وبلاگ کتاب هدهد

مادربزرگ مهربون
با پارچه های رنگارنگ
دوخته برام عروسکی …
با نمک و خیلی قشنگیه روسری کرده سرش
پاچین گلدار به تنش
یه عالمه پنبه و پشم
گذاشته توی بدنش

با نخ آبی رو لبش
یه خال آبی کاشته او
اسم عروسک منو
«مامان گلی» گذاشته او

اسدالله شعبانی

 

نوشته مامان گلی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

گاهی زندگی زوج‌های جوان دستخوش مشکلاتی است، گاه زن سر ناسازگاری دارد و گاه مرد در خانه بند نمی‌شود، بهانه می‌گیرد و زندگی به کام هر دو تلخ می‌شود، در این گونه مواقع یکی از درمان‌های سنتی برای رفع این معضلات که عموما توسط بزرگترها تجویز می‌شود بچه‌دار شدن است.

به احتمال زیاد جمله “بچه‌دار شید حتما سربراه میشه”، یا “بچه‌دار شید اخلاقش خوب میشه” را در اینگونه موارد شنیده‌اید، اما تجربه نشان داده است که این تجویز عموما نه تنها درمان درد نیست بلکه درد را بیشتر کرده و گاه غده‌های بدخیمی را در زندگی کودک بیگناه و والدین گرفتار ایجاد می‌کند، چه رسد به اینکه کار به طلاق هم بکشد.

به عقیده کارشناسان نیز بچه‌دار شدن نمی‌تواند برای همه زوج‌ها خوشبختی بیاورد، حداقل تا وقتی که به ثبات عاطفی و رفتاری نرسیده‌اند. سلامت روان کودکان باید به صورت ریشه‌ای مورد توجه قرار گیرد و از زمان بارداری در مورد این امر مهم برنامه‌ریزی شود.

زمانی زوجین باید در خصوص فرزندآوری تصمیم بگیرند که به ثبات عاطفی و رفتاری رسیده باشند در صورتی که زندگی زن و شوهر دچار عدم تعادل رفتاری و تشنج است، تولد یک نوزاد به هیچ عنوان حلال مسائل نیست و تنها آینده را به مخاطره می‌اندازد.

مسلما تولد یک نوزاد مسئولیت‌های بسیاری به همراه دارد و این وظایف مسلما شرایط زندگی را دچار تحول کرده و گاهی مشکلات را بغرنج‌تر می‌کند، مسلما نوع رفتار زوجینی که در زندگی خود دارای مشکل و دچار درگیری‌های مختلف هستند، بر روی فرزندشان تاثیر منفی دارد و از طرفی انرژی برای تربیت فرزند برای والدین باقی نمی‌ماند.

زوجی که تصمیم بر فرزندآوری می‌گیرد باید بعد از تولد و حتی قبل از تولد به سبک و اصول تربیتی فرزند مسلط باشند. باید بدانند که نوع نیاز کودک چیست، چه زمانی تشویق کنند، چه زمانی تنبیه کنند، نوع دستوردهی و قانونگذاری را بدانند و حتی در دوران نوجوانی روش نظارتی و کنترلی درستی را اعمال کنند.

کلیه رفتارها و نوع برخورد والدین با یکدیگر و با کودک بر رفتار و روان کودک تاثیر دارد، کودک بدون تربیت نسبت به خوبی و بدی شناخت پیدا نمی‌کند و این والدین هستند که مسیر را به او نشان می‌دهند، به همین جهت لازم است که زن و شوهر در زمان بچه‌دار شدن نسبت به امور و اصول فرزند پروری مسلط بوده و آن را مورد توجه قرار دهند.

 

زهرا زری‌مقدم کارشناس سلامت روان
منبع: خبرگزارزی ایسنا

نوشته وقتی بچه دار شدن تجویز خوبی نیست اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

لالا، لالا گل شب بوی مادر گل زیبا، گل خوشبوی مادر
لالا، لالا گل صحرایی من
تو هستی همدم تنهایی من
لالا صورتت همرنگ گلهاست
دو چشم تو به رنگ آب دریاست
لالا می آید الان مرغک خواب
تو را او می برد تا شهر مهتاب
لالا،لالا برو امشب دوباره
بشو مهمان مهتاب و ستاره
لالا، لالا گل من، صبح فردا
بیا پهلوی من از آسمانهاافسانه شعبان نژاد

نوشته گل خوشبوی مادر اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

فریاد زدن‌های مکرر کودک گاهی می‌تواند به‌علت روش‌های تربیتی اشتباه والدین باشد. جیغ‌های کودک برای بسیاری از مادران، علی‌الخصوص مادرانی که از کسر خواب رنج می‌برند آزاردهنده است.
اما این فرآیند در ماه‌های اول زندگی برای کودک حکم یادگیری و تجربه را دارد، چون وقتی توانایی سخن گفتن ندارد برای نشان دادن احساسش، جیغ می‌زند.علاوه‌بر این، کودک نیاز دارد صدای خودش را بشنود و عکس‌العمل دیگران را بسنجد. از این‌رو، پدر و مادر باید علت اصلی جیغ‌های فرزندشان را پیدا کنند. در واقع، کودک بیشترین فریادهای خود را در یک‌سالگی می‌زند. در چنین شرایطی، والدین می‌توانند با صدای آرام به کودک خود این پیام را برسانند که در اماکن عمومی مثل رستوران جیغ نزند. مثلاً می‌توانند حواسش را پرت کرده و جیغ زدن را با خندیدن جایگزین کنند.

آواز خواندن یکی از مواردی است که به جد، باعث آرامش کودک و کاهش جیغ‌های پی در پی او می‌شود. البته زمانی‌که کودک به دو سالگی رسید، می‌توانیم به‌صورت مستقیم از احساسی که در لحظه دارد سئوال بپرسیم. اما نباید هرگز پاسخ نه خود را به‌خاطر جیغ‌های کودکان با بله جایگزین کنیم، چون موجب شرطی شدن و لوس‌بازی می‌شود.

کودکان بسیار باهوش‌اند و دست به هر کاری می‌زنند تا به خواسته خود برسند. از این‌رو، به محض این‌که بفهمند با جیغ زدن، پدر و مادر را کلافه کرده‌اند، آنقدر جیغ می‌زنند تا به اهداف خود دست یابند و همین باعث می‌شود تا یک عمر برای رسیدن به خواسته‌های‌شان، بر سر همه اطرافیان‌شان فریاد بکشند. از همین‌رو، والدین نباید به هیچ‌کدام از گریه کردن‌ها، پای کوبیدن، هم‌چنین داد و فریادهای فرزندشان حساسیت نشان دهند.

علاوه‌بر این، کودک جیغ زدن را می‌آموزد و زمانی‌که می‌بیند پدر و مادرش با جیغ زدن احساس خود را نشان می‌دهند، تصمیم می‌گیرد که این رفتار را بیاموزد و تقلید کند. از همین‌رو، می‌توان به صراحت گفت بدترین کار در مقابل جیغ زدن، جیغ‌های متقابل است.

فرشته صادقیان، روانشناس
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته چرا کودک‌مان جیغ می‌زند؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

ماشین ما کهنه شده وقتی می ره، دود می کنه
هوای خوب کوچه رو
این جوری نابود می کنه
ماشین ما نمی تونه
چرخاشو خوب بچرخونه
ماشین ما مریض شده
باید بره مریضخونه
باباجونم، تو رو خدا
کم ماشینت رو خسته کن
پیر شده بیچاره دیگه
پس اونو بازنشسته کن!جعفر ابراهیمی
از کتاب الک دولک یه آدمک

نوشته ماشین کهنه اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

نباید در خصوص مرگ نزدیکان به کودکان دروغ بگوییم و از عبارتی مانند اینکه پدر یا مادرت مسافرت رفته، خواب طولانی است و یا خدا او را پیش خود برده، استفاده کنیم.

در خصوص شیوه صحیح آگاهی دادن به کودکان در خصوص مرگ والدین یا نزدیکان، باید کودکان را با حقیقت مرگ عزیزانشان آشنا کنیم و اجازه بدهیم مراحل طبیعی سوگواری را طی کنند.

اینکه به کودک بگوییم پدر یا مادرت سفر رفته و یا در خواب طولانی است، باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در کودک می‌شود و او را برای همیشه از مسافرت و خواب می‌ترساند.
نباید به بچه‌ها بگوییم که پدر یا مادر تو چون مهربان بود پیش خدا رفته، این امر باعث می‌شود کودک حس بدی نسبت به خدا پیدا کند.

هرگز نباید به کودکان گفت که عزیز از دست رفته‌اش در آسمان است و او و رفتارش را می‌بیند، چون این امر باعث می‌شود کودک همواره احساس کند که تحت نظر است و دیده می‌شود.

منع کردن کودکان از حضور در مراسم ختم و خاکسپاری نادرست است، حتی اگر جنازه فرد فوت شده در وضعیت نامناسبی نباشد، می‌توان اجازه داد که کودک جنازه را ببیند.
نباید مانع مرور خاطرات فرد فوت شده توسط کودک شد چون مرور خاطرات باعث می‌شود کودک روند سوگواری را نرمال‌تر طی کند و حتی باید به کودک در مرور خاطرات کمک کرد.

کودکان دوران سوگواری پس از مرگ عزیزانشان را به شیوه‌های مختلفی طی می‌کنند، برخی گوشه‌گیر می‌شوند، برخی گریه می‌کنند، برخی از کارهای روزمره فاصله می‌گیرند و برخی از کودکان پرخاشگر می‌شوند، به هر صورت باید اجازه داد این مراحل در کودک طی شود.

چسبندگی یکی از مراحل طبیعی سوگواری است و کودکی که عزیزی را از دست می‌دهد به دلیل ترسی که برای او ایجاد شده احساس می‌کند ممکن است سایر عزیزانش را هم از دست بدهد و از همین رو به آنها می‌چسبد و ترکشان نمی‌کند.

نباید کودک را از خود دور کنیم، بلکه باید با او صحبت کنیم و اطمینان دهیم که قرار نیست همه عزیزانش او را ترک کنند.

کودکان معمولا از دو تا سه سالگی مفهوم مرگ را درک می‌کنند، اما تا قبل از سن مدرسه فکر می‌کنند که مرگ قابل بازگشت است. کودکان در سن حدود هفت سالگی تا نوجوانی می‌فهمند که مرگ غیرقابل بازگشت است، اما گمان می‌کنند که برای دیگران است و هیچگاه برای خود آنها رخ نخواهد داد.

خدیجه باقرآبادی
منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته نباید در خصوص مرگ والدین به کودکان دروغ گفت اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

آیا می‌خواهید کودکان کلاس خود را برای چالش‌های آموزشی‌ای که پیش رو دارند، آماده کنید؟ آیا به جایگاه ارزش مند یادگیری باور دارید؟ چگونه می‌توانید آن را در وضعیت کاری خود به کار بگیرید؟ کتاب «نظریه ویگوتسکی در عمل، سال‌هایِ نخستِ کودکی» بر پایه مفاهیم لِو ویگوتسکی، یکی از نظریه پردازان تاثیرگذار سده بیستم، در زمینه آموزشِ سال‌های نخست، تدوین شده است. نویسنده با بهره‌گیری از برنامه درسی «کلید یادگیری»  نشان می‌دهد چگونه می‌توان کودکان را به نوآموزانی مستقل تبدیل کرد. «کلید یادگیری» برنامه ای است ویژه و الهام‌بخش، شامل فعالیت‌های پرورشی و شناختی برای «مرحله بنیادین و مرحله کلیدی ۱». کتاب «نظریه ویگوتسکی در عمل، سال‌های نخست کودکی» ، نظریه ویگوتسکی در باره تکامل کودک را تبدیل به فعالیت‌های ساده، روشن و قابل اجرا برای کودکان سه تا هفت ساله می‌کند و هم زمان، نظریه زیرساخت فعالیت را توضیح و به مربی این امکان را می‌دهد تا برنامه را متناسب با موقعیت خود به کارگیرد. این منبع با ارزش، شامل نمونه بازی و فعالیت‌های آماده اجرایی است که از میان بیش از ۶۰۰ تجربه ویژه یادگیری، انتخاب، و در قالب دوازده واحد برنامه درسی برای استفاده آسانِ مربی تدوین شده است. با توجه به هدف‌های یادگیریِ «مرحله بنیادین سال‌های نخست» به‌کارگیری این برنامه جامع به کودک کمک می‌کند تا بتواند به مهارت‌های زیر دست یابد: • با راهنماییِ مربی و ابتکار عمل، فعالیت خود را برنامه‌ریزی کند و نظم بخشد. به روشنی نظر خود را بیان کند، به مهارت به کار بردن زبان، شنیدن و توجه کردن دست یابد. • مشکلات را با ابتکار و با به کار بردن مهارت‌های فکری حل کند. • با دیگران آزادانه و با اعتماد به نفس ارتباط بگیرد و به مهارت‌های اجتماعی دست یابد. • به نوآموزی با اعتماد به نفس، با انگیزه و دارای ابزار ذهنی لازم برای یادگیری پایدار در آینده، تبدیل شود. مربیان سال‌های نخست و آموزش گران مرحله کلیدیِ ۱، که هدف شان گسترش و غنا بخشیدن به تکامل شناختی کودک است، این منبع ارزش مند را برای تکمیل و تنظیم تجربه‌های موجود به کار می‌گیرند. گالینا دالیا مدیر برنامه درسی «کلید یادگیری»، کارشناسی شناخته شده در زمینه به کارگیری عملی نظریه ویگوتسکی در مورد «یادگیری و تکامل»، در جهان است. مناسب برای آموزگاران و مربیان پیش دبستانی و سال نخست دبستان لینک خرید: http://hodhod.com/vygotsky-klide-yadgiri.html

نوشته کلید یادگیری- آموزش کودکان سه تا هفت سال با رویکرد ویگوتسکی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

تو دفترم می کشم قناری قشنگی
می خوام که رنگش کنم
با یک مداد رنگی
اما قناری من
بال و پرش رو بسته
چون که مداد زردم
نوک نداره، شکستهشکوه قاسم نیا

نوشته قناری من اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

مجموعه ده جلدی کتاب‌های تاريخ ادبيات کودکان ايران، پژوهشی فراگیراست که با ياری گرفتن از اسناد معتبر تاريخی،  تاریخ فرهنگ کودکی را از دوران باستان تا ١٣۵٧ مورد بررسی قرار داده است.

جلدهای پنج تا هفتم تاریخ ادبیات کودکان ایران درباره شکل‌گيری ادبيات نوين کودکان در ايران، در سال‌های ۱۳۰۰ تا ١٣۵٧، از سوی پيشگامانی همچون جبار باغچه بان ، عباس یمینی شریف ، توران میرهادی  و ده ها کوشنده دیگر است.

 

 

موضوعات مطرح شده در جلد پنجم عبارت است از:

بخش یک: ايران در روزگار نو

• فصل يک – ايران در روزگار نو
• فصل دو – فرهنگ در ايران
• فصل سه – جايگاه کودک و دگرگونی در مفهوم کودکی
• فصل چهار – سامانه آموزش و پرورش
• فصل پنج – شكل‌گيری بنيان‌های نظری آموزش و پرورش

بخش دو: عوامل سازنده ادبيات نو كودكان

• فصل شش – گسترش فرهنگ غرب و زايش ادبيات نو كودكان
• فصل هفت – سنجش تاريخی ادبيات كودكان ايران با ادبيات كودكان غرب
• فصل هشت – كتابخانه‌ها و كتابخوانی

بخش سه: زايش ادبيات داستانی كودكان

• فصل نه – آموزش الفبا و جايگاه ادبيات در كتاب‌های درسی
• فصل ده – داستان‌های تاريخی
• فصل يازده – جايگاه دختران در آموزش و ادبيات

 

 

 

در ادامه، در جلد ششم به موارد زیر پرداخته شده است:

• فصل دوازده: گردآوری و بازنويسی در ادبيات کودکان
• فصل سيزده: داستان کوتاه و رمان نوجوانان
• فصل چهارده: ترجمه در ادبيات کودکان

بخش چهار: نشريه‌های کودک و نوجوانان

• فصل پانزده: جايگاه ادبيات کودکان در نشريه‌ها

بخش پنج: شعر کودک

• فصل شانزده: شعر کودک

بخش شش: ادبيات غيرداستانی کودکان و نوجوانان

• فصل هفده: ادبيات غيرداستانی

 

 

و در جلد هفتم به بررسی موضوعات زیر پرداخته شده است:

بخش هفت : نقد در ادبیات كودكان

• فصل هژده:نقد در ادبیات كودكان

بخش هشت: ادبیات نمایشی كودكان

• فصل نوزده:ادبیات نمایشی كودكان

بخش نه: ادبیات كودكان در رسانه های نو

• فصل بیست:ادبیات كودكان در رادیو

بخش ده: ادبیات كودكان قوم های ایراتی

• فصل بیست و یك: ادبیات كودكان قوم های ایرانی
  • ادبیات كودكان آذری
  • ادبیات كودكان كرد
  • ادبیات كودكان ارمنی
  • ادبیات كودكان آشوری

بخش یازده: تصویر گری در كتاب های كودكان

• فصل بیست و دو:تصویر گری در كتاب های كودكان

 

مناسب برای بزرگسالان

لینک خرید: http://hodhod.com/tarikh-5-6-7.html

نوشته تاریخ ادبیات کودکان ایران (جلد ۵، ۶ و ۷)- از سال ۱۳۰۰ تا ١٣۵٧ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

 نقش برخی از غذاها و ریزمغذی‌ها در افزایش رشد مغز کودکان و بهبود عملکرد مغز، حافظه و تمرکز آن‌ها شناخته شده است.
مغز نیز مانند هر ارگان دیگری مواد مغذی موجود در غذاها را جذب می‌کند. در این میان از برخی غذاها به عنوان «غذاهای مغز» یاد می‌شود که ۹ نوع از آن‌ها در اینجا معرفی شده‌اند:

ماهی قزل‌آلا: اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی برای رشد و عملکرد مغز ضروری هستند. تحقیقات اخیر نشان داده است افرادی که از این چربی‌ها به میزان بالاتری استفاده می‌کنند، نمره‌های بهتری در آزمون‌های مهارت‌های ذهنی کسب می‌کنند.

تخم‌مرغ: یک منبع بزرگ از پروتئین به شمار می‌رود و کولین موجود در زرده آن منجر به افزایش سطح حافظه می‌شود. بهتر است برای وعده صبحانه تخم مرغ همراه با سبزیجات به کودک بدهید.

کره بادام زمینی: این ماده مغذی که اکثر کودکان به آن علاقه دارند را می‌توانید به به‌عنوان منبعی سرشار از ویتامین E به کودک ارائه دهید. این ویتامین آنتی‌اکسیدان محافظ غشای سلول‌های عصبی است. کره بادام زمینی همچنین حاوی تیامین و گلوکز است که اولی برای مغز مفید بوده و دومی انرژی‌زا است. البته مواظب باشید که فرزندتان جزو کودکان آلرژیک به این مواد غذایی نباشد.

غلات کامل: نان‌ها و غلات صبحانه منبع انرژی مورد نیاز مغز محسوب می‌شوند. غلات کامل همچنین حاوی ویتامین ب هستند که برای دستگاه عصبی مفید است. توصیه‌ها بر این است که در هر وعده غذایی به کودک نان‌های تهیه شده از غلات کامل داده شود.

توت‌ها و بِری‌ها: این دست میوه‌ها، به بهبود قدرت مغز و افزایش تمرکز کمک می‌کنند و سرشار از ویتامین ث و آنتی اکسیدان‌های دیگر هستند. دانه‌های ریز داخل توت‌ها حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که برای مغز مفیدند.

لوبیاها: ارزش این مواد غذایی فراتر از حفظ سلامت قلب است. لوبیاها برای مغز بچه‌ها نیز مفید هستند چون به‌واسطه دارا بودن پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها، فیبرها، ویتامین‌ها و مواد معدنی انرژی خوبی به مغز می‌رسانند.

سبزیجات رنگی: سرشار از آنتی اکسیدان‌ها هستند و برای حفظ و ارتقای سلامت مغز مفیدند. توصیه بر این است که سبزیجات رنگی مانند گوجه فرنگی، سیب‌زمینی شیرین، کدوحلوایی، هویج، اسفناج و غیره را وارد برنامه غذایی بچه‌ها بکنید.

شیر و ماست: ویتامین ب برای رشد بافت‌های مغز، ناقل‌های عصبی و آنزیم‌ها مفید است و محصولات لبنی منبع خوب این مواد مغذی هستند. شیر کم‌چرب یا ماست منبع فوق‌العاده پروتئین برای مغز محسوب می‌شوند. محصولات لبنی همچنین منبع ویتامین دی هستند که برای نوجوانان و کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است.

گوشت قرمز کم‌چرب: گوشت قرمز منبع آهن است که به حفظ انرژی بدنی و قدرت تمرکز آن‌ها در مدرسه کمک زیادی می‌کند. گوشت گاو منبع خوب زینک (روی) نیز محسوب می‌شود که قدرت حافظه بچه‌ها را بالا می‌برد.

منبع: خبرگزاری ایسنا

نوشته ۹ ماده‌غذایی مفید برای افزایش هوش کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

همراه با یک هدیه برای نوزاد شما: متر خواندن

کتاب «خواندن با نوزاد و نوپا، چگونه به نوزاد و نوپای خود کمک کنیم تا دنیای واژه‌ها را کشف کند؟” راهنمایی است کاربردی که به زبان ساده به مادران و پدران جوان نشان می‌دهد که چگونه می‌توانند با داشتن برنامه بلندخوانی روزانه، از دوره نوزادی و نوپایی، رشد همه‌جانبه و موفقیت فرزندانشان را در زندگی پشتیبانی کنند.

خواندن با نوزاد و نوپا در رشد زبانی کودک بسیار مهم و حیاتی است و نقش نخستین آموزگاران یعنی والدین بسیار مهم است. نقش آن‌ها در گسترش دایره واژگان و قدرت تمرکز و پایه‌ریزی آنچه که فرزندنشان برای مهارت‌های سخن گفتن، خواندن و نوشتن نیاز دارند انکار‌ناپذیر است. در پیش گفتار کتاب آمده است:‌ “کودکانی که در سال نخست زندگی برایشان کتاب خوانده نشده یا واژه های زیادی به گوش شان نرسیده است، بخش‌های اصلی ساختار زبان که برای خواندن مهم و ضروری است در مغزشان شکل نگرفته است.”

نویسندگان کتاب که از کارشناسان آموزش خواندن هستند این دوره ی ۲ ساله را به ۶ مرحله شنونده، مشاهده‌گر، غان‌و‌غون کننده، تقلید‌کننده‌ی آوا، واژه‌ساز و جمله‌ساز تقسیم کرده‌اند و با تکنیک‌های ساده اما موثر به والدین می‌آموزند که چگونه کتاب‌های مناسب هر دوره را برای فرزندشان برگزینند و او را با کمک تکنیک‌های بلندخوانی به تعامل وادارند.

در بخش سوم این کتاب فعالیت‌هایی تفریحی به والدین پیشنهاد شده است تا به کمک این بازی‌ها خانه را به مرکزی برای رشد زبانی، دیداری و حرکتی کودک بدل کنند. از آن جا که بسیاری از کتاب‌های پیشنهاد شده نویسندگان این کتاب به خانواده‌ها در ایران ترجمه نشده است، مترجم کتاب در پایان فهرستی از کتاب‌های مناسب و موجود در بازار ایران را به خانواده ها شناسانده است. دراین معرفی به نقش هر کتاب در رشد زبانی و شناختی کودک نیز اشاره شده است. 

 

مناسب برای بزرگسالان

لینک خرید: http://hodhod.com/khandan-ba-nozado-nopa.html

نوشته خواندن با نوزاد و نوپا، کتاب خوانی در دوره ی نوزادی و نوپایی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

 آفتاب مهتاب چه رنگه ؟

جوراب من قشنگه

جوراب من که زیباست
آبیه رنگ دریاست

به رنگ آسمونه
هدیه ی خاله جونه

افسانه شعبان نژاد

نوشته جوراب من اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

مجموعه ده جلدی کتاب‌های تاريخ ادبيات کودکان ايران، پژوهشی فراگیراست که با ياری گرفتن از اسناد معتبر تاريخی،  تاریخ فرهنگ کودکی را از دوران باستان تا ١٣۵٧ مورد بررسی قرار داده است.

جلد سوم و چهارم، ویژه تاریخ ادبیات کودکان ایران در دوران مشروطادبیات کودکان ایران در دوران مشروطه است. از شکل‌گيری ديدگاه‌های نو پرورشی در دوران انقلاب مشروطيت، نقد ادبيات مکتب‌خانه‌ای، بررسی نخستين کتاب‌های کودکان با درونمايه‌های آموزشی و اندرزی تا تصویرگری کتاب در این دوره ، در این دو جلد به بحث گذاشته شده است.

 

در جلد سوم موضوعات زیر مورد بررسی قرار گرفته است:

بخش يک : ادبيات سنتی كودكان

• فصل يک – ايران در روزگار مشروطيت
• فصل دو – فرهنگ در ايران
• فصل سه – جايگاه کودک
• فصل چهار – آموزش و پرورش مکتب‌خانه‌ای
• فصل پنج – ادبيات مکتب‌خانه‌ای
• فصل شش – قصه‌های بلند عاميانه

بخش دو: پيدايش ادبيات نوين كودكان

• فصل هفت – زمينه‌های پيدايش ادبيات نو کودکان
• فصل هشت – پديداری انديشه‌های نو آموزش و پرورش
• فصل نه – بنيادگذاری مدارس نو
• فصل ده – پشتيبانی روزنامه‌های آزاديخواه از سامانه آموزشی نو
• فصل يازده – دگرگونی در ادبيات داستانی کودکان
• فصل دوازده – اندرزنامه‌ها
• فصل سيزده – کتاب‌های کودکان در عصر تجدد خواهی
• فصل چهارده – مواد آموزشی و نخستين كتاب‌های درسی فارسی
• فصل پانزده – ادبيات غيرداستانی کودکان و نوجوانان
  • کتاب‌های علمی و دانش همگانی
  • کتاب‌های تاريخی
  • کتاب‌های دينی
• فصل شانزده – نقش دختران در کتاب‌های کودکان
• فصل هفده – نخستين نشريات نوجوانان

 

 

و در جلد چهارم، در ادامه‌ی جلد سوم، به موضوعات زیر پرداخته شده است:

بخش سه : شكل گيری ادبيات داستانی كودكان

• فصل هژده – ترجمه در ادبيات كودكان ايران
• فصل نوزده – پيدايش رمان نوجوانان
• فصل بيست – شكل گيری نقد ادبيات كودكان

بخش چهار : ريشه‌های شعر كودك

• فصل بيست و يك – شعر كودك

بخش پنج : ادبيات نمايشی كودكان

• فصل بيست و دو – ادبيات نمايشی كودكان

بخش شش : ادبيات كودكان قوم‌های ايرانی

• فصل بيست و سه – ادبيات كودكان قوم‌های ايرانی
  • آموزش و پرورش كودكان يهودی در ايران
  • ادبیات كودكان آذری
  • ادبیات كودكان كرد
  • ادبیات كودكان ارمنی
  • ادبیات كودكان آشوری

بخش هفت : تصويرگری كتاب كودك در دوران مشروطه

• فصل بيست و چهار – تصوير در كتاب كودك

 

 

مناسب برای بزرگسالان

لینک خرید: http://hodhod.com/tarikh-3-4.html

نوشته تاریخ ادبیات کودکان ایران (جلد ۳ و ۴)- ادبیات کودکان ایران در دوران مشروطه اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

«روشنگران تاریکی» در برگیرنده زندگی باغچه بان و همسر و یاورش صفیه میربابایی و یادداشت‌های ثمین و ثمینه باغچه بان درباره‌ی زندگی پدر و مادرشان و مجموعه عکس‌هایی از آلبوم خانوادگی آن‌ها است. جبار باغچه بان از پیشگامان آموزش و پرورش نوین و پایه‌گذار آموزش و پرورش ناشنوایان ایران است. او یک مبارز واقعی است و در جنگ با تاریکی و نادانی اگرچه زخم‌ها بر می‌دارد اما پیروزی با اوست زیرا باور دارد که پیروزی با دانایی است.
این کتاب تلاش‌های جبار باغچه بان و همسرش به عنوان یکی از تاثیرگزارترین کوشندگان راه فرهنگ و ادبیات کودکان را بازگو می‌کند و الگویی آرمانی اما واقعی در دسترس نسل جدید می‌گذارد تا از دشواری‌ها نهراسند و آن‌ها نیز با ادامه‌ی راه آن‌ها به کاروان بزرگ روشنگران تاریکی این سرزمین بپیوندند.
کتاب با یادداشت‌های صفیه میربابایی همسر باغچه بان آغاز می‌شود و با زندگینامه‌ی خودنوشت باغچه بان ادامه می‌یابد. او در این نوشته از سختی‌های راه گفته است و دردهایش. او خود، نوشته‌اش را به فریاد گوش خراشی تشبیه کرده است و امیدش این بوده است که: “این فریاد جان‌گدازی من، لااقل موجب عبرت خوانندگان باشد و بس”. روشنگران تاریکی کتابی است تفکر برانگیز و اثربخش.
این اثر نخستین جلد از مجموعه کتاب‌های زندگینامه‌ی کوشندگان راه بهزیستی کودکان ایران است که موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات منتشر کرده است.

 

مناسب برای بزرگسالان

لینک خرید: http://hodhod.com/rooshangar-tarikiha.html

نوشته روشنگران تاریکی- خودنوشت های جبار باغچه بان و همسرش اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

درست است که همه‌ی کودکان موفق به حضور در مسابقات حرفه‌ای ورزشی نمی‌شوند، اما فراموش نکنید که مهم‌ترین دلیل برای پرداختن به ورزش کودکان پیروز شدن در مسابقات نیست بلکه اهمیت آن به این دلیل است که موجب تضمین سلامتی، ایمنی در برابر بیماری‌ها، تناسب اندام و جلوگیری از چاقی کودکان می‌شود.

به کودک خود کمک کنید تا ورزش مناسب خود را چه در مدرسه، چه در کلاس‌های ورزشی و چه به صورت انفرادی در منزل پیدا کند. در واقع اگر می‌خواهید کودکتان در تمام مراحل زندگی‌اش از سلامتی و تناسب اندام برخوردار باشد، باید از همین حالا دست به کار شوید.

با تشویق و حمایت شما کودک به ورزش‌های خاصی علاقمند خواهد شد. اما حتماً در نظر داشته باشید که کودکتان باید فعالیت‌های ورزشی متناسب با سن و سطح مهارت خود را انتخاب کند. اکنون قصد داریم شما را با فعالیت‌های ورزشی متناسب با سنین مختلف آشنا کنیم.

کودکان ۲ تا ۵ سال

کودکان نوپا و پیش دبستانی در ابتدا شروع به یادگیری بسیاری از حرکات ورزشی پایه‌ای می‌کنند اما مشارکت در ورزش‌های سازمان یافته هنوز برای آن‌ها زود است. برای این دسته از کودکان بازی‌ها و حرکات بدون ساختار مناسب خواهد بود.

فعالیت‌های ورزشی مناسب کودکان ۲ تا ۵ ساله عبارتند از:
۱.دویدن
۲.بالا رفتن از سراشیبی
۳. غلت زدن
۴.بازی با یک توپ سبک وزن
۵. دوچرخه و یا سه چرخه سواری
۶.آب بازی

کودکان ۶ تا ۷ سال
هر چه کودکان بزرگ‌تر می‌شوند میزان هماهنگی و توجه آن‌ها نیز بیش‌تر شده و به تدریج با مفهوم کار گروهی آشنا می‌شوند. در سنین ۶ تا ۷ سال کودکان قادر خواهند بود از الگوها و دستورالعمل‌ها پیروی کنند. بنابراین ورزش‌های سازمان یافته می‌تواند گزینه خوبی برای آن‌ها باشد.
ورزش‌های مناسب برای این سنین عبارتند از:
۱.فوتبال
۲.بیسبال
۳.ژیمناستیک
۴.شنا
۵.تنیس
۶.گلف
۷.دو و میدانی

کودکان ۸ سال به بالا
از سن ۸ سالگی به بعد اکثر ورزش‌ها حتی ورزش‌هایی مانند واترپولو، کشتی و ورزش‌های رزمی نیز می‌تواند برای کودک مناسب باشد؛ البته در صورتی که از لباس و تجهیزات حفاظت کنندهٔ مناسب این ورزش‌ها استفاده شود و تمرین‌های قدرتی تحت نظارت دقیق مربیان مجرب صورت گیرد.

اما در پایان باید گفت تنها روش حفظ سلامتی و تناسب اندام در کودکان ورزش‌های سازمان یافته نیست. اگر کودک شما به هیچ ورزش خاصی تمایل نشان نمی‌دهد، می‌توانید فعالیت‌های فیزیکی دیگر را جایگزین ورزش‌های سازمان یافته کنید. به طور مثال می‌توانید چند روز در هفته به همراه کودک خود به دوچرخه سواری یا پیاده روی بروید و یا در تعطیلات پایان هفته به همراه خانواده به کوه بروید.

منبع: سایت سلامت کودک

نوشته بازی و فعالیت بدنی مناسب دوران کودکی اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

جوجه داره همسایمون
زرد و قشنگ و جیک جیکو

گربه داریم تو خونه مون
دنبال او می کشه بو

جوجه می گه: جیک جیک جیک
گربه می گه: میو میو

همسایمون سر می رسه
داد می زنه: گربه برو

من می دونم گربه ما
کار نداره به جوجه شون

فقط می خواست بازی کنه
کاش می دونست همسایه مون

شکوه قاسم نیا

نوشته گربه ما اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

تغذیه ناسالم به دلیل اینکه از رسیدن اکسیژن و گلوکز به مغز جلوگیری کند، برای سلامت مغز مضر است. فاصله زمانی بین تولد تا ۶ سالگی کودکان ، زمان بسیار ارزشمندی برای رشد و تکامل و نگهداری از مغز است ، مغز از دو نیمکره اصلی ، یا چهار قسمت ، تشکیل شده است، که پیشانی مربوط به کسب مهارت‌های افراد، توانمندی قضاوت و بخشی از توانمندی‌های تفکری، می‌شود.
توانمندی تجسم، حس‌های پوستی و لمسی، به قسمت «آهیانه مغز»، توانمندی بینایی و درک بینایی بیرونی ، به قسمت «پس سری»، توانمندی شنوایی و درک مفاهیم ، به بخش «گیجگاهی» مغز مربوط می‌شود و ایجاد تعادل حرکتی نیز، مهم‌ترین کارکرد «مخچه» است .مغز، ارگانی انعطاف پذیر است و در جریان یادگیری ، تغییر می‌کند و قابلیت‌های آن افزایش می‌یابد، انعطاف پذیری در شش سال اول زندگی افراد زیاد است بطوری که آمادگی یادگیری در این گروه سنی، بسیار بوده ولی در عین حال، مغز کودکان در مقابل ضربه‌ها و تجربیات ناخوشایند، آسیب پذیری بیشتری نسبت به دوران بزرگسالی دارد.

هرچند که مغز به وسیله جمجمه محافظت می‌شود ولی «ضربه» به هر کدام از قسمت‌های مغز، سبب آسیب و اختلال در کارکرد آن می‌شود. ضربه‌های ناشی از تصادفات، شوخی‌های خطرناک کودکان با یکدیگر و یا تنبیه‌های ناآگاهانه والدین، در بسیاری از مواقع، سبب آسیب به مغز کودکان می‌شود.

تغذیه ناسالم از رسیدن اکسیژن و گلوکز به مغز جلوگیری کند در مقابل ، تغذیه با سبزیجات ، میوه‌ها ، پروتئین‌ها ، آب کافی و مصرف کم نمک ، برای سلامت مغز توصیه می‌شود.
دستگاه قلب وعروق سالم ، برای تغذیه مغز بسیار حائز اهمیت است و چون « نمک » قاتل دستگاه قلب و عروق است، لذا میزان نمک مصرفی، روی سلامت مغز نیز مؤثر خواهد بود.

افرادی که در پنج روز هفته، روزی ۳۰ دقیقه ورزش هوازی انجام می‌دهند، قلب و عروق را فعال نگه داشته و در نتیجه ، شرایط مناسبی را برای کارکرد مغز، بویژه « حافظه » ایجاد می‌کنند.

همچنین، خواب مناسب، اجتناب از استرس و فشار روانی و انجام ورزش‌های مغزی از دیگر عوامل تاثیرگذار در سلامت مغز و کارکردهای آن است . شش تا هشت ساعت خواب مناسب و عمیق ، کارکرد مغز را افزایش می‌دهد اما نه تنها میزان خواب، بلکه ساعت خوابیدن و به موقع خوابیدن، در روند سلامتی مغز، نقش دارد بطوریکه خواب مناسب برای کودکان و حتی بزرگسالان، بین ساعت ۲۲ تا ۶ صبح روز بعد است.

وی در ادامه به ورزش‌های مغزی اشاره کرد که با انجام تمرین‌های مشخص، می‌توان مغز را در حالت مناسب نگه داشت ، ضمن آنکه ، شناخت از چگونگی رشد و وضعیت مغز ، کمک می‌کند که بلافاصله متوجه اختلالی در کارکرد مغز شده و بموقع برای درمان آن اقدام کنیم.

مهارت‌های مغز، شامل هماهنگی عصب و عضلات، حافظه ، توجه و تمرکز، تجسم ، تحول زبان ، تفکر، مهارت طبقه بندی ، تصمیم گیری ، توانایی مقایسه ، مشاهده گری ، بازی‌های سمبولیک، سئوال پرسیدن می‌شود که بسیاری از آن‌ها، با رشد مغز، افزایش می‌یابند.

دکتر ستاره مختاری متخصص روانشناسی شناختی و محقق پژوهشکده علوم شناختی و مغز منبع: خبرگزاری مهر

نوشته تغذیه ناسالم برای سلامت مغز مضر است اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

بارون میاد: جر و جر و جر
رو شیشه ها و پشت در
بارون میاد: دام و دام و دام
می ریزه روی پشت بام
بارون میاد : تن و تن و تن
سر می خوره رو چتر من
بارون میاد : نم و نم و نم
شعرهای بارون می خونم
بارون میاد ریز و ریز و ریز
هوا میشه خیلی تمییز !

شعر از: جعفر ابراهیمی

نوشته بارون اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

شمارورزی لولوپی+۰ آموزش ریاضی از راه ادبیات است که آموزش ریاضی را معنادار، لذت‌بخش و هدف‌مند می‌کند. در ریاضی آموز لولوپی+۰ که ویژه‌ی کودکان۳ تا ۶ سال و کودکان با نیازهای ویژه است، شناخت پایه‌ها یا بنیادهای پیش‌عددی از راه داستان به کودکان آموزش داده می‌شود.

لولوپی آفریده‌ای از گردونک لولوپا است. گردونک لولوپا در کهکشان ما است. این گردونک هر روز با تابش آفتاب، گرد می‌شود، نزدیک نیم‌روز سه‌گوش و شام که شد چهارگوش می‌شود. لولوپا گردونک عدد، شمار و اندازه است.

شمارورزی لولوپی می‌کوشد، اندیشه‌ورزی ریاضی را در ساده‌ترین شکل به کودکان خردسال بیاموزد. زیستن در فضا یا درک از جهت‌ها، زیستن با عدد یا درک چندی‌ها، زیستن با اندازه‌ها یا شکل‌ها و طبقه‌بندی منطقی، آغازی برای آزمودن و اندیشه‌ورز شدن در ریاضی است.

این بسته شامل موارد زیر می‌باشد:

کتاب خواندن:

آموزش هنگامی معنادار است که لذت‌بخش باشد و لذت‌بخشی زمانی پایدار خواهد بود که هدف‌مند باشد. داستانک‌های لولوپی می‌کوشد که هر آن‌چه بنیادهای ریاضی پایه است، از راه شخصیت‌ها و کنش‌های داستانی به کودکان برساند. این سبک از آموزش بیش از آن‌که بر پایه‌ی زور باشد، بر پایه‌ی کشش درونی کودک برنامه‌ریزی شده است.

کتاب کارورزی:

کتاب کارورزی، ویژه‌ی کار برای به دست آوردن مهارت‌های ریز حرکتی انگشتان و کارهای فکری مانند پرسانه‌گشایی (حل مسئله) روی دفتر است و کتاب کنش‌ورزی ویژه‌ی کار دست‌ورزانه یا بدست آوردن مهارت‌های دستی و چشمی است. یادمان باشد که برای کودکان خردسال آموزش شمارورزی باید روند عینی یا ملموس داشته باشد. این روش برگرفته از رویکرد مونتسوری است که آموزش ریاضی را بر پایه‌ی روشی تجسمی و بازسازی مناسبات ریاضی در دنیای واقعی انجام می‌دهد.

کتاب کنش‌ورزی راه‌نمای بزرگسال:

کنش‌ورزی، یادگیری ریاضی از راه دست‌ها است.

این کتاب، کتاب کار و راه‌نمای بزرگسال است که کنش‌ورزی و آموزش هریک از داستانک‌ها را همراه با هدف، افزارهای مورد نیاز و شیوه‌ی پیش‌برد را توضیح می‌دهد. همچنین همواره توصیه می‌کند که یکی از نرمش‌های تن‌آرامی را پیش از درگیر کردن کودک با کارورزی‌ها یا کنش‌ورزی‌ها انجام دهید تا کودک با ذهنی آماده و به دور از تنش‌های محیط، به یادگیری ریاضی بپردازد.

نماکارت:

هریک از نماکارت‌ها برای کنش‌ورزی خاصی طراحی شده‌اند که پشت هر نماکارت نام، کاربردها، کنش‌ها و پرسش‌های راهنما آورده شده.

پوستر لولوپی

مناسب برای گروه سنی ۳ تا ۶ سال

لینک خرید: http://hodhod.com/looloopi-sefr.html

نوشته شمارورزی لولوپی + ۰ (ریاضی آموز ادبی)- آموزش خلاق ریاضی از راه ادبیات به کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

تحقیقات نشان داده است بیشتر کسانی که به کتاب و کتابخوانی علاقه دارند والدینی داشته‌اند که در دوران کودکی لحظات شیرین و گرمی را در هنگام خواندن داستان‌ها برای آن‌ها ساخته و پرداخته‌اند.
توصیه‌های زیر را به کار گیرید تا کودکان خود را جذب مطالعه کنید، به طوری که کتاب را بهترین دوست خود بدانند و از آن جدا نشوند.۱ – زمان خاصی را به عنوان زمان خواندن داستان در نظر بگیرید.این مورد به خصوص برای کودکان نوپا بسیار مهم است. زمان قصه‌سرایی نبایدطولانی باشد، در اینجا کیفیت از همه چیز مهم‌تر است، اما سعی کنید آن را به صورت برنامه‌ای منظم در هر روز دنبال کنید.

۲ – کتاب‌هایی را انتخاب کنید که خودتان از خواندن آن‌ها لذت می‌برید، زیرا عدم علاقه شما، به خوبی در آهنگ کلام شما منعکس می‌شود.

۳ – به خاطر داشته باشید که اغلب سطح شنیداری کودکان بالاتر از سطح خواندن آن‌هاست.پس فکر نکنید ممکن است کودک شما که در گروه سنی الف قرار دارد از شنیدن کتاب‌های گروه سنی ب، ج یا بالاتر لذت نبرد.

۴ – همیشه قبل از خواندن، عنوان کتاب و نام نویسنده آن را اعلام کنید.

۵ – داستانی را که می‌خوانید در ذهن خود تجسم کنید.مناظر را در ذهن خود ببینید، حتی زمانی که کتاب هیچ گونه تصویری ندارد. این کار باعث می‌شود که داستان را به زیبایی و واضح تعریف کنید.

۶ – در حین خواندن از تنوع استفاده کنید.متناسب با داستان، تن صدای خود را بالا و پایین ببرید، با دستان و اعضای صورت خود اشارات گوناگونی پدید آورید. همه این‌ها در جذاب‌تر کردن داستان برای شما و فرزندتان کمک می‌کند.

۷ -بسیاری از کودکان از«خواندن مکرر» یک داستان لذت می‌برند.

۸ -کودکتان را تشویق کنید که صفحات را ورق بزند، یا حتی عباراتی که بلد است را بخواند.هر دوی شما می‌توانید با افزودن دیالوگ‌های جدید، صداهای متفاوت و اشارات مختلف به آن شاخ و برگ دهید.

۹ – به آرامی بخوانید.در حین خواندن، سؤالاتی بپرسید و به پرسش‌های کودکتان پاسخ دهید. به عکس‌ها اشاره کنید و در مورد تصاویر کتاب بحث کنید. از کودکتان بپرسید: «فکر می‌کنی بعد از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟»

۱۰ – فعالیت‌های اضافه و متناسبی با فضای داستان، ارائه کنید.کارهایی مثل آشپزی یا درست کردن کاردستی که با داستان شما متناسب و هماهنگ باشند یا فعالیت‌هایی که خواندن را به عنوان بخشی از علوم و فنون غنی ادبیات شکوفا سازند و به پیشرفت در یادگیری مهارت‌های ادبی منجر شود.

۱۱ – در زمان داستان با کودک خود مدارا کنید، اما در عین حال جدی و محکم باشید.چنانکه کودک شما نسبت به خواندن کتاب بی‌میل است اجازه دهید در این حین نقاشی بکشد. شاید حتی بتواند یک نقاشی از فضای داستان بکشد!

۱۲ – با آموزگار کودکان صحبت کنید یا به کتابخانه منطقه‌تان بروید تا از پیشنهادها و تجربیات آن‌ها در این رابطه بهره‌مند شوید.به این وسیله فهرست‌های گوناگونی از کتاب‌های مختلف خواهید یافت و شاید حتی آن‌ها بتوانند کتاب‌هایی که خواندن بلند آن‌ها برای کودکان اثربخش بوده است را به شما معرفی کنند.

خواندن، یک فعالیت تفریحی است شما حداقل روزانه ۱۵ دقیقه برای آن وقت صرف‌کنید و از نتیجه سود بخش آن برای خود و فرزندانتان تا آخر عمر بهره بگیرید.

ترجمه لادن نصیری
منبع: همشهری آنلاین

نوشته چطور کودکان را به مطالعه علاقه‌مند کنیم؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.