مثنوی عاق والدین، یکی از بحث انگیزترین کتابهای ادبیات مکتبخانه ای به شمار می آید. این اثر پیش از نگاشته شدن، به شکل تعزیه و پرده خوانی، برای کودکان و بزرگسالان در کوچه و بازار اجرا میشده است. گمان میرود زمان پیدایش و فراگیری این اثر دوره صفوی باشد، چرا که در آن روزگار این گونه آثار بسیار رواج داشتند. تاثیر روانی عاق والدین بر ذهن کودکان آن زمان، این روایت را به شکل اثری ویژه درآورده است. از این منظومه نسخه های گوناگونی در دست است. هر روایت، به فراخور روحیه و دلبستگی روایتگر و نسخه بردار با دیگر روایتها ناهمسانی هایی دارد. گوشههایی از این کتاب: گوش کن ای شیعه نیکو نهاد داستان تازه آوردم به یاد گویم اینک قصه سلمان فارس بود اصحاب شه نیکو اساس رفت روزی در بر خیرالانام از صداقت کرد بر احمد سلام گفت میخواهم مرا رخصت دهی تا روم امروز در سمت بقیع فاتحه خوانم بر آن اهل قبور تا رهم من ساعتی از شر و شور ...
توضیح تصویر: کتاب عاق والدین، ۱۳۳۰ش.، چاپ سنگی.
