زمان امپراطوری هخامنشیان (حدود ۵۰۰ پیش از میلاد) ایرانیان نخستین کسانی بودند که از چرتکه استفاده می‌کردند با این حال شواهدی نه چندان واضح نیز استفاده از آن را پیش از ایرانیان گزارش می‌کند.
۴ نمونه چرتکه در موزه فرهنگ کودکی به نمایش درآمده است:
چرتکه تاشو
http://iranak.org/muse/node/271
چرتکه چوبی
http://iranak.org/muse/node/268
http://iranak.org/muse/node/270
چرتکه دورنگ
