موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان بار دیگر بخشی از گنجینه خود را به مناسبت سومین جشنواره بین المللی بازی و اسباب بازی با همکاری سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین از ۱۳ تا ۲۲ شهریور ۱۳۹۲ در سرای سعدالسلطنه قزوین به نمایش گذارد.
موسسه برای اطلاع رسانی از دستاوردهای پژوهشی خود تاکنون ۱۳ نمایشگاه- موزه در سطح تهران، شهرستان‌ها و یک مورد در اکسپو ژاپن برگزار کرده است. عنوان سیزدهمین نمایشگاه - موزه این موسسه «تاریخ کودک فرهنگی، فرهنگ کودکی» بود با شعار «خواهش می‌کنم دست بزنید! خواهش می‌کنم دست نزنید!».
گنجینه به نمایش درآمده در این دوره از نمایشگاه- موزه که حاصل ۱۷ سال تلاش این موسسه و نیروهای داوطلبی است که گوشه گوشه ایران را برای یافتن گذشته کودکان ایرانی جست وجو کرده‌اند و شامل میراث فرهنگی و معنوی کودکان از جمله افزارهای زندگی کودکان، ادبیات کودکان در دروه مشروطه، نوشت افزارها، پوشاک، عکس‌ها و اسباب بازی‌های ایرانی بود.
در این نمایشگاه - موزه که بخش‌هایی از آن به شکل تعاملی برگزار شد، تلاش شد تا با طراحی برنامه‌های جذاب با رویکرد سرگرمی - آموزشی برای کودکان و خانواده‌ها، افزون بر اطلاع رسانی درباره فرهنگ و زندگی کودک ایرانی، کودکان را با فرهنگ صحیح بازدید از یک موزه تاریخی میراث معنوی، یعنی خوب خواندن متن‌های راهنما و زیرنویس‌ها، خوب دیدن اشیا و عکس‌ها و تصاویر و خوب شنیدن سخن راهنمایان آشنا کنیم و حساسیت کودکان و بزرگسالان را نسبت به حفظ و نگهداری از این میراث معنوی بالا ببریم.
بخش‌های مختلف موزه تاریخ فرهنگ کودکی که درمحوطه زیبای نگارالسلطنه جنوبی در مساحتی حدود ۵۰۰ متر مربع به نمایش گذارده شده بود عبارت بود از:
انتخاب برشی از زندگی اجتماعی و خانوادگی کودکان در ترکیب با اسناد، تصویر، حجم و اشیای تاریخی شامل پوشاک و زیست‌افزارهای کودک دوره قاجار.
افزارهای خواب کودک (ننوها و گهواره) با پخش لالایی‌هایی از نواحی مختلف ایران.
عروسک‌های مردم ساخت از مناطق مختلف کشور و نمایش چهار عروسک با عمر بیش از ۹۰ و ۵۰ سال.
ساخت صحنه ایی حجمی از افسانه قدیمی مهمان‌های ناخوانده که پس از روایت قصه توسط راهنمای این بخش کودکان می‌توانستند به عنوان مهمان وارد این فضا شده و کاری برای خاله پیرزن قصه انجام دهند.
ساخت صحنه ایی از افسانه سه هزار ساله درخت آسوریک (درخت خرما و بزی)
معرفی عبید زاکانی نویسنده و شاعر قرن هشتم قزوین و ارایه نسخه‌های متعدد از کتاب موش و گربه این شاعر.
ارایه اطلاعات مختصری از تاریخچه آموزش و پرورش در ایران به روایت عکس از مدارس قدیمی و دست اندرکاران آموزش و پرورش به ویژه میرزا حسن رشدیه، سیر تحول ابزارهای نوشتاری از لوح‌های مشق گلی ۲۵۰۰ ساله تا لوح‌های حلبی و دفترهای کاغذی، قلم‌ها و دوات ها تا مدادها، کیف‌های حلبی تا کیف‌های چرمی کودکستان و دبستان، زنگ قدیمی یک مدرسه و ...
نمایش برخی از عروسک‌های ملل (اروپایی و آسیایی) که بیانگر هویت و پوشش ملی هر کشور است.
توجه به حضور کودک در آثار تصویری و تجسمی از تندیس‌ها و نقش برجسته‌ها تا تصاویر کودکان در نگارگری‌های دوره صفویه، نقاشی‌های دوره قاجاریه تا عکس‌های قدیمی اواخر دوره قاجار.
نمایش اسباب بازی‌های سنتی و مردم ساخت که بیانگر ذوق، سلیقه و خلاقیت کودکان در گذشته است. این بخش شامل اسباب بازی‌های سفالی، چوبی، حلبی، سنگی و شیشه ایی بود.
نمایش تن پوش‌ها و سرپوش‌ها دوره قاجار به همراه افزارهای زندگی و زیورآلات ویژه نوزادان.
ارایه برخی ازعروسک های اصل و بازسازی شده نمایشی که برخی از آن‌ها حدود ۱۰۰ سال از عمرشان می‌گذشت.
نمایش مجموعه کتاب‌های چاپ سنگی بچه خوانی و ادبیات مکتبخانه ایی به همراه تابلوهایی اطلاعاتی درباره آن‌ها. در این بخش از دو نمونه از کتاب‌های این دوره با عنوان «نصایح الطفال مشهور به شنگول» و متل معروف ایرانی «خاله سوسکه» ماکت کامل تهیه شده بود و در دسترسی کودکان و نوجوانان قرار داشت تا با ورق زدن آن‌ها با نمونه‌هایی از کتاب‌های قدیمی برای کودکان به لحاظ محتوا، خط و تصویرگری آشنا شوند.
ساخت فضای ویژه برای نشان دادن گستره کارها و فعالیت‌های جبار باغچه‌بان در زمینه سواد آموزی و فعالیت‌های او برای آموزش کودکان با نیازهای ویژه به کمک عکس‌هایی از کودکستان‌ها و مدارس ناشنوایان او در تبریز و شیراز و تهران به همراه نمایش آثار نوشتاری او و ماکت نمایشنامه پیر و ترب این نویسنده که در سال ۱۳۱۱ در شیراز به چاپ رسیده است.
نمایش تابلوهایی از طرح‌های عیدی سازی به همراه نقش چهار تصویر بر روی مهرهای چوبی که کودکان و بزرگسالان می‌توانستند بر کاغذهایی نقش آن‌ها را زده و رنگ کنند.
نمایش کتاب «چه و چه و چه یک بچه» نوشته محمدهادی محمدی به تصویرگری هدی عظیمی با تابلوهای سه بعدی از این کتاب. نمایش «چه و چه و چه یک بچه» برای آشنایی مخاطبان با تولید یک اثر هنری از جنبه تصویر و متن برای مخاطبان خردسال و ایجاد فضایی ویژه اجرا و بلند خوانی این متن همراه با کودکان ارایه شده بود.
بخشی دیگری از این نمایشگاه - موزه به معرفی طرح «با من بخوان» و کتاب‌های آن اختصاص داشت. در این بخش فعالیت‌های بلندخوانی، نقاشی و نمایش خلاق بر اساس کتاب‌های مناسب برای کودکان و نوجوانان انجام می‌گرفت.
در بخش پایانی این نمایشگاه - موزه، دو نقشه برای دو گروه سنی کودک و نوجوان در نظر گرفته شده بود که کودکان و نوجوانان می‌توانستند پس از بازدید کامل از این مجموعه کارت‌هایی که تصویر اشیا به نمایش در آمده بر روی آن‌ها بود روی نقشه قرار می‌دادند و در باره اشیایی که دیده بودند و شنیده بودند با راهنمایی این بخش صحبت می‌کردند. به کودکان و نوجوانانی که خیلی خوب مجموعه را دیده بودند و قادر به جا نمایی اشیا روی نقشه بودند به رسم یادگار جایزه ایی داده می‌شد.
