دوران برزخ ماندن یا نماندن ونقش آن درپوشاک کودکان

 موضوع وضعیت پوشاک کودکان در دوره های مختلف از جنبه های گوناگونی همچون: جنس، مدل، لباس نوزادان، دختران، پسران، تزیینات و آرایه های لباس ها، ورود پوشاک خارجی کودکانه به ایران، دوخت لباس، ... یکی از سرفصل های مهم  پروژه "مطالعات کودکی" در موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان  است که برای گردآوری اطلاعات مستند در این زمینه در کنار پژوهش های کتابخانه ای به گفت وگو با کارشناسان آگاه در این حوزه می پردازیم. روز یکشنبه ١٤ آبان فرصتی بود تا دیداری داشته باشیم با دکتر محمدحسن سمسار کارشناس تاریخ معاصر در دفتر کار ایشان. 

دکتر محمدحسن سمسار متولد سال١٣١٣ در شیراز و دارای مدرک دکتری تاریخ از دانشگاه تهران است. وی عضو هیأت علمی و مدیر بخش معماری و هنر مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی از سال١٣٦٥ است. دکتر سمسار در حین تحصیل تاریخ به مطالعات و تحقیقات باستان شناختی علاقه بسیار داشته و سرپرستی موزه ها و کارشناس آثار هنری و نسخ خطی وزارت فرهنگ و هنر را در کارنامه کاری خود دارد. دکتر سمسار در سال های گذشته پژوهشی داشتند روی منسوجات قدیمی در ایران، با توجه به نزدیکی این پژوهش با موضوع پوشاک کودکان و نوجوانان ایرانی به دیدار ایشان رفتیم. 

دکتر سمسار در این نشست از دو جنبه اجتماعی و اقتصادی به تن پوش های کودکان پرداختند. سمسار معتقد است از دیدگاه اجتماعی کودکان در جوامع ادوار مختلف ایران به طور کلی گروه چندان سود برده ای  از اجتماع نبودند، زیرا تعداد مرگ و میر در میان کودکان به نسبت اقشار دیگر بیشتر بوده است و از دیدگاه اقتصادی کودک یک موجود زنده بوده که آینده مشخصی نداشته، پس کمتر روی او سرمایه گذاری می شده است. او از این دو دیدگاه به چگونگی تامین پوشاک کودکان می پردازد. 

فاطمه سراییان دستیار پژوهشی دکتر سمسار نیز در این نشست حضور داشتند. او در تعریف بخشی از خاطرات دوران کودکی خود از نقش طبقات اجتماعی و پایتخت نشینان در مدل های پوشاک کودکان می گوید و به دوباره دوزی های پوشاک کودکان از پارچه های شکافته شده لباس مادران و پدران اشاره می کند.

دکتر سمسارمعتقد است تا کنون پژوهشی مستند روی پوشاک کودکان نشده است و تمامی کارهای موجود حتی پژوهش خود او نیز بر منسوجات پوشاک بزرگسالان متمرکز است. او معتقد است برای پژوهش مستند در این زمینه باید به گردآوری نمونه های متعدد از پوشاک کودکان در نقاط مختلف جغرافیایی توجه کرد. 

ثبت این نمونه ها به همراه خاطرات مادران و پدران سالخورده درباره آن ها باید خیلی زود آغاز شود پیش از آنکه این پوشاک از بین بروند و یا مستندات شفاهی درباره آن ها دیگر دسترس پذیر نباشد. لذا از تمامی علاقمندان "فرهنگ کودکی" می خواهیم ما را در گردآوری این نمونه های اصیل و ثبت تاریخچه پوشاک کودکان ایرانی  یاری دهند. موسسه تمامی اطلاعات گردآوری شده در این زمینه را از طریق "موزه مجازی فرهنگ کودکی" و در بخش پوشاک آن به نشانی http://iranak.org/muse/clothing  با نام یاری دهندگان اطلاع رسانی خواهد کرد.