهم آوردن مواد خواندنی مناسب برای کودکان فارسیزبان است.
سایت کتابک در معرفی خود تأکید کرده است: ”برای ساختن دنیایی بهتر برای کودکان و نوجوانان باید به آنها کمک کرد تا بهتر ببینند و بیشتر بخوانند.... لذت بردن از خواندن و دانستن حق همهی کودکان است. کودکان برای این که بهتر و بیشتر بدانند و از خواندن لذت ببرند،باید مادران و پدران،آموزگاران، مربیان و کتابداران آگاهتری داشته باشند. کتابک کوشش میکند محتواهای مناسب ترویج خواندن را برای این گروهها فراهم کند.“
"کتابک" برآن است که راهنما و یاوری باشد در گسترش فرهنگ مطالعه، شناساندن مواد خواندنی ارزنده از همهگونه، شنیداری و دیداری. افزون بر این کتابک با انتشار آثار مناسب، به تحکیم پیوندهای فرهنگی میان ایران و همسایگان آن یاری میرساند.
گردانندگان "کتابک" تأکید کردهاند که به اصول "کنوانسیون حقوق کودک" پایبند هستند و یکی از آرزوهای خود را زندگی بهتر برای کودکان و نوجوانان ایرانی میدانند.
گنجینه اطلاعات درباره فرهنگ و ادبیات کودکان
پایگاه "کتابک" علاوه بر ترویج خواندن در میان کودکان و نوجوان، به کارکردهای آموزشی و پژوهشی و اطلاعاتی نیز توجه دارد، که خدمات آن به طور ویژه توسط "بانک اطلاعات فرهنگ و ادبیات کودکان ایران" دنبال میشود. این سایت یکى از پایگاههاى "مرکز اطلاعرسانى فرهنگ و ادبیات کودکان ایران" (ایرانک) است. پایگاهی که خود بر یافتههای "مؤسسه پژوهشى تاریخ ادبیات کودکان" استوار است که در طول نزدیک به یک دهه بیش از دهها هزار سند و یافته از حوزههاى گوناگون زیستى و فرهنگى کودکان و نوجوانان گرد آورده است.
تجربههاى پژوهشى مؤسسه نشان مىدهد که قلمرو زندگى و فرهنگ کودکان و نوجوانان در ایران همچنان ناشناخته است. "بانک اطلاعات فرهنگ و ادبیات کودکان ایران" همه گونه آگاهی را در اختیار پژوهشگران و دستاندرکاران فرهنگ و ادبیات کودکان قرار میدهد.
علاقهمندان و جستجوگران با مراجعه به بانک اطلاعاتی میتوانند، آگاهیهای مورد نیاز را در هر حوزه از فرهنگ کودکان دریافت کنند. اطلاعات دقیق درباره فرهنگ و ادبیات کودکان و نوجوانان ایران، نه تنها نیازهاى تحقیقی پژوهشگران ایرانى را تأمین میکند، بلکه به کارشناسان خارجی نیز در پیشبرد پژوهشهاى تطبیقى یاری میرساند. طراحى این بانک به گونهاى است که در آینده مىتواند پشتوانه و مخزن اطلاعاتى برای یک شبکه پیوسته کودک و نوجوان در ایران باشد.