Feed aggregator

گردآوری و ترجمه: آذین بذرافشان

آزار جنسی کودک بدین معناست که افراد بزرگسال یا حتی بچه‌های بزرگ‌تر با تماس فیزیکی یا بدون آن، کودک را درگیر فعالیت جنسی کنند.

افراد بزرگسال یا بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند از کودک سوء‌استفاده‌ی جنسی کنند. گاه این افراد:

• اندام تناسلی خود را به کودک نشان می‌دهند، کودک را تشویق یا وادار به نشان دادن اندام تناسلی خود می‌کنند.
• هنگامی‌که کودک دستشویی می‌رود، حمام می‌کند یا لباس خود را عوض می‌کند دزدکی به او نگاه می‌کنند، کودک را تشویق یا وادار به دزدکی نگاه کردن به دیگران می‌کنند.
• به شیوه‌ای نامتعارف کودک را لمس می‌کنند. او را تشویق یا وادار می‌کنند که خودارضایی کند، گاه نیز از او می‌خواهند خودش یا دیگری را به‌شیوه‌ای نامتعارف لمس کند.
• کودکان را وادار می‌کنند فیلم‌های مستهجن ببینند.
• با تشویق، رشوه یا اجبار، کودکان را وادار می‌کنند از خود یا سایر کودکان به‌ صورت برهنه، نیمه‌برهنه یا حتی با لباس زیر فیلم بسازند و آن را ارسال کنند.
• در واژن یا مقعد کودکان انگشت یا اشیاء دیگر فرو می‌کنند.
• در رابطه با ظاهر خودِ کودک یا کودکان دیگر حرف‌های جنسی می‌زند.

آزار جنسی کودکان جرمی جدی است که تبعات روحی و جسمی آن نه‌تنها در زمان حال دامن‌گیر زندگی کودک می‌شود، که در آینده نیز مشکلاتی را به بار خواهد آورد. در هر سنی، احتمال آن وجود دارد که کودکان در معرض سوء‌استفاده‌ی جنسی قرار گیرند. هم دختران و هم پسران ممکن است مورد آزار جنسی قرار گیرند.

بیشترین سوء‌استفاده‌های جنسی از جانب شخصی است که کودک او را می‌شناسد. نیمی از کل آزارهای جنسی را اعضای خانواده انجام می‌دهند و نیم دیگر را شخصی که کودک او را می‌شناسد.

مهم نیست که چه اتفاقی افتاده یا ماجرا چگونه به وقوع پیوسته است، در سوء‌استفاده‌ی جنسی هرگز کودک مقصر نیست. افرادی که این کار را انجام می‌دهند خود به‌تنهایی، در برابر این عمل، کاملاً مسئول‌اند.

فهرست محتوا

سوءاستفاده‌ی جنسی از کودکان و نوجوانان: شناخت علائم

علائم سوءاستفاده‌ی جنسی در کودکان ۰ تا ۱۱ سال چیست؟

• تغییر در احساسات
• تغییر در رفتار
• علائم جسمی

علائم سوءاستفاده‌ی جنسی در نوجوانان چیست؟

• تغییر در احساسات
• تغییر در رفتار
• تغییر در مدرسه و زندگی اجتماعی
• علائم جسمی

فرد تعرض‌کننده چه نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهد؟

چه زمانی باید نگران بود که از کودک سوءاستفاده‌ی جنسی شود؟

در قبال فردی که در آزار جنسی کودک نقش دارد، چه باید کرد؟

اغوا کردن کودک با هدف سوءاستفاده‌ی جنسی: شناخت علائم

• اغوا کردن کودک با هدف سوءاستفاده‌ی جنسی (Grooming) چیست؟
• چه کسانی می‌توانند کودک را اغوا کنند؟
• اغوا کردن چگونه و کجا اتفاق می‌افتد؟
• علائم اغوا شدن در کودکان ۰ تا ۱۱ سال کدام است؟
• چه علائمی نشان می‌دهد که نوجوان اغوا شده است؟
• برخورد فرد اغواگر با والدین
• در صورتی که نگران اغوا شدن کودک خود هستید، چه باید بکنید؟

سوء‌استفاده‌ی جنسی از کودکان و نوجوانان: شناخت علائم

شاید کودکان به شما نگویند که آزار جنسی دیده‌اند، ولی شما علائمی را در آن‌ها مشاهده کنید؛ از جمله علائم جسمی و تغییر در رفتار یا احساسات کودک.

کودکان به سوء‌استفاده‌ی جنسی به طرق گوناگون واکنش نشان می‌دهند. عوامل بسیاری بر نوع واکنش کودکان تأثیرگذار است، از جمله سن کودک، دفعات و شدت آزار، اتفاقاتی که حین آزار جنسی رخ می‌دهد و فردی که تجاوز می‌کند.

شاید برخی کودکان فقط علائمی بسیار جزئی از خود نشان دهند و برخی دیگر هیچ نشانه‌ای نداشته باشند.

اگر کودک شما یک یا چند علامت ذکر‌شده‌ی زیر را از خود نشان داد، لزوماً به این معنا نیست که مورد سوء‌استفاده‌ی جنسی قرار گرفته است. رفتار کودک شما به دلایل زیادی می‌تواند تغییر کند، با وجود این سوء‌استفاده‌ی جنسی را به عنوان یکی از احتمالات در نظر بگیرید؛ همچنین مهم است که به غریزه‌ی خود اعتماد کنید.

علائم سوء‌استفاده‌ی جنسی در کودکان ۰ تا ۱۱ سال چیست؟ تغییر در احساسات

اگر کودک شما در معرض آزار جنسی قرار گرفته باشد، شاید متوجه شوید که او:

• بیش‌از‌حد سرد و ساکت است.
• بی‌دلیل گریه می‌کند.
• تخت یا شلوار خود را خیس می‌کند.
• سؤالاتی از این دست می‌کند: «آیا مردم باید اسرارشون رو حفظ کنند؟»
• پرخاشگر است یا بدون دلیل مشخصی عصبانی می‌شود.
• می‌گوید سر یا شکمش درد می‌کند، ولی به نظر نمی‌رسد که این موضوع دلیل جسمانی داشته باشد.
• کابوس می‌بیند.
• بسیار وابسته است.

تغییر در رفتار

شاید متوجه شوید که فرزند شما:

• علاقه‌ای به بازی ندارد یا از اماکن و افراد خاص دوری می‌کند.
• گاه با خودش ور می‌رود.
• در خوابیدن مشکل دارد.
• در مدرسه ضعیف عمل می‌کند.

بستن حواسم به غریبه ها هست – کتاب‌های جولیا 200,000 ریال مامان من را نشاند روی مبل «گفتنی‌ها». او حرف‌های زیادی برای گفتن به من دارد، ولی وقتی‌که لازم شود روی مبل «گفتنی‌ها» بنشینی، می‌فهمی که قرار است چیز خیلی مهمی بشنوی... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن خرگوشک گاهی بگو نه 200,000 ریال هاوارد دم‌پنبه‌ای خرگوش بسیار کنجکاوی است. او باید از همه چیز سر دربیاورد.اغلب این سوال‌ها ورد زبانش است: «چرا این را گفتی؟» «چرا آن کار را کردی؟» «این چطوری ساخته شده؟ چرا این شکلی است؟» افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن بدن تو مال خودته! 180,000 ریال خیلی وقت‌ها دوست داری بغلت کنند. بغل شدن یا بوسیده شدن حس خوبی دارد. می‌گویی: «این کار را دوست دارم!» تو هم طرف مقابل را بغل می‌کنی و او را می‌بوسی... افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن بلند بگو نه! 150,000 ریال برخی از موضوعاتی که در این کتاب به آن‌ها پرداخته می‌شود، شامل موارد زیر است:

• چه کارهایی مناسب‌اند و چه کارهایی نامناسب؟
• در نظر داشتن این‌که کودکانِ قربانی در این باره مقصر نیستند.
• چه‌طور با رفتارهای نامناسبی مثل رشوه و تهدید روبه‌رو شوند؟

افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع آموزش مراقبت جنسی به کودکان علائم جسمی

شاید علائم زیر را در فرزندتان ببینید:

• تورم یا قرمزی در ناحیه‌ی تناسلی
• داشتن درد هنگام رفتن به دستشویی
• مشکل در راه رفتن یا نشستن
• کبودی در قسمت‌های نرم بدن، مانند باسن یا ران‌
• علائم عفونت ادراری، مانند سوزش هنگام ادرار
• علائم عفونت مقاربتی، مانند ترشح از آلت تناسلی

علائم سوء‌استفاده‌ی جنسی در نوجوانان چیست؟ تغییر در احساسات

اگر نوجوان شما در معرض آزار جنسی قرار گرفته باشد، شاید متوجه شوید که او:

• پرخاشگر است یا بی‌دلیل عصبانی می‌شود.
• سردرد یا معده‌درد دارد که به نظر نمی‌رسد دلیل جسمانی داشته باشد.
• با نام‌ بردن اسم شخص یا مکانی خاص عصبانی یا ناراحت می‌شود.
• در حفظ روابط مشکل دارد.
• بی‌دلیل گریه می‌کند.
• کابوس می‌بیند.
• عزت‌نفس پایینی دارد.
• درباره‌ی هویت جنسی خود گیج شده ‌است.

تغییر در رفتار

شاید متوجه شوید که فرزند شما:

• متفاوت لباس می‌پوشد.
• از منبعی ناشناخته، پوشاک، کفش، کیف، جواهرات یا وسایل الکترونیک به دست می‌آورد.
• رفتارهای جنسی نامتعارف و پرخطر از خود نشان می‌دهد.
• به مصرف الکل یا سایر مواد مخدر روی ‌آورده است.
• به‌طور غیر‌عادی رانندگی می‌کند.
• به بدن خود آسیب می‌زند.
• وقت زیادی را در اینترنت می‌گذراند و درباره‌ی ارتباطات آنلاین پنهان‌کاری می‌کند.
• در خوابیدن مشکل دارد.

تغییر در مدرسه و زندگی اجتماعی

شاید متوجه شوید که فرزند شما:

• منزوی و تنهاست.
• گروه‌های دوستانه‌اش را تغییر داده است.
• از معاشرت با برخی افراد، مثلاً یک گروه ورزشی خاص، یا رفتن به مکانی خاص مانند خانه‌ی یک دوست دوری می‌کند.
• از فعالیت‌ها یا رویدادهایی که پیش‌تر از انجام دادن آن‌ها لذت می‌برد، اجتناب می‌کند یا سؤالات جدیدی می‌کند: «امروز باید کلاس موسیقی‌م رو حتماً برم؟»
• عملکرد او در مدرسه ضعیف شده است.

علائم جسمی

شاید علائم زیر را در فرزند خود مشاهده کنید:

• تورم یا قرمزی در ناحیه‌ی تناسلی
• درد هنگام رفتن به دستشویی
• مشکل در راه رفتن یا نشستن
• کبودی در قسمت‌های نرم بدن، مانند ران یا باسن
• علائم عفونت ادراری، مانند سوزش هنگام ادرار
• علائم عفونت مقاربتی، مانند ترشح از آلت تناسلی
• عقب افتادن عادت ماهیانه

فرد تعرض‌کننده چه نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهد؟

افرادی که به کودک آزار جنسی می‌رسانند، اغلب اعضای خانواده یا افرادی هستند که شما و فرزندتان به‌خوبی آن‌ها را می‌شناسید و احتمال اینکه غریبه باشند کمتر است.

افرادی که از کودکان سوءاستفاده جنسی می‌کنند، شاید بزرگسالان، جوانان یا بچه‌های بزرگ‌تر باشند.

این افراد ظاهر و رفتاری مانند دیگران دارند و چهره، لباس و صدای آن‌ها غیر‌طبیعی نیست.

آن‌ها سعی می‌کنند با کودک یا خانواده‌‌اش روابطی بر پایه‌ی اعتماد برقرار سازند و به نظر افرادی حمایتگر و دلسوز می‌آیند که صلاح کودک را می‌خواهند. به این عمل اغوا کردن کودک می‌گویند.

بستن به من دست نزن – داستانی برای شناخت حد و مرزها – مجموعه مهارت‌های خودمراقبتی 230,000 ریال به نظر یوناس کلاس شنا اصلا خوش‌ نمی‌گذرد، چون هنوز نمی‌توانند خوب شنا کند. وقتی قلدر کلاس او را زیر آب می‌کشد، او جیم می‌شود و کمی در رختکن پرسه می‌زند. آنجا پسر بزرگ‌تری را می‌بیند که به او پاستیل تعارف می‌کند و با او با مهربانی حرف میزند. یوناس افتخار می‌کند که یک بزرگ‌تر به او توجه کرده اما پسر بزرگ کم‌کم یوناس را تحت فشار قرار می‌دهد و او احساس خطر می‌کند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن دیگر سکوت نمی‌کنم! 180,000 ریال خانم سالوادور یک روز در کلاس با شاگردانش درباره‌ی غریبه‌ها و لمس اجباری صحبت می‌کند، تمام مدت کلاس، رژینا به رازش فکر می‌کند؛ به رازی که حتی مادرش از آن بی‌خبر است. آیا خانم سالوادور، می‌تواند به رژینا کمک کند؟ افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن رازهایی که نباید مخفی کرد 180,000 ریال در سرزمینی نه چندان دور، شوالیه‌ی کوچک و شجاعی که آلفرد نام داشت با مادرش، بانو سوزان، در کلبه‌ای کوچک زندگی می‌کرد. آن‌ها زندگی فقیرانه ای داشتند. مادر شوالیه‌ی کوچک هر روز خیلی کار می‌کرد... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن لمس خوب، لمس بد 250,000 ریال در پاین کتاب اطلاعاتی درباره‌ی مسائل زیر مطرح شده است: ضرورت آموزش پیشگیری از سوءاستفاده جنسی به کودکان، سن مناسب کودکان برای طرح این موضوع و راهنمایی‌های مختصر در صورت تعرض به کودک افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع آزار جنسی کودکان چه زمانی باید نگران بود که از کودک سوءاستفاده‌ی جنسی شود؟

اگر متوجه شدید شخصی به طرق زیر با فرزند شما در ارتباط است، باید نگران سوءاستفاده‌ی جنسی باشید.

شخص:

• به‌طور مداوم سعی می‌کند به‌تنهایی با کودک وقت بگذراند؛ برای مثال، از شما درخواست می‌کند که از کودک‌تان نگهداری کند، او را شب به منزل خود دعوت می‌کند یا می‌خواهد با او به اردو برود.
• به‌طور مکرر، کودک را از بزرگسالان یا کودکان دیگر جدا می‌کند و به دنبال «زمانی خاص» برای وقت‌‌گذرانی با او می‌گردد.
• پنهان‌کار و مرموز است و درباره‌ی نحوه‌ی وقت‌گذرانی با فرزند شما هیچ‌گونه اطلاعاتی نمی‌دهد.
• با گفتن سخنانی از این دست که «شما پدر یا مادر بدی هستید» سعی می‌کند رابطه‌ی شما را با فرزندتان تضعیف کند.
• بیش‌از‌حد معمول برای کودک خوراکی یا هدایای گران‌قیمت می‌خرد.
• اصرار دارد فرزند شما را ببوسد، بغل کند یا به هر طریق ممکن با او تماس فیزیکی داشته باشد؛ مثل قلقلک‌ دادن بیش‌از‌حد یا بازی‌هایی که شامل لمس کردن یا نشستن روی پا می‌شوند.
• به‌طور غیرمعمول، به رشد جنسی یا ظاهر فرزند شما علاقه نشان می‌دهد یا بیش‌از‌حد از کودک تعریف می‌کند.
• از کودک شما بیش‌از‌حد عکس می‌گیرد.
• در شبکه‌های اجتماعی با فرزندتان دوست است.

هرکسی که چنین رفتاری دارد، لزوماً نباید از کودک شما دور بماند. برخی افراد فقط بیش‌ازحد کنجکاوند یا به خانواده و فرزند شما اهمیت زیادی می‌دهند.

در قبال فردی که در آزار جنسی کودک نقش دارد، چه باید کرد؟

به غرایز خود اعتماد کنید. بهتر است تا زمانی‌که اطلاعات بیشتری کسب می‌کنید، کودک را از فرد مورد نظر دور نگه دارید.

همچنین مهم است که:

• در رفتار فرزند خود به دنبال نشانه‌هایی از سوء‌استفاده‌ی جنسی باشید.
• مراقب رفتارهای مشکوک بزرگسالان و بچه‌های بزرگ‌تری باشید که با کودک شما وقت می‌گذرانند.
• با مطرح کردن چندین سؤال احساس کودک‌تان را درباره‌ی شخص مد نظر دریابید: «از رفتار پسرعمو… خوشت می‌آد؟» یا «آقای فلانی همه‌ی عکس‌های اینستاگرامت رو لایک می‌کنه. توی شبکه‌های اجتماعی دیگه هم تو رو دنبال می‌کنه؟»
• با مطرح کردن سؤالاتی مانند «آیا چیزی نگرانت کرده؟» یا «خوبی؟» کودک‌تان را تشویق کنید که هر‌گونه نگرانی را با شما در میان بگذارد.
• با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید و مورد خشونت خانگی را با کارشناسان در میان بگذارید.

اغوا کردن کودک با هدف سوء‌استفاده‌ی جنسی: شناخت علائم اغوا کردن کودک با هدف سوء‌استفاده‌ی جنسی (Grooming) چیست؟

اغوا کردن بدین معناست که شخص با برقراری رابطه‌‌ای قابل اعتماد با کودک یا خانواده‌‌‌اش از او سوء‌استفاده می‌کند.

فرد روزها، هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها با کودک و خانواده‌اش در ارتباط بوده است و بدین طریق می‌تواند اعتماد آن‌ها را جلب ‌کند؛ برای مثال، شاید این فرد با خانواده‌ای دوست شود و ارتباطی شگفت‌انگیز با کودک آن‌ها برقرار کند. شاید فرد به‌تدریج زمان بیشتری را با کودک بگذراند. این امر بعدها زمینه‌ی سوء‌استفاده‌ی جنسی را فراهم می‌کند.

چه کسانی می‌توانند کودک را اغوا کنند؟

هرکسی می‌تواند اغواگر باشد؛ زن یا مرد، دوست، غریبه یا حتی یک متخصص.

شخص اغواگر می‌تواند جزو اقوام یا دوستان خانوادگی باشد یا حتی فردی از محل عبادت خانواده (کلیسا، مسجد و…). این شخص می‌تواند آرایشگر، مربی ورزشی، معلم یا پرستار کودک باشد.

اغوا کردن چگونه و کجا اتفاق می‌افتد؟

اغوا‌کردن می‌تواند به صورت رو‌دررو یا از طریق شبکه‌های مجازی اتفاق بیفتد.

اگر اغوا کردن به صورت رو‌در‌رو اتفاق بیفتد، فرد ممکن است راه‌هایی برای شناخت کودک و خانواده‌اش پیدا کند و پیشنهاد کند کودک را به خارج از خانه ببرد. شاید این شخص برای کودک یا خانواده‌اش هدایا و خوراکی بخرد یا اینکه از خانواده و کودک تعریف و تمجید کند تا آن‌ها احساس خاصی به وی پیدا کنند.

اگر اغوا کردن از طریق شبکه‌‌های مجازی اتفاق بیفتد، شاید متجاوز وانمود کند که فردی مشهور یا حتی کودکی در سن‌وسال فرزند شماست. شاید متجاوز برای ایجاد ارتباط با کودک از ایمیل، پیامک، گفت‌وگوی آنلاین یا روش‌های دیگر استفاده کند.

علائم اغوا شدن در کودکان ۰ تا ۱۱ سال کدام است؟

بسیاری از علائم آن می‌تواند مانند روابط طبیعی بزرگسالان با کودک به نظر برسد، به همین دلیل تشخیص آن دشوار است. اما در ادامه، از طریق برخی نشانه‌ها به شما خواهیم گفت که احتمالاً فرزندتان یا کودکی که از او مراقبت می‌کنید، اغوا شده است.

فرزند شما:

• بی‌دلیل هدایا و اسباب‌بازی ‌دریافت می‌کند.
• درباره‌ی اینکه کادوها از کجا آمده‌اند، نمی‌خواهد صحبت کند.
• از شخصی که او را فقط به ‌صورت آنلاین می‌شناسد پیام‌های زیادی دریافت می‌کند.
• درباره‌ی فردی بزرگسال یا کودکی بزرگ‌تر از خود زیاد صحبت می‌کند یا می‌خواهد وقت زیادی را با او بگذراند.
• به‌تنهایی می‌خواهد به ملاقات فردی بزرگسال یا مُسن‌ برود.
• درباره‌ی آنچه با یکدیگر انجام می‌دهند، نمی‌خواهد صحبت کند.
• دیگر درباره‌ی خودش با شما صحبت نمی‌کند.
• وقت بیشتری را تنها در اتاق خود می‌گذراند.

چه علائمی نشان می‌دهد که نوجوان اغوا شده است؟

علائم زیر شاید نشان‌دهنده‌ی آن باشد که نوجوان شما اغوا شده است.

فرزند شما:

• با پسر یا دختری بسیار بزرگ‌تر از خود رابطه دارد.
• هدایای زیادی مانند لباس، جواهرات و لوازم الکترونیکی دریافت می‌کند.
• درباره‌ی اینکه کادوها از کجا آمده‌اند، نمی‌خواهد صحبت کند.
• درباره‌ی کارهایی که با هم انجام می‌دهند، نمی‌خواهد صحبت کند یا درباره‌‌ی آن‌ها دروغ می‌گوید.
• از مدرسه رفتن یا انجام دادن فعالیت‌های ورزشی گریزان است.
• وقت کمتری را با دوستانش سپری می‌کند یا ناگهان گروه‌های دوستی خود را تغییر می‌دهد.
• از شخصی که فقط به‌ صورت آنلاین می‌شناسد، پیام‌های زیادی دریافت می‌کند.
• زمانی‌که با دوست‌ خود (فرد اغواگر) وقت می‌گذراند، نمی‌خواهد کسی دورو‌برش باشد.
• درباره‌ی افکار یا احساساتش، دیگر با شما صحبت نمی‌کند.

برخورد فرد اغواگر با والدین

فرد اغواگر اغلب سعی می‌کند اعتماد خانواده یا مراقبان کودک را جلب کند.

علائم زیر گاه نشان می‌هد که شخص قصد دارد از فرزند سوءاستفاده‌ی جنسی کند و به همین منظور هم شما یا خانواده‌تان را فریب می‌دهد.

فرد مورد نظر:

• پیشنهاد می‌کند فرزندتان را برای ورزش کردن یا انجام دادن فعالیت‌های دیگر با خودش ببرد، از شما درخواست می‌کند مراقب فرزندتان باشد یا اینکه می‌خواهد با او به اردو برود.
• پیشنهاد می‌‌کند مربی فرزندتان شود و به‌طور جداگانه به او آموزش دهد.
• برای خانواده‌ی شما هدیه می‌خرد.
• پیشنهاد می‌کند برای خانواده‌ی شما کارهایی مانند تعمیرات یا باغبانی انجام دهد.
• به فعالیت‌ها، تندرستی، نمرات مدرسه یا سایر زمینه‌های زندگی فرزندتان علاقه نشان می‌دهد.
• از خانواده‌ی شما و تربیت فرزندتان تعریف می‌کند.
• معصومانه، با کودک شما بازی می‌کند و در حضور شما کودک را به‌ شکلی غیر‌جنسی لمس می‌کند. این رفتار باعث می‌شود شما و فرزندتان به این نوع تماس بدنی عادت کنید.
• سعی می‌کند رابطه‌ای محبت‌آمیز و دلسوزانه با شما برقرار کند.

در صورتی که نگران اغوا شدن کودک خود هستید، چه باید بکنید؟

اغواگری همیشه عملی واضح نیست. اغواگران سخت تلاش می‌کنند اعتماد و احترام افراد خانواده، اعم از فرزندان و والدین را جلب کنند؛ بنابراین اگر احساس خوبی به فرد مقابل ندارید، به غرایز خود اعتماد کنید.

همچنین مهم است که:

• مراقب نشانه‌ها باشید.
• از تنها ماندن فرزندتان با شخص جلوگیری کنید.
• اجازه ندهید فرد بیش‌از‌حد به خانواده‌ی شما محبت کند.
• از خانواده‌های دیگری که شخص را می‌شناسند، بپرسید رابطه‌ی آن‌ها با او چگونه است.
• با مطرح کردن برخی سؤالات احساس کودک‌تان را درباره‌ی این شخص دریابید. «از رفتار پسرعمو… خوشت می‌آد؟» یا «آقای فلانی همه‌ی عکس‌های اینستاگرامت رو لایک می‌کنه. توی شبکه‌های اجتماعی دیگه هم تو رو دنبال می‌کنه؟»
• با مطرح کردن سؤالاتی مانند «آیا چیزی نگرانت کرده؟» یا «خوبی؟» کودک‌تان را تشویق کنید که هرگونه نگرانی‌‌اش را با شما در میان بگذارد.

با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید و مورد خشونت خانگی را با کارشناسان در میان بگذارید.

قسمت دوم این مقاله را با عنوان «آموزش خودمراقبتی به کودکان و نوجوانان برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ی جنسی» و قسمت سوم را نیز با عنوان «با کودک آسیب‌دیده از سوءاستفاده‌ی جنسی چگونه رفتار کنیم؟» در وبلاگ کتاب هدهد بخوانید.

نوشته چگونه سوءاستفاده‌ی جنسی را در کودکان و نوجوانان تشخیص دهیم؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

گردآوری و ترجمه: بیتا مرادی

استرس در طی طول عمر هر فردی اتفاق می‌افتد و کودکان نیز استرس را تجربه می‌کنند. دلایل و علل استرس در کودکان نسبت به گروه سنی آن‌ها (کودکان در سنین قبل از مدرسه، کودکان در سنین مدرسه، در سنین نوجوانی) متغیر می‌باشند. بزرگسالان و والدین و پرستاران کودک، دنیای کودکان را دنیایی همواره شاد و بدون دغدغه و آرام تصور می‌کنند. گاهی می‌شنویم که بزرگسالان یا جوانان می‌گویند که: «ای کاش همیشه کودک می‌ماندیم و هرگز بزرگ نمی‌شدیم!»

فهرست محتوا:

استرس در دوران کودکی

• انواع استرس در دوران کودکی

منابع و عوامل استرس در کودکان

• چه کودکانی بیشتر در معرض خطر استرس قرار دارند؟

علائم و نشانه‌های استرس در کودکان

• نشانه‌های فیزیکی
• نشانه‌های عاطفی و رفتاری

تاثیرات استرس در کودکان

راه‌های غلبه بر استرس و نقش والدین در کمک به کودکان

چگونه خواندن کتاب می‌تواند به کاهش استرس در کودکان کمک کند؟

چگونه کودکان را تشویق به «کتاب خواند» کنیم؟

منابع

1- استرس در دوران کودکی

کودکان نه شغلی دارند که همواره در تلاش باشند تا آن را حفظ کنند و نه قبضی برای پرداخت دارند. پس چه چیزی می‌تواند وجود داشته باشد که کودکان بخواهند در مورد آن نگران باشند؟

حال آن‌که چنین مواردی در دنیای کودکان بسیار است. حتی کودکانی با سن و سال بسیار کم برای خودشان نگرانی‌هایی دارند و تا حدی استرس را تجربه و احساس می‌کنند.

کودکان حتی بیشتر از بزرگسالان در معرض استرس قرار دارند، زیرا دائماً در حال مواجهه با محیط‌های جدید و گیج‌کننده‌ای هستند. مطالعات نشان داده است که سطح استرس در کودکان در چند دهه اخیر افزایش پیدا کرده است.

درحالی که مقدار کمی‌ از استرس می‌تواند مفید واقع باشد، استرس منفی و بیش از حد می‌تواند به آسیب‌های فیزیولوژی دراز مدت در کودکان منجر شود. به همین دلیل کاهش استرس در کودکان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

انواع استرس در دوران کودکی

پس همان‌طور که گفتیم دو نوع استرس اصلی و محوری را کودکان در سنین خیلی کم تجربه می‌کنند:

الف) استرس خوب و مثبت

ب) استرس بد و منفی

الف) استرس خوب و مثبت: چنین استرسی بسیار حائز اهمیت است، زیرا که به کودکان کمک می‌کند تا موانع و مشکلات را مدیریت کرده و بر آن‌ها غلبه کنند. برای مثال اگر چنان که به ورزشکاران یا دانش‌آموزان مقدار بسیار کمی‌ استرس از طرف مربیان یا والدین اعمال شود، عملکرد بهتری خواهند داشت و این مسئله به آن‌ها انگیزه می‌دهد تا با پشتکار بیشتری تلاش کنند.

ب) استرس بد و منفی: استرس بسیار زیاد و منفی، توانایی کودکان برای مقابله با آن را از میان برمی‌دارد و به او غالب می‌شود. در نتیجه کودک نمی‌تواند با استرس خود مقابله کرده و با آن کنار بیاید. اتفاقات مهم مانند خشونت‌های فیزیکی یا عاطفی، ناتوانی در اجرای کارها آن‌طوری که از آن‌ها انتظار می‌رود، بیماری، والدین بی‌توجه و اهمال‌گر و عواملی از این قبیل می‌توانند به کودک آسیب‌های جبران ناپذیری برسانند. برای مثال روی رشد ذهنی او اثر بگذارند یا موجب فشار خون بالا، مشکل بی‌خوابی، کابوس‌ها، افسردگی و غیره بشوند.

این مقاله به شما کمک می‌کند تا با مباحثی همچون: تجربه استرس – علایم، علل و دلایل استرس در کودکان – تاثیر استرس در سلامتی کودکان و راه‌های مقابله با آن، آشنا شوید.

بستن دیگر نگران نیستم! – کتابی برای رفع نگرانی، دلشوره و اضطراب در کودکان – مهارت‌های زندگی ۳۰ 150,000 ریال با استفاده از آموزه‌های این کتاب، کودک یاد می‌گیرد ترس‌های خودش را زیر نور تازه‌ای ببیند و بررسی کند. در نهایت- زمانی که آمادگی پیدا کرد- می‌تواند به صورت قدم به قدم بر ترس و نگرانی غلبه کند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن جک و نگرانی گنده‌‌بک 290,000 ریال جک عاشق ترومپت نواختن بود. او هفته‌ها منتظر بود که در نخستین کنسرت زندگی‌اش بنوازد. اما صبح آن روز بزرگ، نگرانی به سراغش آمد و هر جا که می‌رفت تنهایش نمی‌گذاشت. جک یکهو دیگر نتوانست نگرانی را تحمل کند و زد زیر گریه؛ اما مادرش حرف‌های خیلی خوبی به جک زد. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن اندوه و نگرانی 5,000 ریال در این کتاب رنگ‌آمیزی، کودکان با احساس اندوه و ناراحتی بیماری یا از دست دادن عزیزان، عصبانیت، نگرانی و راه‌های غلبه بر آن‌ها را می‌آموزد. افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن چه کار کنم اگر خیلی نگران می شوم (مجموعه راهنمای عملی کودکان) 120,000 ریال

کتاب حاضر دربردارنده مباحثی درباره چگونگی غلبه بر اضطراب در کودکان است. نویسنده با ارائه راه‌های عملی، روش‌های غلبه بر اضطراب را به والدین و کودکان می‌آموزد. راه‌های ارائه شده براساس اصول رفتار ـ شناختی هستند.

افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن آمبر و معلم جدید – مجموعه آ مثل آمبر 130,000 ریال اولین روز کلاس دوم است و آمبر براون حسابی هیجان‌زده شده. اما کمی هم عصبی و نگران است. آیا آمبر می‌تواند با معلم جدید و عجیب‌وغریب کلاس دوم کار بیاید؟ افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع غلبه بر استرس در کودکان ۲- منابع و عوامل استرس در کودکان

استرس حالتی روانی است و ما زمانی آن را تجربه می‌کنیم که در پی تحقق خواسته‌ها یا برآورده‌ کردن نیازهایی هستیم که بر عهده‌ی ما گذاشته شده‌اند. در طیفی وسیع‌تر، می‌توان گفت توانایی ما در چگونگی برخورد با چنین موقعیت‌هایی، بیانگر میزان استرس ماست. این نیازها و درخواست‌ها اغلب منشأیی بیرونی همچون خانواده، شغل، دوستان و مدرسه دارند. اما می‌توانند منشأ درونی نیز داشته باشند. وجه درونی این احساس ناشی از کارهایی است که فکر می‌کنیم باید آن‌ها را انجام دهیم یا در اصل همان کار‌هایی که توانایی به‌انجام‌رساندن آن‌ها را داریم.

پس استرس می‌تواند بر روی هر کسی که خود را غرق در این وظایف احساس می‌کند و فشار وظایف را روی خودش مشاهده می‌کند، اثر بگذارد؛ حتی کودکان!

در کودکان پیش‌دبستانی جدایی از والدین می‌تواند در آن‌ها احساس اضطراب و نگرانی ایجاد کند؛ و هر چه کودکان بزرگ‌تر می‌شوند، فشار‌های محیط‌های آکادمی‌ و جامعه می‌تواند موجب استرس در آن‌ها شود. کودکان هنگام بازی نیز دچار استرس می‌شوند، زیرا بازی برای کودکان شاید همان مصداق شغل برای بزرگسالان باشد.

بر اساس مطالعات، کودکان زیر یک سال و کودکان نوپا نیز موقع جدایی از والدین خود حتی برای چند دقیقه احساس استرس می‌کنند که از آن با عنوان «استرس و اضطراب جدایی» یاد می‌شود. کودکانی هم که مدرسه می‌روند تحت فشار و استرس تکالیف مدرسه، همکلاسی‌هایشان و انتظاراتی که بقیه از آن‌ها دارند، هستند.

بسیاری از کودکان آن‌قدر سرشان مشغول است که دیگر زمانی برای استراحت یا بازی‌های خلاقانه‌ی بعد از مدرسه را ندارند. کودکانی که در مورد تمام فعالیت‌های خود اعتراض می‌کنند یا آن‌هایی از انجام آن‌ها سر باز می‌زنند، احتمال دارد که از برنامه‌ها و فعالیت‌ها اشباع شده و بیش از حد فعالیت‌های غیرتحصیلی داشته باشند.

با کودکان خود در مورد فعالیت‌های فوق‌برنامه‌ای و غیردرسی آن‌ها صحبت کنید. از آن‌ها بپرسید که چه احساسی نسبت به این فعالیت‌ها دارند. اگر آن‌ها اعتراضی کردند، در مورد مزایا و معایب متوقف کردن یکی از فعالیت‌ها با آن‌ها گفت‌وگو کنید. اگر متوقف کردن آن امکان‌پذیر نیست، به دنبال راه‌هایی باشید که بتوانید به فرزندان خود کمک کنید تا زمان و مسئولیت‌هایشان را مدیریت کنند تا کمتر احساس اضطراب و نگرانی به خود راه دهند.

استرس کودکان فقط و فقط مربوط به زندگی شخصی آن‌ها نیست. آیا کودکان شما می‌شنوند که شما در مورد مشکلات کاری یا در مورد بیماری یکی از افراد خانواده صحبت می‌کنید؟ یا با همسرتان در مورد مشکلات مالی مشاجره می‌کنید؟

والدین باید حواس‌شان باشد که وقتی فرزندان‌شان پیش آن‌ها هستند، چگونه در مورد چنین موضوعاتی بحث و گفت‌وگو کنند. چرا که کودکان متوجه نگرانی والدین خود شده و آن‌ها هم احساس نگرانی می‌کنند.

اخبار جهانی می‌تواند موجب استرس شود. کودکانی که تصاویری دلخراش از تلویزیون می‌بینند یا در مورد بلا‌های طبیعی، مرگ و تروریسم می‌شنوند، ممکن است در مورد امنیت خودشان و کسانی که دوست‌شان دارند، احساس نگرانی کنند.

با کودکان خود در مورد آن‌چه می‌بینند یا می‌شنوند، صحبت کنید و به آن‌چه که در تلویزیون تماشا می‌کنند، نظارت کامل داشته باشید زیرا در این صورت است که می‌توانید به آن‌ها کمک کنید تا متوجه شوند که چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

همچنین حواس‌تان باید به موضوعات و فاکتور‌های پیچیده‌ای مانند بیماری‌ها، از دنیا رفتن یکی از افراد نزدیک خانواده یا طلاق باشد. وقتی چنین عواملی به فشار‌های روزمره‌ای که کودکان در معرض آن‌ها هستند، اضافه شوند، استرس در کودکان بسیار افزایش پیدا می‌کند.

حتی اگر طلاق خیلی دوستانه و بدون تنش اتفاق بیفتد، برای کودک شما بسیار سخت خواهد بود؛ چرا که سیستم اساسی امنیتی آن‌ها- یعنی خانواده- در معرض تغییر بسیار بزرگی است. والدینی که طلاق گرفته یا جدا از هم زندگی می‌کنند، نباید کودکان را هرگز در موقعیتی قرار دهند که از آن‌ها بخواهند تا یکی از دو طرف را انتخاب کنند، یا نظر منفی در مورد طرف مقابل به او تحمیل کنند.

همچنین باید با بینش دقیقی بتوانید دریابید مواردی که شاید برای بزرگسالان مسئله مهمی‌ نباشد، می‌تواند در کودکان استرس عمیق و زیادی را ایجاد کند. اجازه دهید تا فرزندان‌تان متوجه شوند که شما می‌دانید آن‌ها استرس دارند و احساس آن‌ها را نادیده نمی‌‌گیرید و بی‌جا و بی‌اهمیت به حساب نمی‌آورید.

پس می‌توانیم منابع و علل استرس را به این صورت خلاصه کنیم:

1. استرس در مدرسه
2. استرس مربوط به مسائل خانوادگی
3. استرس مربوط به رسانه‌ها و محیط اطراف
4. موارد دیگری هم مانند مرگ، بیماری، مشکلات مالی و غیره.

چه کودکانی بیشتر در معرض خطر استرس قرار دارند؟

• کودکانی که در زندگی روزمره خود دچار تغییرات مهم همچون تغییر شهر، تغییر مدرسه، طلاق والدین و … می‌شوند.
• بیماری‌ها و جراحات در خود کودکان یا یکی از افراد خانواده.
• بی‌توجهی به آن‌ها، تنهایی و ترک آن‌ها.
• تجربه بدرفتاری و پرخاش فیزیکی، عاطفی، لفظی؛ در قالب تنبیه، توهین‌های جنسیتی یا تحقیر آن‌ها.

3- علائم و نشانه‌های استرس در کودکان

والدین نقش مهمی‌ در حفظ سلامت عاطفی کودکان دارند و می‌توانند کمک کنند تا کودکان در معرض کمترین حجم استرس قرار گیرند. ولی برای این کار ابتدا باید نشانه‌های مختلف استرس در کودکان را بشناسند و تشخیص دهند. هر کودکی متفاوت است ولی نشانه‌ها و رفتار‌های مشترکی وجود دارند که والدین می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند تا تشخیص دهند که آیا کودک آن‌ها  با اضطراب و استرس دست و پنجه نرم می‌کند یا نه؟

با این‌که همیشه به راحتی نمی‌توان تشخیص داد که کودکان چه موقع احساس استرس می‌کنند، ولی تغییرات مقطعی رفتار‌هایشان – مانند تغییرات پیوسته حالات روحی و دمدمی‌ مزاج شدنشان، شب ادراری، تغییر در برنامه خواب آن‌ها، نقش بازی کردن‌شان و … – می‌تواند جز نشانه‌های استرس در کودکان باشند.

در بعضی کودکان نشانه‌های فیزیکی همچون دل درد  یا سر درد نیز از علائم استرس می‌باشند. برخی دیگر نیز در انجام و تکمیل تکالیف مدرسه یا تمرکز کردن دچار مشکل می‌شوند. همچنین گروهی نیز گوشه‌گیر می‌شوند یا ساعات زیادی را به تنهایی سپری می‌کنند.

کودکان با سن و سال کمتر، عادت‌های جدیدی مثل میک زدن انگشت شست، بازی با مو‌هایشان یا دست در دماغ کردن پیدا می‌کنند. کودکان دیگر شاید شروع کنند به دروغ گفتن، قلدری برای بچه‌های کوچک‌تر یا قدرت‌طلبی.

کودکانی که دچار استرس شده باشند، ممکن است برای مشکلات کوچک و جزئی بیشتر از حد واکنش نشان دهند، شب‌ها کابوس ببینند، وابسته به والدینشان بشوند یا در عملکرد تحصیلی خود دچار تغییرات فاحشی شوند.

پس به‌طور کلی می‌توان گفت که علایم و نشانه‌های استرس به دو صورت عمده است:

الف) نشانه‌های فیزیکی

ب) نشانه‌های عاطفی و رفتاری

الف) نشانه‌های فیزیکی:

• واکنش‌های بیش از حد به مسائل و مشکلات ناچیز؛مانند حمله کردن، گاز گرفتن،گریه کردن،جیغ زدن.
• مشکلات خواب ؛مانند بیخوابی، شب ادراری، کابوس
• کاهش اشتها
• شکایت از سردرد یا دل درد

ب) نشانه‌های عاطفی و رفتاری:

• کاهش عملکرد در مدرسه و در فعالیت‌های غیردرسی و سایر فعالیت‌ها.
• رفتار‌های پسرفتی؛ یعنی رفتاری‌هایی که مناسب سن آن‌ها نباشد مانند میک زدن انگشت شست همچون کودکان نوپا یا حرف زدن مانند کودکان نوپا.
• دیدن کابوس و کج‌خلقی و دمدمی‌ مزاجی شدن.
• ترس‌های جدید و مکرر.
• ناتوانی در آرام شدن و استراحت کردن (به‌طوری که نمی‌‌توانند احساسات خود را کنترل کنند).

 

البته لازم به ذکر است که همه این موارد نشانه‌های منفی استرس بودند ولی نشانه‌های مثبت استرس نیز وجود دارند. برای مثال کودکان با سن و سال کمتر وقتی که از پرستاران‌شان یا والدین خود جدا می‌شوند، شروع به گریه می‌کنند یا وقتی در سن مدرسه هستند، تمایل بیشتری به خوردن غذا‌های مقوی پیدا می‌کنند یا توازنی در برنامه‌های تحصیلی و غیرتحصیلی خود ایجاد می‌کنند و بیشتر درس می‌خوانند تا به عملکرد بهتری در تحصیلات خود دست یابند.

4- تاثیرات استرس در کودکان

هر چه سن کودکان کمتر باشد تاثیر منفی استرس در آن‌ها بیشتر و عمی‌ق تر است.در این جا برخی از راه‌های چگونگی تاثیر استرس بر کودکان اشاره می‌کنیم:

• آسیب و صدمه به رشد نرمال ذهنی کودکان
• تاثیر منفی روی توانایی عملکرد کودکان
• ایجاد مشکلاتی در زندگی آینده آن‌ها مانند: اختلال گوارشی و کم‌خوری، اضطراب، کژپنداری یا همان بیماری پارانویا، افسردگی و غیره.
• سیستم دفاعی بدن‌شان به خاطر هورمون‌های استرس آسیب می‌بیند و این موضوع سبب می‌شود تا در مقابل امراض و بیماری‌ها آسیب‌پذیر باشند.
• می‌تواند منجر به بیماری‌هایی از قبیل بیماری‌های قلبی، دیابت، چاقی و سرطان شود.
• باعث مشکلاتی همچون مصرف دخانیات یا خودکشی می‌شود.

پس استرس می‌تواند عوارضی روی جسم و ذهن کودک بر جا بگذارد و سبب آسیب‌های جبران ناپذیری باشد.

5- راه‌های غلبه بر استرس و نقش والدین در کمک به کودکان

حال سوال این است که آیا شما می‌توانید به فرزندان خود کمک کنید تا از پس استرس خود برآیند و به آن غلبه کنند؟

عواملی مانند استراحت مناسب و کافی، تغذیه مناسب و رفتار درست پدر و مادر، می‌توانند در درمان و کنترل استرس کمک فراوانی کنند.

هر روز برای کودکان خود زمان خاصی را اختصاص دهید. چه نیاز داشته باشند که با شما صحبت کنند، چه صرفاً بخواهند که با شما در اتاق بمانند؛ باید که شما در اختیار و در دسترس آن‌ها باشید.

هرگز آن‌ها را مجبور نکنید تا با شما صحبت کنند، حتی اگر بدانید که آن‌ها در مورد چیزی نگران هستند.

گاهی کودکان فقط و فقط اگر با شما وقت بگذرانند و یک سری فعالیت‌های مفرح و سرگرمی‌ و بازی انجام دهند، احساس بهتری پیدا می‌کنند. مخصوصاً وقتی کودکان سن‌شان بالاتر می‌رود، وقت گذراندن با آن‌ها حیاتی‌تر می‌شود. ولی حتی برای برخی از والدین بسیار سخت است بعد از این‌که از سر کار به خانه باز می‌گردند، روی زمین بنشینند و با کودکان خود بازی کنند یا فقط در مورد روزی که کودکان سپری کرده‌اند با آن‌ها صحبت کنند؛ مخصوصاً اگر والدین خودشان روز پراسترسی را گذرانده باشند.

ولی نشان دادن علاقه به آن‌ها، به کودکان شما نشان می‌دهد که آن‌ها چقدر برای شما اهمیت زیادی دارند و مهم هستند.

اگر می‌خواهید به کودکان خود کمک کنید تا بر استرس خود غلبه کنند، با آن‌ها در مورد عواملی که منجر به این استرس شده است صحبت کنید. با همدیگر می‌توانید به یک سری راه‌حل‌هایی برسید؛ مانند متوقف کردن یک سری فعالیت‌های غیردرسی، وقت گذراندن، هم‌صحبتی بیشتر آن‌ها با والدین یا معلمان‌شان، برنامه‌ریزی برای ورزش و نرمش روزانه، نوشتن خاطرات و اتفاقات روزانه در دفتر خاطرات.

شما همچنین می‌توانید برخی شرایط استرس‌زا را پیش‌بینی کرده و کودکان خود را برای مقابله با آن‌ها آماده کنید.

به خاطر داشته باشید که استرس تا سطحی نرمال و عادی است. اجازه دهید کودکان متوجه این موضوع باشند که اشکالی ندارد گاهی احساس عصبانیت، تنهایی، ترس یا اضطراب داشته باشند و بدانند کاملاً عادی است که هر کسی این احساسات را داشته باشد. اطمینان خاطر دادن به کودکان بسیار اهمیت دارد. پس به آن‌ها یادآور شوید که شما مطمئن هستید آن‌ها می‌توانند چنین شرایطی را مدیریت و کنترل کنند.

زمانی که کودکان شما نمی‌‌خواهند یا نمی‌توانند در مورد موضوع‌های استرس‌زای خود با شما بحث و گفت‌وگو کنند، سعی کنید شما در مورد مسائل مشابه خودتان صحبت کنید. این نشان می‌دهد که اولاً شما نیز با چنین مسائلی درگیر هستید و ثانیاً همیشه آمادگی آن را دارید که هر زمان آن‌ها حاضر باشند، صحبت‌هایشان را بشنوید.

اگر در کودکان‌تان نشانه‌هایی دیدید که در مورد موضوعی نگران شده‌اند ولی همچنان تمایلی به صحبت ندارند، از یک روانشناس یا یک متخصص کمک بگیرید و با آن‌ها مشورت کنید.

زمانی که می‌بینید فرزندانتان دچار افسردگی، ترس یا عصبانیت شده‌اند، زمان آن رسیده است که از یک مشاور مشورت بگیرید. زیرا متخصصان دیدگاه بهتری از سلامت ذهنی کودک‌تان به شما می‌دهند و ابزارهایی که شما نیاز دارید تا در مسیر درست درمان قرار گیرید، در اختیار شما قرار می‌دهند.

متخصصان بر این باور هستند که دو روش آگاه بودن والدین از احساسات واقعی کودکان و همواره در دسترس و کنار کودکان خود بودن، از بهترین راه‌هایی است که پدر و مادرها می‌توانند به کودکان خود کمک کنند.

با کودکان خود به پارک بروید، پیاده‌روی کنید یا فوتبال بازی کنید. در این صورت هم رابطه شما با آن‌ها قوی شده و هم استرس آن‌ها کمتر می‌شود. ورزش به‌طور طبیعی باعث کاهش استرس می‌شود و کودکان هرچه بیشتر ورزش کنند، بهتر غذا می‌خورند که این امر موجب تاثیر بیولوژی بدن بر کاهش استرس است.

همچنین برای کاهش استرس کودکان خود می‌توانید آن‌ها را در کلاس‌های موسیقی ثبت نام کنید زیرا موسیقی مانند دارو عمل می‌ کند و باعث کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب و مانع افسردگی و اضطراب می‌شود.

پس به‌طور کلی نتیجه می‌گیریم:

• صحبت با کودکان
• بازی با کودکان
• ثبت نام کودکان در کلاس‌های موسیقی
• مدیریت خواب کودکان

از جمله مهم‌ترین راهکار‌ها در کاهش استرس کودکان شما می‌باشند.

پس خبر خوب این است که راه‌هایی وجود دارد تا کودکان بتوانند بر استرس خود غلبه کنند.

در کنار تمام مواردی که ذکر شد، «کتاب خواندن» نقش بسیار مهم و حائز اهمیتی در کاهش استرس کودکان بازی می‌کند و در رشد ذهنی و روانی آن‌ها بسیار مؤثر است.

6- چگونه خواندن کتاب می‌تواند به کاهش استرس در کودکان کمک کند؟

در سال‌های اخیر نقش «کتاب خواندن» برای رسیدن به آرامش کم‌رنگ‌تر شده و بازی‌های کامپیوتری، گوشی‌های هوشمند، کتاب‌هایی که فیلم‌هایشان ساخته شده است و تکالیف مدرسه، سایه سنگین‌شان را روی کتاب خواندن افکنده‌اند.

اما مطالعه می‌تواند منبع بسیار مهم و بزرگی برای تسکین شخصی برای کودکان و همچنین بزرگسالانی باشد که در معرض استرس قرار دارند.

مطالعات اخیر در آزمایشگاه مایندلب اینترنشنال (mindlab international ( در دانشگاه ساسکس (Sussex) نشان می‌دهد که خواندن کتاب، حتی برای شش دقیقه در روز، می‌تواند باعث کاهش تپش قلب شده و سبب کاهش استرس تا۶۰% یا حتی بیشتر می‌شود؛ که ۳۰۰% بهتر از پیاده‌روی کردن و ۷۰۰% بهتر از بازی‌های ویدیویی است.

وقتی کودکان کتاب می‌خوانند، از نگرانی‌های خود دور و رها می‌شوند. مطالعه باعث تغییر و بهبود وضعیت آگاهی و هوشیاری می‌شود. موجب تحریک و تقویت قدرت تخیل شده، خلاقیت را برانگیخته کرده و تمرکز ذهنی را افزایش می‌دهد.

مطالعه می‌تواند کمک کند تا کودکان به درک درستی از سلامتی عاطفی خود برسند و همچنین کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه بر احساسات خود غلبه کنند. وقتی کودکان در همراهی اعضای خانواده مطالعه کنند، آن‌ها عاشق مطالعه شده و به آن اعتماد می‌کنند. مطالعه می‌تواند آن‌ها را به فضایی امن و بی‌خطر انتقال دهد.

7- چگونه کودکان را تشویق به «کتاب خواندن» کنیم؟

خواندن یک کتاب جدید در واقع شروع یک ماجراجویی است ولی همه کودکان برای چنین سفری آمادگی ندارند. برخی از کودکان با مطرح شدن فکر «کتاب خواندن» نیز دچار استرس می‌شوند؛ در حالی که برخی از آن‌ها نیز دیدن فیلم یا  «یوتیوب» را به خواندن کتاب ترجیح می‌دهند.

پس سوال این است که شما چه کاری می‌توانید انجام دهید تا آن‌ها را تشویق به خواندن کتاب کنید؟

گاهی اوقات ممکن است کودکان پشتیبان خوبی در این زمینه نداشته باشند و خواندن کتاب برایشان سخت باشد یا  کتاب درست و مناسبی را انتخاب نکرده باشند و تصور کنند که خواندن کتاب عملی کسل‌کننده است.

اگر شما بتوانید تشخیص دهید که چرا آن‌ها دوست ندارند کتاب بخوانند، در این صورت می‌توانید دریابید که چگونه باید به آن‌ها کمک کنید و چگونه خواندن کتاب را به عملی لذت‌بخش‌تر تبدیل کنید.

• اگر شما کودکانی با سن و سال کم دارید، بهترین راه ممکن این است که عادت مطالعه را از همان ابتدا بنا کنید و کنار همدیگر لذت کتاب خواندن را با آن‌ها تقسیم کنید. برای کودکان خود از همان سن و سال بسیار کمی‌ که دارند، با صدای بلند کتاب بخوانید و آن‌ها راتشویق کنید که آن‌ها نیز برای شما کتاب بخوانند.
• برای فرزند خود فضای کوچکی را ایجاد و مهیا کنید تا در آرامش و راحتی کتاب بخواند. یعنی محیطی با نور خوب، صندلی بادی راحتی، وسایل تزیینی بامزه و کلی کتاب متنوع.
• با همدیگر استراحت کنید: برای خانواده‌ی خود یک زمان استراحتی را ایجاد کنید و به اندازه‌ی کافی فضایی را در برنامه‌ شلوغ و پرمشغله‌شان باز کنید تا آن‌ها بتوانند به راحتی هر موقع که احساس می‌کنند دوست دارند کتاب بخوانند، کتابی را برداشته و مطالعه کنند. نه این‌که فقط وقتی سراغ خواندن کتاب بروند که یا «مجبور» هستند آن را بخوانند یا زمان مشخص و برنامه‌ریزی‌شده‌ای برای خواندن کتاب برایشان در نظر گرفته شده است.
• آن‌ها را تشویق کنید که همراه شما و با شما کتاب بخوانند. شما می‌توانید سرمشقی برای کودکان‌تان باشید و به آن‌ها نشان دهید که مطالعه، عملی سرگرم‌کننده و مفید است. با همدیگر یا برای همدیگر کتاب بخوانید و لحظاتی همراه با مطالعه کنار یکدیگر ایجاد کنید.
• با صدای بلند کتاب خواندن به کودکان کمک می‌کند تا بر استرس خود غلبه کنند. حتی اگر مخاطب‌شان حیوان خانگی شما باشد (مطالعات نشان داده است که با صدای بلند کتاب خواندن برای حیوانات کمک می‌کند تا اعتمادبه‌نفس شخص افزایش پیدا کند).
• کودکانی که خواندن کتاب را مثل یک چالش تصور می‌کنند، اگر در محیط حمایتی و مجهزی قرار بگیرند، فایده‌های بسیار زیادی از خواندن کتاب به دست خواهند آورد. به این صورت که تجربه‌ی خواندن کتاب، به جای این‌که «استرس بد و منفی» در آن‌ها ایجاد کند، به آن‌ها می‌آموزد که می‌توانند خواننده‌های خوبی باشند و تا زمانی که در این چالش جدید موفق بشوند، استرس «خوب» را تجربه می‌‎کنند.
• با کودکان خود به کتابخانه‌های محلی بروید و این عمل را تبدیل به یکی از گردش‌های خاص و همیشگی خود کنید. کودکان‌تان را تشویق کنید در کنار خواندن کتاب، مجلات را نیز بخوانند و دایره‌ی مطالعاتی آن‌ها را گسترش دهید.
• با هم دیگر در مورد کتاب‌ها بحث و گفت‌وگو کنید و بین کتاب‌ها و زندگی روزمره یا تجربه‌های شخصی کودکان‌تان ارتباط برقرار کنید. به این طریق به آن‌ها کمک کنید علاقه‌شان به خواندن کتاب افزایش پیدا کند.
• کودکان خود را تشویق کنید تا ورزش کنند، رژیم غذایی سالمی‌ داشته باشند و به موقع بخوانند و خواب کافی داشته باشند تا بتوانند قبل از زمان خواب فرصت مناسبی برای مطالعه ایجاد کنند.

خواندن کتاب فواید بسیار زیادی دارد. یکی از بزرگترین هدیه‌هایی که می‌توانید به فرزندان خود بدهید این است که به آن‌ها یاد دهید نه تنها آن‌ها بلکه بقیه کودکان نیز مانند آن‌ها گاهی دچار این احساسات شده و استرس و اضطراب را تجربه می‌کنند ولی خواندن کتاب خوب می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا آرام شوند و از این احساسات رهایی یابند.

پس کمر همت ببندید، کتاب مورد علاقه کودک خود را بردارید و زمانی هرچند کم برای یکدیگر ایجاد کنید و لذت خواندن کتاب کنار یکدیگر را تجربه کنید!

منابع

 https://www.reading-rewards.com 

https://psychcentral.com 

https://centerforanxietydisorders.com 

https://www.verywellfamily.com 

https://parenting.firstcry.com 

ourfamilyWizard.com 

https://explorable.com 

https://kidshealth.org

نوشته راه‌هایی برای مقابله با استرس کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

نویسنده: آذین بذرافشان

 

کودکان مانند بزرگسالان با احساسات زیادی سروکار دارند. آنها ناامید، هیجان‌زده، عصبی، غمگین، حسود، ترسو، نگران، عصبانی و خجالت‌زده می‌شوند. هرچند کودکان خردسال معمولاً بیان لازم برای صحبت کردن در مورد احساس خود را ندارند اما در عوض احساسات خود را به شیوه‌های دیگر منعکس می‌کنند.

کودکان می‌توانند احساسات خود را از طریق حالت چهره، بدن، رفتار و بازی بیان کنند. بعضی اوقات ممکن است احساسات خود را به شیوه‌ای فیزیکی و نامناسب یا مشکل‌آفرین بروز دهند.

از لحظه‌ای که نوزاد متولد می‌شود، شروع به یادگیری مهارت‌های عاطفی می‌کند. آنها نیاز دارند تا احساسات خود را شناسایی، بیان و مدیریت کنند و یاد می‌گیرند که چگونه این کار را از طریق تعاملات اجتماعی و روابط با افراد مهم زندگی خود مانند والدین، پدربزرگ و مادربزرگ انجام دهند.

پدر و مادر بودن به این معنی است که شما در کمک به درک احساسات و رفتارهای کودک خود نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنید و باید به او نشان دهید که چگونه احساسات خود را به شیوه‌ای مثبت و سازنده مدیریت کند.

وقتی بچه‌ها یاد می‌گیرند در دوران کودکی احساسات خود را مدیریت کنند، در آینده نگرش و رفتارهای مثبتی در آنها ایجاد می‌شود.

کودکانی که روش‌هایی سالم برای بیان و کنار آمدن با احساسات خود می‌آموزند، به احتمال زیاد در آینده:

• حامی و همدل دیگران هستند.
• عملکرد بهتری در مدرسه و حرفه‌شان دارند.
• روابط مثبت و پایدار بیشتری دارند.
• از سلامت روان خوبی برخوردارند.
• مشکلات رفتاری کمتری از خود نشان می‌دهند.
• انعطاف‌پذیر هستند.
• احساس شایستگی، توانایی و اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌کنند.
• نسبت به خود احساس مثبتی دارند.

 

فهرست محتوا:

چرا آموزش احساسات به کودکان اهمیت دارد؟

• عادی‌سازی احساسات، باعث کاهش اضطراب می‌شود
• شناخت احساسات باعث تقویت هوش هیجانی می‌گردد
• یادگیری شیوه خود‌آرام‌سازی، رفتارهای ناسالم را کاهش می‌دهد
• حل و فصل کردن احساسات باعث قدرت کودکان می‌شود
• یادگیری در مورد احساسات به والدین نیز کمک می‌کند
• حل و فصل کردن موفقیت‌آمیز احساسات، سنگ بنای سلامت روان است
• سلامت عاطفی برای سلامت جسم حیاتی است
• پرورش صحیح سلامت عاطفی، مسیری برای تندرستی در طولانی‌مدت است

روش‌هایی برای کمک به کودک در بیان احساسات

• به نشانه‌های آنها پاسخ دهید
• با نیازهای کودک نوپای خود هماهنگ باشید
• درباره احساسات خود صحبت کنید
• به آنها کمک کنید تا احساسات خود را نام‌گذاری کنند
• از سرکوب احساسات آنها خودداری کنید
• زیاده‌روی نکنید
• صمیمی و خودمانی باشید
• سعی کنید دلسوزانه به آنها گوش دهید
• نحوه درخواست کمک را به آنها یاد دهید
• هنگامی که به درستی از عهده احساس خود بر‌آمدند تشویق‌شان کنید
• روش‌های جایگزین برای ابراز خشم

شش عبارت برای کمک به رشد عاطفی فرزندتان

• «احساسی که الان داری کاملاً طبیعی است»
• «احساسی که الان داری همیشه موندگار نیست»
• «اجازه نده احساسات تو رو کنترل کنه»
• «برای احساست اسم بگذار»
• «چرا اینجوری رفتار می‌کنی؟ در مورد این‌که چه احساسی داری فکر کن»
• «مهم نیست چه احساسی داری، من کنارتم»

صحبت کردن با کودکان درباره احساسات

• در بازی آنها دنبال سرنخ باشید
• اگر کودکی بیش از حد سراسیمه است
• اگر کودکی پرخاشگر یا بدرفتار است
• اگر کودک شما نگران اخبار ترسناک است
• اگر فرزند شما عزادار است

وقتی کلمات کافی نیستند

• چگونه هنر می‌تواند کمک کند؟
• ایده‌هایی برای فعالیت

ADHD و احساسات

• این احساسات چه مشکلاتی به‌وجود می‌آورند؟
• چرا کودکان مبتلا به ADHD با احساسات درگیر هستند؟
• چگونه به کودک خود کمک کنیم تا احساساتش را مدیریت کند؟

رشد عاطفی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

• احساسات و رشد عادی آن
• احساسات و کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD)
• شناخت احساسات
• نشان‌دادن احساسات
• عکس‌العمل و تعامل با دیگران
• درک چهره
• تشویق رشد عاطفی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

نقش کتاب و مطالعه در کنترل احساسات کودکان

منابع

چرا آموزش احساسات به کودکان اهمیت دارد؟

• عادی‌سازی احساسات، باعث کاهش اضطراب می‌شود

احساسات ‌منفی، قسمتی از تجارب زندگی انسان است. با این حال برای کودک خردسال، ممکن است ترسناک و طاقت‌فرسا باشد. ایجاد فضای لازم برای ابراز احساسات منفی این امکان را فراهم می‌کند تا آن را به شیوه‌ای سالم بپذیرد. هنگامی که کودک علیه احساسات خود مبارزه نمی‌کند، استرس و اضطراب از بین می‌رود.

• شناخت احساسات باعث تقویت هوش هیجانی می‌گردد

بسیاری از والدین انتظار دارند که فرزندشان به طور خود‌به‌خود بداند که چگونه احساساتش را به شیوه‌ای صحیح ابراز کند. درحالی‌که اولین قدم برای کنارآمدن با احساسات، شناخت آنهاست. هنگامی که کودک با واژگان گسترده‌ای از زبان احساسات آشنا می‌گردد، بهتر قادر خواهد بود تا تجارب خود را به‌طور دقیق تعریف کند. هماهنگی عاطفی، از ارکان اصلی هوش هیجانی است.

• یادگیری شیوه خود‌آرام‌سازی، رفتارهای ناسالم را کاهش می‌دهد

هنگامی که کودک در شناسایی احساسات خود مهارت پیدا کرد، نسبت به آنچه که در اطرافش باعث آرامش او می‌شود به خودآگاهی می‌رسد. به فرزند خود کمک کنید هر آنچه را که باعث کاهش استرس فیزیولوژیکی او می‌شود، مشاهده و شناسایی کند.

• حل و فصل کردن احساسات باعث قدرت کودکان می‌شود

اگر احساسات کودک سرکوب شود، در ضمیر ناخودآگاه باقی می‌ماند و به توانایی‌های درونی و انرژی ذهنی کودک اختلال وارد می‌کند و کودک در زندگی روزمره دچار مشکل می‌شود.

• یادگیری در مورد احساسات به والدین نیز کمک می‌کند

بسیار آسان است که احساسات کودک را از طریق گفتن عباراتی مانند «گریه نکن، بستنی شکلاتی که این‌قدر چیز مهمی نیست» سرکوب کنیم. مغز در حال رشد فرزند شما غرق در هورمون‌های استرس‌زا است و در این بین تلاش خیر‌خواهانه شما در راستای آموزش دادنِ علتِ مسائل بی‌فایده است. مغز کودک شما (و حتی خود شما) هنگامی که در معرض احساسات شدید قرار دارد قادر به یادگیری نیست. وقتی حضور احساسات را بپذیریم همگی راضی خواهیم بود.

• حل و فصل کردن موفقیت‌آمیز احساسات، سنگ بنای سلامت روان است

ابراز احساسات به صورت روتین باعث می‌شود کمتر درگیر الگوهای سازگاری منفی ‌شویم که خود منجر به اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان می‌گردد.

• سلامت عاطفی برای سلامت جسم حیاتی است

در کودکان نیز همانند بزرگسالان، احساسات حل‌نشده از طریق علائم جسمی مانند سر درد، معده ‌درد، زخم معده یا فشار خون بالا بروز می‌کند.

• پرورش صحیح سلامت عاطفی، مسیری برای تندرستی در طولانی‌مدت است

اگر بخواهیم صادق باشیم، بسیاری از والدین هنوز در تلاش‌اند بفهمند که چگونه از نظر عاطفی از خود مراقبت کنند، زیرا از کودکی ضعف هوش هیجانی دارند. آموزش صحیح و زودهنگام باعث می‌شود کودک در طولانی مدت از سلامت احساسی برخوردار باشد.

بستن عشق من – مجموعه دنیای ما 290,000 ریال مادر، همیشه کودک‌اش را دوست خواهد داشت. شرایط و زمان این عشق را تغییر نخواهد داد... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن بسته کتاب با موضوع شناخت احساسات برای کودکان – دوازده سال به بالا – پسرانه 220,000 ریال وقتی چند روزی منزل نباشید و کوچولوی دلبندتان را نبینید، به‌محض دیدن او چه احساسی را تجربه می‌کنید؟ شاید گریه افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن تابلوی شناخت احساسات 2,900,000 ریال کودکان هم مانند بزرگ‌سالان احساسات پیچیده‌ای را تجربه می‌کنند. با این تفاوت که بر خلاف بزرگ‌سالان این احساسات گاهی برای کودک تازه هستند و کودک واژه‌ی مناسب برای بیان آن و سخن گفتن درباره‌‌ی احساسات‌اش را نمی‌یابد. و گاه این ناتوانی در بیان احساسات به بروز رفتارهای دیگری در کودک می‌انجامد. افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن من تنهایم – مجموعه احساس‌های تو 70,000 ریال وقتی همه به مسافرت می‌روند و مرا نمی‌برند، احساس می‌کنم که تنها هستم. اما وقتی برایم نامه می‌فرستند، می‌فهمم که آن‌ها به فکر من هم هستند. موقعی که مامان فقط به خواهر کوچولویم می‌رسد... احساس تنهایی می‌کنم. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن بسته کتاب با موضوع شناخت احساسات برای کودکان – پنج تا هفت‌سالگی 1,055,000 ریال وقتی چند روزی منزل نباشید و کوچولوی دلبندتان را نبینید، به‌محض دیدن او چه احساسی را تجربه می‌کنید؟ شاید گریه افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع احساسات کودکان روش‌هایی برای کمک به کودک در بیان احساسات

در دوران کودکی به بسیاری از ما یاد داده‌اند که احساسات خود را سرکوب کنیم. «ساکت باش و اشکاتو پاک کن، چیزی نشده که!»

نادیده گرفتن کودک هنگام ابراز وجود، این پیغام را به او می‌رساند که احساساتش ارزشی ندارند. کودک این پیغام را به این صورت تفسیر می‌کند که خودش بی‌ارزش است و این آغازی برای شکل‌گیری مجموعه‌ای از مشکلات جدید است.

موارد زیادی وجود دارد که ما به عنوان والدین می‌توانیم فرزندمان را تشویق به ابراز احساسات و خود‌بیان‌گری کنیم. توجه داشته باشید که بیان بیش از حد احساسات باعث می‌شود که کودک شما فکر کند تمام دنیا حول او و مشکلاتش می‌چرخد. بسیار مهم است که تعادل ایجاد کنید.

۱٫ به نشانه‌های آنها پاسخ دهید

هنگامی که فرزندان شما بسیار کوچک و آسیب‌پذیر هستند، بهترین عملکرد برای پاسخگویی زمانی‌ست که آنها شما را فرامی‌خوانند. بسیاری از افراد نسل‌های قدیم معتقدند که با این شیوه، شما کودک را لوس می‌کنید درحالی‌که در واقع چنین چیزی نیست. اگر یاد بگیرید به نشانه‌هایی که کودک می‌فرستد پاسخ دهید، از همان سنین پایین پی می‌برد که شما به او گوش می‌دهید. نوزادانی که طبق یک برنامه زمانی سفت و سخت نگهداری می‌شوند و به گریه‌هایشان اهمیتی داده نمی‌شود، ممکن است واکنش بدتری نشان دهند.

۲٫ با نیازهای کودک نوپای خود هماهنگ باشید

کودکان نوپا اغلب درست فهمیده نمی‌شوند و ممکن است به موجب آن بدخلق و بهانه‌گیر شوند که تحمل آن سخت است. سعی کنید هنگام این کج‌خلقی‌ها آرامش خود را حفظ کنید و با خنده و شوخی از آن بگذرید. این مرحله کاملاً طبیعی است و خوب است بدانید که به دلیل احساس امنیت است که کودک شما احساساتش را ابراز می‌کند. اگر متوجه نمی‌شوید که کودک نوپای شما در تلاش است چه چیزی را به شما بگوید، کافی است به چشمانش نگاه کنید. بیشتر از آنچه تصورش را بکنید، می‌توانید از چشم‌هایش بفهمید که در ذهنش چه می‌گذرد.

۳٫ درباره احساسات خود صحبت کنید

الگوی خوبی باشید و به کودک خود نشان دهید که چگونه احساسات خود را بیان کند. از کلماتی استفاده کنید که آنها بفهمند و منظور خود را هنگام معرفی کلمه «احساس» به آنها بگویید. مثلاً می‌توانید بگویید «من خیلی احساس ناراحتی می‌کنم که بابا برای چند روز ازمون دور شده، دلم براش تنگ شده.» یا «من احساس عصبانیت می‌کنم که هیچ‌کس تو کارای خونه به من کمک نمی‌کنه و من از تنهایی انجام دادن کارا خسته شدم.» با این شیوه آنها متوجه می‌شوند که چه احساسی دارید و به چه دلیل این احساس را می‌کنید و این فرصتی عالی برای یادگیری آنهاست.

۴٫ به آنها کمک کنید تا احساسات خود را نام‌گذاری کنند

وقتی کودکتان ناامید یا عصبانی می‌شود، زمان مناسبی است که مداخله کرده و احساساتش را نام‌گذاری کنید. حتی می‌توانید با استفاده از کارت‌هایی که انواع احساسات روی آن نوشته شده، یک بازی راه بیاندازید که روشی سرگرم‌کننده و عالی برای آموزش بیان احساسات به بچه‌ها است. سپس آنها قادر خواهند بود تا احساسات خود و دیگران را تشخیص دهند که به موجب آن باعث تقویت مهارت‌های همدلی می‌گردد.

۵٫ از سرکوب احساسات آنها خودداری کنید

این نکته بسیار مهم است. بدترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم ارسال این پیام است که ما به احساسات آنها اهمیت نمی‌دهیم. بنابراین از گفتن جملاتی مانند «این‌قدر غر نزن، تو همیشه از همه چی شاکی هستی» یا «تو حق نداری جلوی من از کوره در بری» اجتناب کنید. این امر تنها منجر به این می‌شود که کودک باور کند شایسته توجه نیست و در آینده با انبوهی از مشکلات و کمبود عزت‌نفس دست ‌و پنجه نرم کند.

۶٫ زیاده‌روی نکنید

ما کودکانی متعادل و معقول می‌خواهیم. هدف ما این نیست که کودکان‌مان را تشویق کنیم تا فقط احساسات خود را بدون توجه به نیازهای دیگران بیان کنند. سعی کنید به طور سازنده به مسائل آنها بپردازید. به آنها فرصت دهید تا دیدگاه خود را توضیح دهند و اجازه دهید تا در مدت زمان معینی (اگر نیاز داشته باشند) گریه کنند. سپس موضوع را ببندید. نیازی به طولانی‌کردن بیش از حد موضوع نیست و بیشتر از چند دقیقه به آن نپردازید (مگر این‌که ترومایی اتفاق افتاده باشد).

۷٫ صمیمی و خودمانی باشید

لازم است کودک خردسال شما بداند که در کنارش هستید. با استفاده از کلمات و زبان بدن به آنها نشان دهید که همیشه در اختیارشان هستید. رو‌به‌رویشان بایستید و خودتان را هم‌سطح او کنید. دست به سینه و به حالت تدافعی ننشینید. نسبت به هر آنچه که می‌گویند پذیرا باشید. وقتی از شما چیزی می‌پرسند، زیر ‌لب غرغر نکنید. هنگامی که با آنها هستید، به هر مکالمه‌ای از سمت آنها پاسخ دهید.

۸٫ سعی کنید دلسوزانه به آنها گوش دهید

گوش دادن همدلانه به این معناست که شما او را درک کرده و به حرف‌هایش گوش می‌دهید. «می‌بینم که غمگین به نظر میای، می‌تونی به من بگی چرا؟» یا «جک تو رو هل داد، چه احساسی در این مورد داری؟» این‌گونه آنها متوجه می‌شوند که شما نسبت به مشکلات و نیازهایشان حساس هستید. این شیوه بسیار موفقیت‌آمیز‌تر از این است که بر سر او فریاد زده و بگویید «بعدا در موردش صحبت می‌کنیم».

۹٫ نحوه درخواست کمک را به آنها یاد دهید

همه ما باید بدانیم که چگونه در زندگی از دیگران درخواست کمک کنیم. با کمک به بزرگسالی دیگر به کودکان خود نشان دهید که چگونه می‌توانند به راحتی درخواست کمک کنند. کودکان بیشتر از اعمال شما یاد می‌گیرند نه از نصحیت‌های شما.

۱۰٫  هنگامی که به درستی از عهده احساس خود بر‌آمدند تشویق‌شان کنید

وقتی کودک را در موقعیتی یافتید که احساس خود را به شیوه‌ای مناسب بیان کرده است، او را تشویق کنید. وقتی کودک مورد تشویق قرار می‌گیرد احتمالا باز هم این کار را تکرار خواهد کرد.

۱۱٫ روش‌های جایگزین برای ابراز خشم

احساس عصبانیت مشکلی ندارد اما نباید آن را بر سر دیگران خالی کرد. به کودکان، به‌ویژه نوجوانان کمک کنید تا خشم خود را از طریق ورزش، دویدن، هنرهای رزمی، شنا و غیره تخلیه کنند.

شش عبارت برای کمک به رشد عاطفی فرزندتان ۱٫ «احساسی که الان داری کاملاً طبیعی است»

کودکان و نوجوانان اغلب نگران این هستند که «غیرعادی» باشند و این احساس ناشی از آن است که می‌خواهند بین دیگران مورد قبول باشند. در ابتدا کودکان دوست دارند با خانواده خود سازگار باشند و هرچه بزرگ‌تر می‌شوند نیاز به مطابقت با همسالان خود در آنها بیشتر می‌شود.

با گفتن این‌که «احساسی که الان داری کاملاً طبیعیه» احساسات آنها را عادی می‌کنیم. در واقع با این جمله این پیام را به آنها می‌رسانیم که هیچ چیز عجیبی در مورد آنها وجود ندارد.

۲٫ «احساسی که الان داری همیشه موندگار نیست»

احساسات دائمی نیستند و کودکان لازم است بدانند که هر احساسی آغاز و پایانی دارد. از همه مهم‌تر این‌که کودکان باید یاد بگیرند که احساسات گذرا هستند و قطعاً از شدت آن کاسته می‌شود.

با درک این موضوع کودکان می‌توانند بهتر با احساسات خود کنار بیایند. این امر به‌ویژه در مورد احساسات منفی بسیار مهم است، زیرا زمانی‌که احساس کنند قادر نیستند با احساسات خود کنار بیایند ممکن است رفتارهای زیان‌آور از آنها سر بزند.

۳٫ «اجازه نده احساسات تو رو کنترل کنه»

اگرچه قادر نیستیم کاملاً احساسات خود را کنترل کنیم، اما تا حدود زیادی می‌توانیم روی احساساتی که تجربه می‌کنیم و نحوه بیان آنها تاثیر داشته باشیم. این امر تنظیم عاطفی نام دارد.

موقعیت‌هایی که با آنها روبه‌رو هستیم به خودی خود احساسات خاصی را به‌وجود نمی‌آورند. برعکس این احساسات به ارزیابی ما از شرایط بستگی دارد. به عنوان مثال نوجوانی که متقاضی کاری تابستانه است می‌تواند به مصاحبه کاری به عنوان تجربه شکست/پیروزی یا فرصتی برای یادگیری بنگرد.

۴٫ «برای احساست اسم بگذار»

کودکان همیشه قادر نیستند احساساتی را که تجربه می‌کنند نام ببرند. ما باید به کودکان کمک کنیم تا بر احساسات خود اسم بگذارند زیرا با این کار احساس بهتری خواهند داشت. مطالعات تحلیلی درباره فعالیت مغزی بزرگسالان نشان می‌دهد که با نام‌گذاری احساساتی مانند خشم و غم، آمیگدال (بخشی از مغز که با احساسات سر و کار دارد) از فعالیت کمتری برخوردار می‌شود. این به نوبه خود از شدت واکنش‌های عاطفی ما می‌کاهد و احساس بهتری در ما ایجاد می‌کند.

۵٫ «چرا اینجوری رفتار می‌کنی؟ در مورد این‌که چه احساسی داری فکر کن»

رفتارهای ما از احساسات‌مان ناشی می‌شوند، کودکان باید ارتباط بین این دو را درک کنند. با درک این موضوع، آنها بهتر می‌توانند رفتارهای خود و اطرافیان را پیش‌بینی و تعدیل کنند. به عنوان مثال اگر کودکی بداند که وقتی از برادرش عصبانی است معمولاً او را می‌زند، دفعه بعد که این اتفاق افتاد، او بهتر می‌تواند خودش را کنترل کند و از کوره در نرود.

۶٫ «مهم نیست چه احساسی داری، من کنارتم»

این جمله شاید مهم‌ترین چیزی باشد که می‌توانیم به فرزندان خود بگوییم تا به کمک آن، توانایی عاطفی خود را رشد دهند. کودکان احساسات مختلفی را تجربه می‌کنند و برخی از آنها با احساس گناه یا شرم همراه است.

به عنوان مثال اگر پسر نوجوان‌تان در یک بازی به پسر همسایه آسیب رسانده، ممکن است احساس شرمندگی یا گناه کند. با گفتن این جمله که «مهم نیست چه احساسی داری، ما همیشه کنارتیم» او احساس امنیت کافی خواهد داشت تا در مورد احساساتش با شما صحبت کند.

اتمام موجودی بستن بسته کتاب‌های ارزش‌‌های زندگی (پیش‌دبستان و سال اول) 1,117,000 ریال بسته ارزش های زندگی پیش دبستان و سال اول دبستان شامل یک دستنامه، کتاب‌های داستان و غیرداستان مرتبط با ارزش‌های افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن روز بد خرس کوچولو – مجموعه قصه‌های دوست‌داشتنی 200,000 ریال وقتی خرس کوچولو ناراحت و غمگین می‌شود، بابا خرس او را بغل می‌کند، نوازشش می‌کند، آرام و شادش می‌کند. حالا بابا خرس غمگین شده. خرس کوچولو چطوری می‌تواند او را خوشحال کند؟ افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن احساس های خرگوشی – راهنمای مهارت های زندگی 400,000 ریال شاید تا حالا در مورد خرگوش‌هایی که از بعضی چیزها می‌ترسند، داستان‌هایی خوانده باشید ولی واقعیت این است که آنها احساسات مختلفی دارند: ترس، خوشحالی، خشم و غم. در چهار داستان کتاب «احساس‌‌های خرگوشی» با احساس‌های مهم خرگوش کوچولو آشنا می‌شوید. راستی شما احساسات مهم خودتان را می‌شناسید؟ افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن وقتی اندوه به دیدارم می‌آید امتیاز 5.00 از 5 240,000 ریال اندوه گاه سرزده به دیدارت می‌آید. اما اگر او را بپذیری، درمیابی که این مهمان ناخوانده آن‌چنان که به نظر می‌آید، بیگانه نیست... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن اندوه و نگرانی 5,000 ریال در این کتاب رنگ‌آمیزی، کودکان با احساس اندوه و ناراحتی بیماری یا از دست دادن عزیزان، عصبانیت، نگرانی و راه‌های غلبه بر آن‌ها را می‌آموزد. افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view کتاب با موضوع غلبه بر احساس غم در کودکان صحبت کردن با کودکان درباره احساسات

اگر نگران کودکی هستید، تشویق او به صحبت‌کردن می‌تواند بسیار مفید باشد. وقتی در خانه مشکلاتی وجود دارد مانند درگیری والدین، طلاق یا مرگ یکی از اعضای خانواده، کودکان ممکن است گوشه‌گیر و ناراحت شوند.

صحبت کردن با شخص دیگری غیر از والدین گاهی اوقات برای کودکان بسیار کمک‌کننده است. آن شخص می‌تواند پدربزرگ و مادربزرگ، دایی، خاله، معلم یا حتی یک مشاور باشد.

در بازی آنها دنبال سرنخ باشید

کودکان علاوه بر کلمات، خود را از طریق بازی نیز بیان می‌کنند. با گذراندن وقت با آنها و تماشای بازی کردن آنها می‌توانید چیزهای زیادی در مورد احساس آنها یاد بگیرید.

کودکان مضطرب و ناراحت اغلب با اسباب‌بازی‌های خود بازی‌های جنگی می‌کنند. هنگام مشاهده این موارد بگویید «چقدر ‌درگیری پیش اومده» یا «خیلی ترسناک به نظر می‌رسه». این جملات می‌تواند به آنها کمک کند تا درباره آنچه که آنها را آزار می‌دهد، صحبت کنند.

حتی اگر مکالمه‌ای را شروع نکنید، باعث می‌شوید کودک احساس راحتی بیشتری با شما داشته باشد و این آغاز راهی‌ست که در مورد مشکلات خود درد و دل کند.

اگر می‌توانید آنها را به صحبت وادار کنید، به آرامی بپرسید چه مشکلی وجود دارد. اما اگر کودک نمی‌خواهد صحبت کند، موضوع را رها کنید سپس این کار را در زمان دیگری تکرار کنید، تا زمانی که آماده شود به شما بگوید چه چیزی باعث آزار او شده است.

اگر کودکی بیش از حد سراسیمه است

اگر نگران کودکی هستید که ممکن است در خانه مورد آزار و اذیت قرار بگیرد، این سوال می‌تواند کمک‌کننده باشد «آیا مامان خیلی باهات سروکله می‌زنه؟ اگه دوست داری می‌تونی به من بگی».

ممکن است کودکی نفهمد که مورد آزار و اذیت قرار گرفته است. آنها ممکن است به سادگی دلیل آن را عصبانی یا آزرده‌خاطر شدن والدین از خود بدانند.

کودکانی که مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند اغلب در این باره صحبت نمی‌کنند زیرا فکر می‌کنند که خودشان مقصر هستند یا توسط متجاوز متقاعد شده‌اند که این امری طبیعی یا «راز خاصی» است.

کودکان غالباً از شما سوال می‌کنند که آیا تصمیم دارید آنچه را به شما گفته‌اند به کس دیگری بگویید؟ هرگز قول ندهید که چیزی نمی‌گویید اما به آنها توضیح دهید فقط با افرادی که به آنها کمک خواهند کرد در میان می‌گذارید.

اگر کودکی پرخاشگر یا بدرفتار است

اگر کودکی دعوا می‌کند یا پرخاشگر است حتماً دلیل خاصی وجود دارد و صحبت کردن ممکن است به شما در یافتن علت کمک کند.

به کودک بگویید که چرا رفتار بد او غیر‌‌قابل‌‌قبول است. به عنوان مثال، زیرا به دیگران آسیب می‌رساند یا آنها را به دردسر می‌اندازد. سپس به آنها فرصت دهید تا در مورد دلیل عصبانیت خود صحبت کنند.

این روش ممکن است سریع عمل نکند زیرا یک کودک عصبانی به راحتی به حرف شما گوش نمی‌دهد. تسلیم نشوید. کودکان از رفتار بد خود آگاه هستند و مهم است که به دلایل آن پی ببرید.

اگر کودک شما نگران اخبار ترسناک است

در عصر دیجیتال، جلوگیری از اطلاع کودکان از وقایع ناراحت‌کننده‌ی خبری مانند تروریسم، جنگ و جنایات خشن که ممکن است آسیب‌زا باشد، عملاً غیرممکن است.

توصیه بنیاد سلامت روان شامل این موارد است:

• سعی نکنید تمام منابع خبری را قطع کنید. زیرا باعث می‌شود ترس آنها افزایش یابد.
• در مورد آنچه اتفاق افتاده صادق باشید.
• به آنها بگویید نگرانی امری طبیعی است و شما نیز نگران هستید.
• اگر آنچه اتفاق افتاده برایشان گنگ است، آنها را به پرسیدن سوال تشویق کنید.
• به آنها اطمینان دهید که برای حفظ امنیت‌شان همه‌ی تلاش خود را خواهید کرد.

اگر فرزند شما عزادار است

کودکان خردسال معنای مرگ را درک نمی‌کنند. با گفتن «نانا درگذشت. اون دیگه قرار نیست با ما باشه» به توضیح در مورد مرگ کمک کنید.

اگر یکی از نزدیکان آنها فوت شده است با دقت آنها را تحت نظر داشته باشید. اگر گریان و گوشه‌گیر به نظر می‌رسند با صحبت درباره شخصی که درگذشته است آنها را تشویق کنید تا در مورد احساس خود صحبت کنند.

می‌توانید جملاتی از این قبیل بگویید «بسیار ناراحت‌کننده است که نانا فوت کرده» یا «من ناراحتم که نانا فوت کرده، گاهی اوقات فهمیدن دلیل این‌که چرا مردم می‌میرند دشوار است».

وقتی کلمات کافی نیستند

گاهی اوقات ممکن است برای کودکان بیان احساسات از طریق کلمات مشکل باشد و در نهایت ممکن است احساسات پیچیده به روش‌های دیگری بروز کند. اضطراب، استرس یا تروما ممکن است به صورت علائم جسمی در بدن مانند: شکم درد یا ناخن جویدن نمایان شود و ما شاهد تغییراتی در رفتار آنها خواهیم بود مانند طغیان خشم، گوشه‌گیری و عدم‌تمرکز یا بی‌حالی.

یک راه برای تشویق کودکان به بیان افکار و احساسات خود از طریق هنر است. همان‌طور که کتی مالچیودی در کتاب خود به نام «کتاب مرجع هنر درمانی» می‌گوید:

«احساسات به‌ویژه آنهایی که ناشی از تروما، بحران یا مرگ هستند، به زبان آوردن‌شان سخت است و اغلب با کلمات نمی‌توان معنای آنها را به‌طور کامل منتقل کرد. هنر می‌تواند در بیان احساسات پیچیده و به‌ویژه شرایط ذکر شده مفید باشد. فرایند کار هنری به افراد کمک می‌کند تا با احساسات خود رو‌به‌رو شوند، بر افسردگی غلبه کنند، به آسیب‌های روحی پایان دهند و از غم و اندوه رهایی یابند.»

چگونه هنر می‌تواند کمک کند؟

همه ما در مواجه با حوادث تلخ می‌توانیم مستعد احساس ناتوانی و ناامیدی باشیم. کودکان مهارت کمتری در مدیریت این احساسات و عواطف دارند.

کتی خاطر ‌نشان می‌کند که هنر می‌تواند روشی قدرتمند برای اصلاح و بازاندیشی تجربیات چالش‌برانگیز به شیوه‌ای مثبت‌نگرانه به زندگی باشد.

هنر تجسمی -رنگ‌ها، شکل‌ها، خط‌ها و تصویرها- به شیوه‌ای با ما صحبت می‌کنند که کلمات قادر نیستند. هنر‌درمانی روشی است که با استفاده از زبان غیرکلامی هنر باعث رشد‌ فردی، بینش و تحول می‌گردد و وسیله‌ای برای اتصال افکار، احساسات و ادراکات ما با واقعیات بیرونی و تجارب زندگی است.

هنر می‌تواند روشی بسیار ساده و بی‌خطر برای بیان احساسات کودکان فراهم کند. آنها می‌توانند بازی کنند، آزمایش کنند، خرابکاری کنند، از استعاره‌ها برای نمایش احساسات خود استفاده کنند، در قصه‌ها سیاحت کنند و با خلق شخصیت‌های داستانی احساسات خود را بیرون بریزند و هنر خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. آنها ممکن است برای بیان خود از رنگ، پارچه، مصالح مختلف، اشیاء پیدا شده، عکس، کلاژ، مجسمه یا فیلم استفاده کنند. این موارد تقریباً بی‌پایان هستند و متناسب با نیازهای فردی هر کودک یا گروهی از کودکان متغیر است.

ایده‌هایی برای فعالیت

در اینجا چند ایده برای فعالیت آورده شده است که ممکن است دوست داشته باشید در کلاس یا در منزل با فرزندتان تجربه کنید. این فعالیت‌ها همه مبتنی بر نقاط قوت و راه‌حل‌محور هستند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند در هر محیطی مورد استفاده قرار گیرند. لطفاً توجه داشته باشید در تمام فعالیت‌ها به هیچ وجه از کودک نخواهید که آسیب (تروما) را نقاشی، تصویرگری یا بازنگری کند. (اگر از کودکانی حمایت می‌کنید که می‌دانید دچار تروما شده‌اند، لطفاً از یک مشاور یا هنر درمانگر واجد شرایط با سابقه مراقبت‌های آگاه از تروما کمک بگیرید).

• مجموعه‌ای از اشیا و تصاویر با جنس مختلف فراهم کنید. کلاژی از رنگ‌ها، بافت‌ها و تصویرها ایجاد کنید که به شما احساس آرامش و شادی بدهد. رنگ‌ها و بافت‌های مورد علاقه شما کدام است؟
• با استفاده از مواد مختلف تصویری از یک مکان خیالی(یا واقعی) بسازید. آیا افراد دیگری نیز آنجا حضور دارند؟ حیوان خانگی چطور؟ از چه ساخته شده است؟ خودتان را داخل آن طراحی کنید.
• خودتان را به عنوان یک ابر‌قهرمان بکشید یا بسازید. قدرت فوق‌العاده شما چیست؟
• دست خود را روی کاغذ گذاشته و دور آن را خط بکشید. سپس آن را با تصاویر چیزهایی که به شما کمک می‌کند هنگام عصبانیت و ناراحتی احساس بهتری داشته باشید، پر کنید.
• در مرکز کاغذ تصویر خود را رسم کنید. سپس دور آن را با تصاویری از نقاط قدرت و هر چیزی که در مورد خود دوست دارید، احاطه کنید. دیگران (دوستان، والدین یا معلمان) چه چیزی را در مورد شما دوست دارند؟

هر زمان فعالیت‌هایی را طراحی کردید که در مورد احساسات صحبت می‌کند، لطفاً در نظر بگیرید که چگونه می‌توانید فضایی امن و حمایتی برای کودک ایجاد کنید.

ADHD و احساسات

کودکان مبتلا به ADHD مشکلاتی در تمرکز، تحریک‌پذیری و در بعضی مواقع بیش‌فعالی از خود نشان می‌دهند. اما در بسیاری از کودکان مبتلا به ADHD اغلب علامت دیگری نیز وجود دارد که ذکر نمی‌شود و آن مشکل در مدیریت احساسات است.

محققان و متخصصانی که کودکان مبتلا به ADHD را درمان می‌کنند اغلب گزارش کرده‌اند که احساسات نقش بسیار عظیمی در مشکلات روزانه این کودکان دارند. احساسات کودکان ADHD همانند دیگر کودکان است. آنها نیز احساس خشم، رنج، غم، ناامیدی و نگرانی را تجربه می‌کنند.

آنچه که در بسیاری از کودکان ADHD متفاوت بوده این است که این احساسات شدیدتر و بیشتر است. همچنین به نظر می‌رسد که دوام بیشتری داشته و مانع زندگی روزمره آنها می‌شود.

این احساسات چه مشکلاتی بوجود می آورند؟

هنگامی که بچه‌ها قادر نباشند احساسات خود را مدیریت کنند، مشکلات می‌تواند به طرق مختلف ظاهر شود. برخی ممکن است هنگام عصبانیت یا استرس در مورد موضوعی نتوانند خود را کنترل کنند. بعضی دیگر با این‌که احساس خستگی می‌کنند ممکن است خود را به زحمت انداخته و برای انجام کاری دیگر آماده شوند.

کودکان مبتلا به بیش فعالی، بیشتر از کودکان هم‌سن خود، ممکن است:

• با کوچک‌ترین رنجشی، آزرده‌خاطر شوند.
• در مورد مسائل کم‌اهمیت، بیش از حد و به مدت طولانی نگران شوند.
• هنگامی که عصبانی یا آزرده هستند به‌سختی آرام شوند.
• حتی از کوچک‌ترین انتقادی دلخور شوند.
• برای رسیدن به چیزی که در لحظه می‌خواهند، اصرار و پافشاری کنند.

این موقعیت را تصویرسازی کنید:

صدای فرزند ۱۱ ساله خود را می‌شنوید که در حال دعوا‌کردن با برادر کوچک‌ترش است. او به سمت شما می‌دود و درباره کاری که برادرش انجام داده داد ‌و ‌بیداد می‌کند. معلوم می‌شود که برادرش در مورد موهایش نظری داده است و از شما می‌خواهد که او را تنبیه کنید و وقتی شما واکنشی نشان نمی‌دهید بسیار عصبانی می‌شود. سپس تمام شب از این‌که چقدر رفتار شما ناعادلانه بوده، شکایت می‌کند.

در اینجا موقعیت دیگری وجود دارد:

پسر ۱۵ ساله شما تکالیف زیادی برای انجام‌دادن دارد. اما آنها را انجام نمی‌دهد.در عوض کل بعدازظهر را با دوستانش در حال چت‌کردن می‌گذراند. شما سعی می‌کنید به او انگیزه دهید تا تکالیفش را انجام دهد. اما او فقط می‌گوید که این کار خسته‌کننده است و به گونه‌ای رفتار می‌کند که برایش اهمیتی ندارد. هیچ چیز باعث نمی‌شود کاری را که انجام می‌دهد متوقف کرده و تکالیفش را انجام دهد.

چرا کودکان مبتلا به ADHD با احساسات درگیر هستند؟

خلق‌وخوی اصلی افراد از بدو تولد بر نحوه رفتار آنها تأثیر می‌گذارد. خلق‌و‌خو ممکن است تا حدی (نه خیلی زیاد) با بزرگ شدن بچه‌ها تغییر کند.

مانند سایر بچه‌ها، کودکان مبتلا به ADHD نیز از نظر خلق‌وخو شبیه یکدیگر نیستند. بعضی از آنها خیلی آرام و خجالتی و بعضی دیگر واکنش‌پذیرتر و پرحرف هستند و حتی گاهی پرخاشگر.

اما اغلب آنها توانایی مدیریت احساسات خود را به اندازه سایر بچه‌های هم سن و سال خود ندارند. آنها با استفاده از قدرت استدلالی مغز خود، توانایی کمتری در واکنش به احساساتشان دارند.

کودکان ADHD معمولاً با حافظه فعال مشکل دارند و این باعث می‌شود که نتوانند تصویر بزرگتری را در ذهن نگه دارند. آنها با هر احساسی که در لحظه دارند درگیر می‌شوند.

اکثر کودکانی کهADHD  ندارند با افزایش سن یاد می‌گیرند که چگونه احساسات خود را مدیریت کنند تا خیلی گرفتار آنها نشوند. وقتی آنها بیش از حد احساس عصبانیت می‌کنند یاد می‌گیرند به خود بگویند «خونسرد باش، آرامش خودتو حفظ کن. اتفاق خیلی مهمی پیش نیومده.»

اگر آنها برای انجام کاری دلسرد شوند ممکن است به خود بگویند «خب به نظر میاد این‌جوری درست پیش نمیره، دوباره سعیمو می‌کنم.» یا «سعی می‌کنم راه بهتری پیدا کنم.»

کودکان مبتلا به ADHD در این زمینه کندتر هستند و مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا به این توانایی برسند که خود را آرام کنند. بنابراین آنها احتمالاً بیش از حد در احساسات خود غرق می‌شوند.

در نتیجه، ممکن است آنها:

• خیلی زود از انجام هر کاری دست بکشند.
• غرق در دلسردی، ناامیدی یا عصبانیت شوند.
• برای شروع کاری که باید انجام دهند طفره روند.
• از تعامل با دیگران خودداری کنند.

به عبارت دیگر، احساسات آنها در هر لحظه می‌تواند تمام فکر آنها را به خود جلب کند.

چگونه به کودک خود کمک کنیم تا احساساتش را مدیریت کند؟

هنگامی که بچه‌ها با احساسات خود دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است این‌طور به نظر برسد که راهی برای خاتمه دادن یا جلوگیری از رفتارهای منفی آنها وجود ندارد. اما مواردی وجود دارد که می‌توانید به آنها کمک کنید تا احساسات خود را مدیریت و کنترل کنند.

با تأیید احساسات ظاهری آنها شروع کنید. «می‌تونم بفهمم از این‌که توی نمایشگاه علوم رتبه دوم شدی چقدر احساس ناامیدی می‌کنی.» در مورد این‌که آنها چه احساسی باید داشته باشند، بحث نکنید. این معمولاً مسئله را تشدید می‌کند.

هنگامی که کودک آرام شد به او کمک کنید تا راهی بهتر برای کنار آمدن با آن احساس پیدا کند. راهی که ممکن است فکرش را به جای دیگری معطوف کند. به عنوان مثال می‌توانید بگویید:

• «می‌دونم که خیلی ناراحتی و می‌خوای نمایشگاه علوم رو ترک کنی و بری خونه اما من به کارت افتخار می‌کنم.»
• «می‌دونم که خیلی براش زحمت کشیدی و آدمای زیادی با دیدنش تحت تاثیر قرار گرفتن. حتی اگه از قرار گرفتن در رتبه دوم ناراحتی اما هنوز دلیل خوبی داری برای این‌که به کاری که کردی افتخار کنی.»

اگر کودک شما اغلب با مدیریت احساساتش مشکل دارد، با دکتر مشورت کنید.

اتمام موجودی بستن مرغابی کارلینه 50,000 ریال کارلینه، در کلبه‌ای، در حاشیه‌ی شهر زندگی می‌کرد. کارش آشغال جمع‌کردن بود. همه به او کارلینه‌ی آشغال جمع‌کن می‌گفتند. او هر روز با یک کالسکه‌ی بچه‌ی کهنه توی خیابان‌ها راه می‌افتاد... افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن ماهنی – مجموعه بهترین نویسندگان ایران 220,000 ریال آن‌قدر توی خانه تنها ماندم که حرف زدن از یادم رفت. توی خانه هیچ صدایی نمی‌آمد، جز صدای چک‌چک آب از شیر ظرفشویی و روشن و خاموش شدن یخچال. تلفن زنگ نمی‌زد، زنگ در به صدا درنمی‌آمد و من تنها بودم. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن بچه ابر 180,000 ریال در دل آسمان، بچه ابری تک و تنها زندگی می‌کرد. تا این‌که روزی پروانه‌ای گذرش میان ابرها افتاد. دیدن پروانه‌ای به این زیبایی، فکر بکری به سر بچه ابر انداخت... افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن طعم سیب زرد 240,000 ریال اسمم نثار است. نه دروغ گفتم، ماهان است، سیناست، میناست، شاید هم نیلوفر! در یک روز پاییزی به دنیا آمدم. صبح بود. اما به همه می‌گویم متولد بهار هستم و دم غروب به دنیا آمده‌ام. وقتی که آسمان صورتی می‌شود. گاهی هم یادم می‌رود و می‌گویم متولد زمستان هستم... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن قورباغه و وزغ با هم 18,000 ریال

در «یک فهرست»، وزغ فهرست تمام کارهایی را که باید در یک شبانه‌روز انجام دهد، روی کاغذی می نویسد. وزغ با انجام دادن هر یک از این کارها روی آن‌ها را خط می کشد. تا این که ناگهان با وزش باد، فهرست از دستش رها می شود.

افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view کتاب با موضوع احساس تنهایی در کودکان رشد عاطفی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) معمولاً در تشخیص و کنترل احساسات دچار مشکل هستند. اما مهارت‌های آنها در زمینه رشد عاطفی می‌تواند بهبود یابد که به موجب آن احساسات دیگران را درک کرده و واکنش مناسب‌تری نشان دهند.

احساسات و رشد عادی آن

انسان دارای شش احساس اصلی است: شادی، تعجب، غم، عصبانیت، ترس و انزجار. ما همچنین احساسات پیچیده‌تری مانند خجالت، شرم، غرور، گناه، حسادت، لذت، اعتماد، دلبستگی و تحقیر را تجربه می‌کنیم.

توانایی درک و بیان این احساسات از بدو تولد شروع به رشد می‌کند.

از حدود دو ماهگی، بیشتر نوزادان می‌خندند و آثاری از ترس را نشان می‌دهند. نوزاد در ۱۲ ماهگی می‌تواند از چهره شما متوجه شود که چه احساسی دارید. بیشتر کودکان نوپا و خردسال شروع به استفاده از کلمات برای ابراز احساسات می‌کنند.

در طول دوره کودکی و نوجوانی، بیشتر بچه‌ها به ایجاد همدلی، خودتنظیمی و مهارت در شناخت احساسات دیگران و پاسخ به آن ادامه می‌دهند. در بزرگسالی، افراد معمولاً به سرعت عبارات احساسی ظریف را تشخیص می‌دهند.

احساسات و کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD)

کودکان اوتیسمی اغلب به سختی می‌توانند:

• حالات چهره و احساسات پشت آن را تشخیص دهند.
• از عبارات احساسی استفاده یا الگوبرداری کنند.
• احساسات خود را درک و کنترل کنند.
• احساسات دیگران را درک و تفسیر کنند. ممکن است به نظر برسد که با دیگران همدلی ندارند.

شناخت احساسات

نوزادان مبتلا به ASD (بعداً تشخیص داده می‌شود) می‌توانند احساسات را مانند نوزادان دیگر تشخیص دهند. اما رشد پاسخ‌های عاطفی این کودکان نسبت به کودکان دیگر کندتر است.

در ۵ تا ۷ سالگی این کودکان می‌توانند شادی و غم را تشخیص دهند. اما تشخیص حالت چهره غمگین و نگران برایشان سخت است.

در دوره نوجوانی، نوجوانان مبتلا به ASD هنوز به اندازه نوجوانان دیگر در تشخیص ترس، عصبانیت، تعجب و انزجار مهارت ندارند.

در بزرگسالی، آنها در تشخیص برخی احساسات همچنان مشکل دارند.

نشان‌دادن احساسات

نوزادان مبتلا به ASD (بعداً تشخیص داده می‌شود) می‌توانند احساسات را مشابه نوزادان دیگر نشان دهند.

در سن مدرسه، کودکان اوتیسم با شدت کمتر، تمایل دارند احساسات خود را مانند کودکان دیگر نشان دهند اما توصیف احساسات برایشان مشکل است. آنها ممکن است بگویند که احساس خاصی ندارند. در همان سن، کودکان اوتیسم با شدت بیشتر، به نظر می‌رسد که بیان عاطفی کمتری نسبت به کودکان دیگر دارند.

کودکان مبتلا به اوتیسم پاسخی به احساسات نمی‌دهند یا ممکن است گاهی اوقات بیش از حد پاسخ احساسی بدهند. به عنوان مثال ممکن است خیلی سریع به ‌شدت عصبانی شوند.

عکس‌العمل و تعامل با دیگران

از سنین پایین، کودکان مبتلا به ASD اغلب به رفتار عاطفی و چهره دیگران توجه کمتری دارند. آنها تمایل ندارند چیزهای جالب را به دیگران نشان دهند یا به چیزهای جالبی که دیگران به آنها نشان می‌دهند پاسخ دهند. این توجه اجتماعی یا توجه اشتراکی نامیده می‌شود و فقدان آن یکی از علائم هشدار‌دهنده اولیه برای ASD است. کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به ASD همچنان توجه اشتراکی را دشوار می‌دانند و غالبا از کلمات برای جلب توجه دیگران استفاده نمی‌کنند.

همچنین کودکان مبتلا به ASD معمولاً برایشان استفاده از احساسات برای مدیریت روابط اجتماعی دشوار است. آنها نسبت به دیگران نگرانی کمتری نشان می‌دهند و توانایی کمتری در دلداری دادن یا به اشتراک گذاشتن احساسات دارند. آنها ممکن است موقعیت‌ها را اشتباه برداشت کنند و با احساساتی نامناسب، پاسخ دهند.

به عنوان مثال کودک مبتلا به ASD ممکن است هنگامی که خواهرش از بلندی می‌افتد او را دلداری ندهد یا حتی بخندد زیرا تشخیص نمی‌دهد که خواهرش آسیب دیده است.

درک چهره

کودکان مبتلا به ASD به دلیل نحوه اسکن صورت، در درک احساسات دیگران مشکل دارند.

افراد مبتلا به ASD صورت افراد را به صورت رندوم و پراکنده اسکن می‌کند. آنها زمان کمتری را به چشم نگاه می‌کنند و زمان بیشتری را روی دهان متمرکز می‌شوند. این بدان معناست که اطلاعاتی که از چهره یک شخص می‌گیرند در مورد احساسات آن شخص کمتر به آنها می‌گوید.

تشویق رشد عاطفی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

در اینجا چند ایده وجود دارد:

• در شرایط عادی احساسات را نام‌گذاری کنید. هنگامی که در حال خواندن کتاب، تماشای فیلم یا ملاقات با دوستانتان هستید، به احساسات اشاره کنید. مثلاً بگویید، «نگاه کن، سالی می‌خنده، اون خوشحاله.»
• هشیار باشید. به احساسات کودک خود واکنش نشان دهید. مثلاً بگویید «تو داری می‌خندی پس باید خوشحال باشی» حتی می‌توانید احساسات خود را مهم جلوه دهید. مثلاً «من خیلی هیجان‌زده‌ام! بزن قدش.»
• توجه کودک خود را جلب کنید. اگر با کودک خود صحبت می‌کنید و پاسخی دریافت نمی‌کنید، دوباره ادامه دهید. ممکن است اوایل برای جلب توجه کودک، لازم باشد این کار را به صورت اغراق‌آمیزی انجام دهید.
• ارتباط چشمی و نگاه کردن را تقویت کنید. با پیوستن به هر کاری که فرزندتان انجام می‌دهد، می‌توانید کودک خود را ترغیب کنید تا هنگام تعامل به شما نگاه کند. یا اگر فرزندتان چیزی را طلب کرد، صبر کنید تا به شما نگاه کند و سپس آنچه را که می‌خواهد به او بدهید. برای جلب توجه کودک با صدایی سرزنده و بلند حرف بزنید.
• توجه کودک را به شخص دیگری جلب کنید. به عنوان مثال از فرد دیگری بخواهید آنچه را که گفتید به فرزندتان بگوید تا توجه کودک را به شخص دیگری جلب کنید.

روش‌های درمانی مختلفی برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم وجود دارد که برخی از آنها ممکن است به کودک شما در شناخت و نشان دادن احساسات کمک کند.

بستن خط‌خطی‌های من 200,000 ریال گوری باعجله دوید و خودش را به خانه رساند. بعد رو کرد به مادرش و گفت: «مامان! هیچ‌کی من رو دوست نداره! هیچ‌کی با من بازی نمی‌کنه!» مادر گوری را بغل کرد و گوری شروع کرد به تعریف کردن؛ تعریف همه‌ی اتفاق‌هایی که در آن روز برایش پیش آمده بود. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن آسمان سرخ در سپیده‌دم 270,000 ریال بن که به دنیا می‌آید، زندگی خانواده از این‌رو به آن‌رو می‌شود! دکتر می‌گوید این پسر به شدت معلول است و هرگز مثل بچه‌های عادی نمی‌شود. آنا خواهر بن، او را خیلی دوست دارد اما می‌ترسد در مورد او چیزی به بچه‌های مدرسه بگوید و آبرویش برود. افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن کودک مبتلا به اوتیسم – مجموعه کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان 350,000 ریال در این کتاب آمده است که اوتیسم چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود. این کتاب حاوی اطلاعاتی برای والدین کودکان مبتلا به اوتیسم می‌باشد و به آنان کمک می‌کند تا با مشکل اوتیسم روبه‌رو شوند و احساسات فرزندشان را درک کنند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن مشکلات رفتاری – اوتیسم – مجموعه کتاب‌های کودکان استثنایی 100,000 ریال اوتیسم یعنی چه؟ بعضی از بچه‌ها اوتیسم دارند. بچه‌هایی که اوتیسم دارند خوب نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند. آن‌ها ممکن است به جای اینکه حرف بزنند، به تصاویر اشاره کنند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن پسری که دنبال باد رفت 120,000 ریال سامی می‌دانست که با بقیه تفاوت دارد. او می‌توانست چیزهایی را ببیند که دیگران نمی‌توانستند ببینند؛ مثلاً می‌توانست از توی گرد و غباری که با نور آفتاب تابیده به اتاق معلوم می‌شدند، یه عالم شکل مختلف پیدا کند. افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view کتاب با موضوع اوتیسم در کودکان

نقش کتاب و مطالعه در کنترل احساسات کودکان

کتاب بهترین راه برای کودکان است که به آنها کمک می‌کند قادر به شناسایی و گفت‌وگو در مورد احساسات مختلف باشند و ایده‌هایی ارائه می‌دهد که چگونه احساسات خود را بهتر مدیریت کنند.

یکی از قدرتمندترین نکات استفاده از کتاب این است که می‌توانیم از موضوع فاصله بگیریم. کودکان می‌توانند در مورد احساسات یک شخصیت به گونه‌ای صحبت کنند که اگر مربوط به خودشان بود، نمی‌توانستند.

شخصیت‌های کتاب می‌توانند متحدان قدرتمندی باشند. در حالی‌که دیدگاه آنها را متصور می‌شویم، احساسات خود را درون آنها می‌ریزیم. ما خود را در تجربیات آنها می‌شناسیم. از طریق یک کتاب ممکن است نامی برای احساسات عجیب و غریب خود پیدا کنیم.

با آموزش سواد عاطفی می‌توانیم کودکان را برای تجارب آینده آماده کنیم، به آنها کمک کنیم با دیگران همدلی کنند و به آنها نشان دهیم که دیگران نیز دنیای عاطفی و درونی خود را دارند. این مهم است که کودکان بدانند که آنها تنها نیستند.

منابع:

https://kidshelpline.com.au/parents/issues/helping-kids-identify-and-express-feelings

https://www.lifehack.org/337413/ways-help-your-child-express-their-feelingshttps://nurtureandthriveblog.com/8-vital-reasons-teach-child-emotions/

https://www.understood.org/en/learning-thinking-differences/child-learning-disabilities/add-adhd/adhd-and-emotions-what-you-need-to-know

https://raisingchildren.net.au/autism/development/social-emotional-development/emotional-development-asd

https://theconversation.com/six-phrases-to-help-your-childs-emotional-development-130821

Helping children express emotions through art

Children’s Books About Emotions

https://www.booktrust.org.uk/news-and-features/features/2018/august/how-books-help-children-discuss-difficult-feelings—and-feel-less-alone/

https://www.nhs.uk/conditions/stress-anxiety-depression/talking-to-children-about-feelings

نوشته اهمیت آموزش احساسات به کودکان اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

ترس، واکنشی عاطفی، هیجانی و فیزیکی است که هر فردی هنگام روبه‌رو شدن با خطر واقعی، از خود بروز می‌دهد و احساس امنیت خود را از دست می‌دهد. ترس طبیعی به واکنشی گفته می‌شود که در موقعیت‌هایی نشان داده می‌شود که برای بیشتر افراد، ترسناک تلقی می‌شود. مثلاً ترسیدن از ارتفاع یا ترس از صدای مهیب انفجار. این واکنش عاطفی کاملاً طبیعی است و از بدو تولد دیده می‌شود. ترس زمانی که خیلی شدید نباشد و باعث پرهیز از خطر برای کودک شود، نه تنها نگران‌کننده نیست بلکه سودمند نیز هست زیرا ترس احساسی است که می‌تواند به کودک کمک کند که با احتیاط‌تر عمل کند. (مراجعه کنید به‌بخش مزایای ترس)
اما ترس مرضی یا فوبیا نوع خاصی از ترس است که در درجه اول افراطی، غیرمنطقی و ناموجه است. اگر فوبیا از یک چیز خاص مثلاً سوسک، گربه، آمپول و… باشد به آن فوبیای خاص می‌گویند. (مراجعه کنید به‌بخش فوبیا)
این تقسیم‌بندی‌ها را می‌شود برای بزرگسالان به راحتی به کار برد اما در کودکان به چند دلیل، جدا کردن ترس‌های طبیعی از فوبیا سخت است. در درجه اول نشانه‌های ترس در کودکان با بزرگسالان فرق می‌کند. یعنی ممکن است کودک به جای این که مثل بزرگسالان از موقعیتی وحشت زده شود، حالت قهر به خود بگیرد یا خودش را به بزرگسالان بچسباند. حتی ممکن است کودک، ترس خودش را پشت نشانه‌های افسردگی و خشم پنهان کند. ضمن این‌که برخلاف بزرگسال‌ها که می‌دانند ترس‌شان افراطی و غیرمنطقی است، کودکان آن‌قدر رشد نکرده‌اند که تفاوت ترس‌های طبیعی و غیرطبیعی را بدانند.

فهرست محتوا:

تشخیص ترس، اختلالات اضطرابی و حملات استرسی
چه عواملی باعث ترس می‌شود؟
ریشه ترس کودکان
علائم ترس کودکان
دلایل ترس
دلایل شایع ترس در کودکان
دلایل ایجاد ترس در کودکان
چه ترسی؟ چه سنی؟
انواع شایع ترس با توجه به سن فرزندان

• ترس از تنهایی
• ترس از مرگ
• ترس از جدایی
• ترس از تاریکی

مزایای ترس
درباره فوبیا
اضطراب
درمان ترس و هراس
چگونه از ایجاد ترس در کودکان جلوگیری کنیم؟
شیوه‌هایی برای پیشگیری و کاهش ترس کودکان
آنچه والدین می‌توانند انجام دهند
چه موقع برای درمان ترس کودک به روانشناس مراجعه کنیم؟
اهمیت کتابخوانی برای کودک
فواید کتابخوانی برای کودک
خصوصیات کتاب کودک

 

تشخیص ترس، اختلالات اضطرابی و حملات استرسی

وقتی اختلالات عصبی از کنترل خارج می‌شود، یا وقتی از چیزی می‌ترسیم که در واقع به ما آسیب نمی‌رساند، می‌تواند بر عملکرد روزمره ما تأثیر بگذارد.

ترس آینده‌نگر یا به بیان دیگر، ترس از اتفاق‌های نامعلوم آینده، به عنوان اضطراب شناخته می‌شود. در حالی که ترس در لحظه بروز خطر اتفاق می‌افتد. اضطراب با دلهره مشخص می‌شود زیرا ما نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد و نمی‌توانیم رویدادهای آینده را کنترل کنیم. اختلالات اضطرابی شامل تعدادی از شرایط پزشکی مختلف، از جمله اختلال اضطراب عمومی است. (مراجعه به‌بخش اضطراب)

گاهی اوقات بدن و ذهن به هرگونه اتفاق طبیعی واکنش نشان می‌دهد در صورتی که چیزی برای ترسیدن وجود ندارد و این حالت از واکنش را به عنوان وحشت می‌شناسیم. بسیاری از افراد با این نوع احساسات آشنا هستند و غالباً (نه همیشه) با فوبیا همراه است. وحشت یک واکنش فیزیکی فوری به ترس‌های غیرواقعی و غیرمنطقی است و می‌توانند تأثیر زیادی بر سلامت عاطفی و جسمی شما و همچنین توانایی شما برای رسیدن به پتانسیل کامل شما داشته باشند. از طرف دیگر، ترس بیش از حد ممکن است فلج‌کننده شود، یا این‌که در مواجهه با هر اتفاق احساس فرار کنید.

از نظر زیست شناختی، هنگامی که فرد احساس ترس می‌کند، مناطق خاصی از مغز وی همچون هیپوتالاموس فعال می‌شود. به نظر می‌رسد این مناطق اولین واکنش فیزیکی به ترس را کنترل می‌کنند و مواد شیمیایی مانند آدرنالین و هورمون استرس کورتیزول در جریان خون آزاد می‌شوند و باعث واکنش‌های جسمی خاصی می‌شود، مانند:

• ضربان قلب سریع
• افزایش فشار خون
• سفت شدن عضلات
• جمع شدن حواس
• گشاد شدن مردمک چشم (برای ورود نور بیشتر)
• تعریق زیاد
• و… (مراجعه کنید به‌بخش علائم ترس)

چه عواملی باعث ترس می‌شود؟

هرچند آگاهی از خطرهای بالقوه و واقعی بسیار مهم می‌باشد، اما واکنش مناسب در برابر آنها نیز بسیار مهم است. اکثر ما، در لحظهٔ احساس خطر، واکنش خاصی نشان می‌دهیم، اما به محض این‌که متوجه می‌شویم تهدید واقعی و جدی در آن موقعیت وجود ندارد، این احساس و واکنش به ترس به سرعت فروکش می‌کند.
اما این موضوع به کودکان آسیب جدی می‌رساند زیرا آنها قادر به درک درست از شرایط نیستند و توانایی عقلانی فکر کردن و تشخیص موارد غیرواقعی و غیرعقلانی را ندارند.
حال یک موضوع بسیار مهم این است که ترس برای کودکان چگونه است؟ برای کودکانی که این احساس را تجربه می‌کنند، تهدیدها کاملاً واقعی احساس می‌شوند. والدین غالباً در دلجویی از فرزند خود و اطمینان به او درمورد این‌که در واقع چیزی برای ترسیدن وجود ندارد، مشکل دارند. اضطراب دوران کودکی اگر دلیل و منشأ مشخصی نداشته باشد می‌تواند تأثیر منفی بر رشد سالم انسان داشته باشد و ممکن است کودکان را در معرض مشکلات اضطراب و اختلال ترس در زندگی بعدی قرار دهد.

ریشه ترس کودکان

منشاء ترس معقول یا نامعقول کودک را باید در تجارب او جستجو نمود اغلب ترس‌های کودک از مراحل رشدش تأثیر می‌پذیرند.

مهم‌ترین علل اساسی ایجاد ترس در کودکان عبارتند از:

1. والدین الگوهای ویژه‌ای از ترس را به کودکان خود آموزش و منتقل می‌کنند (والدین ترسو، کودک ترسو).
2. از علت‌های ترس کودک از مراکز بهداشتی و فرآیند درمان، تهدید کردن کودک برای برقراری نظم و انضباط در خانه است مثلاً هنگام گفتن این جمله: «باید قرصت را بخوری وگرنه می‌میری» یا «اگر غذا نخوری، می‌گم دکتر آمپولت بزنه».
3. انتظارات و توقعات نامتناسب و افراطی والدین از کودک.
4. از علت‌های ترس کودکان تجربه‌ها و خاطرات ناگوار و وحشتناک کودک می‌باشد.
5. از علت‌های ترس کودکان ویژگی‌های شخصیتی خود کودک، عوامل زیستی، سرشتی و آمادگی‌های فطری اولیه و داشتن بدنی آسیب‌پذیر و نحیف می‌باشد.

بستن فرانکلین به بیمارستان می‌رود – مجموعه‌ی فرانکلین 150,000 ریال فرانکلین برای انجام عمل جراحی، یک شب در بیمارستان بستری می‌شود. او با شجاعت خود را برای انجام عمل جراحی کاملا آماده می‌کند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن آیا باید به بیمارستان بروم؟ – داستانی درباره‌ی آماده کردن کودکان برای بستری شدن در بیمارستان 120,000 ریال معمولا وقتی که حالتان خوب نباشد یا جایی از بدن‌تان آسیب دیده باشد، با استراحت کردن در خانه بهتر می‌شوید. اما وقتی خیلی مریض می‌شوید، دکترِ شما همراه با پدر و مادرتان تصمیم می‌گیرند شما را برای مراقبت‌های بیشتر به بیمارستان ببرند و در آن‌جا بستری کنند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن خداحافظ لوزه‌های من – داستانی درباره‌ی بیمارستان و عمل جراحی لوزه‌ی کودکان 145,000 ریال فقط یک راه برای از بین بردن گلودردهای جولیانا وجود دارد و آن، برداشتن لوزه‌های اوست. دکتر و پدر و مادر جولیانا به او کمک کردند تا بداند که وقتی به بیمارستان می‌رود چه اتفاقی برای او می‌افتد. به همین دلیل، زمانی که برای عمل به بیمارستان می‌رفت، می‌دانست که باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشد. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن در دندان‌پزشکی – مجموعه‌ی اولین تجربه‌های تو (۷) 70,000 ریال جک و جسی، پسر و دختر آقای جاد هستند. امروز دندان جک درد گرفه است. پدر با تلفن از دندان‌پزشک وقت می‌گیرد تا پسر و دخترش را پیش او ببرد. افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن شیرها از آمپول نمی‌ترسند! 140,000 ریال پسر کوچولوی داستان نگران است. باید به دکتر برود ولی می‌ترسد. اما وقتی رفتار دوستانه‌ی دکتر را می‌بیند، ترسش می‌ریزد و... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع ترس از دکتر و بیمارستان در کودکان

 

علائم ترس کودکان

هر علتی ممکن است سبب ترس دائمی کودک گردد و این ترس بر جسم و روان او اثر نامطلوب و مضر می‌گذارد و کودک را غمگین می‌کند به طوری که کودک علائمی مانند: گوشه‌گیری، خجالت‌زدگی، فاقد قدرت تصمیم‌گیری و وابسته به سایرین از خود بروز می‌دهند.
در آینده این کودکان نمی‌توانند پست‌های حساس شغلی داشته باشند و از آن ترس دارند و همچنین قادر به حل مشکلات زمان حال نمی‌باشند.

مهم‌ترین علایم ترس کودکان عبارتند از:
– اختلال خواب، خشم و عصبانیت، چنگ زدن بدن، جیغ کشیدن، تنگی نفس و گرفتگی صدا، افزایش ضربان قلب، از دست دادن کنترل ادرار، لکنت زبان، شب‌ادراری، فرار از موقعیت ترس‌آور، حسادت، ناخن جویدن، گوشه‌گیری، انزواطلبی و کم‌رویی و… می‌باشد.

دلایل ترس

به طور کلی، دلایل بی‌شماری از ترس وجود دارد. برخی از آنها بیش از دیگر موارد شناخته شده‌اند، به‌ویژه هراس‌های خاص مانند ترس از عنکبوت (آرخنوفوبیا)، خون (هموفوبیا)، ارتفاع (اکروفوبیا) و امتحانات (تستوفوبیا) و همچنین هراس اجتماعی که به آن اختلال اضطراب اجتماعی نیز گفته می‌شود که یکی از بیماری‌های روحی رایج است و این ویژگی با ترس شدید از این‌که دیگران در موقعیت‌های اجتماعی تحت نظر و قضاوت قرار گیرند همراه است.

دلایل شایع ترس در کودکان

احساس ترس از تاریکی یکی از ترس‌های رایج و دشوار برای تسخیر در کودکان است. کودکان ممکن است این احساس را به خوبی در سن مدرسه خود داشته باشند. ترس از تاریکی با افزایش سن متفاوت است. کودکان کوچک‌تر ممکن است از هیولاهایی که در سایه کمین کرده‌اند ترسیده باشند، در حالی که کودکان بزرگ‌تر ممکن است بیش از حد نگران سارقین یا سایر تهدیدات ملموس باشند. اکثر خانواده‌ها می‌بایست که چراغ را در شب روشن کنند و به تدریج در مدت زمان طولانی نور را کم کنند.
اما بیایید چند دلیل مؤثر در ترس کودکان را بدانیم…

اتمام موجودی بستن برگرد به تختخوابت، اِد! – قصه های قبل از خواب 180,000 ریال اِد کوچولو هم خیلی دوست دارد به تختخواب برود هم خیلی بدش می‌آید توی تختخواب بماند. باید دید بابا و مامان اِد چه نقشه‌ای می‌کشند تا اِد به تختخوابش برگردد؟ افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن ورود اشباح ممنوع! – مجموعه‌ی تصمیم بگیر و عمل کن (۱) 200,000 ریال دنیا پر از قشنگیه، نگاه کن نشین یه جا، باید که از جات پاشی بهتر شدن آسونه خیلی، اما باید خودت بخوای که بهتر باشی افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن خانه ای در شب+دستنامه 123,000 ریال کودکی با دریافت کلید از پدرش همراه خانواده وارد خانه می شود قبل ازخواب کتاب می خواند ودرکتاب درخیال با پرنده پرواز می کند، دربارۀ تاریکی پر از ستاره آواز می خواند و درصورت ماه حورشید را می بیند (منبع روشنایی). افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن وقت خواب خرس 80,000 ریال

خرس دوست دارد شب‌ها موقع خواب، همه چیز مرتب و منظم باشد. خانه‌اش ساکتِ ساکت باشد. لیوان آبش کنار تختش باشد و کلاه خوابش درست روی سرش قرار گرفته باشد. اما یک شب موش به خانه خرس می‌آید تا شب را در خانه او بخوابد. اما خرس چطور می‌تواند با این همه سوصدای موش بخوابد!

افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن یک دوست مثل هیولا 300,000 ریال ببری با هیولای زیر تختش دوست است. آن دو هر شب تا قبل از خواب با هم بازی می‌کنند. هیولا هیچ‌وقت ببری را نمی‌ترساند، چون دوست‌های خوب هیچ‌وقت همدیگر را نمی‌ترسانند... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع ترس از تاریکی در کودکان دلایل ایجاد ترس در کودکان

• رشد ناکافی عاطفی و مغزی کودک از دیگر عوامل ترس در کودک است
• یکی از عوامل ایجاد ترس در کودک داشتن والدین بیش از حد حمایت‌کننده، محافظه‌کار و محتاط می‌باشد.
• سخت‌گیر بودن والدین و اعمال تنبیه‌های شدید می‌تواند در کودک ترس ایجاد کند.
• نداشتن برنامه‌ریزی قبلی و آماده کردن کودک بیمار برای انجام فرآیند درمان موجب بروز ترس در کودک می‌شود.
• یکی از عوامل ایجاد ترس در کودک مواجهه با افراد بیگانه، اشیای جدید، صداهای غیرعادی، ناگهانی و بلند و موقعیت‌ها و مکان‌های ناآشنا است.
• جدایی از مادر، خانه، سایر اعضای خانواده و دوستان از دیگر عوامل ایجاد ترس در کودک است.
• ترس از نقص عضو و صدمات فیزیکی ناشی از بیماری و ترس از مردن موجب بروز ترس در کودک می‌شود.

چه ترسی؟ چه سنی؟

بعضی از ترس‌ها برای بعضی از سنین طبیعی‌تر است اما در کل هیچ ترسی -حتی اگر طبیعی باشد- نباید بیش از دو سال طول بکشد. یعنی طول کشیدن بیش ازاین حد، نشانه مشکل و نیازمند توجه یا حتی درمان بالینی است. برخی از ترس‌ها در کودکان ریشه فطری دارند (ترس از صداهای مهیب) و برخی دیگر از همان ماه‌های اول و به صورت اکتسابی در کودک شکل می‌گیرند (ترس از حیوانات مثل سوسک و گربه) و والدین برای جلوگیری از ترسو شدن کودکان باید خود الگوی شجاعت باشند. ترس کودکان ممکن است ثبات و دوام نداشته باشد، زود پدید آید و زود هم از بین برود. گاهی ترس کودکان مبتنی بر واقعیت نیست یعنی از چیزی می‌ترسند که بی‌خطر است.

بستن من می‌ترسم! – مجموعه کیتی دختر آتش‌پاره 100,000 ریال سلام! من کیتی هستم. من با پدر و مادرم زندگی می‌کنم، و با دانیل (که برادر بزرگ بی‌عیب و نقص من است و هیچ‌وقت هم توی دردسر نمی‌افتد). من عاشق سخنرانی و دوچرخه‌سواری‌ام... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن مجموعه‌ی آلفونس اُبری 100,000 ریال درباره نویسنده کتاب «مجموعه آلفونس ابری»: گونیا بری‌ستروم نویسنده و تصویرگر مجموعه آلفونس ابری،در سال ۱۹۴۲ در شهر یوتی‌بوری سوئد افزودن به علاقه مندی نمایش محصولات Quick view بستن فرانکلین و معلم جدید – مجموعه‌ی فرانکلین 150,000 ریال فرانکلین همیشه در یک خانه و در یک شهر زندگی کرده است. او هر روز سوار اتوبوس می‌شود و به مدرسه می‌رود و معلمش همیشه آقای جغد بوده است. فرانکلین دوست دارد همه‌چیز ثابت و بدون تغییر باقی بماند... افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن دلشوره‌ی روز اول – مجموعه داستان‌های معلم دوست‌‌داشتنی ما ۱ 65,000 ریال آقای هارتول سرش را از لای در برد توی اتاق و گفت: «سارا، عزیزم، وقتش است از رختخواب بیایی بیرون. نمی‌خواهی که اولین روز مدرسه جدیدت را از دست بدهی؟» سارا پتو را روی سرش کشید و گفت: «نمی‌روم». افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن کجاست آن آلفونس همیشگی 100,000 ریال

چند روز است که آلفونس دیگر همان آلفونس همیشگی نیست. از شیطنت و بازیگوشی خبری نیست خیلی جدی شده و نگران به نظر می‌رسد. چرا؟ چون به زودی مدرسه‌ها باز می‌شوند و او برای اولین بار به مدرسه می‌رود.

افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view کتاب با موضوع ترس از مدرسه در کودکان انواع شایع ترس با توجه به سن فرزندان ترس از تنهایی

والدین بسیاری هستند که از ترس‌های کودکان شاکی شده‌اند. ترس‌های کودکان انواع مختلفی دارد و هرکدام از آن‌ها هم دلایل و ریشه‌های خودشان را دارند. یکی از شایع‌ترین انواع ترس، ترس کودکان از تنهایی است که با جیغ و داد و گریه در تنهایی می‌توانید آن را مشاهده کنید یا کودکی که به هیچ وجه از مادر جدا نمی‌شود و از تنهایی فراری است، همه نشان‌دهندهٔ وجود این نوع از ترس در کودک است. ترس کودکان از تنهایی، که بیشتر در کودکان سنین پایین اتفاق می‌افتد در سن ۲ تا ۵ سالگی بیشترین احتمال وقوع را دارد و اگر خانواده نتواند به درستی این ترس را مدیریت کند، می‌تواند روی سلامت عاطفی کودک و آینده آن تأثیر منفی داشته باشد.
برخی اوقات، ترس از تنها بودن در کنار ترس‌های دیگر مثل ترس از تاریکی یا ترس از کمد یا ترس از دلقک‌ها و… همراه شود. ما به عنوان والدین، باید ترس‌های کودک را، هرچقدر هم غیرمنطقی، درک کرده و به آن‌ها توجه کنیم تا بتوانیم این ترس‌ها را از بین ببریم.

ترس از مرگ

در حدود ۶ یا ۷ سالگی، وقتی کودکان درک درستی از مرگ پیدا می‌کنند، ترس دیگری ایجاد می‌شود. با تشخیص این‌که مرگ سرانجام بر همه تأثیر خواهد گذاشت و دائمی و غیرقابل بازگشت است، نگرانی طبیعی در مورد مرگ احتمالی اعضای خانواده -یا حتی مرگ خود آنها- می‌تواند شدت یابد. در بعضی موارد، این مشغله با مرگ می‌تواند ناتوان‌کننده باشد.
محققان بر این باورند که کودکان مرگ را بدون عقاید مذهبی یا مکانیسم‌های دفاعی که بزرگسالان دارند مشاهده می‌کنند. در عوض، کودکان مرگ را یک حالت ترسناک نیستی و پوچی می‌دانند و لزوماً نمی‌فهمند که چه چیزی باعث آن می‌شود. کودک شما ممکن است مرگ را به عنوان تحقق خواسته‌ها و خواسته‌های ناخودآگاه خود بداند. بچه‌های جوان‌تر نیز از توانایی‌های شناختی خاصی برخوردار نیستند و درک این موضوع که کسی می‌تواند دور شود و سپس برگردد را دشوار می‌کند. چون این مسائل قابل حل و درک برایشان نیست، این امر ممکن است آنها را دچار ترس از دوری و جدایی کند.

ترس از تاریکی

ترس از تاریکی و شب معمولاً از سنین بین ۳ تا ۶ سال شروع می‌شود. در این سنین، طبیعی است که کودک، ترس از ارواح، هیولاها، خوابیدن به تنهایی و سر و صداهای عجیب را داشته باشد اما باید در نظر گرفت که ترس مانع خواب عمیق و طبیعی می‌شود که همین موضوع باعث ایجاد اضطراب می‌شود و گاهی تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. در این شرایط کودک ترس از خوابیدن دارد و این نوع از ترس را می‌توان نایت فوبیا دانست. محققین برای این نوع ترس دلایلی را ذکر کرده‌اند، مثلاً اگر والدین از اتاق تاریک برای تنبیه کودک استفاده کرده باشند، یا در تاریکی اتفاق ناگوار یا صدای مهیبی به گوش کودک رسیده باشد یا در تاریکی گم شده باشد.

ترس از جدایی

وقتی کودکان بزرگ‌تر می‌شوند، به خصوص در حدود ۲ سالگی، می‌توانند از موقعیت‌های روزمره که قبلاً آنها را آزار نمی‌داد، ترس داشته باشند. یکی از ترس‌های عمده در کودکان جدا شدن از والدین یا اعضای خانواده است. ترس از جدایی، هم در کودکان نوپا و هم در کودکان مدرسه معمول است؛ به دلیل این‌که در کنار یک پرستار کودک، مهد کودک یا مدرسه قرار دارند. در حالی که برخی از کودکان از رفتن و بازگشت والدین خود عصبی می‌شوند، ممکن است دیگران از معلمان، محیط اطراف یا سایر کودکان ترسیده باشند. بیشتر اوقات، وقتی بچه‌ها شروع به گذراندن وقت بیشتری با معلم و همکلاسی‌های خود می‌کنند، این احساسات فروکش می‌کند. یا گاهی اوقات وقتی خانواده به محله جدیدی نقل مکان می‌کند، این ترس شدت می‌یابد. این کودکان ممکن است از رفتن به اردوی تابستانی یا حتی تحصیل در مدرسه ترس داشته باشند. هراس آنها می‌تواند باعث علائم جسمی مانند سردرد یا درد معده شود و سرانجام کودکان را به سمت افسردگی بالینی در دنیای خود سوق دهد.

 

مزایای ترس

افرادی که ترس شدیدی را تجربه کرده‌اند غالباً لحظه مواجهه با یک فاجعه و چگونگی کند شدن زمان را به خاطر می‌آورند. لحظه‌ای که یا باید بجنگند یا راهی برای گریز پیدا کنند و بدون این‌که آگاهانه به آن فکر کنند، واکنش درستی نشان می‌دهند. به گونه‌ای که گویی آنها دقیقاً می‌دانسته‌اند چه کاری باید انجام دهند. آن‌ها ممکن است قدرت فوق‌العاده‌ای را تجربه کرده باشند (بعضی حتی توانسته‌اند برای نجات عزیز محبوس شده خود، ماشین را بلند کنند و هیچ دردی احساس نکنند). همهٔ این‌ها مکانیسم‌های محافظتی برای افزایش شانس زنده ماندن هستند. حال در نظر بگیرید اگر در کودکان (با توجه به این‌که هنوز به رشد عقلی و ذهنی مناسب نرسیده‌اند) این موهبت ترس نبود، چه اتفاقات ناگواری رخ می‌داد؟

درباره فوبیا

گاهی اوقات ترس می‌تواند چنان شدید، مداوم و متمرکز شود که به فوبیا تبدیل شود. فوبیا – که ترس‌های قوی و غیرمنطقی است – می‌تواند مداوم و ناتوان‌کننده شود، به طور قابل توجهی بر فعالیت‌های روزمره کودک تأثیر بگذارد و در آن دخالت کند. به عنوان مثال هراس کودک ۶ ساله در مورد سگ‌ها ممکن است او را چنان وحشت‌زده کند که از رفتن به فضای بیرون امتناع ورزد زیرا ممکن است در آن‌جا سگی وجود داشته باشد. یک کودک ۱۰ ساله ممکن است از گزارش اخبار یک قاتل زنجیره‌ای چنان وحشت کند که اصرار داشته باشد شب‌ها با والدینش بخوابد.
برخی از کودکان در این گروه سنی نسبت به افرادی که در زندگی روزمره ملاقات می‌کنند دچار هراس می‌شوند. این کم‌رویی شدید می‌تواند آنها را از دوستی در مدرسه و ارتباط با بیشتر بزرگسالان، به ویژه غریبه‌ها، باز دارد. آن‌ها ممکن است آگاهانه از موقعیت‌های اجتماعی مانند مهمانی تولد، پرهیز کنند و معمولاً مکالمه راحت با کسی به جز خانواده نزدیک برایشان دشوار است.

اضطراب

هر از گاهی هر کودکی ترس را تجربه می‌کند. همان‌طور که جوانان با داشتن تجربیات جدید و مقابله با چالش‌های جدید جهان اطراف خود را کاوش می‌کنند، باید به این موضوع توجه داشت که اضطراب تقریباً یک قسمت اجتناب‌ناپذیر از بزرگ شدن است. ترس و اضطراب ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. هر دو دارای احتمال خطر یا آسیب‌دیدگی را شامل می‌شوند. به طور کلی، ترس به عنوان واکنشی نسبت به یک خطر خاص و قابل مشاهده تلقی می‌شود، در حالی که اضطراب به عنوان یک نوع ترس متمرکز، بی‌هدف و آینده‌نگر دیده می‌شود. بنابراین، ترس، اضطرابی است که به چیزی یا شرایط خاصی متصل باشد. به عنوان مثال نگرانی در مورد «مردن» بیشتر از این‌که شکل ترس به خود داشته باشد، به شکل اضطراب خسته کننده‌ای در می‌آید. اضطراب به حالات احساسی مانند شَک، بی‌حوصلگی، درگیری ذهنی، ناامیدی و بی‌حسی نیز گفته می‌شود.

درمان ترس و هراس

خوشبختانه اکثر فوبیاها کاملاً قابل درمان هستند. به طور کلی، آن‌ها نشانه‌ای از بیماری روانی جدی نیستند که نیاز به ماه‌ها یا سال‌ها درمان داشته باشند. با این حال، اگر اضطراب کودک شما ادامه داشته باشد و در لذت زندگی روزمرهٔ او اختلال ایجاد کند، ممکن است نیاز داشته باشد از برخی کمک‌های تخصصی روانپزشک یا روانشناس متخصص در درمان ترس بهره‌مند شود.
به عنوان بخشی از برنامه درمانی فوبیا، بسیاری از درمانگران پیشنهاد می‌کنند کودک شما را در میزان کم و بدون تهدید در معرض منبع اضطراب قرار دهند. تحت راهنمایی‌های یک درمانگر، کودکی که از سگ می‌ترسد ممکن است با صحبت در مورد این ترس و با دیدن عکس‌ها یا نوار فیلم سگ‌ها شروع کند. در مرحله بعدی، او ممکن است یک سگ زنده را از پشت پنجره مشاهده کند. سپس، ممکن است در کنار پدر یا مادر یا یک درمانگر، چند دقیقه را در یک اتاق با یک توله سگ مهربان سپری کند. سرانجام او احساس می‌کند که می‌تواند سگ را نوازش کند. سپس خود را در معرض موقعیت‌هایی با سگ‌های بزرگ‌تر و ناآشنا قرار می‌دهد.
به این فرآیند تدریجی «حساسیت‌زدایی» گفته می‌شود. به این معنی که کودک شما هربار که با آن روبه‌رو می‌شود کمی نسبت به منبع ترس خود حساس می‌شود. سرانجام کودک دیگر نیازی به اجتناب از موقعیتی که اساس ترس او بوده است، احساس نخواهد کرد.

گاهی اوقات روان‌درمانی همچنین می‌تواند به کودکان کمک کند تا اعتمادبه‌نفس بیشتر و ترس کمتری داشته باشند. تمرینات تنفسی و آرام‌سازی می‌تواند به کودکان در شرایط استرس‌زا نیز کمک کند.

بستن داینای ترسو – دایناسورها هم احساس دارند ۴ 240,000 ریال این شکل عجیب و غریبی که زیر پتو می‌بینید، تری، دایناسور کوچولوی ترسو است. شب‌ها موقع خواب، داینای ترسو دوست ندارد مامانش چراغ اتاق را خاموش کند. چون سایه‌ی لباسش پشت در می‌افتد و تری خیال می‌کند که سایه‌ی یک دایناسور پرنده‌ی وحشی است که بال‌هایش را جمع کرده. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن آهو کوچولوی ترسو – مجموعه کتاب‌های مقوایی نخستین هیجان‌های من امتیاز 4.50 از 5 170,000 ریال مجموعه کتاب‌های مقوایی نخستین هیجان‌های من، داستان‌هایی زیبا و گیرا برای کمک به شناخت و بیان احساس‌های بزرگِ کودکانِ کوچک است. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view بستن مامان بزرگ در شهر 130,000 ریال پسرک برای دیدن مادربزرگ به شهر می‌رود. او شهر را جایی شلوغ، پرسروصدا و ترسناک می‌یابد؛ اما مادربزرگ به او کمک می‌کند تا بر ترسش غلبه کند و زیبایی‌های شهر را هم کشف کند. افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view اتمام موجودی بستن روز استخر 85,000 ریال امروز در کلاس شنا قرار است شیرجه زدن را یاد بگیرند. سگ و زرافه و گوسفند و خرس و کانگورو و خوک، هر کدام از ترس‌هایشان می‌گویند. آیا شیرجه زدن این‌قدر ترسناک است؟ افزودن به علاقه مندی اطلاعات بیشتر Quick view بستن جونی بی جونز زیر تختش لولو دارد – مجموعه جونی بی جونز ۷ 55,000 ریال

اسم من جونی بی جونز است. این «بی» اول «بئاتریس» است. ولی من از بئاتریس خوشم نمی‌آید. فقط از «بی» خالی خوشم می‌آید؛ همین. من کلاس آمادگی هستم. آمادگی من بعدازظهرهاست. امروز ما آن‌جا عکس‌های کلاسی انداختیم.

افزودن به علاقه مندی افزودن به سبد خرید Quick view کتاب با موضوع ترس در کودکان چگونه از ایجاد ترس در کودکان جلوگیری کنیم؟

– کودک هنگام روبه‌رو شدن با مرگ یا بیماری شخصی، احساساتی مانند احساس ناراحتی، ناامیدی، تقصیر یا ترس را از خود بروز می‌دهد و او ترس از افتادن این اتفاق برای خود یا افراد وابسته به آن را دارد پس بهتر است اجازه دهید کودک احساس خود را بیان کند و شما به جای انکار احساساتش، به او اطمینان دهید و حمایتش کنید.

– براساس سن و شخصیت کودک و موقعیت او تصمیم بگیرید که او را به مراسم تشییع جنازه یا تدفین ببرید یا خیر. اعتقاد روان‌شناسان براین است که حضور کودکان حساس زیر ۵ تا ۶ سال در مراسم تدفین مناسب نیست.

– اگر کودک دوست ندارد در مراسماتی مانند ختم یا تشییع شرکت کند، او را مجبور به شرکت نسازید و به خواست او احترام بگذارید. اما برنامه‌های مراسم را در قبرستان، مجلس ختم و… را به کودکتان توضیح دهید و به او بگویید در این مراسم با چه صحنه‌هایی روبه‌رو می‌شوند و چطور عمل می‌کنند.

– کودک خود را به خاطر ترس‌هایش مسخره یا تهدید و سرزنش نکنید و از گفتن جملاتی مانند «تو دیگر بزرگ شدی»، یا «ببین مگر من می‌ترسم» پرهیز کنید.

– کودک برای غلبه بر ترس خود باید به مهر و محبت والدین اطمینان کند و والدین باید در این خصوص هر عمل شجاعانه و کوچک او را تحسین کنند.

شیوه‌هایی برای پیشگیری و کاهش ترس کودکان

– هنگام مواجهه با کودکی که از تاریکی می‌ترسد، ابتدا باید کودک را با تاریکی آشنا کرد و سپس با او بازیِ پیدا کردن اشیا در تاریکی را انجام داد تا محیط ترسناک برای او جالب گردد و ترسش از بین برود. برای عادت کردن کودک به تاریکی کم‌کم میزان تاریکی را افزایش می‌دهیم.

– سرمشق‌دهی می‌تواند ترس کودک را کاهش دهد مثلاً برای کاهش ترس کودک از حیوانات، بهتر است کودکی که از حیوان نمی‌ترسد را به او نشان دهید یا برای او نقاشی آن حیوان را بکشید یا عروسک و مجسمه آن حیوان را نشان دهید تا ترس او برطرف شود.

– نقاط مثبت رفتاری-اخلاقی کودکتان را بیابید و بر روی آن تمرکز کنید و شهامت کودک خود را بزرگ جلوه دهید و کودک را تشویق نمایید.

– هنگام مواجهه با ترس شدید کودک و عدم موفقیت هنگام به کارگیری این روش‌ها بهتر است به روان‌شناس کودک مراجعه شود تا مشکل کودک حل گردد.

آنچه والدین می‌توانند انجام دهند

– والدین می‌توانند به فرزندانشان کمک کنند تا با تقویت حس اعتمادبه‌نفس و کسب مهارت‌های لازم با ترس‌های خود مقابله کنند. در این قسمت می‌خواهیم شما را با راه‌های کمک به فرزندانتان برای مقابله با ترس‌ها و اضطراب‌های خود آشنا کنیم:

– مطالعه و کتابخوانی یکی از موثرترین راهکارها برای کاهش ترس و استرس می‌باشد. طبق تحقیقات اخیر، کتابخوانی می‌تواند تا ۶۸ درصد استرس را کاهش دهد و آرامش را جایگزین استرس نماید و خیلی بهتر از سایر روش‌های معمول مانند موسیقی و پیاده‌روی، منجر به تنش‌زدایی شود. تأثیر کتاب و کتابخوانی بر روی کودکان را نمی‌توان نادیده گرفت، زیرا که یکی از مهم‌ترین راهکارهای کاهش ترس کودکان استفاده از کتاب‌های مناسب برای آنهاست. کتاب می‌تواند کودک را به دنیای رؤیایی خود ببرد و او را از تنش و ترس رها سازد. کتابی با موضوعیت مقابله با ترس را در نظر بگیرید، کودک با کمک شخصیت‌های داخل داستان می‌تواند بفهمد که تنها کسی نیست که از چیزی می‌ترسد و همچنین می‌تواند راه مقابله با ترسش را به همراه شخصیت داستانی یاد بگیرد. پس بکوشید تا با انتخاب یک کتاب مناسب به فرزندان خود کمک کنید و به او اعتمادبه‌نفس دهید. (مراجعه کنید به‌بخش اهمیت کتابخوانی برای کودک)

– با کودک در مورد اضطرابش صحبت کنید و دلسوز باشید. تشخیص دهید که آیا این ترس واقعی است؟ برای او توضیح دهید که بسیاری از کودکان ترس دارند اما با حمایت شما می‌تواند یاد بگیرد که آنها را پشت سر خود بگذارد. کودک خود را به خاطر ترسش تحقیر یا مسخره نکنید، خصوصاً در مقابل همسالانش. هرچند که به نظر شما مسئله‌ای بسیار کوچک و پیش پا افتاده باشد، برای فرزندتان حقیقت دارد و باعث اضطراب و ترس او می‌شود. صحبت کردن در مورد آن ترس بسیار کمک‌کننده است. کلمات گاهی قادرند احساسات منفی را از چیزی بیرون بکشند. اگر در مورد ترس‌ها صحبت کنید، قدرت آنها کمتر خواهد شد.

– اصرار نکنید. سعی نکنید کودک خود را مجبور به شهامت کنید. او به تدریج بر اضطراب‌های خود غلبه خواهد کرد. با این وجود می‌توانید او را تشویق کنید (اما مجبور نکنید) که از هرچه می‌ترسد، به تدریج با آن رو در رو شود. از آنجا که ترس بخشی طبیعی از زندگی است، والدین باید با اطمینان خاطر از او حمایت کنند. هر چه بیشتر کودک‌تان را مجبور به مواجهه با ترسش کنید و بیشتر از زور استفاده کنید، هراسش بیشتر می‌شود. سعی کنید کاری کنید که کودک کم‌کم با ترس خود خو بگیرد.

– اسباب ترس را برای فرزندان‌تان فراهم نکنید. اگر می‌دانید فرزندتان از سگ‌ها خوشش نمی‌آید، اگر طوری از خیابان رد شوید که با آن سگ روبه‌رو نشوید. این کار فقط باعث می‌شود که فرزندتان یقین کند که سگ‌ها موجوداتی ترسناک و وحشت‌آور هستند. در این‌گونه مواقع فقط باید با مراقبت و توجه با کودک‌تان رفتار کنید تا بتواند با آن موقعیت ترس‌آور روبه‌رو شود.

– برای درمان ترس جدایی کودک از والدین، قبل از این‌که او را در جایی مثل مهد کودک، مدرسه، منزل اقوام و… تنها بگذارید، سعی کنید از قبل او را با محیط آشنا کنید. کودکان در جایی که از قبل آشنایی دارند راحت‌تر می‌توانند از شما جدا شوند. به او اجازه دهید پتوی مورد علاقه‌اش یا اسباب‌بازی‌ای که دوست دارد را با خود بردارد زیرا این اشیا به او احساس امنیت می‌دهند.

– به کودک خود بگویید چه موقع او را ترک می‌کنید و چه موقع برمی‌گردید. دزدکی حرکت کردن بدون خداحافظی می‌تواند اوضاع را بدتر کند. کودکتان ممکن است وقتی متوجه شود شما در آن مکان نیستید احساس گیجی یا ناراحتی کند و ممکن است دفعه بعدی که او را ترک کردید آرام کردن او دشوارتر باشد.

– صبور باشید. بدون شک مدتی طول می‌کشد تا کودک به ترس‌های بیمارگونه خود غلبه کند. بنابراین برای رفع تدریجی اضطراب کودک صبور و باحوصله باشید. بهترین راهکار این است که با ملایمت و تعادل و به طور تدریجی کودک را تشویق کنید تا با آن‌چه موجب هراسش شده است، مواجه شود. شما می‌توانید در این مواقع درباره موضوع مورد ترس شفاف و واضح با فرزندتان حرف بزنید و به او بگویید که این یک نگرانی طبیعی است که خودتان هم با آن مواجه می‌شوید. به کودک خود بگویید مطمئن هستید که او می‌تواند در نهایت بر ترس خود چیره شود.

چه موقع برای درمان ترس کودک به روانشناس مراجعه کنیم؟

• زمانی که به نظر می‌رسد ترس بیش از حد عادی است و مدت زیادی پایدار مانده است.
• زمانی که ترس باعث شود کودک شما بسیار ناراحت یا دچار تنش و بدخلقی شود.
• زمانی که ترس فرد را از انجام کارها باز دارد. مثل مدرسه نرفتن، تنها نخوابیدن یا جدا نشدن از شما.
• زمانی که ترس باعث بروز علائم جسمی (سردرد، تپش قلب، سرگیجه و تنگی نفس) شود یا این‌که کودک دائماً احساس مریض بودن کند.

اهمیت کتابخوانی برای کودک

اهمیت کتاب و کتابخوانی بر هیچ کس پوشیده نیست و همان‌طور که میدانیم یکی از مهم‌ترین روش‌های افزایش توانمندی‌های کودک، کتاب خواندن برای وی است. شاید پیش خود فکر کنید کودکان با خواندن کتاب فقط مدتی را در کنار مادر یا پدر به آرامش سپری می‌کنند و تنها فایده آن خوب به خواب رفتن کودک است اما این کار نه تنها برای امروز کودک مفید است بلکه روی شخصیت آینده وی نیز تأثیر مستقیم دارد. کودکان نیازمند آموختن مهارت‌های زندگی است و کتاب، منبعی مورد اعتماد در این زمینه است.

شما به عنوان والدین کودک خود می‌توانید یک علاقه مستمر و بی‌پایان را به یادگیری در فرزندتان ایجاد کنید به این ترتیب که: شما برای فرزندانتان کتاب می‌خوانید و آن‌ها به تدریج عشق و علاقه به داستان و شعر یافته و خودشان خواهان خواندن کتاب‌های مختلف می‌شوند و خواندن را آغاز و تمرین می‌کنند تا اینکه بالاخره به آن جایی می‌رسند که با کتاب تفریح کرده و از خواندن آن لذت می‌برند و هر روز تشنه کسب اطلاعات جدیدتر می‌شوند.

کتاب خوانی برای بچه‌ها، تمرینی برای کسب مهارت‌های اجتماعی، تعامل و گفت وگو با دیگران و نیز تمرین و تجربه‌ای برای خوب گوش دادن به شمار می‌رود همچنین قصه خوانی، گنجینه‌های واژگانی کودکان را پربار کرده و آنان را برای خواندن و نوشتن بهتر آماده می‌سازد و گوش دادن به داستان برای کودک تمرینی برای گفت وگو و احترام گذاشتن به دیگران نیز تلقی می‌شود. هرگاه به هنگام قصه خوانی و قصه گویی، بدون تکیه بر قصه کتاب، کودک را به مشارکت در ادامه دادن به قصه ترغیب کنیم، تعبیرها، اشاره‌ها، شخصیت پردازی‌ها و استفاده از واژه‌هایی که او برای بیان مقصود خود
برمی گزیند، سبب تقویت تخیل و نیروی ابتکار در وجود کودک می‌شود.  خواندن کتاب برای کودکان در گسترده‌تر شدن دایره لغات کودک، پرورش خلاقیت و کنجکاوی، افزایش تمرکز، یادگیری روش‌های حل مساله و آمادگی کودک برای ورود به مدرسه بسیار تاثیرگذار است. همچنین کتابخوانی یکی از فعالیت‌های بسیار خوب و مفید برای تقویت ارتباط کودک با پدر و مادر است. گنجاندن ساعت کتابخوانی روزانه، مثلاً قبل از ساعت خواب کودک می‌تواند عادت به کتابخوانی را در کودک ایجاد کند. هرزمان که کودک تمایلی به خواندن کتاب نشان نداد، اصرار نکنید و ادامهٔ کتاب را به زمانی که تمرکز لازم برای این کار را دارد موکول کنید. سعی کنید کتاب‌ها را براساس علاقمندی کودکتان انتخاب کنید. وقتی درمورد موضوعی کنجکاوی نشان می‌دهد کتابی در رابطه با آن موضوع به او هدیه بدهید. در زمان خواندن کتاب کاملاً با کودک همراه شوید و به دنیای کتاب سفر کنید، می‌توانید بعضی از قسمت‌های کتاب را همراه با کودکتان بازی کنید.

البته باید توجه داشت که انتخاب قصه خوب و مناسب با توجه به سن کودکان هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مساله انتخاب کردن کتاب مناسب، با توجه به انبوه کتبی که در اختیار شماست، مشکلی اساسی است. سعی کنید کتابی را برای فرزند خود انتخاب کنید که حتماً در گذشته آن را خوانده و محتوای آن را پسندیده باشید، احتمال می‌دهید برای کودک جالب توجه است و از خواندن آن لذت می‌برد، اطلاعات عمومی مناسبی را درباره جهان اطراف به کودک می‌دهد، به کودک کمک می‌کند تا احساس کند که توانایی‌هایی دارد که تا کنون به آنها توجه نکرده است و در سایه تلاش و کوشش می‌تواند آنها را به‌دست آورد، به کودک کمک می‌کند که بداند در دنیای اطراف او کودکان دیگری هم هستند که شرایط مشابهی با او دارند و با آن مشکل به‌خوبی کنار آمده‌اند یا آن را حل کرده‌اند.

فواید کتابخوانی برای کودک

• به کودک کمک می‌کند تا دنیای بیرونی و اجتماع را بهتر ببیند.
• به کمک کتاب، کودکان در مدرسه عملکرد بهتری دارند.
• دایره لغات آنها پربارتر می‌شود.
• در نوشتن انشا مشکلی ندارند و به شکلی خلاق می‌نویسند.
• در صحبت کردن مشکلی نخواهند داشت و منظور خود را بهتر بیان می‌کنند.
• از نظر دستور زبان و نوع به کارگیری جملات، دقیق‌تر هستند.
• عزت نفس و اعتمادبه‌نفس بالاتری دارند.

خصوصیات کتاب کودک

• • کتاب خردسالان باید پر از تصاویر با رنگ‌های شاد و براق باشد و نوشته‌های کمی داشته باشد.

 

• • کتاب کودک می‌بایست داستان یا شعری را روایت کند که کودک بتواند با آن ارتباط برقرار کند و درک کند.

 

• • کتاب باید محتوای خلاقانه داشته باشد و خواندن آن برای کودک هیجان انگیز و جالب باشد.

 

• • کتاب شعر باید به گونه‌ای باشد که کودک قادر به حفظ کردن آن باشد.

 

• • تقسیم‌بندی کتاب باید به گونه‌ای باشد که خواندن کتاب را برای کودک آسان کند.

 

• • داستان باید دارای محتوای آموزشی نیز باشد.

 

• • کتاب خوب برای کودکان باید شخصیت‌هایی داشته باشد که بتوانند در شرایط سخت قادر به تصمیم‌گیری درست شود.

 

• کتاب پایان خوشی داشته باشد.

نوشته چه عواملی باعث ایجاد ترس در کودکان می‌شود؟ اولین بار در کتاب هدهد پدیدار شد.

طبیعت در هوایی که تنفس می‌کنیم، جاری است. از گودال آب روی زمین و برگ روی یک بوته تا سایه‌های روی پیاده‌رو، همه بخشی از طبیعت هستند. هنگامی‌که ما از این عناصر گوناگون بهره می‌گیریم، فضای بازیِ الهام‌بخشی می‌توانیم بسازیم که تخیّل و خلّاقیت کودکان را پرورش دهد و به آن‌ها در شناخت مفهوم‌های بنیادی جهان کمک کند. کودکان از آغاز زندگی انسان، در طبیعت رشد کرده‌اند و پرورش یافته‌اند. طبیعت در ژن کودکان است و هنگامی‌که آنان را در طبیعت می‌بینیم، این همزیستی به‌روشنی دیده می‌شود.

«با دقت به طبیعت نگاه کنید؛ آن‌گاه همه‌چیز را بهتر درک خواهید کرد.» آلبرت انیشتین