روایت افسانه های پریان در میان بوی دل انگیز پلوی ننه قصه گو!

روایت افسانه های پریان در میان بوی دل انگیز پلوی ننه قصه گو!

روز دوشنبه ششم اردیبهشت بخش دیگری از  تاریخ تصویری وابسته به پروژه مطالعات کودکی در موسسه کلید خورد. این روز نوبت خانم توراندخت اشتیاقی بود که در برابر دوربین به بازگویی روزهای کودکی خویش و تجربه هایش در زمینه کار با کودکان بپردازد.  توران اشتیاقی در سال ۱۳۰۹ در محله امیریه تهران در خانواده ای فرهنگی به دنیا آمد. پدرش محسن اشتیاقی روزنامه نگار وهمکار جوان فرخی یزدی بود.  مادرش بتول زنی خانه دار اما با فرهنگ بود که دو دخترش را عاشقانه در دامنش می پرورید.  یکی از نخستین خاطره های توران ،  از سه سالگی اوست. خاطره ای که در او تاثیر  بدی برجای گذاشت. مرگ یک کودک در برابر چشمان او در  حوض بزرگ خانه . او هنوز هم هنگامی که این خاطره را یادآوری می کند،‌ فریاد و جیغ هایش  برای کمک به این کودک در گوش ها و ذهنش می پیچد. چنین خاطره ای اگرچه ممکن است، جنبه شخصی داشته باشد،‌اما از جنبه مطالعات کودکی ،‌برخی از عوامل مرگ و میرهای کودکان را در خانه های سنتی شهرهای ایران نشان می دهد. فرو رفتن کودکان در حوض های خانه و مرگ تلخ آن ها.  اما زندگی کودکانه او جدای از این تجربه های تلخ پر از تجربه های شیرین است. سال های دبستان او که در دبستان الوند گذشت، پر از یادهای شیرین از درس و مدرسه است. همچنین بازی های کودکانه کودکان این دوران که بازی های سنتی با مفاهیمی مانند مشارکت و همیاری بود، بخش هایی دیگر از دنیای او را ساخته است. یکی از تجربه های شیرین او در این زمان ، قصه گویی سحرانگیز خدمتکار پیر خانه در هنگام شب های تابستان ، پیش از آیین شام است که در حیاط و در کنار  پشه بند سفید  انجام می گرفت. پیرزنی که  ماهرانه پلو دم می انداخت و در فضایی که آمیخته از بوی پلو و آبی آسمان پر ستاره بود،  برای او  با شیرین ترین زبان افسانه های پریان را بازمی گفت.
پس از گذار از کودکی ،  توراندخت اشتیاقی سرشار از این کودکی پربار باردیگر در نقش آموزگار به مدرسه برگشت تا خلاقیت های آموخته را به کودکان منتقل کند. از این پس او با گذشت زمان نقش های برجسته تری پیدا می کرد. راه اندازی مدرسه آینده و در پی آن ادامه تحصیل در امریکا در رشته آموزش و پرورش و برگشت به ایران و آشنایی با همکارانی مانند توران میرهادی و معصومه سهراب و یحیی مافی او را به حلقه پایه گذاران شورای کتاب کودک پیوند داد. در این مورد نیز  او گفته های بسیاری دارد که یکی از شنیدنی ترین آن ها تجربه شکل گیری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در بالاترین سطوح سیاسی در ایران آن روزگار است.
 

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان