موسسه پژوهشى تاريخ ادبيات کودکان ٢٠ نوامبر روز جهانى کودک را به همه کودکان سراسر دنيا تبريک مى‌گويد و جهانى در آرامش، صلح و دوستى براى همه کودکان جهان آرزو مى‌کند.
براى آشنايى با تاريخچه روز جهانى کودک، بخش پژوهش موسسه به مناسبت اين روز جستار زير را در دسترس علاقه‌مندان قرار مى‌دهد.
تاريخچه روز جهانى کودک:
هر ساله ٢٠ نوامبر روز جهانى كودك در برخى كشورهاى جهان جشن گرفته مى‌شود. هدف از برگزارى اين روز بزرگداشت و توجه به بهزيستى و حقوق كودكان است. ريشه هاى برگزارى روز جهانى كودك به كنفرانس جهانى ژنو در باره سعادت كودكان برمى گردد. در تابستان سال ١٩٢٥ نخسيتن كنفرانس مربوط به رفاه و سعادت كودكان با حضور نمايندگان ٥٤ كشوردر ژنو برگزار شد. نماينده ايران در اين كنفرانس ميرزا يحيى دولت آبادي،نوانديش و اصلاحگر برجسته دوره مشروطه بود كه بيش از هر كسى از حقوق كودك آگاهى داشت و پيش از اين كتاب «غصب حق اطفال» را درباره حقوق كودك نوشته بود. اين نشست «كنفرانس جهانى براى رفاه كودكان »World Conference for the wellbeing of Children نام گذارى شد و در پايان آن اعلاميه ژنو، حمايت از كودكانGeneva Declartion Protecting Children از تصويب كشورهاى حاضر در كنفرانس گذشت. در اين اعلاميه به نيازهاى معنوى كودكان، رهايى كودكان از فقر، حمايت از كودكان كار، ارزيابى دوباره شيوه‌هاى آموزشى كودكان و موضوع‌هاى ديگر مربوط به بهزيستى و رفاه كودكان در سرتاسر جهان توجه و تاكيد شده بود. همچنين در اين كنفرانس از كشورها درخواست شده بود كه روزى ويژه براى توجه به كودكان و حقوق آن‌ها از سوى كشورها تعيين شود.
در تابستان همين سال يعنى روز يك ژوئن كاردار چين در سانفرانسيسكو كودكان بى‌سرپرست چينى را به جشن اژدهاى روان فرا خواند. او مى‌خواست به اين وسيله توجه مطبوعات را به وضع كودكان بى‌سرپرست جلب كند. كار او مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت و يكى ديگر از زمينه‌هاى شكل‌گيرى روز كودك در جهان شكل گرفت.
پس از جنگ جهانى دوم در سال ١٩٤٩ در نشست زنان دموكرات كه در مسكو برگزار شده بود، روز يك ژوئن به نام روز كودك نام گذارى شد. از آن پس در برخى از كشورها به ويژه كشورهاى سوسياليستى اين روز به نام روز كودك جشن گرفته مى‌شود. اما در ١٤ دسامبر سال ١٩٥٤ مجمع عمومى سازمان ملل متحد در پى نشست خود اعلام كرد كه كشورها روزى مناسب را به عنوان روز جهانى كودك را با هدف يگانگى و توجه به نيازهاى كودكان و فهم كودكان از يكديگر در سرتاسر جهان برگزار كنند. چنين روزى مورد توافق كشورها قرار نگرفت تا اينكه در ٢٠ نوامبر سال ١٩٥٩ اعلاميه حقوق كودك از سوى مجمع عمومى سازمان ملل تصويب شد. از اين پس به پيشنهاد يونيسف، صندوق حمايت از كودكان سازمان ملل و پيشنهاد برخى كشورها روز ٢٠ نوامبر به عنوان روز جهانى كودك پذيرفته شد. اما شايد روز جهانى كودك يكى از روزهايى باشد كه بر سر برگزارى آن در جهان تفاهم به وجود نيامد. زيرا همچنان بسيارى از كشورها از جمله سى ايالت از ايالت‌هاى امريكا روز يك ژوئن را به عنوان روز جهانى كودك جشن مى‌گيرند. كشورهايى مانند چين و ويتنام و روسيه و كشورهاى سوسياليستى سابق نيز روز يك ژوئن را جشن مى‌گيرند. در اين ميان برخى كشورها هستند كه روز كودك خود را دارند. در هند،روز استقلال هند در ١٤ نوامبر روز كودك خوانده شده است. در ژاپن روز ٥ مى روز كودك ناميده شده است و به همين مناسبت كشور تعطيل مى‌شود كه نشان از اهميت اين روز براى ژاپنى ها دارد. در ايران اكنون روز ١٦ مهر به عنوان روز كود ك يا همان روز جهانى كودك جشن گرفته مى‌شود. پيش از انقلاب روز ٤ آبان كه روز تولد پسر ارشد محمدرضا شاه پهلوى كه جانشين او نيز به شمار مى‌رفت، جشن گرفته مى‌شد.
