شوشانیک چمشکیان نامدار به خان‌آزاد، در ۷ مهر ۱۲۵۴ ش. / ۱۸۷۵م. در شهر تفلیس زاده شد.
با آغاز انقلاب اکتبر او به ناچار همراه شوهرش، روبن خان‌آزاد، از تفلیس به تبریز کوچ کرد و در همان سال (۱۲۸۳ش.) کودکستانی به نام قازاروس آقایان، در این شهر بنیاد نهاد. فعالیت های آموزشی او در این کودکستان بسیار مورد توجه خانواده‌های ارمنی بود. جبار باغچه‌بان نیز قبل از تاسیس مهدکودک خود از کودکستان خان‌آزاد بازدید کرد و از کمک‌ها و مشاوره های وی بسیار سود جست.
شوشانیک خان‌آزاد، نامی آشنا در حوزه آموزش پیش از دبستان ایران است. از آثار او درباره ی آموزش و پرورش کودکان پیش دبستانی باید به "مواد درسی برای کودکان پیش دبستانی" و "خاطراتی از کودکستان" اشاره کرد. او در سال ۱۳۳۵ش. در تبریز چشم از جهان فروبست.
