در آخرین روز از ماه فروردین نشستی داشتیم با ناصرالدین حسن زاده از مجموعه داران به نام تهران در حوزه ی تاریخ مشروطه. در این نشست با ایشان در باره ی اسناد و مدارک و منابع موجود دوره ی مشروطه درباره ی زندگی فرهنگی و اجتماعی کودکان صحبت کردیم.
به گفته این مجموعه دار با سابقه، منابع بسیاری در حوزه مواد خواندنی (کتاب و نشریه)، اسناد آموزش و پرورش، عکس ها، نامه ها، و غیره از آن دوره به جای مانده که بخشی از آنها در کتابخانه ها و مجموعه های دولتی نگهداری و اطلاع رسانی می شوند، اما بسیاری از آنها در مجموعه های شخصی است که هیچگاه در دسترس پژوهشگران نبوده اند. برخی از این منابع اهمیت بسیاری در پژوهش های تاریخی و فرهنگی دارند. اما در این میان منابعی که در رابطه با زندگی کودکان بوده به علت کم توجهی و بی اهمیت قلمداد شدن موضوع و محتوای آنها حتی توسط مجموعه داران هم مورد بررسی قرار نگرفته اند.
به درخواست موسسه، آقای حسن زاده بررسی و بازبینی روی بخشی از اسناد و مدارک خود با موضوع "کودکی" داشتند که حاصل آن دستیابی به چند جلد کتاب درسی، کتاب های خواندنی کودکان، نشریه های کودکانه، عکس، نظامنامه های آموزش و پرورش، کارت ورود به جلسه امتحان دوره ی مظفری، ورقه افتخار مدرسه سعادت تبریز به تاریخ ۱۳۲۸ق.، تصدیق نامه دارالمعلمین طهران(۱۳۳۴ق.)، سالنامه های مدارس، دفتر مشق قدیمی، دفتر خاطرات دانش آموزان (۱۳۱۷)، و بسیاری اسناد دیگر بود. برخی از این اسناد شاید در نگاه نخست برای بسیاری از مردم دارای بار معنایی و اطلاعاتی نباشند، چنانکه بسیاری از آنها در طی این سال ها با کمترین تاملی از بین رفته اند. اما اگر همین اسناد به شیوه ی صحیح دسته بندی شده و در کنار دیگر اطلاعات هم موضوع قرار گیرند، چرخه ی کاملی از اطلاعات را شکل می دهند. به واقع گاه برخی از این اسناد نقطه ارتباط و اتصال چند اطلاع مهم با یکدیگرند. کارشناسان موسسه امیدوارند با کمک علاقمندان به حوزه فرهنگ و ادبیات کودکان ایران، مجموعه هایی همچون مجموعه موسسه و مجموعه آقای حسن زاده در فضایی مناسب امکان نمایش عمومی داشته باشند. تا هم نمایشگاه دریچه ایی باشد برای ورود به تاریخ فرهنگ و ادبیات کودکان ایران و هم اهمیت هر برگ و شی در جایگاه خود مورد توجه مردم قرار گیرد و از این پس کمتر شاهد از بین رفتن میراث فرهنگی کشورمان باشیم.
در پایان آقای حسن زاده مجموعه کاغذهای خرید "تجارتخانه رزاق اف (رزاق منش)" را که از تجار معروف وارد کننده کالا در تهران بودند را به موسسه اهدا کردند. در این مجموعه به نام بسیاری از اسباب بازی های کودکانه اشاره شده است که در حدود ۸۰- ۹۰ سال پیش از این وارد ایران شده است. از آن جمله است انواع عروسک ها: عروسک گچی، عروسک کوکی، عروسک مقوایی، عروسک پلاستیکی، عروسک بزرگ که صدا می نماید!، دوچرخه، سه چرخه، جغجغه، توپ فوتبال، درشکه کودک و البته کالاهایی چون پاکن، مداد، دوات و غیره. این مجموعه پس از بررسی از طریق موزه مجازی اسباب بازی ها در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.
