آشنایی کودکان‌کار و محروم با کتاب

موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، نهادی غیردولتی است که در‌سال ١٣٧٩ به شکل رسمی ثبت و راه‌اندازی شده است. این نهاد پس از سال‌ها کار پژوهشی و انتشار مجموعه کتاب‌های تاریخ ادبیات کودکان، سایت کتابک را به‌عنوان پایگاه مجازی ترویج خواندن راه‌اندازی کرد تا به همه خانواده‌ها، مربیان و آموزگاران و کتابداران از راه دور و به رایگان خدمات دهد. این خدمات شامل بازتاب رویدادهای ترویج خواندن در سراسر جهان، ارایه صدها مقاله در حوزه ادبیات کودکان و ترویج کتابخوانی، آشناکردن مخاطبان با برنامه‌های موفق ترویج خواندن در سراسر جهان، معرفی کتاب‌های مناسب و چندین فعالیت دیگر است. کتابک امروزه یکی از پربیننده‌ترین سایت‌های از این دست در ایران است (ketabak.org) .

موسسه برای کمک به کودکان‌کار و خیابان، صندوق آموزش و توانمندسازی کودکان‌کار و محروم را در‌سال ۱۳۸۵ بنیاد نهاد. این صندوق با کمک‌های مردمی اداره می‌شود. صندوق با اهدای کتاب‌های فارسی‌آموز ادبی و ریاضی‌آموز ادبی (مجموعه کتاب‌های آموزش خلاق)‌ به آموزش بهتر کودکان‌کار و خیابان رسانده است. موسسه به سبب موفقیت این طرح و تاثیری که این‌گونه کتاب‌ها در آموزش و سامان‌یابی روحی کودکان داشته است، از مرداد١٣٩٠ بر آن شد که موضوع ترویج کتابخوانی را درقالب طرح «با من بخوان» گسترش دهد. موسسه امیدوار است اجرای این طرح به پرسش‌های اساسی افرادی که به‌دنبال یافتن راه‌های بهتر برای ترویج کتابخوانی درمیان کودکان خانواده‌های کم‌درآمدند، پاسخ گوید.
این برنامه اکنون در جنوب خراسان برای نزدیک به ١٥٠٠ کودک در مهدهای‌کودک‌ و پیش‌دبستانی‌ها و بیش از ٨٠٠ کودک در پایه اول دبستان در روستاهای پیرامون بیرجند و مناطق خوسف، درمیان، نهبندان و قائنات با پشتیبانی جامع فرهنگی درحال اجراست. همچنین با پشتیبانی افراد نیکوکار این برنامه در حاشیه شهر یزد در منطقه‌ای محروم به نام حسن‌آباد مشیر، در سه منطقه محروم حاشیه شهر اصفهان: یزدآباد و ارزنان و حصه، در دو خوابگاه دختران و پسران شهر زلزله‌زده بم، در ١٢مهدکودک در منطقه زلزله‌زده هریس آذربایجان، در سه روستای منطقه فورگ نزدیک داراب (استان فارس)، در چندین مرکز کودکان‌کار و خیابان در حاشیه شهر تهران: در خانه‌های کودک خاوران، مولوی، شوش، کودکان کوره‌پزخانه‌های نزدیک روستای محمودآباد (جنوب‌شرق حاشیه‌تهران)، خانه‌کودک کوشا، در مرکز توانمندسازی زنان «آوای ماندگار» در مولوی تهران، برای کودکان خردسال شیرخوارگاه آمنه در تهران، کودکان بیمار در بیمارستان محک، دو مرکز کودکان بی‌سرپرست در شهریار کرج و برای خانواده‌های کارگری شرکت «سازور سازه آذرستان» اجرا می‌شود. بخشی از برنامه «با من بخوان» مجهزکردن کتابخانه‌های مناطق محروم با کتاب‌های باکیفیت است که تاکنون ده‌ها کتابخانه ازجمله در دامغان، گمیشان و روستای خواجه‌نفس استان‌گلستان به این طرح پیوسته‌اند. این پروژه همچنان درحال‌گسترش است.
هدف برنامه
«با من بخوان» برنامه‌ای برای ترویج کتاب‌خوانی با کودکان خانواده‌های کم‌درآمد، کودکان محروم و کودکان در بحران است. این برنامه بر پایه رساندن کتاب‌های مناسب و با کیفیت به دست این گروه از کودکان و نوجوانان است که در وضع معمول زندگی به کتاب‌های باکیفیت دسترسی ندارند یا این‌که در وضعیت‌های ویژه مانند رخدادهای فاجعه‌بار طبیعی و اجتماعی نیاز به کتاب‌درمانی و دسترسی به کتاب‌های مناسب دارند. گزینش آگاهانه کتاب‌های مناسب و باکیفیت، طبقه‌بندی سنی و موضوعی و رساندن بسته‌های کتاب به خانواده‌ها و آموزشگاه‌ها مشخصه مهم این برنامه و نخستین گام اساسی آن است. در گام دوم سهیم‌شدن کتاب با کودکان و نوجوانان با روش بلندخوانی است که با ‌گفت‌و گو و انجام فعالیت‌های هنری در پیوند با کتاب همراه می‌شود. هدف از سهیم‌شدن کتاب‌ها با کودکان و نوجوانان، بهره‌مندی از لذت و شوق خواندن و برانگیختن انگیزش‌های زیبایی‌شناختی در آنهاست. گام سوم این برنامه، آموزش مربیان، آموزگاران و علاقه‌مندان است تا با گذراندن کارگاه‌های آموزشی کارآزموده شوند.مستندکردن تجربه‌ها و ارزیابی پیوسته طرح از جنبه کمی و کیفی، گام مهم دیگر این برنامه است.

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان