۱۳ تیر ۱۲۶۷ش. زادروز میرزا حسن رشدیه است. او در محله چرنداب تبریز به دنیا آمد. پس از رسیدن به سن رشد او را به مکتب‌خانه فرستادند.
در همان ماه‌های نخست به سبب هوش و فراست خود خلیفه‌ی مکتب خانه شد. رشدیه پس از آموختن صرف و نحو، فقه و احکام، عربی و ادبیات، پیش‌نماز یکی از مسجدهای تبریز شد. سپس به دارالمعلمین بیروت رفت و به فراگرفتن شیوه‌های نوین آموزش پرداخت.
در سال ۱۳۰۵ یا ۱۳۰۶ه.ق نخستین مدرسه‌ی ابتدایی عمومی را در ایران، در محله‌ی ششگلان تبریز باز کرد. کار این مدرسه یک سال بیشتر به درازا نکشید و به فتوای پیش‌نماز محل، مدرسه را بستند. رشدیه شش بار در تبریز و یکبار در مشهد مدرسه باز کرد ولی هر بار سنت‌گرایان از فعالیت مدرسه جلوگیری می‌کردند که یک بار به کشته‌شدن یک دانش‌آموز و بار دیگر به زخمی‌شدن رشدیه انجامید. او تصمیم گرفت تا بازگشت آرامش از ایران خارج شود و برای دیدار طالبوف به قفقاز و سپس به مصر رفت. پس از آنکه میرزا علی خان امین الدوله به والی‌گری آذربایجان انتخاب شد، رشدیه را به تبریز فراخواند و دبستان بزرگی در محله‌ی ششگلان تبریز بنا نهاد. وقتی امین‌الدوله به مقام صدارت عظمای ایران رسید، میرزا حسن رشدیه را نیز به تهران فراخواند. با برکناری امین الدوله و روی کارآمدن امین‌السلطان حقوق او را قطع کردند و پدران و مادران را از فرستادن فرزندان خود به مدرسه بازداشتند. رشدیه برای در امان‌ماندن از دشمنی مخالفان به قم رفت و تا آخر عمر در آنجا ماند.
میرزا حسن رشدیه روزنامه‌هایی به نام «مکتب» و «طهران» هم منتشر کرد که در آن ها مردم را به مبارزه با نادانی و خرافه و خودکامگی و استعمار فرا می‌خواند، اما کار این روزنامه‌ها هم به زودی همانند دیگر روزنامه‌های آزادی‌خواه به تعطیلی کشید. از او ۲۷ جلد کتاب باقی مانده است. برخی از آثار او عبارتند از: نهایه التعلیم، تحفه‌الصبیان، صد درس، وطن‌دلی، شرعیات، صرف فارسی، کفایه التعلیم.
میرزاحسن رشدیه در ۱۳۶۳ ه.ق. در قم درگذشت و روی دوش شاگردان مدرسه‌های قم در قبرستان نو به خاک سپرده شد.
