خبر جمع کن

با وجود گستردگی روزافزون مطالعات سواد خواندن و گشوده شدن درهای تازه‌ای از چیستی و چگونگی سواد، در کشور ما همچنان آموزش سواد خواندن به کودکان یک معضل عمده بشمار می‌رود و شیوه‌ها و رویه‌های آن، با چند و چون‌های بی‌شماری روبروست. مسئله مند شدن سواد خواندن در کشور ما مخصوص دوره‌ی ابتدایی نیست. بسیاری از دانشگاه‌پژوهان، از چالش سواد خواندن و ناتوانی دانشجویان در مواجهه خلاقانه، تفسیری و انتقادی با متون نوشتاری سخن می‌گویند.( فاضلی،۱۳۹۶ و فراستخواه، ۱۳۹۸)

نگارنده معرفی کتاب: سیدمهدی اعتصامی

کتاب «سواد شکوفایی – از پژوهش تا عمل – چه‌گونه کودکان با سواد می‌شوند؟»، از اولین آثار پژوهشی است که با عبارت «سوادشکوفایی» در ایران به زبان فارسی انتشار می‌یابد. طبیعی است که بسیاری به دنبال این هستند  بدانند جنس این سواد چیست و چه دامنه‌ای را در برمی گیرد. ابتدا لازم است توضیح داده شود که سواد شکوفایی معادل فارسی Emergent Literacy است که پیش از این در معدود ترجمه‌هایی که به فارسی شده است، با اصطلاح سواد نوظهور و سواد دوره اوان رشد ترجمه شده است که اولی نامربوط و نشان دهنده ناآگاهی مترجمان در برداشت درست از این اصطلاح است و دومی ترجمه‌ای سنجیده نیست. در حالی که در این حوزه «سواد شکوفایی» نشان می‌دهد که مؤلف کتاب تا چه اندازه به سبب تسلط در حوزه تاریخ آموزش و پرورش و تجربه‌های ترویج سوادآموزی در ایران انتخابی درست داشته است.

ما فارسی‌زبان‌ها دو تلقی، دو مدل، دو جهان یا دو فلسفه برای آموزش پایه‌ی ریاضی داریم. یکی را همه‌ی ما در نظام مدرسه‌ای تجربه کرده‌ایم، هنوز هم فرزندانمان تجربه می‌کنند: نامأنوس، دشوارفهم. دیگری، که رد پاهایی در فرهنگ و تاریخ ما دارد و در ادامه‌ی اندیشه‌های ابوریحان‌ها، ذبیح بهروزها، فروبل ها و مونتسوری‌ها است، امروز در پژوهش و آثار محمدی ادامه پیدا می‌کند: خلاق و ادبی.

آیا ریاضی به کار زندگی انسان می‌آید؟ اجازه دهید آن را بررسی و موضوع را واکاوی کنیم. بدون شک وقتی از تاریخ یا فرهنگ، سخن به میان می‌آید، انسان هم آنجا حضور دارد و حضور انسان بدون ریاضی ناممکن است. اگر ریاضی از زندگی ما کنده شود، جانوری بیش نخواهیم بود. از همین جا متوجه می‌شویم که ریاضی فقط (کمیت‌ها) نیست، که برخی جانوران محدود آن را درک می‌کنند، بلکه بیشتر (کیفیت) زندگی ما با آن گره خورده است. اگر درگیری کیفی ریاضی برای انسان نبود، رشد عقلی و گسترش دانش‌ها برای همیشه متوقف می‌شد. به ساده‌ترین بیان در طول تاریخ، انسان در کُنش با هستی درگیر ریاضی می‌شود؛ کنش‌های کمی و کیفی.

ریاضی در زندگی ایرانیان تاریخ فرهنگی درازی دارد؛ ولی در عرض چند دهه و با تأسیس مدارس جدید، دیگر ریاضی در زندگی ما نقشی ندارد، بلکه بیشتر در مقابل زندگی و برابر با ریاضت، دل‌زدگی و رقابت‌های زندگانی شناخته می‌شود. چه اتفاقی افتاده است؟ نظام سوادآموزی پایه‌ی ریاضی مشکلی دارد؟ آیا راهی نو برای آموزش ریاضی و حسی خوشایند برای آن متصور هست؟