میزبان اتاق عروسک‌ها دیگر در میان ما نیست

میزبان اتاق عروسک‌ها دیگر در میان ما نیست

گلرخ قاسملو، از پشتیبانان مهربان موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و موزه تاریخ فرهنگ کودکی روز یکشنبه ۸ اسفندماه ۱۳۹۵ در تهران درگذشتند.

نخستین مرتبه در خانه زیبا و قدیمی اعتصام خلوت كه از دوره مظفرالدین شاه قاجار به جای مانده بود و در کوچه‌پس‌کوچه‌های محله قدیمی منیریه قرار داشت به دیدار خانم گلرخ قاسملو رفته بودیم. خانه‌ای زیبا و میراثی به‌جامانده از معماری دوره قاجار که دو اتاق از اتاق‌های خانه، یكی اتاق قرآن نام داشت و دیگری اتاقى بود كه در آن از حدود ۵۵ سال پیش، سفره حضرت رقیه (س) گسترده می‌شد.

خانم قاسملو با صدای آرام و دل‌نشین‌شان آن روز داستان‌هایی شیرین از ساکنان خانه و مهمانان آشنا و غریب اتاق قرآن و به‌ویژه اتاق سفره حضرت رقیه (س) نقل کردند؛ اما ساکنان خاموش اتاق سفره حضرت رقیه، عروسک‌های کوچک و بزرگ با چشم‌های براق و لباس‌های رنگارنگ و اسباب‌بازی‌های دخترانه و پسرانه بودند که با هر مراسم به رسم اهدا و نذر، ساکن خانه می‌شدند و قدیمی‌ترهایشان نیز منتظر دستی بودند تا آن‌ها را به مهمانی تولد یک نوزاد ببرد. جشن زادروز رسمی دیرین در میان ایرانیان بود. معتقدان به صاحب سفره حضرت رقیه به نیت شفا، برآورده شدن آرزو یا حل مشكل‌شان، با نذر شیرینی، شكلات یا اسباب‌بازی به این اتاق می‌آمدند. اسباب‌بازی‌های اهدایی معمولا بعد از مراسم به رسم تبرك در سیسمونی مادری جوان قرار می‌گرفت یا به كودكی نیازمند به عنوان بازیچه اهداء می‌شد. بسیاری از این مادران که حالا فرزندانشان برومند شده‌اند، حتمن دستان مهربان و بخشنده بانوان میزبان را به خاطر دارند. برگزارکننده این مراسم، منیژه آقاشاهی، همسر آقای قاسملو، زنی فرهیخته و تحصیل‌كرده بود. پس از درگذشت مادر در سال ۱۳۸۲، فرزندانش سودابه، فرزانه، فرامرز و به‌ویژه گلرخ قاسملو چراغ آن خانه را تا سال‌ها روشن نگاه داشتند.

با دگرگون شدن خانه از بنایی قدیمی به بنایی با معماری مدرن، بخشی از مجموعه ارزشمند اتاق حضرت رقیه (س) به همت گلرخ قاسملو به مجموعه موزه تاریخ فرهنگ کودکی سپرده شد. با این اندیشه که موزه جایی بهتر برای نگه‌داری این عروسک‌ها و نمایش آن‌ها خواهد بود. این عروسک‌ها در پنج نمایشگاه – موزه تاریخ فرهنگ کودکی در تهران و قزوین به نمایش درآمدند تا روایتگر رسمی دیرین از میراث ناملموس کشورمان باشند.

و حال در کمال ناباوری از رفتن بانوی فرهیخته گلرخ قاسملو مطلع شدیم. موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان فقدان زنده‌یاد گلرخ قاسملو را به خانواده محترم قاسملو و شیبانی به‌ویژه جناب مهندس شیبانی و دخترشان غزاله شیبانی از صمیم قلب تسلیت می‌گوید. یادشان گرامی!
     

 

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان