در آرزوی صبح

در آرزوی صبح

بدنبال تکمیل اطلاعات درباره ی بازیچه های کودکان ایران به دیدار احمدعلی مهدی نژاد در شهر یزد می‌رویم تا با او درباره ی بازیچه های کودکان یزد در دوران گذشته گفت وگو کنیم. متولد ۲۰ آذر ۱۳۳۰ است اما هنوز هم وقتی به دوران کودکی خود باز می گردد و خاطرات خود درباره ی بازیچه هایش را مرور می‌کند، نخستین چیزی که به زبان می‌آورد آرزوی دوران کودکی اش است. "... ایکاش امروز تمام نشود و یا اگر تمام شد، ایکاش صبح زودتر بیاید". هیجان بازی با اسباب هایی که مدت ها برای داشتنش رویاپردازی کرده و با عشق در ساخت اش مشارکت داشته است، خواب راحت کودکانه را بر او تلخ ‌کرده است.
احمدعلی مهدی نژاد بازنشسته ی دفتر امور مدارس عالی است. اما فارغ از این پیشینه اش به عنوان معلم و استاد کار آموزشکده فنی شهید صدوقی یزد، او نویسنده، شاعر و پژوهشگر فرهنگ و ادبیات یزد است و دوره ای نیز در کار نمایش بوده، تعلق خاطری که از دوران نوجوانی در مدرسه در او ریشه گرفته است. اما هم اکنون بیشتر روی فرهنگ مردمان یزد کار می‌کند.
مهدی نژاد روز قبل از گفت وگو با ما به حاجی رسول نجار که حدود ۸۳ سال سن دارد پیغام می‌دهد که برای فردا ۲ تا از بازیچه های دوران کودکی شان را می‌خواهد. پیرمرد با لهجه شیرین یزدی به پیغام رسان می‌گوید: "می‌خواد بازی کنه؟... حاجی یاد بچه گیش افتاده؟" و پیرمرد با نشانه هایی از دوران کودکی که در ذهن دارد بدون هیچ دستور ساختی دست به کار می‌شود.
روز گفت وگو احمدعلی مهدی نژاد ابتدا با چند خاطره از دوران کودکی خود شروع می‌کند. خاطره ای از نذر مادرش برای داشتن یک فرزند پسر، ماجرای نامگذاریش و اینکه چطور او احمدعلی شد و خاطره ای جالب از کوزه شکستن بچه ها و حضور خیرینی که اعتقاد داشتند "عیبی نداره کوزه ی آب بشکند، اما نباید دل کودکی بشکند و واهمه ی پاسخگویی به والدین را داشته باشد".
او صحبت های خود را از روی فهرستی که شب پیش از چند بازیچه دوران کودکی خود به یاد آورده و قلمی کرده است دنبال می‌کند. بازیچه هایی همچون: کاغذ آباد، گو بازی، گردو بازی، اتولک بازی و اتولک با چرخ و فلک، قلم بازی، تیله بازی، چوپا، چو و چفته بازی، تنه بازی (هسته بازی)، گاری بازی، هفت سنگ، و.... حاصل گفت و گو با او گردآوری اطلاعات ارزشمندی است درباره ی بازی ها، شیوه ی بازی ها، اسباب بازی هایی که در این بازی ها به کار می‌رفته و جنسیت و نحوه ی ساخت هر کدام. اما مهمتر از همه خاطرات او از این بازی ها، نگاه کودکان آن دوران به این بازی ها و نقش این بازی ها در زندگی کودکان است. او به بازی هایی اشاره دارد که گاه نقش معیشتی در زندگی کودکان و نوجوانان یزد داشته اشت.
در آخرین دقایق صحبت با او حاج رسول نجار دو بازیچه ایی را که با مهارت و به سرعت ساخته است به ما می‌رساند. اتولک و اتولک با چرخ و فلک. او را ندیدیم، اما برای او، برای احمد علی مهدی نژاد و تمامی کسانی که هنوز دل در گرو کودکان و کودکانه ها دارند آرزوی بهروزی داریم و سپاسگزارشان هستیم.
تا تکمیل موزه ی اسباب بازی های کودکان ایران راه زیادی نمانده است و تا زمانی که از همیاری ارزشمند کسانی همچون احمدعلی مهدی نژاد، حاج رسول نجار، ... برخورداریم دغدغه ایی نداریم. 

راهنما

کانال تلگرام موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان