پوپک عظیم پور استاد دانشگاه، برای نخستین بار است که فرهنگ جامعی از عروسک‌های نمایشی و آیینی ایران منتشر کرده است.
این کتاب با نام "فرهنگ عروسک‌ها و نمایش‌های عروسکی آیینی و سنتی ایران" در ۷۰۰ صفحه از سوی انتشارات نمایش به چاپ رسیده است. این برای نخستین بار است که فرهنگ جامعی از عروسک‌های نمایشی و آیینی ایران چاپ می‌شود. پوپک عظیم پور، استاد دانشگاه در رشته نمایش عروسکی است. او در این کتاب جذاب و زیبا، به بررسی عروسک‌ها از بعد نمایشی و آیینی پرداخته است. اندیشه انتشار این کتاب پس از دفاع از پایان نامه دوره کارشناسی در ذهن نویسنده شکل گرفت و پس از ۱۳ سال پژوهش میدانی و کتابخانه‌ای در جای جای کشور پهناورمان، به ثمر نشست.
فرهنگ عروسک‌های نمایشی در ۶ بخش به ترتیب زیر تالیف شده است:
- نمایش‌های آیینی سنتی (پیش بهاری، باران خواهی و آفتاب خواهی)
- نمایش‌های سنتی (روز بازی، شب بازی)
- پیکرک‌های نمادین (ابودردا)
- عروسک بازیچه‌های اقوام (لیلی، مالوکان، نخودک)
- واژگان تخصصی نمایش‌های سنتی (چسبیده، چکیده، صندوق کش)
- نمایشگران و اساتید قدیمی (عیسی خان، قاسم تبریزی)
عظیم پور در جریان پژوهش‌های خود، بسیاری از این بازیچه‌ها و پیکرک‌های نمادین را با مواد بومی باز سازی کرده است. او امیدوار است تا در چاپ‌های بعدی این کتاب بتواند اطلاعات بیشتری از استادان گمنام این حوزه به دست بیاورد و اطلاعات بیشتری درباره نمایش‌های سنتی ایران ارائه کند.
مراسم آیینی در کشور ایران با تنوع اقلیم و فرهنگی که در آن به چشم می‌خورد جایگاه ویژه‌ای دارد. کشوری که ممکن است همزمان عده‌ای سربه آسمان، برای دعای باران باشند و عده‌ای در نقطه‌ای دیگر دست به کار برگزاری مراسم آفتاب خواهی. عروسک‌های آیینی، از عمق قلب‌های مردم با طبیعت پیوند می‌خورند و نمایشی زیبا برای کائنات، آسمان و ماه بازی می‌کنند.
به باور عظیم پور، حتی عروسک‌های بازی کودکان نیز در زمره اسباب نمایش در می‌آیند. چرا که کودک با آن عروسک مشق زندگی می‌کند و در خیال طرحی می زند برای زندگی خودش در آینده.
عروسک‌ها در نقاط مختلف ایران نام‌های گوناگونی همچون لیلی، لعبت و گلین و بوکه به معنای عروس دارند که همه این نام‌ها دارای جنبه‌های مشترکی همچون پاکی و معصومیت و مظهر عشق و دوستی بودن، هستند. کودکان با "لیلی بازی"، بال‌های خیال خود را می‌گسترانند و بر آسمان آرزوهای‌شان اوج می‌گیرند.
پیکرک‌های نمادینی همچون مبارک و تکه در آیین‌های پیش بهاری، نوید جان بخشی زمین را به مردم می‌دهند. پیکرک "بوکه بارنه" با آرزوی بارش باران بر آب رها می‌شود و بالاخره یک خرد جمعی با پیکرک "ابو دردا" بیماری و ملال را از خود دور می‌نماید. همه این نماد‌ها وجود باورهای ژرف در مردم ایران را تایید می‌کنند.
