در دالان‌های مجازی یک موزه

گفت و گوی نشریه دوچرخه، ویژه نامه پیوست روزنامه همشهری برای کودکان و نوجوانان را با فرزانه طاهری، سرپرست کتابخانه موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان می خوانید. این گفت و گو به مناسبت رونمایی از موزه مجازی فرهنگ کودکی انجام شده است.

آن سوت‌سوتک‌های گِلی یادت باشد،‌ یادت باشد که گهواره‌های چوبی با ضرباهنگ لالایی مادران حرکت می‌کردند. آن خواب‌های طلائی یاد‌ت باشد... عروس‌های کهنه که با کهنه‌ترین لباس‌های دوخته می‌شد، یادت باشد... یادت باشد دیگ‌و دیگچه‌های مسی و اسباب مطبخ و چراغ‌های سه‌فتیله‌ای...

زمان یک تونل دور و دراز است، باور کن! کودکان آن سوی زمان با پاپوش‌های چرمی و ردا و دستار طور دیگری زندگی می‌کردند.  دلت می‌خواهد از آن‌ها بدانی؟ گوش‌ات با من است. پس دست مرا بگیر و همراه من در یک موزه مجازی حرکت کن!

با فرزانه طاهری قندهاری سرپرست کتابخانه موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودک، عضو شورای کتاب کودک درباره‌ی موزه‌ی مجازی اسباب بازی‌ها صحبت می‌کنیم و او درباره‌ی این موزه توضیحاتی می‌دهد :« موسسه‌ی پژوهشی تاریخ ادبیات ایران در طول این سال‌ها با کمک دوستداران فرهنگ کودکی تعداد زیادی اسباب‌بازی و زیست‌افزارهای آموزشی کودکان را جمع آوری کرده است. این موزه‌ی مجازی کمک می‌کند که این دستاوردها را همه بتوانند ببینند  و این‌که  کودکان  در گذشته چگونه زندگی می‌کرده‌اند...»

او می‌گوید:« طی این سال‌ها، نمایشگاه‌های متعددی برگزار شده  است. تلاش های زیادی شده است که یک موزه اسباب‌بازی  داشته باشیم که داستان مفصلی دارد و تا کنون موفق نشدیم. بسیاری از اسباب‌بازی‌های قدیم از بین رفته‌اند. اما  ما کسانی را پیدا کردیم که اسباب‌بازی می‌ساخته‌اند و ازآن‌ها خواسته‌ایم که برای ما این اسباب‌بازی‌ها را دوباره بسازند... این که دختران و پسران در زمان گذشته چه ابزارآلاتی داشته‌اند و چه پوششی ... همه‌ی این‌ها را  می‌توان در این موزه‌ی مجازی دید.»

بعد می‌گردیم همراه آواز کودکانه‌ای دور دست  در دالان‌های یک موزه‌ی مجازی. موزه‌ای که  لازم نیست در این دود و ترافیک از خانه بیرون بروی، می‌توانی فقط رایانه‌ات را روشن کنی و به آن سفر کنی... موزه‌ی مجازی بسیار گسترده‌ است.

دسته بندی جالبی هم دارد.  اسباب بازی‌های حمل و نقل، جنگی، خانه‌ی عروسکی، بازی‌های فکری، آموزشی و... علاوه بر اسباب‌بازی‌ها نوشت افزارهای قدیمی و پوشاک که شامل تن‌پوش‌ها و پاپوش‌ها و... حتی سازهای قدیمی را می‌توان این‌جا دید. 

در ابتدای ورود به سایت  می‌خوانیم:«موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان از ابتدای سال ۱۳۸۹ طرح آماده‌سازی موزه مجازی را برای پیوند با جامعه دوستدار فرهنگ کودکی در دستور کار قرار داد تا شاید جامعه ایران گامی دیگر به راه اندازی موزه واقعی کودکان نزدیک‌تر شود. از این رو با تهیه‌ی شناسنامه کامل برای همه‌ی اشیاء و اسناد موزه‌ای آن ها را از راه دنیای مجازی در برابر دیدگان همگان نهاده است، با این امید که ارزش آثار و اشیای مربوط به دنیای کودکی دانسته شود و آن ها که می‌خواهند این آثار و منابع به درستی نگه داری شود، همراه ما شوند تا در پیوند با هم روزگاری در آینده بسیار نزدیک موزه واقعی کودکان در ایران زمین پایه گذاری شود.»

 اما شاید بخواهید درباره‌ی موسسه بیشتر بدانید... مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، نهادی غیردولتی است که در سال ۱۳۷۹ پایه گذاری شد. این نهاد از سوی پژوهش‌گرانی بنیاد نهاده شده است که کار پژوهش تاریخ ادبیات کودکان را در سال ۱۳۷۶ به شکل فردی آغاز کردند.

عکس‌ها را می‌بینیم، ووروورک‌ها (اسباب‌بازی که با قرقره‌های خالی درست می‌شدند) می‌چرخند. جغجغه‌های سفالی سرو صدا می‌کنند. توچان ( عروسکی که در منطقه‌ی سیستان و بلوچستان رایج بوده است) خوابیده،  شهرفرنگ‌ها و ماشین‌های اسباب بازی  که روزی شادی‌آور کودکان بوده‌اند این‌ جا هستند.

برای دیدن این موزه به آدرس: http://iranak.org/muse مراجعه کنید.

فریبا خانی
راهنما
دسته‌ها: 

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان