خبر جمع کن

معرفی کتاب ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود!

تازه های کودکی نما - چهارشنبه, ۰۲/۲۳/۲۰۲۲ - ۱۶:۱۲
«‎ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود!» داستان گوزنی است که یک مشکلی دارد. کمی گنده است و توی کتاب جا نمی‌شود. ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود کودکان را به فکر کردن در مورد حل مسائلی که با آن رو به رو می شودند وا می‌دارد. همچنین کودکان را به مشارکت در حل مسئله تشویق می‌کند. خرید کتاب ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود: https://hodhod.com/?p=62923

معرفی کتاب ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود!

تازه های کودکی نما - چهارشنبه, ۰۲/۲۳/۲۰۲۲ - ۱۶:۱۲
«‎ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود!» داستان گوزنی است که یک مشکلی دارد. کمی گنده است و توی کتاب جا نمی‌شود. ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود کودکان را به فکر کردن در مورد حل مسائلی که با آن رو به رو می شودند وا می‌دارد. همچنین کودکان را به مشارکت در حل مسئله تشویق می‌کند. خرید کتاب ارنست گوزنی که برای کتاب بزرگ بود: https://hodhod.com/?p=62923

ویژگی های دانش روایتی، آموزش از راه ادبیات

تازه‌های آموزک - س., ۰۲/۲۲/۲۰۲۲ - ۱۶:۵۴

در مقاله «نقش ادبیات در آموزش و شیوه جدید مبتنی بر ادبیات»، آموزش از راه ادبیات به چیستی ادبیات کودک و بزرگسال، رویکردهای مختلف نسبت به این مقوله و تفاوت های آموزش از راه ادبیات و آموزش رسمی پرداخته شده است. در این مقاله به چیستی دانش روایتی و تفاوت ان با دانش منطقی پرداخته ایم. همچنین نگاهی به اموزش رسمی و حذف این مقوله از ان پرداخته ایم.

نقش ادبیات در آموزش و شیوه جدید مبتنی بر ادبیات

تازه‌های آموزک - چهارشنبه, ۰۲/۱۶/۲۰۲۲ - ۱۴:۲۸

نگاره‌ی حاضر به موضوع نقش ادبیات در آموزش می‌پردازد و تلاش می‌کند تا از طریق شفاف‌سازی این ایده به عنوان راهی برای غنی سازی آموزش کودکان، نگاه جدیدی در شیوه‌ی تعلیم و تربیت کودکان پیشنهاد دهد. مرور گذشته نشان می‌دهد که از زمان‌های دور (حداقل یونان باستان و مشخصاً نوشته‌های افلاطون) استفاده از ادبیات، قصه و افسانه‌ها برای تربیت کودکان رایج بوده است. گمان عمومی بر این است که روایت‌ها و داستان‌ها، زبان قدرتمندتر و البته نزدیک‌تری به دنیای کودکان هستند. آن‌ها با این زبان راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند(یگر،۱۳۹۷).

آموزش دستشویی رفتن به کودکان با نیازهای ویژه

وبلاگ کتاب هدهد - ش., ۰۲/۰۵/۲۰۲۲ - ۱۶:۱۲

زمان و چگونگی از پوشک گرفتن کودکان می تواند موضوع چالش برانگیزی برای والدین کودکان با نیازهای ویژه باشد. هیچ والدی مایل نیست فرزند را مجبور به انجام  کاری کند که احتمالا انجام آن کار غیر ممکن است، اما اگر کودک بتواند در انجام این امر مهم که مرتبط با مراقبت شخصی است به موفقیت برسد تاثیر شگرفی بر اعتماد به نفس وی خواهد داشت.

والدین کودکانی که ناتوانی ذهنی، جسمی و یا تاخیر رشدی دارند احتمالا بیش از سایر والدین از روش درست از پوشک گرفتن به عنوان رشد کلی کودک استقبال خواهند کرد. بجای تمرکز بر روی خطاهای کودکان –که اجتناب ناپذیر است-  والدین می توانند از این فرصت استفاده کرده و بهترین راهی را که کودک از آن طریق آموزش می بینند را بیابند و این راه را به گونه ای استفاده کنند که کودک میتواند در آن موفق شود.

از پوشک گرفتن کودکان با نیازهای ویژه

در این مقاله درمورد روش از پوشک گرفتن کودکان با نیازهای ویژه صحبت خواهیم کرد:

  • علائم آمادگی کودک
  • چالش های جسمانی
  • اختلالات بینایی
  • اختلالات شنوایی
  • مشکلات خودداری
  • اسپین بیفیدا و آسیب نخاعی
  • اختلالات رفتاری
  • ناتوانی های جسمی و اختلالات رشدی
علائم آمادگی کودک برای آموزش رفتن به دستشویی

اگر والدین کودکان با نیازهای ویژه به راهنما، دستورالعمل، همراهی پزشک متخصص اطفال یا هر فرد متخصص دیگر و یا گروه های حمایتی دسترسی داشته باشند، آموزش از پوشک گرفتن به بهترین نحو انجام خواهد شد. اولین قدم آن است که مشخص کنید آیا فرزند شما آماده از پوشک گرفته شدن هست یا خیر.

علایم آمادگی از پوشک گرفته شدن کودک شما مشابه با کودکان دیگر است:

  • آیا کودک شما آگاه به تفاوت خشک بودن و خیس بودن هست؟
  • آیا میتواند به مدت طولانی خشک بماند؟
  • آیا میتواند تشخیص دهد چه زمانی نیاز به دفع ادرار یا مدفوع دارد؟
  • آیا میتواند به موقع خود را به دستشویی یا لگن برساند؟
  • آیا میتواند خودش شلوارش را بیرون آورده و بپوشد و یا آمادگی آموزش دیدن دارد؟
  • آیا به اندازه ای آمادگی دارد که بتواند مرحله بعد را آغاز کند؟

اگر فرزند شما در فاز مقاومت است و برای وارد شدن به این چالش آمادگی کافی ندارد و یا نمی‌خواهد مانند سایر کودکان رفتار کند بایستی اندکی بیشتر صبر کرده و وی را برای وارد شدن به این چالش آماده کنید.

اگر گمان کردید که کودکتان آماده است، نظر پزشک متخصص اطفال فرزندتان را نیز جویا شوید. پزشک میتواند با معاینه فرزندتان ارزیابی های جسمانی و راهکارهایی برای نیازهای خاص کودک شما ارائه دهد. همچنین پزشک می‌تواند اطلاعاتی را که قبل از شروع نیاز دارید در اختیار شما قرار داده و وسایل ویژه‌ای که ممکن است مناسب شما باشد به شما معرفی کند.

لازم است که قبل از شروع این فرایند خود را از لحاظ احساسی آماده کنید. معمولا کودکان با نیاز های ویژه دیرتر از کودکان دیگر –مثلا پنج سالگی یا دیرتر- فرایند از پوشک گرفته شدن را آغاز میکنند(به طور قطع کودکانی که ناتوانی های شدید جسمی دارند احتمال اینکه برای پوشیدن لباس و رسیدن به دستشویی همواره به کمک نیاز دارند). ممکن است استفاده از توالت برای برخی کودکان ساده و برای برخی غیر قابل فهم باشد. حتما گاهی ادرار یا مدفوع فرزندتان خواهد ریخت، باید برای مواجه با چنین موقعیت هایی صبور و بذله‌گو باشید. کمک گرفتن از همسر یا سایر نزدیکان و دوستان می‌یتواند کار هوشمندانه‌ای برای شما و فرزندتان باشد.

بیشتر بخوانید: هر آنچه درباره کودک معلول باید بدانیم

چالش های جسمانی 

بسیاری از مشکلات و بیماری های جسمی ممکن است مانع از آن شود که کودک شما کاملا از پوشک گرفته شود و یا از توالت به درستی استفاده کند. اگر با چنین وضعیتی مواجه شدید، ببینید کدام ناتوانی جسمی او بر فرایند از پوشک گرفتن او تاثیر گذاشته و برای حل آن چه میتوانید بکنید. اگر کودک شما نمیتواند نیاز به دفع ادرارش را حس کند، در نشستن روی لگن یا توالت مشکل دارد، یا بعد از استفاده از کیسه استومی لازم است مجدد نشستنش روی توالت تنظیم شود؛ در این شرایط کودک شما به کمک بیشتری از سمت شما یا سایر مراقبانش نیاز دارد.

اختلالات بینایی

کودکانی که دچار اختلالات بینایی یا کم بینایی هستند تجارب ناخوشایندی خواهند داشت. آنها قادر به دیدن استفاده خانواده و دوستانشان از توالت نیستند و بنابراین نمی‌توانند رفتار آنها را تقلید کنند. اینکه لگن کجای دستشویی قرار داده شده است، چطور روی توالت باید نشست چطور ادرار داخل لگن میریزد، چطور بعد از تمام شدن ادرار یا مدفوع می‌توان خود را تمیز کرد و بسیاری جزئیات دیگر از مواردی هستند که فهمشان برای کودکی که می‌بیند ساده است اما برای کودکی که نمی‌بیند دشوار خواهد بود. بدون داشتن قوه بینایی، کودکان شما بیشتر بر زبان و صحبت کردن تکیه خواهد کرد. بنابراین احتمالا شما اندکی بیشتر برای شروع این کار باید صبر کنید تا او کاملا متوجه صحبت های شما بشود – مثلا تا سه یا چهار سالگی (یا حتی دیرتر، در نظر داشته باشید که بعلت نابینایی تاخیر در گفتار بروز خواهد کرد).

زمانی که شما آماده اید که فرایند از پوشک گرفتن را برای کودک خود آغاز کنید، زمانی که از سرویس بهداشتی استفاده می‌کنید او را همراه خود به سرویس بهداشتی ببرید. به او اجازه آشنا شدن با سرویس بهداشتی را بدهید(اطمینان حاصل کنید که دستشویی تمیز و با بوی خوش باشد که او را ترغیب به بازگشتن به این مکان کند). دستان او را روی شانه هایتان قرار دهید تا بتواند حس کند که شما روی توالت نشسته اید. توضیح دهید که چه می‌کنید و چرا این کار را انجام می‌دهید. محل قرارگیری دستمال توالت یا شلنگ را به او نشان دهید. او را از محل قرار گیری سینک دستشویی آگاه کنید.

آموزش دستشویی رفتن به کودکان با نیاز ویژه بینایی

زمانی که یک لگن داخل سرویس بهداشتی قرار دادید او را به سمت لگن راهنمایی کرده و اجازه دهید با آن آشنا شود. در طول پروسه از پوشک گرفتن، همواره لگن را در جای مشخصی قرار دهید.  زمان های دیگر هم با او در مورد توالت و استفاده از آن صحبت کنید- اشاره کنید که اغلب افرادی که او می‌شناسد از توالت استفاده می کنند و توالت رفتن نشانه کودکی است که میتواند از خودش مراقبت کند.

زمانی که خودش شروع به استفاده از لگن کرد، لازم است که مسیر رفتن به دستشویی را عاری از وجود هرگونه مانعی بکنید. استفاده از لگنی که موقعی که ادرار در کاسه لگن ریخت شروع به آهنگ زدن کند میتواند این فرایند را جذاب‌تر کند. زمانی که او با استفاده از توالت راحت‌تر شد، در هر مکان عمومی هم او را به دستشویی ببرید. او را با شکل و شمایل دستشویی های مختلف آشنا کنید در نتیجه به او کمک می‌کنید زمانی که خانه نیست برای دستشویی رفتن اعتماد به نفس کافی داشته باشد و اتفاقی منجر به ریختن ادرار یا مدفوعش نشود. فراموش نکنید که با تحسین کردن، بغل کردن یا رفتار مورد علاقه اش او را در این مسیر تشویق کنید.

اختلالات شنوایی

کودکانی که ناشنوا هستند و یا دچار مشکلات شنیداری می‌باشند ممکن است بسته به توانایی ارتباط برقرار کردنشان با دیگران در فرایند یادگیری با چالش مواجه بشوند یا نشوند. کودکی که مسلط به زبان اشاره است می‌تواند به ترکیبی از مشاهدات دیداری و توضیحی که شما به او می‌دهید تکیه کرده و متوجه شود در انتظار چه اتفاقی باید باشد. کودکانی که هنوز توانایی فهم اشارات شما ندارند، هنوز برای شروع از پوشک گرفته شدن آمادگی ندارند.

نکته کلیدی در آموزش دستشویی رفتن به کودکان با نیازهای ویژه در چنین شرایطی، ساده نگاه داشتن پروسه آموزش است. زمانی که این مفهوم را به کودک معرفی می‌کنید بر جوانب دیداری تاکید کنید: به کودکتان اجازه دهید شما را هنگام استفاده از دستشویی ببیند(و حتی بهتر از کودکان دیگر) و کتاب های مرتبط در این زمینه را به او نشان دهید. از علامت های بدنی برای کلمات مرتبط مثل ادرار، مدفوع، لگن، خیس، خشک و باید برم دستشویی) استفاده کنید. از این علائم هر زمان که می‌خواهید خودتان یا با فرزندتان به دستشویی بروید از این علامت استفاده کنید- نشان دادن کلمه «خیس» با صورت ناراحت هنگام عوض کردن پوشک، یا «خشک» با صورت شاد موقع تمام شدن پوشک کردن. هرچقدر شما مصمم تر بوده و بر علائم تان مصر باشید کودکتان بدون نیاز به توضیحات اضافه ای دستشویی رفتن را خواهد آموخت. زمانی که در این فرایند موفق شد حتما او را با در آغوش گرفتن، ستاره زدن در جدول دستشویی یا حتی آبنبات و … تشویق کنید.

مشکلات خودداری

برخی شرایط تاثیری روی توانایی فهم بچه از پروسه از پوشک گرفتن نخواهند داشت اما پروسه را برای کودک دشوار خواهند کرد. کودک شما ممکن است از تلاش کردن برای خشک ماندن خسته شود و از این کار دست بردارد. بهترین راه حل برای این مشکل، گذاشتن کودکتان در یک جدول زمانبندی منظم لگن است. با قرار دادن وی به طور مرتب روی لگن (یادآوری کردن به او در هر ساعت یا دیدن دستشویی) دیگر نیاز نخواهید داشت که مرتب به او متذکر شوید که برای انجام نیاز ضروری جسمانی اش لازم است دست از کارهای دیگرش بکشد. هر ساعت رفتن به دستشویی میتواند مانند مسواک زدن یا دریافت انسولینش تبدیل به عادت شود.

فلج مغزی

کودکانی که دچار فلج مغزی هستند نه تنها ممکن است در رشد کنترل ادرارشان کند باشند بلکه ممکن است آگاهی کافی بر روی مثانه شان نداشته باشند تا بتوانند فرایند از پوشک گرفتن را در سن دو یا سه سالگی آغاز کنند. اگر

کودک شما دچار فلج مغزی است لازم است قبل از شروع آموزش، به او برای افزایش آگاهی اینکه نیاز دارد به دستشویی برود کمک کنید(موردی که شما می‌توانید از روی آنکه اندام تناسلی اش را می‌مالد یا به طو مضطربانه ای بیقرار است متوجه شوید). او بایستی بتواند ادرار کردنش را تا زمانی که روی لگن بنشیند به تعویق بیندازد. همچنین کودک باید توانایی بیرون آوردن لباسش و سپس نشستن روی لگن را داشته باشد. مجدد میبینیم که این مسائل اشاره به این موضوع دارد که بهتر است فرایند از پوشک گرفته شدن به زمانی که کودک بزرگتر شده است موکول گردد.

این احتمال وجود داد که محدودیت در انجام فعالیت های فیزیکی، تون عضلانی یا داروها منجر به بروز یبوست در کودک شما شود بنابراین زمانی که پروسه از شیر گرفتن را آغاز کردید حتما به رژیم غذایی فرزندتان توجه داشته باشید. در نظر داشته باشید که کودک به میزان کافی آب بنوشد و فیبر بخورد. با استفاده از لباس هایی با بست های نواری و یا کمربندهای الاستیک شل فرایند بیرون آوردن لباس را برای کودک تسهیل کنید(ممکن است کودک راحت تر باشد که خوابیده لباس خود را بیرون بیاورد).

به دلیل آنکه کودک در استوار نگه داشتن پشتش با مشکل مواجه است لازم است لگن هایی برای او تهیه کنید که در پشت و کناره ها دارای تکیه گاه هستند (لگن هایی که در کنج دیوار تنظیم میشوند بسیار مناسبند به دلیل آنکه پشتی با زاویه راست کودک را در موقعیتی قرار میدهد که شانه هایش جلو، باسن خم شده و زانوها جدا هستند). اگر فرزند شما دارای ناتوانی شدید است میتوانید با نشستن روی صندلی که ظرف لگن بین دو زانو تعبیه شده شروع کنید. کودکتان را در حالیکه پشتش به شماست روی لگن قرار دهید و او را تا زمانی که ادرار یا مدفوع کرد در این حالت نگه دارید. سپس، میتوانید او را به لگنی که تکیه گاه های لازم را دارد منتقل کنید.

اسپینا بیفیدا و آسیب نخاعی

مهره ششکااف یا اسپینا بیفیدا(Spina bifida)، آسیب نخاعی یا تومور های نخاعی باعث بروز مشکلاتی در پروسه از پوشک گرفتن برای کودک با این میاز ویژه می شود. اما  به دلیل آنکه کودکان با این آسیب هرگز قادر به آن نخواهند بود  که نسبت به زمان دستشویی رفتن آگاهی پیدا کنند، به ندرت کودکان با این وضعیت میتوانند به طور کامل از توالت استفاده کنند. به هرحال شما می‌توانید به کودک خود آموزش دهید که به طور زمان بندی شده به وسیله کتتر ادرار خود را تمیز کند و همچین بر روی زمان بندی دفع مدفوع داشته باشد؛ یک رژیم غذایی با فیبر زیاد و نوشیدن مایعات فراوان میتواند این پروسه را تسهیل کند. گاهی اوقات ممکن است به نرم کننده مدفوع یا حتی یک شیاف یا تنقیه نیاز پیدا کنید. به دلیل آنکه بیرون آوردن شلوار برای کودک شما دشوار است اطمینان حاصل کنید که لباسش دارای بندهای نواری باشد. اجازه دهید اگر لازم است کودک برای بیرون آوردن شلوارش روی زمین دراز بکشد.

ممکن است والدین کودکانی که ناتوانی جسمی مانند ضایعه نخاعی یا اسپینا بیفیدا دارند بخاطر تمرکزشان روی وسایل کمکی از حمایت حسی و شناختی از کودکشان در پروسه از پوشک گرفتن غافل شوند. فراموش نکنید که زمانی که لگن را گوشه دستشویی نصب کردید با کودک در مورد آن صحبت کنید و او را برای استفاده از آن تشویق کنید. زمانی که کودک کمی در برابر این پروسه مقاومت می‌کند آرامش خود را حفظ کنید و سعی کنید بر روی جدول زمان بندی خود باقی بمانید- مگر اینکه تجربه کودک اصلا خوب نباشد و کودک نیاز داشته باشد که خود ا برای چالش های بیشتر آماده کند. به او تمام اطلاعاتی نیاز دارد بدهید. توجه و حمایت خود از کودک را دریغ نکنید.

آموزش دستشویی رفتن در کودکانی که اختلالات رفتاری دارند

نوع تجربه شما در پروسه پوشک گرفتن کودکی که دچار مشکلات رفتاری، فکری  یا رشدی هستند بسیار وابسته به خلق و خو، الگوهای رفتاری و شرایط همزیستی کودک می باشد. در این خصوص، آگاهی والدین درمورد ضعف و قوت کودک، تمایلات و علائق وی به کودک کمک کند که این فرایند را به خوبی طی کند.

آموزش دستشویی رفتن بخصوص میتواند برای والدین کودکانی با مشکلات فکری،رشدی یا رفتاری دشوار باشد – از این مشکلات میتوان به اتیسم، سندرم الکل جنینی (FAS)، اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) و همچنین کمبود تمرکز/ اختلال بیش فعالی (ADHD) نام برد. بسیاری از کودکان با این شرایط ممکن است زیاد مشتاق به واکنش نشان دادن در برابر محرک های اجتماعی مثبتی که کارکرد خوبی دارند، نباشد مانند «چه پسر بزرگی!» یا توان واکنش نشان دادن را نداشته باشند. به همین خاطر جایزه های کوچک مثل آبنبات و یا یک اسباب بازی ممکن است موثر باشد.

در بسیاری از موارد تطبیق خود با هرگونه تغییری در برنامه زمان بندی بسیار دشوار خواهد بود. برخی از کودکان نسبت به لمس شدن یا سایر ورودی های حسی بسیار حساسند و زیاد بیرون آوردن و پوشیدن لباس، نزدیکی به یک بزرگتر یا ناآشنایی با محیط دستشویی ممکن است آنها را ناراحت کند. آشنایی با مفهوم لگن ممکن است برای کودکان با اختلالات رفتاری دشوار باشد، به دلیل آنکه این کودکان به سختی میتوانند از رفتار والدینشان تقلید کنند. این پیچیدگی ها مجدد نشان میدهد که زود شروع کردن فرایند از پوشک گرفتن میتواند منجر به خستگی کودک شما شود و باعث شود بداخلاقی کند یا در این پروسه با شما همکاری نکند.

تمام کودکان با این شرایط را میتوان از پوشک گرفت و به آنها آموزش داد چگونه از توالت استفاده کنند- هرچند در برخی کیس ها ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد. اولین قدم آن است که تشخیص دهید آیا کودک شما آماده است یا خیر. اولین نشانه ای که میتوانید تشخیص دهید کودک برای شروع از پوشک گرفتن آماده است آن است که کودک بتواند برای یک ساعت یا بیشتر خشک بماند، از زمان نیاز به دفع ادرار یا مدفوع خود آگاه است و از اینکه خیس یا کثیف باشد ناخوشنود است. لازم است کودک توسط متخصص اطفال معاینه شود زیرا ممکن است کودک دچار یبوست یا مدفوع شل باشد و این موضوع منجر به بروز مشکلاتی در پروسه آموزش دستشویی رفتن شود.

زمان آموزش دستشویی رفتن

زمانی که شما تصمیم گرفتید که این آموزش را آغاز کنید کودک خود را زیر نظر گرفته و رفتارهای خاص او و موانعی که ممکن است پروسه آموزش را دشوار کند را در نظر بگیرید. اگر کودک دوست ندارد وارد دستشویی شود ببینید دلیل این عدم تمایل چیست؟ بوی بد دستشویی؟ زمین سرد؟ فلاش تانک؟ بعد از یافتن دلیل سعی کنید در صورت امکان آن را از میان بردارید یا تغییرش دهید. (تمیز کننده را تغییر دهید، جوراب به پای کودک کنید، لگن او را از توالتی که صدا میدهد دور کنید). اگر نخواهید مدام به او یاداوری کنید که به دستشویی برود آیا علامتی میبینید که او را به دستشویی ببرید؟ چه زمانی و چه مدت بعد از غذا خود ادرار یا مدفوع میکند؟ چه غذاها، اسباب بازی هایی را دوست دارد؟ میتوان از این موارد به عنوان جایزه در پروسه از پوشک گرفتن استفاده کرد.

بهترین روشی که کودک یاد میگیرد چیست؟ – با نشان دادن قاطعانه اما نرم فیزیکی (در زمان های منظم روی لگن نشانده شود. آیا یک روتین سمی شامل یک سری مراحل ساده و قابل پیش بینی است. این مراحل باید به کودک بارها و بارها توضیح داده شوند و با عکس یا یک چارت به کودک نشان داده شوند یا نیاز به ابراز نظرات زیاد و مکالمه با کودک بدون ایجاد مقاومت در او ست؟

زمانی که شما تنظیمات لازم در محیط اطراف کودک و سبک تدریس خودتان ایجاد کردید، زمان آن است که شروع کنید. برخی والدین مایلند پروسه آموزش را با استفاده از لگن شروع کنند- کودکشان را به طور مرتب روی لگن بگذارند و وقتی ادرار یا مدفوع کرد به او جایزه دهند-. دیگر والدین –بخصوص والدینی که کودکشان در برابر دستشویی رفتن مقاومت میکند- ممکن است از قدم های اولیه تر شروع کنند. ابتدا ممکن است زمانی که کودکشان وارد دستشویی شد به او پاداش دهند، سپس برای زمانی که کودک به لگن نزدیک شد سپس برای نشستن روی آن و نهایتا برای استفاده از لگن کودک خود را مورد تشویق قرار دهند. برای آسان تر کردن این پروسه به کودک اجازه دهید ابتدا تنها لباس زیر به تن داشته باشد یا هیچ چیزی زیر کمرش نپوشیده باشد. مدیریت لباس پوشیدن را میتوان در انتهای پروسه آموزش داد.

ممکن است کودک شما در مقابل انجام این عادت جدید مقاومت نشان دهد. لازم است که مصمم باشید –قاطعانه اما واقعی- . اگر خارج از دستشویی ادرار یا مدفوعش ریخت ناخوشنودی خود را نشان دهید اما او را تنبیه نکنید. اگر کلام در کودک موثرتر است جملات ساده برای او به کار ببرید «خیس؟! نه!» . کودک شما انتظار خواهد داشت که در زمان های تعیین شده به دستشویی برود و حتی ممکن است اگر دفع اتفاق نیفتاد ناراحت شود. تا این زمان، بایستی به خود یاداور شوید که این مراحل چقدر میتواند برای کودک دشوار باشد. همچنین باید به دنبال نیروی کمکی برای زمانهایی که خسته اید و صبر خود را از دست داده اید باشید.

ناتوانی های جسمی و اختلالات رشدی

بسیاری از کودکان که دچار تاخیر در رشد هستند، اختلال رشدی یا اختلال رشد فراگیر (مثلا اتیسم) را میتواند آموزش داد که به دستشویی بروند هرچند این پروسه ممکن است بین چند ماه تا یک سال و یا حتی بیشتر طول بکشد. زمانی که کودک به سطح کمی از توانایی گفتار رسید، میتوانست لباس هایش را خودش بیرون بیاورد یا بپوشد (احتمالا کمی با کمک شما) و یا توانست بفهمد چه زمانی به دستشویی رفتن نیاز دارد این فرایند برای شما و کودک راحت تر خواهد شد. زمانی که خواستید آموزش را شروع کنید به یاد داشته باشید که دستورالعمل ها را در ساده ترین حالت ممکن ارائه دهید. با چک کردن پوشک او شروع کنید و زمانی که نیاز به تعویض داشت با کلمات ساده و غیر قضاوت کننده مثلا «خیس» شروع کنید. سرتان را تکان دهید و زمانی که پوشکش را تعویض کردید لبخند بزنید و بگویید «خشک». اگر مهارت های زبانی او بسیار ضعیف است میتوانید بجای حرف زدن از علائم بدنی جایگزین برای کلمه «خیس، خشک، لگن، وقت دستشویی رفتن و …» استفاده کنید. با بردن او به دستشویی با خودتان زمانی که به دستشویی رفتن نیاز دارید شروع کنید. لبخند بزنید و بگویید «خشک» وقتی کارتان تمام شد و شلوارتان را بالا کشیدید. اگر امکان داشت به مشاهده سایر کودکان که به دستشویی میروند نیز بنشینید. ممکن است کودک راحت تر بین خودش و کودکان دیگر ارتباط پیدا کند تا بین خودش و شما. اگر عروسک مورد علاقه دارد، آن را روی لگن بنشانید و نشان دهید که عروسک از لگن استفاده می‌کند.

زمانی که کودک آماده استفاده از لگن بود، در زمان های تعیین شده او را روی لگن بنشانید. تلاش کنید که او را به مدت پنج تا ده دقیقه روی لگن بنشانید – با او همراه باشید، برایش کتاب بخوانید، آهنگ های کودکانه برایش پخش کنید. زمانی که کودک در لگن ادرار کرد با یک لبخند بزرگ بر روی لبتان بگویید «جیییش» (یا هر کلمه دیگری که برای این اتفاق در نظر گرفته اید) کمک کنید خود را تمیز کند و با خوشحالی به او بگویید «خشک!» و تشویقش کنید. درمان های غذایی اغلب بسیار موثر هستند و پس از آموزش می توان آنها را حذف کرد. به تدریج و با تکرار کافی او ارتباط آنها را تشخیص میدهد.

کودکان با ناتوانی فکری یا تاخیر رشدی در هر زمان تنها یک مرحله را خواهند آموخت. از کودک خود انتظار نداشته باشید که نیاز خود به دستشویی را اعلام کند، شلوارش را پایین بکشد، از لگن استفاده کند ، خودش را تمیز کند و دستانش را بشوید. همه در یک زمان! آموزش دستشویی رفتن زمانی با موفقیت انجام میپذیرد که مراحل را یکی یکی انجام دهید . نکته ای که بسیار حائز اهمیت است انگیزه دادن به کودک برای دستیابی به موفقیت های کوچک است.

 

در آخر

برای آموزش دستشویی رفتن در کودکان با نیازهای ویژه نیاز هست مطمان شویم که زمان از پوشک گرفتن انها فرارسیده است. در این کودکان با توجه به نوع اختلالی که دارند ممکن است پروسه از پوشک گرفتن کمی طولانی تر شده و یا در سنینی بالاتر این فرایند شروع شود. اگر شما هم کودکی با نیازهای ویزه در اطراف خود دارید به شما خرید کتاب برای کودکان معلول  از طریق وبسایت هدهد و یا با تماس تلفنی پیشنهاد می شود.

نوشته آموزش دستشویی رفتن به کودکان با نیازهای ویژه اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

چرا لمس و‌ نوازش کودکان مهم است؟

تازه‌های آموزک - چهارشنبه, ۰۲/۰۲/۲۰۲۲ - ۱۰:۱۷

نوازش اهمیت دارد. انسان‌ها به ویژه در دوره‌ی نوزادی برای رشد بهینه احساسی، فیزیکی و شناختی به نوازش نیاز دارند. لمس و نوازش روزانه نقش مهمی در رشد اولیه‌ی مغز کودک دارد. فقدان نوازش حتی می‌تواند باعث مرگ نوزادان شود. برخی کارشناسان بر این باورند که چهره نرم، گرد و جذاب نوزادان برای ترغیب مراقبان به نوازش تکامل یافته تا این نیاز‌شان برای بقا بر‌آورده شود. مراقبان با درک نقش حیاتی نوازش در رشد کودک و با به کار بردن نوازش سودمند در شرایط مناسب، می‌توانند کیفیت زندگی کودکان را بهبود بخشند.

کتاب قصه و قصه خوانی برای نوزادان و کودکان

وبلاگ کتاب هدهد - س., ۰۲/۰۱/۲۰۲۲ - ۱۴:۳۱

کتاب خواندن و قصه گویی با نوزادان و کودکان رشد مغز و تخیل، زبان، احساسات و روابط آنها را تقویت می کند. گاهی اوقات می توانید کتاب بخوانید، گاهی اوقات نیز به کتاب های مصور نگاه کنید، شعری بخوانید و  یا قصه هایی از فرهنگ خود بگویید.

نوزادان و کودکان خردسال اغلب از کتاب ها، آهنگ ها و قصه هایی که کلمات هم قافیه، ریتم و تکرار دارند بسیار لذت می برند. هر زمان میتواند زمان خوبی برای خواندن یک کتاب یا قصه باشد! سعی کنید هر روز حداقل یک کتاب یا قصه را برای  آنها بخوانید.

اهمیت خواندن کتاب قصه برای نوزادان و کودکان

 خواندن کتاب قصه و یا قصه گویی، صحبت کردن و آواز خواندن به رشد کودک شما کمک می کند.

۸ دلیل برای خواندن کتاب قصه برای کودکانتان
  • به فرزند خود کمک کنید تا صداها، کلمات و زبان را بشناسد و مهارت های سوادآموزی اولیه را تقویت کند.
  • یاد میگیرد تا برای کتاب ها و قصه ها ارزش قائل شود.
  • تخیل و کنجکاوی کودک را تحریک میکند.
  • به رشد مغز، توانایی تمرکز، توجه، مهارت های اجتماعی و مهارت های ارتباطی کودک کمک میکند.
  • به فرزندتان کمک میکند تا تفاوت میان «واقعیت» و «آنچه باور دارد» را بیاموزد.
  • به کودک کمک میکند تا رویدادهای جدید و یا ترسناک و احساسات قوی همراه با آنها را درک کند.
  • به او کمک میکند تا در مورد جهان، فرهنگ خود و سایر فرهنگ ها بیاموزد.
  • قصه گویی برای کودک به این معنا نیست که باید از روی کتاب خوانده شود.

زمانی که با کودک خود کتابی را ورق میزنید و درباره آن صحبت میکنید در واقع او چگونه قصه گفتن و استفاده از زبان و کتاب را می‌تواند از شما بیاموزد. فرزند شما با تماشای شما یاد می‌گیرد چگونه کتابی را به روش صحیح در دست بگیرد و صفحات آن را به آرامی ورق بزند.

خواندن داستان با کودکان برای بزرگسالان نیز فوایدی دارد. زمان خاصی که با هم برای مطالعه می گذرانید باعث ایجاد پیوندی می شود که به ایجاد رابطه شما با فرزندتان کمک می کند.

شما می توانید هر چه زودتر بلند خوانی با کودکتان را شروع کنید، هر چه زودتر بهتر. کودک شما دوست دارد در آغوش شما گرفته شود، به صدای شما گوش دهد، قافیه و ریتم را بشنود و به تصاویر نگاه کند.

قصه گویی و ترانه

خواندن تنها راه کمک به رشد زبان و سواد کودک شما نیست. قصه گویی، آواز خواندن و گفتن قافیه با هم نیز فعالیت‌های موثر برای مهارت‌های سوادآموزی اولیه کودک است و احتمالاً فرزند شما از این فعالیت ها بسیار لذت میبرد. گاهی ممکن است کودک شما از این فعالیت ها بیشتر از خواندن لذت ببرد.

شما و فرزندتان ممکن است دوست داشته باشید قصه های خود را بسازید یا قصه های خانوادگی خود را بگویید. فرزند شما کلمات را یاد می گیرد و مهارت های زبانی خود را با کمک ترانه ها، قصه ها و مکالماتی که با هم دارید، تقویت می‌کند.

خواندن کتاب قصه و داستان دو زبانه و یادگیری زبان دوم

شما می توانید به هر زبانی که صحبت کردن با آن زبان برای شما راحت‌تر است با فرزندتان کتاب قصه، داستان و حتی آواز بخوانید. 

استفاده از زبانی که با آن راحت هستید به شما کمک می کند راحتتر ارتباط برقرار کنید. همچنین کمک می کند تا کتاب قصه و آواز خواندن و داستان گویی برای شما و فرزندتان سرگرم کننده تر شود. فرزند شما همچنان خواهد آموخت که کلمات از حروف، هجاها و صداهای مختلف تشکیل شده اند و کلمات معمولاً با تصاویر صفحه مرتبط هستند.

اگرزبان رسمی منطقه یا کشوری که در ان زندگی می کنید، زبان اول فرزندتان نیست نگران نباشید. دوزبانه بودن در واقع به کودک شما کمک می کند تا هنگام بازی کردن با بچه های دیگر، مهدکودک یا مدرسه، زبان رسمی ان منطقه یا کشور را بیاموزد. زبان دوم می تواند انگلیسی، فرانسه … باشد.

کتاب‌های دو زبانه منبع خوبی هستند و بسیاری از کتاب‌های کودکان به دو زبان منتشر می‌شوند. اگر در خانه به زبانی غیر از زبان رسمی صحبت می کنید، خواندن کتاب های دوزبانه با فرزندتان نیز ممکن است به شما کمک کند تا با زبان رسمی ان منطقه که زبان وم شما می شود، بیشتر آشنا شوید.

گزینه دیگر این است که یک کتاب را با صدای بلند به زبان دوم بخوانید یا به یک کتاب صوتی به زبان دوم گوش دهید و سپس در مورد داستان با کودک خود به هر زبانی که راحت تر است صحبت کنید.

اگر دوست دارید، می توانید به جای خواندن کلمات، در مورد تصاویر کتاب صحبت کنید. آیا شما و فرزندتان می توانید با هم قصه ای بسازید؟ هر کاری که دوست دارید و تا جایی که راحت هستید میتوانید انجام دهید.

زمان مناسب برای خواندن کتاب قصه، داستان و آواز

وقت خواب، زمان حمام، زمان دستشویی، در قطار، اتوبوس، ماشین، پارک، کالسکه، در تختخواب، وقتی در اتاق انتظار پزشک هستید… هر زمانی میتواند زمان خوبی برای قصه گویی باشد! می‌توانید کتاب‌ها را بخشی از برنامه روزانه خود قرار دهید، کتاب ها را با خود ببرید تا همه جا از آنها استفاده کنید و لذت ببرید.

دانستن اینکه چه زمانی قصه گویی را متوقف کنید می تواند به همان اندازه مهم باشد که در وهله اول میباست زمانی را برای به قصه گویی پیدا کنید. به واکنش فرزندتان به قصه توجه کنید و اگر فرزندتان از آن لذت نمی برد، ادامه ندهید. همیشه می توانید یک کتاب، آهنگ یا قصه را زمانی دیگر امتحان کنید.

اگر کتابی ندارید و یا نمی توانید قصه ای را در لحظه بسازید، نگران نباشید. راه های زیادی وجود دارد که شما و فرزندتان می توانید راجع به حروف، کلمات و تصاویر صحبت کنید. به عنوان مثال، شما می توانید به به موارد زیر نگاه کنید و راجع به آنها صحبت کنید : 

  • بسته بندی هایی که در خانه یا سوپرمارکت دارید به ویژه بسته بندی مواد غذایی.
  • لباس‌ها، روی تی شرت چه نوشته شده؟ چه رنگی است؟
  • نامه ها و یادداشت ها، روی آنها چه نوشته شده؟ چه کسی آنها را فرستاده است؟
  • تابلوها یا پوسترها در مغازه ها، اتوبوس ها و قطارها، به تابلوهایی که حروفی مشابه نام فرزند شما دارند، اشاره کنید.
  • منوها، برای کودکان بزرگتر دیدن منوها و یافتن آنچه می خواهند بخورند می تواند سرگرم کننده باشد.
نکاتی که هنگام خواندن کتاب قصه، داستان برای کودکان و نوزادان باید رعایت کرد
  • یک برنامه روتین بسازید و سعی کنید هر روز حداقل یک کتاب قصه را بخوانید. صندلی که در آن هر دو راحت هستید می تواند بخشی از برنامه مطالعه شما باشد.
  • تلویزیون یا رادیو را خاموش کنید، گوشی خود را در حالت بی صدا قرار دهید و مکانی آرام برای خواندن پیدا کنید تا فرزندتان صدای شما را بشنود.
  • هنگام مطالعه کودک را نزدیک خود و یا روی زانو نگه دارید تا کودک بتواند صورت شما و کتاب را ببیند.
  • صداها  متفاوت و صداهای خنده دار را نشان دهید، بازی کنید و لذت ببرید!
  • کودک خود را به صحبت در مورد تصاویر و تکرار کلمات و عبارات آشنا تشویق کنید.
  • اجازه دهید کودک نوپایتان وقتی به اندازه کافی بزرگ شد کتاب‌ها را انتخاب کند، و آماده باشید که کتاب‌های مورد علاقه کودک نوپایتان را بارها و بارها بخوانید!

اگر بچه های بزرگ‌تری دارید، می‌توانند با بچه‌های کوچک‌ترتان کتاب به اشتراک بگذارند، یا می‌توانید همه با هم بخوانید. نوبت گرفتن، سوال پرسیدن و گوش دادن به پاسخ ها همگی مهارت های مهمی هستند که به کودکان در شروع یادگیری نحوه خواندن کتاب قصه و داستان کمک می کند.

چند دقیقه کتاب خواندن نیز مفید است، همیشه لازم نیست کتاب را تمام کنید. همانطور که کودکان رشد می کنند، معمولا می توانند مدت بیشتری گوش کنند.

چه نوع کتاب هایی را با کودک خود بخوانیم؟

به عنوان یک قانون کلی، کودکان خردسال اغلب از کتاب‌ها، آهنگ‌ها و داستان‌هایی که قافیه، ریتم و تکرار دارند، لذت می‌برند. در واقع یکی از راه هایی که کودکان یاد می گیرند تکرار و قافیه است. کتاب‌هایی را انتخاب کنید که اندازه مناسبی برای فرزندتان داشته باشد و با علایق در حال تغییر فرزندتان مطابقت داشته باشد.

همچنین می‌توانید کتاب‌ها و مطالب چاپی را که می‌خوانید تغییر دهید. کتاب های تصویری، کتاب های الکترونیکی، مجلات، کتابچه های راهنما، راهنماهای تلویزیونی و نامه ها همگی می توانند برای کودک شما جالب و جذاب باشند.

اگر به کتاب‌های الکترونیکی علاقه دارید، به دنبال کتاب‌هایی باشید که بازی‌ها یا انیمیشن‌های حواس‌پرتی را ندارند. لذت بردن از کتابهای الکترونیکی با فرزندتان بسیار مهم است، نه اینکه فرزندتان را با یک دستگاه الکترونیکی تنها بگذارید.

اگر می‌خواهید کتاب‌ها یا مجلات جدید را بدون هزینه زیاد امتحان کنید، می‌توانید با دوستانتان یا با والدین دیگر مبادله کنید.

از این صفحه دیدن کنید: خرید کتاب داستان برای کودکان

یک کتابخانه در محل زندگی خود را داشته باشید

کتابخانه ها چیزهای زیادی برای ارائه دارند. آشنایی با کتابخانه محلی شما می تواند بخشی از  روند یادگیری و دوست داشتن کتاب برای کودک شما باشد.

می‌توانید کتاب‌های عالی برای کودکان را به صورت رایگان از کتابخانه محلی خود امانت بگیرید. این بدان معناست که می‌توانید کتاب‌های زیادی در خانه خود داشته باشید تا کودکتان آن را بخوانید و لذت ببرید و این برای شما هیج هزینه ای ندارد.

بردن فرزندتان به کتابخانه و اجازه دادن به او برای انتخاب کتاب هایش می تواند یک ماجراجویی سرگرم کننده نیز باشد. می توانید در مورد رفتن خود به کتابخانه با فرزندتان صحبت کنید و برنامه ریزی کنید و هیجان زده شوید. برای مثال می توانید از فرزندتان بپرسید:

چند کتاب را انتخاب خواهد کرد؟

چند کتاب از نویسنده مورد علاقه خود را می توانید پیدا کنید؟

آیا کتاب هایی را که حیوانات در آنها وجود دارد به امانت می گیرید؟

آیا کتابی را که به آن علاقه دارید را می خواهید دوباره قرض بگیرید؟

بعد از چند روز دوباره به کتابخانه برویم؟

کتابخانه‌ها همچنین زمان‌هایی مختص کودکان و فعالیت‌های قصه گویی برای آنها ارائه می‌کنند. همراهی با این جلسات راهی برای کمک به کودک شما برای آشنایی با کتابخانه، سرگرمی و لذت بردن از کتاب و قصه است. برخی از کتابخانه ها این جلسات را به صورت آنلاین برگزار می کنند.

کتابخانه ها اغلب دارای کتاب های صوتی، کتاب های دو زبانه، کتاب های الکترونیکی و مجلات هستند. همچنین می توانید در ماشین یا به صورت خانوادگی در خانه با هم به کتاب های صوتی گوش دهید.

در آخر

خرید کتاب قصه و داستان و یا هر نوع کتاب دیگری برای نوزادان و کودکان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بهتر است قبل از خرید کتاب در مورد اینکه چه کتابی برای کودک خود میخرید جستجو کنید. برای خرید کتاب قصه و داستان برای کودکان می توانید از فروشگاههای آنلاین کتاب کودک استفاده کنید.

نوشته کتاب قصه و قصه خوانی برای نوزادان و کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

آموزش حروف الفبای فارسی

وبلاگ کتاب هدهد - س., ۰۲/۰۱/۲۰۲۲ - ۱۳:۰۹

آموزش حروف الفبای فارسی به کودکان فارسی زبان داخل ایران و چه خارج از ایران اهمیت بسیار زیادی دارد. فارسی یکی از شیرین‌ترین و قدیمی‌ترین زبان‌های دنیا است و الفبای پیچیده‌ای ندارد.

در این مقاله، آموزش حروف الفبای فارسی با روش‌هایی خلاق و کودک‌محور معرفی می‌شود. تصاویر، شعرها و چیستان‌های به کار گرفته شده در این روش‌ها، مناسب کودک است و بهره‌گیری از آن‌ها یادگیری حروف الفبا را برایش آسان می‌کند.

از سویی با توجه به اینکه حافظه تصویری نقشی مؤثر در یادگیری حروف الفبا دارد؛ از تصاویر کودکانه‌ی حروف استفاده‌های زیادی می‌توان کرد. در حقیقت با این روش یادگیری نویسه حروف برای کودک آسان‌تر می‌شود.

آموزگاران در کلاس درس و والدین در خانه می‌توانند به‌وسیله این روش‌های خلاق، آموزش الفبای فارسی به کودک را سرعت بخشند. در ادامه با پنج روش ساده آموزش حروف الفبا به صورت کلی آشنا می‌شویم. برای یادگیری روش آموزش هر حرف، روی حرف الفبای مورد نظر کلیک کنید.

در سایت آموزک، آموزش تمام حروف الفبای فارسی قابل مشاهده است.

۵ روش خلاق آموزش حروف الفبا

کودک پیش از یادگیری الفبا در زبان گفتاری از واک‌ها استفاده می‌کند. برای اموزش حروف الفبای فارسی به کودکان راههای مختلفی وجود دارد که می توان بر حسب علاقه مندی کودک و توانایی او با بازی و سرگرمی به او یاد داد.

  1. نخستین روش آموزش الفبا آشنایی کودک با واک‌ها، استفاده از نویسه آن‌ها است. ما به‌ عنوان آموزگار یا پدر و مادر ابتدا شکل حروف را به کودک آموزش می‌دهیم. برای این کار حروف را به کودک نشان می‌دهیم و صدای آن را تکرار می‌کنیم.
  2. دومین روش آموزش حروف الفبا، استفاده از اشیا، میوه‌ها و جانوارانی است که برای کودک ملموس هستند. مثلاً ت اول تربچه یا غ اول غاز است.
  3. سومین روش آموزش حروف الفبا ترکیب روش یک و دو است که به روش لوباخ معروف است. برای اینکه کودک نویسه‌ی یک واک را بهتر بیاموزد می‌توان از روش لوباخ استفاده کرد و حرف موردنظر را به شکل آن کلمه درآورد. مثلا حرف س را شبیه سس بکشید. این تصاویر در کارت‌های بسته الفبا‌ورزی با کاکا‌کلاغه و فارسی آموز نخودی موجود هستند.
  4. چهارمین روش، استفاده از شعر برای آموزش الفبا به کودکان است. مثلاً برای آموزش حرف ف شعرهای زیر را می‌توانید بخوانید که در آن‌ها بیشتر تکرار شده است:
    فیل‌ام یا من یه فنجون؟
    فیل که باشم پر از جون
    فنجون باشم، کو اون جون؟
    فندق بخور با زیتون!
  5. پنجمین روش استفاده از واژه‌نامه‌های مخصوص کودکان است که با این کار هم کودک حروف الفبا را یاد می‌گیرد و هم دایره‌ی واژگان خود را افزایش می‌دهد. در کتاب واژه‌نامه چیستانی- تصویری می‌توانید واژه‌های مناسب را همراه با توضیح به زبان کودک پیدا کنید. مثلا در بهش حرف ط، کلمه طاوس رو به این صورت تعریف کرده: از زیباترین پرندگان زمین هستم. پرهایم رنگارنگ است. با دمم چتر قشنگی می‌سازم. سرزمین اصلی ام هندوستان است.
۹ بازی برای آموزش حروف الفبا

کودکان دنیایی سرشار از شادیابی و سرزندگی دارند. آنها با هر پدیده جدیدی که روبرو می شوند، شگفت زده شده و بدنبال کشف آن هستند. برای کودکان بازی  پشتوانه‌ شخصیتی و روانی بزرگی است که در شکل گیری و شکوفایی رشد هوشی و جسمی کودک تاثیر بسزایی دارد. بازی، راهی برای دوستیابی کودکان و فرصت کسب مهارتهای ذهنی و عاطفی انهاست.

بازی جزو نیازهای اساسی کودک می باشد و والدین نیز موظف هستند زمانهایی را به بازی کردن با کودکان خود بپردازند. این همبازی شدن کودک و والدین خود دنیای تجربی کودک را بزرگتر کرده و د شکوفایی و پرورش استعداد او نیز نقش اساسی دارد.

بهتر است در حد یک آشنایی کوچک تا قبل از رفتن کودک به مدرسه به او حروف الفبا اموزش داده شود. در اینجا چند بازی که به آموزش حروف الفبای فارسی به کودکان کمک ممی کند، معرفی شده است.

  • بینگوی الفبایی

بینگوی الفبایی بازی گروهی است و از دو تا پنج کودک می‌توانند با آن بازی کنند. در این میان کسی که بزرگ‌تر است اوستای بازی می‌شود و کارت‌های الف‌بایی را که در یک کیسه است بیرون می‌کشد. هر کارتی که بیرون آمد، نام واک آن را می‌خواند و کودکی که آن واک را در بینگو کارت خود داشت، روی آن یک مهره می‌گذارد. هرکارتی که زودتر پر شد، آن کودک فریاد می‌زند: بینگو! و بازی تا مشخص شدن برنده ادامه پیدا می‌کند.

  • پازل‌های دوتایی زبان آموزی

پازل های دوتایی جانوران فرصت بسیار خوبی است تا کودکان زبان گفتاری و دیداری‌شان را تقویت کنند. هر بسته شامل ۲۰ قطعه مقوایی پازل است که یکی شامل تصویر جانوران و دیگری شامل حروف الفبا است که به صورت دوتایی باهم جور می‌شوند و به کودک در یادگیری اسم حیوانات و حروف الفبا کمک می‌کند. کودک می‌تواند حرف اول اسم هر جانور را به تصویر آن جانورا متصل کند.

  • بازی میخ و چکش الفبای فارسی

میخ و چکش الفبای فارسی با هدف تسهیل آموزش الفبا به کودکان طراحی و تولید شده است. استفاده از میخ و چکش برای کوبیدن حروف رنگارنگ فارسی بر روی صفحه‌­ی چوب پنبه‌­ای مهارت دست‌­ورزی را در کودک تقویت می‌کند و در کنار بازی، تمرین دیکته را برای او به تجربه‌ای شیرین تبدیل می‌نماید.

  • بازی جدا کردن کلمات

برای این آموزش از کودکتان بخواهید، کلمات جدید را روی کارت‌های کوچکی بنویسد، سپس هر یک از حروف آن را با قیچی جدا کنند. سپس به آن‌ها کمک کنید تا اجزای جدا شده کلمات را خوب بررسی کنند و با در کنار هم قرار دادن آن‌ها، مجددا کلمه مورد نظر را بسازند.

بعد از اینکه کودک تک تک اجزای کلمه را خوب یاد گرفت از او بخواهید با مخلوط کردن حروف و صداهای به دست آمده یا حذف بعضی از آن‌ها، کلمه جدیدی بسازد و آن را باصدای بلند بخوانند. حتی به این شکل و با جدا کردن حروف چند کلمه، میتوانند جمله جدیدی بسازند.

این روش هم قدرت خلاقیت کودکان را افزایش میدهد و هم با کلمات و جملات با معنا و گاه بی معنایی که ساخته می شود، لحظاتی مفید و لذت بخشی را برای کودک ایجاد کرد.

  • شن بازی

بازی با جعبه شن، روشی دیگر برای رفع مشکلات املایی و تقویت مهارت دیداری دانش آموزان است. مقداری شن و ماسه در ظرفی بزرگ بریزید و یک کلمه بنویسید و از کودکتان بخواهید خودش آن کلمه را بنویسند و علاوه بر مقایسه کلمه نوشته شده، دقت کند که آیا نوشته او درست است یا نه!

  • بازی حروف اول

برای این کار ۳۲کارت حروف الفبا را در یک کیسه قرار دهید و از کودکان بخواهید هر کدام، یک حرف از داخل کیسه بردارند و یک اسم شی‌ای که در اطراف وجود دارد و با این حرف شروع می‌شود را با صدای بلند بگوید و کارت را نزد خود نگه دارد. ولی اگر چیزی به ذهنش نرسید و یا پیدا نکرد باید آن حرف را به داخل کیسه برگرداند.

بازیکنی هم که بعد از خالی شدن کیسه بیشترین حرف را جمع آوری کرد به عنوان برنده انتخاب می‌شود.

  • بازی جداسازی وسایل

برای این بازی نیاز به ۳سبد خرید دارد. و باید روی هر سبد، یک حرف بنویسید، بعد مقداری از وسایلی که با آن۳ حرف شروع می شوند را کنار هم قرار دهید و از او بخواهید تا وسایل را طبق حرف اول شان داخل سبد مورد نظر بگذارید.

  • بازی طراحی پوستر یک حرف

روی یک کاغذ رنگی یک حرف بنویسید و یک مجله یا روزنامه هم در اختیار کودکتان قرار دهید و از فرزندتان بخواهید تا با قیچی کلماتی را که با ان حرف نوشته شده است ببرد .بعد از او بخواهید تا با این حروف بریده شده یک پوستر بسازد.

  • بازی با حروف در حمام

موقعی که کودک را حمام میکنید برای اینکه لحظات خوبی داشته باشد با انگشت حروف‌هایی رادر پشت او بنویسید و از او بخواهید تا حدس بزند حرفی را که در پشت او می‌نویسید چیست. اگر هم سن کودکتان خیلی کوچک است از حروف‌های ساده استفاده کنید و کمکش کنید تا تشخیص دهد که مثلا حرفی که نوشتید «س» است یا «ش»؟

در آخر

آموزش حروف الفبای فارسی به کودکان می‌تواند بسیار شیرین باشد و می‌توانید با آموزش الفبا کودک خود را برای خواندن و نوشتن بیشتر آماده کنید. سایت کتاب هدهد مرجع کتاب‌های باکیفیت کودکان و نوجوانان است. برای آشنایی و سفارش بسته‌های آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان و همچنین بازی‌های آموزش الفبا به سایت کتاب هدهد مراجعه فرمایید.

 

 

نویسنده: فاطمه عبدی

نوشته آموزش حروف الفبای فارسی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان