رخشنده اعتصامی نامدار به پروین اعتصامی در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز به دنیا آمد و در سال ۱۲۹۱ همراه خانواده به تهران کوچید. پدرش میرزا یوسف اعتصام‌الملك و مادرش زنی با فرهنگ و ادب دوست بود و در شكوفایی خلاقیت پروین بسیار تلاش كرد.
پروین دستور زبان فارسی و عربی و ادبیات را نزد پدر آموخت. او در سال ۱۳۰۳ دوره میانی آموزش خود را در مدرسه امریکایی دختران به پایان رساند. پروین سه زبان انگلیسی، عربی و فارسی را به خوبی می‌دانست.
اعتصامی دو سال در مدرسه دخترانه‌ی آمریكایی‌های تهران ادبیات فارسی و انگلیسی درس داد. نخستین منظومه‌ی او به نام "ای مرغک" در مجله بهار که پدرش آن را منتشر می کرد، در سال ۱۲۹۹ چاپ شد. دیوان او برای نخستین بار در سال ۱۳۱۴ در تهران به چاپ رسید. در سال ۱۳۱۵ وزارت معارف به او نشان درجه سه علمی داد. در همین سال با تصویب علی اصغر حکمت، وزیر معارف وقت، به کتابداری کتابخانه ی دانشسرای عالی برگزیده شد. او مدتی عضو هیئت مدیره کانون بانوان نیز بود.
پروین در شعرهای خود از حقوق رنجبران و تیره بختان سخن گفته و صمیمانه با آنان همدردی کرده است. او شاعر مردم کوچه و بازار و دانش آموزان بود. پروین به کودکان بسیار ارج می نهاد و چهره کودکان را نمایانگر وضعیت واقعی جامعه می دانست. قطعه های تهیدست، بی پدر، طفل یتیم و قلب مجروح او گواه توجه و دلبستگی پروین به کودکان فرودست است. پروین بیش از آنکه برای کودکان شعر بگوید، درباره کودکان شعر گفته است. زبان پروین ساده، روان و دلنشین است. بخش بزرگ شعرهای او به شکل قصه و بیشتر به شیوه مناظره است.
پروین اعتصامی اوایل فروردین ۱۳۲۰بیمار شد و در پی درمان نادرست در ۱۵ فروردین همان سال درگذشت.
