پروین دولت آبادى

پروین دولت آبادى (۳۳۰۱ش.-۱۳۸۷ش.)

زاده سال ۱۳۰۳ در اصفهان. خانواده‌اش همه اهل فرهنگ و بیشتر آن‌ها چه زن و چه مرد آموزگار بودند. مادر او مدیر مدرسه ناموس اصفهان بود. و برخی از اجدادش که روحانی بودند نیز در گستره آموزش کار می‌کردند، در خانواده آن ها شعر جای ویژه‌ای داشت. فضای خانه پر بود از شعر. از همان کودکی در ذهن او و خواهر و برادرهایش، شعرهای حافظ، سعدی، شاهنامه، لیلی و مجنون نظامی نقش بسته بودند. پروین دولت‌آبادی شاعر کودکان و نوجوانان و به گفته کیانوش، شاعر پیشکسوت این گستره، در پیشبرد روند تاریخی شعر کودک سهمی بسزا داشته است. در دوره‌ای که نشانه‌های شعر اندرزی مشروطه هنوز به چشم می‌خورد، با رویدادی مهم، یعنی انتشار مجله پیک در دهه ۴۰ شعرهایی از او چاپ شدند که دارای پختگی بایسته و بسنده بودند. هنگام آن فرا رسیده بود تا شعر کودک در بستر طبیعی خود جریان یابد. بدیهی است که شعر دولت‌آبادی در این دوره یکباره به بلوغ نرسید و پیشینه شاعر تأثیر مهمی بر پختگی شعرهای او داشت.

شعرهای دولت‌آبادی دارای ویژگی‌هایی است که آن‌ها را از شعرهای شاعران پیش از خود متمایز می‌کند. شعر او از پند و اندرز و درونمایه‌‌های دستوری فاصله می‌گیرد و با رعایت ویژگی‌های کودک، جایگاه خود را پیدا می‌کند. ارزش و احترام به هویت کودک و سرودن شعرهایی همساز با سرشت او، در آثار دولت‌آبادی بازتاب یافته است. این بینش هنگامی در جامعه ریشه دواند که مناسبات اجتماعی برای پذیرش آن‌‌ آماده بود.

ویژگی دیگر شعرهای دولت‌آبادی، برداشتن فاصله میان دوره کودکی و نوجوانی است. حوزه شعرهای دولت‌آبادی، جامعه کودکان و نوجوانان را در برمی‌گیرد. تا پیش از این دوره، دامنه شعرها به دوره کودکی و بزرگسالی محدود می‌شد. قشر نوجوان در این دوره، لذت شعرهای همخوان با ویژگی‌های خود را تجربه کرد.

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان