محمدهادی محمدی
نوروزانه ما کوشندگان فرهنگ، هنر و ادبیات کودکان به شما، هدهد است. هدهد همان پرنده زیبایی که شانه برسر دارد و در فرهنگ ایرانی به او شانه به سر هم می گوییم. هدهد همان پرنده ای که در داستان های کهن و امروزی جای دارد و کودکان از دیدن آن غرق شادی می شوند.
داستان زایش هدهد دراز است، اما بد نیست، شما هم کمی در جریان آن قرار بگیرید. چندسال پیش که هنوز فضای وب و اینترنت چنین گسترده نشده بود، ما دوستداران کودک و کودکی فکر می کردیم چه کسانی باید متولی دنیای مجازی کودکان به زبان فارسی باشد. چه کسانی باید پایگاه های ویژه کودکان و نوجوانان را راه بیندازد و چه کسانی باید آن ها را به گروه های مخاطب معرفی کنند. هرچه چشم به راه ماندیم، نه کسانی را دیدیم که کودکان این سرزمین را جدی گرفته باشند و نه کسانی که بخواهند این راه پرزحمت و بی مزد و منت را بپیمایند. در آن دوره چند سایت محدود برای کودکان یا درباره کودکان شکل گرفته بود. اما همان ها هم در دسته بندی ها یا دایرکتوری ها یا پرتال هایی که به این منظور راه اندازی شده بود، دیده نمی شد. در حقیقت دنیای کودک و نوجوان به زبان فارسی نارس و نارسا مانده بود.
زمانی با برخی از این پایگاه ها تماس گرفتیم که ما حاضریم کار دسته بندی کردن این سایت ها را انجام دهیم، شما تنها زحمت بکشید و آن ها را در جای شایسته خود قرار دهید. اما دریغ از یک پاسخ. بعدها که کمی گذشت، متوجه شدیم این کار ما از پایه درست نبوده است. چون طبقه بندی های سایت ها در آن پایگاه ها چندان علمی و کاربردی نبوده است. پس خود دست به کار شدیم و شروع به گردآوری نشانی سایت های ویژه کودک و نوجوان یا درباره کودک و نوجوان کردیم. چنین سایت هایی به زبان فارسی اکنون نسبت به چند سال گذشته وضع بهتری دارند، اما نسبت به پیشرفتی که در جهان صورت گرفته است، وضع بسیار ناگواری دارند. برای نمونه اگر شما در موتور جست و جوی گوگل که برترین و پیشرفته ترین است، موضوع ریاضی برای کودکان را به زبان انگلیسی تایپ کنید، صدها سایت رو به نگاه شما چشم می گشایند که بسیاری از آن ها بسیار پروپیمان هستند. این نمونه را بگیرید و به موضوع های دیگر تعمیم دهید. اما اکنون اگر بخواهید برای کودک فارسی زبان خود یک سایت ریاضی پیدا کنید که قابل اعتنا و پروپیمان باشد، راه به جایی نمی برید. در موردهای دیگر هم کم و بیش همین وضعیت حاکم است. پس ما در گام اول تصمیم گرفتیم که سایت های فارسی کودک و نوجوان یا برای کودک و نوجوان را در کنار سایت های انگلیسی قرار دهیم. هدف ما از این کار هم سنجش بین دو دنیای فارسی زبان و انگلیسی زبان و هم استفاده از دنیای گسترده سایت های انگلیسی زبان برای کوشندگان کودک و نوجوان و خود کودکان و نوجوانان بوده است. افزون بر این ها با معرفی سایت های انگلیسی زبان در پی آن هستیم تا مخاطبان بین المللی را یاری دهیم از روزن هدهد دنیای مجازی کودک و نوجوان را بهتر بشناسند.
هدهد دارای چهارده دسته است که سایت های مربوطه در آن جای گرفته اند. کار ما این نبوده است که مانند برخی از پرتال ها همه این سایت ها را، از کم کیفیت تا با کیفیت را گردآوری کنیم. بلکه هدف برتر ما جهت دادن به مخاطبان بوده است که از دنیای مجازی بهترین بهره را ببرند. از میان هزاران سایتی که اکنون در دنیای انگلیسی زبان برای کودکان کار می کنند، برخی از آن ها کیفیت بهتری دارند، ما در حقیقت کوشش کرده ایم که بهترین ها را انتخاب کنیم که به مخاطبان خود دید و نگرش بدهیم. این کار ساده ای نبوده است و برای گردآوری این سایت ها صدها ساعت کار و مطالعه شده است.
دسته بندی چهارده گانه پایگاه ارتباط فرهنگی هدهد چنان است که همه آن نیازهای ضروری و بنیادین کودکان و نوجوانان و کوشندگان این گروه سنی را در برمی گیرد. به یاد داشته باشید که ما به محیط زیست و توسعه پایدار بسیار توجه داریم. بخشی از سیاست ما همواره درگیر کردن کودکان و نوجوانان با فعالیت های زیست محیطی بوده است. در این زمینه کوشیده ایم بهترین سایت ها را در دسترس شما قرار دهیم. گاهی این سایت ها مخاطب همگانی دارد. شناخت جانوران یا گیاهان ضرورتی تام بوده است که ما را واداشته است برخی از این سایت های عمومی را به گروه مخاطبان خود معرفی کنیم. مانند سایت شناخت بیابان ها و کویرهای ایران یا پرندگان ایران. اما در مورد نیازمندی های اقتصادی کودک و نوجوان، سیاست ما از اساس متفاوت با دیدگاه های رایج صرفاً اقتصادی و سودطلبانه بوده است. ما از این راه خواسته ایم به مخاطبان خود یادآوری کنیم، که فرهنگ، هنر و آموزش و پرورش امروزی با ابزارهایی درگیر است که این ابزارهای کمک آموزشی در بالاترین استانداردها تولید می شود. همچنین وسایل هنری مناسب همواره با برندهای مشهور در ارتباط نیستند. به همین دلیل اگر نیاز دارید فضای بازار فرهنگی کودک و نوجوان را بشناسید در بخش نیازمندی های اقتصادی هدهد، سایت هایی را به شما معرفی کرده ایم که می تواند راهنمایی باشد برای زندگی سالم در جهان پررقابت امروز. در این بخش ما پایگاهی نیستیم که راه تماس با برندهای معروفی مانند آدیداس یا نایکی یا بنتون و... را به شما نشان دهیم. ما در این بخش خواسته ایم یادآوری کنیم که جز جهان پر رقابت برندهای معروف، جهان دیگری وجود دارد که می تواند زندگی و زیست پربارتری برای کودکان و نوجوانان بسازد.
پایگاه ارتباط فرهنگی هدهد به ویژه می تواند کار آموزشگاه ها و کتابخانه ها و سازمان های فرهنگی و هنری در ارتباط با کودکان و نوجوانان را آسان کند، زیرا همواره این پرسش در برابر این گروه از مخاطبان قرار داشته است که دسترسی به سایت های مناسب این گروه سنی یا در باره این گروه سنی آسان یاب نیست و به سختی می توان در میان هزاران سایت، سایت های مناسب و کاربردی را پیدا کرد. شاید علت این موضوع در نارسایی موتورهای جست و جو باشد، که معیارشان برای نمایش سایت ها، رتبه آن ها در دنیای وب است. این رتبه بیش از همه برپایه بازدیدکنندگان به دست می آید نه کیفیت خود سایت. به همین دلیل همه آموزشگاه ها و کتابخانه هایی که دارای پایگاه هستند می توانند لینک هدهد را در صفحه نخست خود قرار دهند، با این دلیل که هدهد توانایی این را دارد که مخاطب شما را وارد روزنه هایی از جهان مجازی کند که دسترسی به آن چندان آسان نیست. در حقیقت هدهد کار دسترسی و دستیابی به سایت های ویژه کودکان و نوجوان یا برای کودکان و نوجوانان را بسیار آسان کرده است.
پایگاه ارتباط فرهنگی کودک و نوجوان هدهد در آغاز راه است. ما نیازمند راهنمایی های شما برای بهبود دسته بندی های آن هستیم. اگر سایت های مناسبی را می شناسید که هدهد آن ها را معرفی نکرده است، از شما می خواهیم به یاری ما بشتابید، تا هدهد به عنوان پایگاه ارتباط فرهنگی کودک و نوجوان جای خود را در میان جامعه فرهنگی ایران و فراتر از ایران در جامعه انگلیسی زبان پیدا کند.
