پرویز کلانتری تصویرگر خوب کتاب های کودکان درگذشت

پرویز کلانتری تصویرگر خوب کتاب های کودکان درگذشت

پرویز کلانتری از پیشگامان تصویرگری کتاب های کودکان دهه ۳۰ تا ۵۰ ، روز جمعه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ پس از حدود ۸۰ سال نقش زدن و خلق آثاری زیبا بر در و دیوار و کاغذ درگذشت.

او که اول فروردين سال ۱۳۱۰ در زنجان به دنيا آمده بود‌، از همان ابتدا دنیایش با قصه های مادر بزرگش رنگی و مصور شد. کلانتری در گفت وگویی با کارشناسان موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در تیر ماه ۱۳۸۲درباره‌ی قصه‌ها و دوره کودکیش می گوید: «اين قصه‌ها‌‌ نشانه‌هاي كمرنگي از شاهنامه در خود داشتند‌. در ميان قصه‌هاي عاميانه بيش از همه از ملك جمشيد خاطرات دوري در ذهن دارم‌. ما بچه‌‌ها به ويژه در زمستان، دور كرسي مي‌نشستيم و يك لحظه مادربزرگ را رها نمي‌كرديم‌. او گنجينه شگرفي از قصه‌هاي سنتي بود كه ايرانيان سينه به سينه براي بچه‌ها نقل مي‌كردند‌. ما در خيابان اميريه زنجان مي‌نشستيم‌. من به دبستان علا‌مه مي‌رفتم‌. در آن زمان در محله‌مان يك كتابفروشي بود كه كتاب كرايه مي‌داد. از جمله كتاب‌هايي كه در آن زمان بچه‌هاي همسن و سال من كرايه مي‌كردند و مي‌خواندند‌‌، ‌مرد خون آشام، دراكولا‌، رابينسون كروزو‌، كتاب‌هاي پليسي جينگوز رجايي‌، ‌نات پنكرتون و مانند آن‌ها بودند‌. ما اين كتاب‌ها را با اشتياق زيادي كرايه مي‌كرديم و مي‌خوانديم. از بس كه اين كتاب‌ها دست به دست چرخيده بودند، كهنه شده بودند‌. پربارترين بخش مطالعه من دوره ميان نوجواني و جواني بود كه در دبيرستان شرف درس مي‌خواندم. ما برآيند نسلي هستيم كه در يك كلا‌م نسل «زنده باد_ مرده باد» دوران ملي شدن نفت بود‌. ... مادرم هم عادت به كتاب خواندن داشت‌. پس ما هم كتابخوان شديم‌. تنها در دوره‌‌هاي مختلف كتاب‌ها عوض مي‌شدند‌. از دوران كودكي علا‌قه زيادي به نقاشي كردن داشتم‌. با يك تكه زغال از آشپزخانه به داخل كوچه مي‌پريدم و روي در و ديوارهاي كوچه نقاشي مي‌كردم‌. گاهي رهگذرها دورم جمع مي‌شدند و براي همديگر توضيح مي‌دادند كه چه چيزي كشيده‌ام‌. بعدها در دبيرستان كاريكاتوريست شدم‌. ...»

 کلانتری که دانش آموخته دانشكده‌ی هنرهاي زيباي دانشگاه تهران بود در دانشگاه با همايون صنعتي‌زاده آشنا شد و همين آشنايي سبب شد به مؤسسه‌ی فرانكلين كه كتاب‌هاي درسي و نشريه‌هاي پيك را منتشر مي‌كرد، راه يابد. برخی از کتاب‌های درسی که توسط کلانتری تصویرگری شدند عبارت بودند از: «ت‍اری‍خ‌ ای‍ران‌: از آغ‍از ت‍ا اس‍لام‌ ب‍رای‌ س‍ال‌ پ‍ن‍ج‍م‌ دب‍س‍ت‍ان‌» (۱۳۳۹)، «ک‍ت‍اب‌ ۲‌ دب‍س‍ت‍ان» (۱۳۳۹)، «ت‍اری‍خ‌ ای‍ران‌: دوره‌ اس‍لام‍ی‌ ب‍رای‌ س‍ال‌ ش‍ش‍م‌ دب‍س‍ت‍ان‌» (۱۳۴۱)، «ک‍ت‍اب‌ اول‌» (۱۳۴۲)، «ک‍ت‍اب‌ دوم‌» (۱۳۴۲)، «ف‍ارس‍ی‌ س‍وم‌ دب‍س‍ت‍ان‌» (۱۳۴۵)، «ف‍ارس‍ی‌ ب‍رای‌ ک‍لاس‌ چ‍ه‍ارم‌ دب‍س‍ت‍ان» (۱۳۴۵)، «ف‍ارس‍ی‌: پ‍ن‍ج‍م‌ دب‍س‍ت‍ان‌» (۱۳۵۰)، »ف‍ارس‍ی‌ دوم‌ دب‍س‍ت‍ان‌» (۱۳۵۳)، «ف‍ارس‍ی‌ س‍وم‌ دب‍س‍ت‍ان» (۱۳۵۴)، «ف‍ارس‍ی‌ چ‍ه‍ارم‌ دب‍س‍ت‍ان» (۱۳۵۵).

بیشترین تجربه کاری کلانتری برای کودکان در نشریه‌های پیک بود که در موسسه‌ی فرانکلین به سرپرستی ایرج جهانشاهی به چاپ می‌رسید. او از نخستین تصویرگرانی بود که با مجموعه نشریه‌های پیک همکاری داشت.

پرویز کلانتری سپس در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان عهده‌دار مديريت آموزش‌هاي هنري شد‌. کلانتری هميشه عاشق كار براي كودكان بود و تصويرگري را دوست داشت و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را فضایی براي يك نوع طبع‌آزمايي گرافيست‌ها و تصويرگران نوگرا می‌دانست.

نخستين كتابي كه کلانتری براي كودكان تصويرگري كرد «كدو قلقله‌ زن»‌ با بازنویسی منوچهر انور در سال ۱۳۳۳ بود. بعد از «كدو قلقله زن»، «ماه مصنوعی» (۱۳۳۶)، بخش‌هایی از کتاب «فرهنگنامه» اثر برتا موریس پارکر (۱۳۴۶)، «جمجمك برگ خزون» (۱۳۴۸)، «گل اومد بهار اومد» (۱۳۵۳)، «خر و خرکچی» (۱۳۵۵)، بخش‌هایی از کتاب «با هم زندگی کنیم» (۱۳۵۶)، كتاب «رنگين كمان» اثر ثمين باغچه‌بان توسط او تصويرگري شد.

مجموعه«ما گل های خندانیم» از آخرین نوشته های اوست که با تصویری خود او و گروهی از تصویرگران امسال منتشر شد.

موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان درگذشت این هنرمند برجسته را به تمامی علاقمندان و دست اندرکاران فرهنگ کودکی تسلیت می گوید. یادش گرامی.

پرویز کلانتری تصویرگر خوب کتاب های کودکان درگذشت
پرویز کلانتری تصویرگر خوب کتاب های کودکان درگذشت
راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان